Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri

AYDIN, FATMA BETUL; güler, haluk kaan

doi:10.5336/forensic.2019-71935

Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri

Haluk Kaan GÜLER, (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye)

Fatma Betül AYDIN (Demiroğlu Bilim Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi

5 3

Yıl: 2020 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 98 - 116 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/forensic.2019-71935 İndeks Tarihi: 18-10-2020

Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri

Öz:

Amaç: Bu araştırmada; erişkin bireylerde bağlanma biçimleri (kaygılı ve kaçınmacı bağlanma boyutları) ile psikososyodemografik değişkenlerin aleksitimi düzeyi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmaya, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaşayan ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 192 (%69,6)’si kadın, 84 (%30,4)’ü erkek toplam 276 birey katılmıştır. Araştırmada, psikososyodemogra- fik özelliklerin belirlenebilmesi için araştırmacı tarafından oluşturulan, “Demografik Bilgi Formu”, aleksitimi düzeylerini ölçmek amacıyla “Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20)”, bağlanma biçimlerini belirle- mek amacıyla da “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II (YİYE-II)” kullanılmıştır. Bulgular: Erişkin bireylerde kaygılı ve kaçınmacı bağ- lanma biçiminin aleksitimi toplam puanını ve duygularını tanıma zor- luğu alt boyutunu yordadığı görülmektedir (p<0,01). Bununla birlikte kaçınmacı bağlanma biçiminin, duygularını ifade etme zorluğu alt bo- yutunu yordadığı da gözlenmiştir (p<0,01). Öte yandan aleksitimi top- lam puanı ile dışa-vuruk düşünce puanının cinsiyetler açısından arasında orta düzeyde, düşük güçte anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (p<0,01). Analiz sonuçları, TAÖ-T, TAÖ-DTZ, TAÖ-DİEZ ve TAÖ- DVD puanlarının, bireylerin eğitim seviyesine göre farklılaştığını gös- termiştir. Son olarak TAÖ-DVD haricinde TAÖ-T, TAÖ-DTZ ve TAÖ-DİEZ puanlarının, bireylerin romantik ilişki durumlarına göre farklılaştığını göstermiştir (p<,05). Sonuç: Erişkin bireylerde, kaygılı ve kaçınmacı bağlanma biçimi olanlar aleksitimik özellikler göster- mektedir. Kaçınmacı bağlanma biçimi olanlarda, duygularını ifade etme zorluğu saptanmıştır. Aleksitiminin dışa-vuruk düşünce özelliği erkek- lerde kadınlardan fazla bulunmuştur. Eğitim seviyesi arttıkça, aleksiti- mik özellikler taşıma olasılığı azalmaktadır. Romantik ilişkisi olmayan bireylerde, aleksitimik özellikler daha fazla görülmektedir.

Anahtar Kelime:

The Effects of Attachment Styles and Psychosociodemographic Variables on Alexithymia Levels in Adults

Öz:

Objective: In this research, the attachment styles (anx- ious and avoidance attachment styles) and psychosociodemographic variables on alexithymia levels in adults have been researched. Ma- terial and Method: 276 adults, residing in various regions of Turkey, have volunteered for this research, of whom 192 (69.4%) are female and 84 (30.4%) are male. To determine the psychosociodemographic traits a “Demographic Survey” created by the researcher, to deter- mine the alexithymia levels “Toronto Alexithymia Scale (TAS-20)” and to determine the attachment styles “Experiences in Close Rela- tionships-Revised (ECR-R)” have been employed. Results: Anxious and avoidance attachment styles have regressed the total alexithymia score and difficulty in identifying feelings subscale (p<0.01). Fur- thermore it has been observed that avoding attachment style has re- gressed into the difficulty in describing feelings subscale (p<0.01). On the other hand, there was a moderate, low-power significant re- lationship between the total score of alexithymia and the self-effi- cacy score in terms of gender (p<0.01). The results of the analysis showed that TAS-T, TAS-DTZ, TAS-DIEZ and TAS-DVD scores differ according to the level of education of the individuals. showed differentiation (p<.05). Conculusion: In adult individuals, anxious and avoidant attachment styles show alexithymic characteristics. Dif- ficulty in expressing their emotions was found in those with avoidant attachment style. Alexithymia was found to be more manifest in males than females. As the level of education increases, the likeli- hood of carrying Alexithymic properties decreases. Alexithymic fea- tures are more common in individuals who do not have romantic relationships.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Koçak R. Aleksitimi: Kuramsal çerçeve, tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Uni- versity, J FES. 2002;35(1-2): 183-212. [Cross- ref]
2. Goleman D. Emotional Intelligence. Bantam; 10th Anniversary edition (September 27, 2005). New York: Bantam Books; 1995. p.352.
3. Sifneos PE. Alexithymia: Past and present. Am J Psychiatry. 1996;153(7 Suppl): 137-42. [Crossref] [PubMed]
4. Dereboy İF. Aleksitimi öz bildirim ölçeklerinin psikometrik özellikleri üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiya- tri Anabilim Dalı. (1990).
5. Ahrens S, Deffner G. Empirical study of alex- ithymia: methodology and results. Am J Psy- chother. 1986;40(3):430-7. [Crossref] [PubMed]
6. Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD. The alex- ithymia construct: a potential paradigm for psychosomatic medicine. Psychosomatics. 1991;32(2):153-64. [Crossref] [PubMed]
7. Taylor GJ, Bagby RM, Parker JDA. Disorders of affect regulation: alexithymia in medical and psychiatric illness. 1st ed. Cambridge: Cam- bridge University Press; 1997. p.359. [Cross- ref]
8. Blanchard BE, Arena JG, Pallmeyer JP. Psy- chosometric properties of a scale to measure Alexithymia. Psychother Psychosom. 1981;35(1): 67-71. [Crossref] [PubMed]
9. Batıgün AD, Büyükşahin A. Aleksitimi: psikolo- jik belirtiler ve bağlanma stilleri. J Clin Psy. 2008;11(3):105-14.
10. Aslan SH, Alparslan ZN. Bir grup üniversite öğrencisinde cinsiyet rollerine göre aleksitimik özelliklerin incelenmesi. 3P Dergisi. 2001;9(1): 49-56.
11. Bengi S. Aleksitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1996;2(14):99- 103.
12. Taylor GJ, Ryan D, Bagby M. Toward the de- velopment of a new self-report alexthymia scale. Psychother Psychosom, 1985;44(4): 191-9. [Crossref] [PubMed]
13. Willemsen R, Roseeuw D, vanderlinden J. Alexithymia and dermatology: the state of the art. Int J Dermatol. 2008;47(9): 903-10. [Crossref] [PubMed]
14. Lesser IM. A review of the alexithymia con- cept. Psychosom Med. 1981;43(6):531-43. [Crossref] [PubMed]
15. MacLean PD. Psychosomatic Disease and the "visceral Brain". Recent developments bear- ing on the Papez Theory of Emotion. Psycho- som Med. 1949;11(6):339-53. [Crossref] [PubMed] 16. Taylor GJ. Alexithymia concept, measurement and implications for treatment. Am J Psychia- try. 1984;141(6):725-32. [Crossref] [PubMed]
17. Freedman MB, Sweet BS. Some Specific Fea- tures of Group Psychotherapy and Their Im- plications for Selection Patients. International Journal of Group Psychotherapy. 1954;4:355- 68. [Crossref]
18. Guttman H. Laporte L. Alexithymia, empathy, and psychological symptoms in a family con- text. Compr Psychiatry. 2002;43(6):448-55. [Crossref] [PubMed]
19. Sifneos PE, Apfel-Savitz R, Frankel FH. The Phenomenon of 'Alexithymia'. Observations in Neurotic and Psychosomatic Patients. Psy- chother Psychosom. 1977;28(1-4):47-57. [Crossref] [PubMed]
20. Sifneos PE. Alexithymia and its relationship to hemispheric specialization affect and creativ- ity. Psychiatry Clinic North America. 1988;11(3):287-93. [Crossref]
21. Krystal H. Alexithymia and psychotherapy. Am J Psychother. 1979;33(1):17-31. [Crossref] [PubMed]
22. Lesser IM. Current Concepts In Psychiatry: Alexithymia. N Engl J Med. 1985;312(11): 690-2. [Crossref] [PubMed]
23. Bowlby J. Attachment and Loss, vol. 1: At- tachment. New York: Basic Books; 1969. p.428.
24. Bowlby J. Attachment and Loss: volume 2. Separation. 3rd ed. New York: Basic Books; 1973. p.444.
25. Hazan C. Shaver PR. Attachment as an orga- nizational framework for research on close re- lationships. Psychological Inquiry. 1994;5(1): 1-22. [Crossref]
26. Ainsworth MD. Attachment Beyond Infancy. Am Psychol. 1989;44:709-16. [Crossref] [PubMed]
27. Bartholomew K, Horowitz L. Attachment styles among young adults: a test of a four category model. J Pers Soc Psychol. 1991;61(2):226- 44. [Crossref] [PubMed]
28. Bowlby J. Attachment and loss: Sadness and depression, volume 3. New York: Basic Books; 1980. p.476.
29. Main M, Kaplan N, Cassidy J. Security in in- fancy, childhood and adulthood: a move to the level of representation. Monographs of the So- ciety for Research in Child Development, 1985;1(1):66-104. [Crossref]
30. Hazan C, Shaver PR. Romantic love concep- tualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology. 1987;52(3):511-24. [Crossref] [PubMed]
31. Montebarocci O, Codispoti M, Baldora B, Rossi N. Adult attachment and alexithymia. Personality and Individial Differences. 2004;36(3):499-507. [Crossref]
32. Sümer N. Güngör D. Çocuk yetiştirme stilleri- nin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psiko- loji Dergisi. 1999;14(44):35-58.
33. Amanvermez P. Yakın İlişkilerde Bağlanma ile Gruplara Bağlanma Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü. 2007.
34. Mikulincer M, Florian v. Attachment style and affect regulation: Implications for coping with stres and mental health. In Fletcher G, Clark M, ed. Blackwell handbook of social psychol- ogy: Interpersonal processes. Oxford, UK: Blackwell; 2001. p.537-57.
35. Waters E, Merrick S, Treboux D, Crowell J, Al- bersheim L. Attachment security in infancy and early adulthood: A twenty-year longitudi- nal study. Child Dev. 2000;71(3):684-9. [Crossref] [PubMed]
36. Cassidy J. Emotion regulation: ınfluences of attachment relationships. Monogr Soc Res Child Dev. 1994;59(2-3):228-49. [Crossref] [PubMed]
37. Laible D. Attachment with parents and peers in late adolescence: links with emotional com- petence and social behavior. Personal Indi- vidual Differences. 2007;43(5):1185-97. [Crossref]
38. Oktay B. Aleksitimi, Bağlanma, Kendilik Algısı, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Öfke Değişkenleri Açısından Bir Değerlendirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
39. Mallinckrodt B, Wei M. Attachment, social competencies, social support and psycholog- ical distress. Journal of Counselling Psychol- ogy. 2005;52(3):358-67. [Crossref]
40. Mikulincer M, Shaver PR. Adult attachment af- fect regulation. In Cassidy J, Shaver PR, ed. Handbook of attachment: theory, research, and clinical applications. 2nd ed. New York: The Guilford Press; 2008. p.503-31.
41. De Rick A, vanheule S. The relationship be- tween perceived parenting, adult attachment style and alexithymia in alcoholic inpatients. Addictive Behaviours. 2006;31(7):1265-70. [Crossref] [PubMed]
42. Thorberg FA, Young RMcD, Sullivan KA, Lyvers M. Parental bonding and alexithymia: a meta-analysis. Eur Psychiatry. 2011;26(3): 187-93. [Crossref] [PubMed]
43. Troisi A, D’Argenio A, Peracchio F, Petti P. Insecure attachment and alexithymia in young men with mood symptoms. J Nerv Ment Dis. 2001;189(5): 311-6. [Crossref] [PubMed]
44. Oskis A, Clow A, Hucklebridge F, Bifulco A, Jacobs C, Loveday C. Understanding alex- ithymia in female adolescents: The role of at- tachment style. Personality and Individual Differences. 2013;54(1): 97-102. [Crossref]
45. Hexel M. Alexithymia and attachment style in relation to locus of control. Personality and In- dividual Differences. 2003;35(6):1261-70. [Crossref]
46. Wearden AJ, Lamberton N, Crook N, Walsh v. Adult attachment, alexithymia, and symp- tom reporting: an extension to the four cate- gory model of attachment. J Psychosom Res. 2005;58(3):279-88. [Crossref] [PubMed]
47. Güleç H, Köse S, Güleç YM, Çitak S, Evren C, Borckardt J, et al. Reliability and fac- torial validity of the Turkish version of the 20- item Toronto alexithymia scale (TAS-20). Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2009;19:214- 20.
48. Bagby RM, Parker JD, Taylor GJ. The twenty- item Toronto Alexithymia Scale—l. Item se- lection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res. 1994;38(1):23- 32. [Crossref] [PubMed]
49. Güleç H, Yenel A. 20 Maddelik Toronto Alek- sitimi Ölçeği Türkçe Uyarlamasının Kesme Noktalarına Göre Psikometrik Özellikleri. J Clin Psy. 2010;13(3):108-112.
50. Ainsworth MDS, Blehar MC, Waters E, Wall S. Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. 1st ed. Hills- dale, New Jersey: Psychology Press; 1979. p.418.
51. Fraley RC, Waller NG, Brennan KA. An item response theory analysis of self-report meas- ures of adult attachment. Journal of Personal- ity and Social Psychology. 2000;78(2):350-65. [Crossref] [PubMed] 52. Fraley R, Davis KE. Attachment formation and transfer in young adults close friendships and romantic relationships. Personal Relation- ships. 1997;4(2):131-44. [Crossref]
53. Selçuk E, Günaydın G, Sümer N, Uysal A. Yetişkin bağlanma boyutları için yeni bir ölçüm: yakın ilişkilerde yaşantılar envanteri- II’nin Türk örnekleminde psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 2005;8(16):1-11.
54. Baron RM, Kenny DA. The moderator-media- tor variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic and statistical considerations. J Pers Soc Psychol. 1986;51(6):1173-82. [Crossref] [PubMed]
55. Meins E, Harris-Waller J, Lloyd A. Under- standing alexithymia: associations with peer attachment style and mind-mindedness. Per- sonality and Individual Differences, 2008;45(2):146-52. [Crossref]
56. Spitzer C, Siebel-Jurges U, Barnow S, Grabe HJ, Freyberger HJ. Alexithymia and interper- sonal problems. Psychotherapy and Psycho- somatics. 2005;74(4):240-6. [Crossref] [PubMed]
57. Şenkal İ. Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve bağlanma biçiminin de- presyon ve kaygı belirtileri ile ilişkisinde alek- sitiminin aracı rolünün incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü. 2013.
58. Berenbaum H, James T. Correlates and ret- rospectively reported antecedents of alexityh- mia. Psychosom Med. 1994;56(4):353-9. [Crossref] [PubMed]
59. Lane RD, Sechrest L, Riedel R. Sociodemo- graphic correlates of alexithymia. Compr Psychiatry. 1998;39(6):377-85. [Crossref] [PubMed]
60. Mattila AK, Kronholm E, Jula A, Salminen JK, Koivisto AM, Mielonen RL, et al. Alexithymia and somatization in general population. Psy- chosomatic Medicine 2008;70(6):716-22. [Crossref] [PubMed]
61. Levant RF, Hall RJ, Williams CM, Hasan NT. Gender differences in alexithymia. Psychology of Men & Masculinity. 2009;10(3):190-203. [Crossref]
62. Yemez B. Aleksitimi ile Demografik Özellikler Arasında İlişki Araştırılması. XXvII. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Özet Kitabı. Antalya. 1991.
63. Evren EC, Can S, Evren B, Çakmak D. Yatarak tedavi gören erkek alkol bağımlılarında aleksitiminin depresyon, anksiyete ve erektil işlev bozukluğu ile ilişkisi: Kontrollü bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 2002;12(4):165-73.
64. Faryna A, Rodenhauser P, Torem M. Devel- opment of an Analog Alexithymia Scale. Psy- chotherapy and Psychosomatics, 1986;45: 201-6. [Crossref] [PubMed]
65. Kauhanen J, Kaplan GA, Julkunen J. Wilson TW, Salonen JT. Social factors in alexithymia. Comprehensive Psychiatry. 1993;34(5):330- 5. [Crossref]
66. Gürkan SB. Aleksitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1996;2(14):99-103.
67. Şahin RA. Peptik Ülserli Hastalarda Alek- sitimik Özellikler. Türk Psikiyatri Dergisi. 1992;3(1):26-30.
68. Laos G, Fremaux D, Otmani O, verrier A. [Prevalence Of Alexithymia In a General Pop- ulation. Study in 183 "Normal" Subjects and in 263 Students.] Ann Med Psychol, 1995;153(5):355-7 [PubMed]

APA	güler h, AYDIN F (2020). Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. , 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
Chicago	güler haluk kaan,AYDIN FATMA BETUL Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. (2020): 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
MLA	güler haluk kaan,AYDIN FATMA BETUL Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. , 2020, ss.98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
AMA	güler h,AYDIN F Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. . 2020; 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
Vancouver	güler h,AYDIN F Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. . 2020; 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
IEEE	güler h,AYDIN F "Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri." , ss.98 - 116, 2020. 10.5336/forensic.2019-71935
ISNAD	güler, haluk kaan - AYDIN, FATMA BETUL. "Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri". (2020), 98-116. https://doi.org/10.5336/forensic.2019-71935

APA	güler h, AYDIN F (2020). Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, 17(2), 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
Chicago	güler haluk kaan,AYDIN FATMA BETUL Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi 17, no.2 (2020): 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
MLA	güler haluk kaan,AYDIN FATMA BETUL Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, vol.17, no.2, 2020, ss.98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
AMA	güler h,AYDIN F Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi. 2020; 17(2): 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
Vancouver	güler h,AYDIN F Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi. 2020; 17(2): 98 - 116. 10.5336/forensic.2019-71935
IEEE	güler h,AYDIN F "Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri." Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, 17, ss.98 - 116, 2020. 10.5336/forensic.2019-71935
ISNAD	güler, haluk kaan - AYDIN, FATMA BETUL. "Erişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psikososyodemografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyleri Üzerindeki Etkileri". Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi 17/2 (2020), 98-116. https://doi.org/10.5336/forensic.2019-71935