Yıl: 2019 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 717 - 738 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-10-2020

RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER

Öz:
Bu çalışmada Ekim Devrimi‟nden sonra yaşanan İç Savaş sürecinde yeni yönetimtarafından kullanıma sokulan Sovyet terimleri, o dönemde Rusçada en sıkkullanılan ve yabancı dillerden Rusçaya giren kelimeler mercek altınaalınmaktadır. İç Savaş‟ın ardından hem maddi hem de manevi anlamda yıkımauğramış ve bütün bağları kopma noktasına gelmiş bir ülkeyi tüm kurum vekuruluşlarıyla tekrar inşa etmek zorunda olan Bolşevikler, bunu gerçekleştirirkende yeni terimlere, kurum ve kuruluş adlarına, yeni ideolojinin bakış açısıyla farklışekillerde tanımladıkları kavramlara yönelik olarak güncel nitelemelere ihtiyaçduyar. Pavel Hrisanfoviç Spasski‟nin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği(SSCB)‟nin kurulmasından sonra, 1924 yılında kaleme aldığı “Sovyet TerimleriSözlüğü ve En Sık Kullanılan Yabancı Kelimeler” isimli eserinde, İç Savaş dönemive akabindeki inşa sürecinde ihtiyaç duyulan ve kullanılmaya başlayan kelimeler,terimler ve yabancı dillerden Rusçaya giren kelimeler tanıtılmaktadır.Çalışmamızda, İç Savaş‟ın dile yönelik yansımaları ve bahsi geçen sözlükteki yenikelimeler incelenmektedir. Değerlendirmeler neticesinde, Sovyetlerce tercihedilen yeni kelime ve terimlerin önemli bir kısmının, Rusya‟yı yeniden inşaprogramı kapsamında ve topluma sosyalist ideolojiyi yerleştirme çabasıdoğrultusunda hazırlandığı ifade edilebilir.
Anahtar Kelime:

SOVIET TERMS DERIVED from THE CIVIL WAR PERIOD and COMMON FOREGN WORDS

Öz:
In this study, the Soviet terms introduced by the new administration in the Civil War process after the October Revolution, the most commonly used words in Russian in that period that entered Russian from foreign languages, are examined. Following the Civil War, the Bolsheviks, who had to rebuild a country which had been destroyed both in material and spiritual terms and whose ties had broken up with all its institutions and organizations, needs new terms, up-to-date qualifications for concepts that they defined in different ways by means of new ideology‟s perspective, names of institutions and organizations in this reconstruction process. In the study named “Dictionary of Soviet Terms and the Most Common Foreign Words” which was written by Pavel Hrisanfovich Spasski in 1924, after the establishment of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR), the words and terms that were needed and started to be used during the Civil War period and the subsequent construction process, words from foreign languages are introduced. In this study, the reflections of the Civil War on language and the new words in the mentioned dictionary are examined. As a result of the evaluations, it can be expressed that a significant part of the new Soviet preferred words and terms were prepared within the scope of the program of reconstruction of Russia and in an effort to place socialist ideology in society.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Armaoğlu F. (1989). “20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914–1980”, 6. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
  • Akan, M. (2017). Sovyet Propaganda Afişlerinde „Doğu‟ İmgesi, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 17/2, 2017, s. 77-102.
  • Bookchin, M. (2011). “Devrimci Halk Hareketleri Tarihi: 1905’ten 1917’ye Rus Devrimleri”, (Çev. Ali İhsan Başgül), Dipnot Yayınları, Ankara.
  • Carr, E. H. (2019). “Bolşevik Devrimi 1 (1917-1923)”. Metis Yayınları, İstanbul.
  • Hosking, G. (2011). “Rusya ve Ruslar: Erken Dönemden 21. Yüzyıla”, (Çev. Kezban Acar), İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Kratkiy Kurs. (1950). İstoriya Vserossiyskoy Kommunistiçeskoy Partii Bol’şevikov. (Pod. red. Komis. TSK VPK), Politizdat, Moskva.
  • Lewin, M. (2009). “Sovyet Yüzyılı”, (Çev. Akman, R., & Akkıyal, B.) İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Liebman, M. (2017). “Rus Devrimi: Bolşevik Zaferinin Kökenleri, Aşamaları ve Anlamı”, (Çev. Samih Tiryakioğlu), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • Milner R., Dejevskiyçev, G. N. (1993). “Rusya ve Sovyetler Birliği Tarihi: “Ekim Devrimi ve İç Savaş”, (Çev. Metin Çulhaoğlu), VIII. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Riasanovsky N. V. ve Steinberg M. D. (2014). “Rusya Tarihi”, İnkılap, İstanbul.
  • Slovar‟ russkogo yazıka v 4-h tomah (1981-1984). Гл. ред. A.P.Yevgenyeva, 2-oe izd., Moskva: Russkiy yazık
  • Spasski, P. H. (1924). “Slovar’ sovetskih terminov i naibolee upotrebitel’nıh inostrannıh slov”,: Şkola-Tipografiya im. V.G.Korolenko, Nijniy Novgorod.
  • Vernadsky, G. (2009). “Rusya Tarihi”, (Çev. Doğukan Mızrak ve Egemen Ç. Mızrak), Selenge, İstanbul.
APA Saraç H (2019). RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. , 717 - 738.
Chicago Saraç Hanife RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. (2019): 717 - 738.
MLA Saraç Hanife RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. , 2019, ss.717 - 738.
AMA Saraç H RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. . 2019; 717 - 738.
Vancouver Saraç H RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. . 2019; 717 - 738.
IEEE Saraç H "RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER." , ss.717 - 738, 2019.
ISNAD Saraç, Hanife. "RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER". (2019), 717-738.
APA Saraç H (2019). RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 717 - 738.
Chicago Saraç Hanife RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 14, no.2 (2019): 717 - 738.
MLA Saraç Hanife RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.14, no.2, 2019, ss.717 - 738.
AMA Saraç H RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2019; 14(2): 717 - 738.
Vancouver Saraç H RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2019; 14(2): 717 - 738.
IEEE Saraç H "RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER." Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14, ss.717 - 738, 2019.
ISNAD Saraç, Hanife. "RUS İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRETİLEN SOVYET TERİMLERİ VE SIK KULLANILAN YABANCI KELİMELER". Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 14/2 (2019), 717-738.