Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi

uzlu, erdoğan; OLMEZ, MUKREMIN; MERHAN, OGUZ; KURU, Mushap; BOZUKLUHAN, KADIR; ÖĞÜN, Metin; AKYÜZ, Enes; MAKAV, MUSTAFA; NASERI, AMIR; GOKCE, GÜRBÜZ

Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi

Enes AKYÜZ, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Mükremin ÖLMEZ, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Mushap KURU, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Oğuz MERHAN, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Mustafa MAKAV, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Metin ÖĞÜN, (Kafkas Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Kadir BOZUKLUHAN, (Kafkas Üniversitesi, Kars Meslek Yüksekokulu, Kars, TÜRKİYE.)

Amir NASERİ, (Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Konya, TÜRKİYE.)

Erdoğan UZLU, (Balıkesir Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Balıkesir, TÜRKİYE.)

Gürbüz GÖKCE (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Kars, TÜRKİYE.)

Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

2 0

Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 33 - 38 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-10-2020

Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi

Öz:

Bu çalışmada dişi Gürcü keçilerinde, meraya çıkmadan önce, mera sezonunda ve mera beslemesinin bittiği dönemde bazı biyokimyasalparametrelerdeki değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 2-4 yaşlı, sağlıklı 30 dişi Gürcü keçisi kullanıldı. Keçilerin dakikadakisolunum (R) ve nabız sayıları (P) ile rektal ısıları (T) belirlenmiştir. Dişi Gürcü keçilerin kan örnekleri mera öncesi (4 ay), mera beslemesi(4 ay) ve mera sonrasında (4 ay) olacak şekilde her dönemin ortasında alınmıştır. Alınan serum örnekleri tam otomatik biyokimya cihazıile ölçülmüştür. Glukoz (GLUK, ortalama 56.88 mg/dL), laktat dehidrogenaz (LDH, ortalama 370.93 IU/L), trigliserit (TG, ortalama 21.15mg/dL) ve total protein (TP, ortalama 9.11 g/dL) konsantrasyonunun mera öncesi dönemde diğer dönemlerden istatistiksel olarak(p<0.05) önemli ölçüde düşük bulunduğu tespit edilmiştir. Kalsiyum (Ca, ortalama 9.41 mg/dL) ve aspartat aminotransferaz (AST,ortalama 123.15 IU/L) seviyesinde dönemler arası istatistiksel fark belirlenemezken, magnezyum (Mg, ortalama 2.68 mEq/L) seviyesininmera öncesi dönemde mera sonrasına göre istatistiksel açıdan önemli yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.0001). Düşük yoğunluklulipoprotein (LDL-C, ortalama 30.05 mg/dL) konsantrasyonu meraya göre, mera sonrası süreçte istatistiksel önem seviyesinde yükseldiğibelirlenmiştir (p<0.001). Sonuç olarak, Gürcü keçilerinde geleneksel şekilde yapılan beslenmenin farklı dönemlerinde, bazı serumbiyokimyasal parametrelerin önemli ölçüde etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Evaluation of Some Biochemical Parameters in the Pre-Pasture, Pasture and Post- Pasture Period in Female Gurcu Goats

Öz:

In this study, it was aimed to determine the changes in some biochemical parameters in the female Gurcu goats before pasture, during pasture season and at the end of pasture feeding. In the study, 30 female Gurcu goats 2-4 years old were used. Respiratory rate (R), pulse rate (P) and rectal temperature (T) of goats (n=30) were determined. Blood samples were taken in the middle of each period, before pasture (4 months), pasture feeding (4 months) and after pasture (4 months). Serum samples were measured with a fully automatic biochemistry device. It was found that glucose (GLUK, mean 56.88 mg/dL), lactate dehydrogenase (LDH, mean 370.93 IU/L), triglyceride (TG, mean 21.15 mg/dL) and total protein (TP, mean 9.11 g/dL) concentration were found to be significantly lower in the pre-pasture period than other periods. While there was no statistical difference between the periods in the calcium (Ca, mean 9.41 mg/dL) and aspartate aminotransferase (AST, mean 123.15 IU/L) level, it was determined that the magnesium (Mg, mean 2.68 mEq/L) level was higher than the pasture after the pasture. Low density lipoprotein (LDL-C, mean 30.05 mg/dL) concentration was determined to increase in pasture and post-pasture process. As a result, it was found that some serum biochemical parameters were significantly affected in different periods of traditional feeding in Gurcu goats.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Batu S. (1951). Türkiye Keçi Irkları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları, Ankara, Türkiye.
2. Sezgin E, Kopuzlu S, Yüksel S. (2010). Gürcü Keçisi, Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran, Çanakkale-Türkiye.
3. Kuru M, Kuru BB, Kulaksız R, Arı UÇ, Oral H. (2017). Gürcü Keçilerinin Bazı Reprodüktif Özellikleri. Harran Üniv Vet Fak Derg. 6(2): 119-125.
4. Kuru M, Boğa Kuru B, Kulaksız R, Arı UÇ, Oral H. (2017). Abaza Keçilerinde Progesteron Destekli Östrus Senkronizasyonunun Bazı Reprodüktif Parametrelere Etkileri. Kocatepe Vet J. 10(3): 164-171.
5. Kuru M, Kulaksız R, Oral H. (2018). Determination of Gestational Age by Measuring Defined Embryonic and Fetal Parameters with Ultrasonography in Abaza and Gurcu Goats. Acta Vet Brno. 87(4): 357-362.
6. Bhargava SC. (1980). Haematological Studies in Goats. Indian Vet J. 57: 485.
7. Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML. (2008). Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 6th ed. Academic Press, San Diego.
8. Naresk K, Rastogi SK, Singh SP, Tyagi SK, Kumar N (1997). Variation in Leucocytic Count Some Plasma Biochemical Constituerts Due to Age and Sex in Gaddi Goats. Indian J Anim Sci. 67: 312-313.
9. İriadam M. (2004). Kilis Keçilerine Ait Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 51: 83- 85.
10. Meyer DJ, Harvey JW. (2004). Veterinary Laboratory Medicine. Interpretation and Diagnosis, 3rd ed, WB Saunders Company, Philadelphia.
11. Gürgöze S, Gökalp E. (2018). Şanlıurfa Yöresi Ankara Tiftik ve Halep Keçi Irklarına Ait Bazı Biyokimyasal Kan Parametreleri ile Malondialdehit Düzeylerinin Tespiti. Harran Üniv Vet Fak Derg. Özel Sayı: 19-23.
12. Balamurugan R, Durgalakshmi R, Sheeba A. (2015). Effect of Gender on Certain Serum Biochemical Parameters of Desi Goats in Cauvery Delta Region. J Anim Nutr and Physiol. 1: 34-36.
13. Barwary MS, Alkass JE, Ahmed SJ. (2016). Studies on The Effect of Selenium and Vitamin on Some Haematological and Biochemical Parameters in Female Meriz Goats. J Univ Duhok Agri Vet Sci. 19(1): 210-215.
14. Madan J, Sindhu S, Gupta M, Kumar S. (2016). Hematobiochemical Profile and Mineral Status in Growing Beetal Goats Kids. J Cell Tissue Res. 16(1): 5517-5522.
15. Piccione G, Messina V, Vazzana I, Dara S, Giannetto C, Assenza A. (2012). Seasonal Variations of Some Serum Electrolyte Concentrations in Sheep and Goats. Comp Clin Pathol. 21: 911- 915.
16. Piccione G, Monteverde V, Rizzo M, et al. (2014). Reference Intervals of Some Electrophoretic and Haematological Parameters in Italian Goats, Comparison Between Girgentana and Aspromontana Breeds. J Appl Anim Res. 42(4): 434-439.
17. Tanrıtanır P, Ceylan E, Dede S. (2010). Sağlıklı Siirt Kıl Keçilerinde Doğum Öncesi ve Doğum Sonrası Bazı Kan Parametrelerinin Araştırılması. YYU Vet Fak Derg. 21(2): 103-105.
18. Urwat U, Fazili IS, Ruby, et al. (2015). Sex and Seasonal Variations in the Serum Biochemical Profile of Changthangi Pashmina Goats. Anim Sci Rep. 9(4): 138-148.
19. Er C, Ok M. (2020). Determination the Levels of Some Biochemical Parameters in Female Hair Goats in Cukurova Region. Kocatepe Vet J. 13(1): 25-29.
20. A.O.A.C: Official Methods of Analysis. 14th ed., Arlington, Virginia, U.S.A., 1990.
21. Schultz LH. (1968). Ketozis in Dairy Cattle. J Dairy Sci. 51: 1130- 1140.
22. Elitok B. (2012). Reference Values for Hematological and Biochemical Parameters in Saanen Goats Breeding in Afyonkarahisar Province. Kocatepe Vet J. 5: 7-11.
23. Jackson P, Cockcroft P. (2002). Clinical Examination of Farms Animals. Blackwell Science Ltd, Malden, USA.
24. Irak K, Karakoç Z, Mert H, Çelik ÖY, Akgül G, Mert N. (2017). Relationship Between Blood Iron Levels and Some Liver Enzymes and Histology in Hairy Goat Crossbred. Van Vet J. 28(3): 145-149.
25. Abd El-Maksoud HAA, Tahia E, Ahmed El-Kharadly WA. (2012). Biochemical Alterations of Experimentally Induced Hypomagnesaemia in Male Baladi Goats. BVMJ. 23(1): 19-25.
26. Karaşahin T, Aksoy NH, Haydardedeoğlu AE, et al. (2019). Serum Cholesterol Levels in Hair Goats of Aksaray Region. Indian J Anim Res. 53(1): 63-66.
27. Farshad A, Yousefi A, Moghaddam A, Khalili B. (2012). Seasonal Changes in Serum Testosterone, LDH Concentration and Semen Characteristics in Markhoz Goats. Asian-Aust J Anim Sci. 25(2): 189-193.
28. Marutsova VJ, Binev RG. (2020). Changes in Blood Enzyme Activities and Some Liver Parameters in Goats with Subclinical Ketosis. Bulg J Vet Med. 23(1): 70-79.
29. Abba Y, Abdullah FFJ, Chung ELT, et al. (2015). Biochemical and Pathological Findings of Pregnancy Toxemia in Saanen Doe: A Case Report. J Adv Vet Anim Res. 2: 236-239.
30. Barakat SEM, Al-Bhanasawi NM, Elazhari GE, Bakhiet AO. (2007). Clinical and Serobiochemical Studies on Naturally Occurring Pregnancy Toxemia in Shamia Goats. J Anim Vet Adv. 6: 768-772 

APA	AKYÜZ E, OLMEZ M, KURU M, MERHAN O, MAKAV M, ÖĞÜN M, BOZUKLUHAN K, NASERI A, uzlu e, GOKCE G (2020). Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. , 33 - 38.
Chicago	AKYÜZ Enes,OLMEZ MUKREMIN,KURU Mushap,MERHAN OGUZ,MAKAV MUSTAFA,ÖĞÜN Metin,BOZUKLUHAN KADIR,NASERI AMIR,uzlu erdoğan,GOKCE GÜRBÜZ Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. (2020): 33 - 38.
MLA	AKYÜZ Enes,OLMEZ MUKREMIN,KURU Mushap,MERHAN OGUZ,MAKAV MUSTAFA,ÖĞÜN Metin,BOZUKLUHAN KADIR,NASERI AMIR,uzlu erdoğan,GOKCE GÜRBÜZ Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. , 2020, ss.33 - 38.
AMA	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. . 2020; 33 - 38.
Vancouver	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. . 2020; 33 - 38.
IEEE	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G "Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi." , ss.33 - 38, 2020.
ISNAD	AKYÜZ, Enes vd. "Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi". (2020), 33-38.

APA	AKYÜZ E, OLMEZ M, KURU M, MERHAN O, MAKAV M, ÖĞÜN M, BOZUKLUHAN K, NASERI A, uzlu e, GOKCE G (2020). Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13(1), 33 - 38.
Chicago	AKYÜZ Enes,OLMEZ MUKREMIN,KURU Mushap,MERHAN OGUZ,MAKAV MUSTAFA,ÖĞÜN Metin,BOZUKLUHAN KADIR,NASERI AMIR,uzlu erdoğan,GOKCE GÜRBÜZ Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 13, no.1 (2020): 33 - 38.
MLA	AKYÜZ Enes,OLMEZ MUKREMIN,KURU Mushap,MERHAN OGUZ,MAKAV MUSTAFA,ÖĞÜN Metin,BOZUKLUHAN KADIR,NASERI AMIR,uzlu erdoğan,GOKCE GÜRBÜZ Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.13, no.1, 2020, ss.33 - 38.
AMA	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2020; 13(1): 33 - 38.
Vancouver	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2020; 13(1): 33 - 38.
IEEE	AKYÜZ E,OLMEZ M,KURU M,MERHAN O,MAKAV M,ÖĞÜN M,BOZUKLUHAN K,NASERI A,uzlu e,GOKCE G "Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi." Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13, ss.33 - 38, 2020.
ISNAD	AKYÜZ, Enes vd. "Dişi Gürcü Keçilerinde Mera Öncesi, Merada ve Mera Sonrası Dönemde Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi". Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 13/1 (2020), 33-38.