Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 325 - 349 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.11616/basbed.v20i53206.689544 İndeks Tarihi: 18-10-2020

MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ

Öz:
Bu çalışmada, özellikle 20. Yüzyıl kapitalist gelişim sürecinde şekillenmeyebaşlayan “orta sınıf” analizlerinin teorik bir incelemesi yapılarak, orta sınıflar veorta sınıfları konu alan çalışmaların modern Türkiye’nin farklı dönemleriiçerisinde nasıl bir gelişim gösterdiği sorusuna odaklanılmaktadır. Bu araştırmasorusuna yanıt aramak için, literatür değerlendirmesi yapılmış ve literatürdeğerlendirme yöntemlerinden “tarihsel değerlendirme” yöntemi kullanılmıştır.Çalışmada amaçlanan; literatür değerlendirme analizinin önemli bulgularına bağlıkalınarak ve kronolojik bir sıra dikkate alınarak, modern Türkiye’de orta sınıflarınsınıfsal özelliklerini, gelişimini, bu gelişime etki eden toplumsal değişimleri veorta sınıfları kavramlaştırma konusundaki güçlükleri anlayabilmektir. Bu amaçüzerinden gerçekleştirilen tartışmada, modern Türkiye’de orta sınıfların daha çokBourdieucü bir perspektifle tüketim örüntüleri üzerinden açıklanmaya çalışıldığıdikkat çekici olmuştur.
Anahtar Kelime:

THE STUDIES OF MIDDLE CLASS IN MODERN TURKEY: A HISTORICAL LITERATURE REVIEW

Öz:
This study examines the theoretical discussions of “the middle class” which had grown in a process of capitalist developments in the 20th century and explores a question how the studies of the middle classes developed in the different phases of modern Turkey. In order to answer this question, an historical literature review was conducted. The aim of the study is to understand the characteristics and developments of the middle classes in Turkey, the social changes which influenced those developments, and the difficulties of conceptualising the middle classes. This study attempts to explicate those issues and finds a striking rise of the study of consumption patterns of the middle class from a Bourdieusian perspective in Turkey.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçaoğlu, A. (2019), Zarif ve Dinen Makbûl: Muhafazakâr Üst-Orta Sınıf Habitusu, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Arslan, Z. (2011), Urban Middle Class, Lifestyle and Taste in Keçiören and Çankaya, Ankara: Distinction Through Home Furniture, Furnishing and Decoration (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Arslan, Z. (2012), Geçmişten Bugüne Eleştirel Bir Orta Sınıf Değerlendirmesi, Toplum ve Demokrasi, 6(13-14), s.55-92.
  • Ayata, S. (2005), Yeni Orta Sınıf ve Uydu Kent Yaşamı, Kültür Fragmanları: Türkiye’de Gündelik Hayat, s.37-56, (Çev.: Zeyne Yelçe), (Haz.:, Deniz Kandiyoti ve Ayşe Saktanber), İstanbul: Metis Yayınları.
  • Aydın, K., (2018), Max Weber, Eşitsizlik ve Toplumsal Tabakalaşma, Journal of Economy Culture and Society, 57: s.245-267.
  • Belek, İ. (2013), Kapitalizmde Sınıf, İstanbul: Yazılama Yayınevi.
  • Berber, Ş. (2003) Modern Bir Olgu Olarak Sosyal Sınıflar, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 9, s.223-232.
  • Bilton, T., Bonnet, K., Jones, P. Lawson, T., Skinner, D., Stanworth, M. ve Webster, A. (2009), Sosyoloji, (Ed.:, Bülent Özçelik), (Çev.: Kemal İnal), Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Boran, B. (1992), Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
  • Boratav, K. (2004), İstanbul ve Anadolu’dan Sınıf Profilleri, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Boratav, K. (2016), 1980’li Yıllarda Türkiye’de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Bourdieu, P. (2017), Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi, (Çev.: Derya Fırat ve Günce Berkkurt), Ankara: Heretik Yayınları.
  • Burris, V. (1987), Class Structure and Political Ideology, The Insurgent Sociologist, 14(2) s.5-46.
  • Burris, V. (2011), Sınıf Yapısı ve Politik İdeoloji, (Çev.: Aydın Gelmez), Kırılmalar:Yakalar ve Renkleri, Ankara: TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası.
  • Edgell, S. (1998), Sınıf, (Çev.: Didem Özyiğit), (Haz.:, Berna Ülner), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Ehrenreich, B. ve Ehrenreich, J. (1977), The Professional-Managerial Class, Radical America, 11(2), s.7-32.
  • Fındıkoğlu, Z. F. (1958), İçtimaî Değişmelerimiz ve Sosyal Tabakalaşma, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 20(1-4) s.100- 112.
  • Giddens, A. (1999), İleri Toplumların Sınıf Yapısı: Marksist Yaklaşımın Eleştirisi, (Çev.: Ömer Baldık), İstanbul: Birey Yayıncılık.
  • Giddens, A. (2008), Sosyoloji, (Çev.: Eren Rızvanoğlu), (Haz.:, Cemal Güzel), İstanbul: Kırmızı Yayınları.
  • Giddens, A. (2010), Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori (Çev.: Ümit Tatlıcan), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Goldthorpe, J. H. (2003), The Service Class Revisited, (der.) Tim Butler ve Mike Savage, Social Change and Middle Classes, s.313-329 London and New York: Routledge.
  • Heper, M. (2015), Türkiye’de Devlet Geleneği, (Çev.: Nalan Soyarık), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
  • İçli, G. (2011). Küreselleşme ve Sınıf, (Ed.:, Neslihan Sam ve Rıza Sam), Küreselleşen Dünyada Değişimin Farklı Yüzleri: Disiplinler Arası Bir Yaklaşım, s. 369-391, Bursa: Ezgi Kitabevi.
  • Jourdain, A. ve Naulin, S. (2016), Pierre Bourdieu’nün Kuramı ve Sosyolojik Kullanımları, (Çev.: Öykü Elitez), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Karadağ, M. (2009), On Cultural Capital and Taste, European Societies, 11(4), s.531-551.
  • Karademir, I. (2009), Different Facets of New Middle Classness: A Case Study in the City of Ankara, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Karademir-Hazır, I., Kalaycıoğlu, S. ve Çelik, K. (2016), Orta Sınıfların Farklı Kesitleri: Sınıf Geçmişi, Kültür Pratikleri ve Mesleki Statü, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19(2), s.64-107.
  • Karpat, K. (2010), Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Kemerlioğlu, E. (1996), Toplumsal Tabakalaşma ve Hareketlilik, İzmir: Saray Kitabevi.
  • Kıray, M. (2005), Tüketim Normları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Kurtkan, A. (1960), Türkiye’de İçtimai Sınıflar, Sosyoloji Konferansları, 1, s. 62-80.
  • Mardin, Ş. (2003), Türkiye’de Orta Sınıfların Üç Devri, (Der.:, Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder), Türk Modernleşmesi Makaleler 4, s.337-342, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Mardin, Ş. (2013a), Türk Siyasasını Açıklayabilecek Bir Anahtar: Merkez Çevre İlişkileri, (Der.:, Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder), Türkiye’de Toplum ve Siyaset Makaleler 1, s.35-77, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Mardin, Ş. (2013b), Tabakalaşmanın Tarihsel Belirleyicileri: Türkiye’de Toplumsal Sınıf ve Sınıf Bilinci, (Der.:, Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder), Türkiye’de Toplum ve Siyaset Makaleler 1, s.79- 118, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Marx, K. (1999), Artı-Değer Teorileri, (Çev.: Yurdakul Fincancı), Ankara Sol Yayınları.
  • Marx, K. ve Engels, F. (2018), Komünist Manifesto, (Çev.: Tanıl Bora), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Mills, C. W. (1969), White Collar: The American Middle Classes, New York: Oxford University Press.
  • Neuman, W. L. (2014), Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I, (Çev.: Sedef Özge), Ankara: Yayın Odası.
  • Öngen, T. (1994), Tekelci Kapitalizm ve Sınıf Yapısı, SBF Dergisi, 49(3- 4), s.303-349.
  • Öngen, T. (2011), Marx ve Sınıf, Praksis Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 8, s. 9-28.
  • Öngen, T. (2014), Prometheus’un Sönmeyen Ateşi: Günümüzde İşçi Sınıfı, İstanbul: Yordam Kitap.
  • Özatalay, C. (2015), Türkiye’nin Toplumsal Yapısının Temsili Meselesi Bağlamında Sınıflar ve Sınıflandırma Savaşları, Modus Operandi: İlişkisel Sosyal Bilimler Dergisi, 2, s.95-130, Ankara: Heretik Yayınları.
  • Savage, M., Barlow, J., Dickens, P. ve Fielding, T. (1995), Property, Bureaucracy and Culture: Middle-Class Formation in Contemporary Britain, London and New York: Routledge.
  • Üstüner, T. ve Holt, D. B. (2010), Toward a Theory of Status Consumption in Less Industrialized Countries, Journal of Consumer Research, 37(1) s.37-56.
  • Weber, M. (2012a), Ekonomi ve Toplum I, (Ed.:, Peren Birsaygılı Mut), (Çev.: Latif Boyacı), İstanbul: Yarın Yayınları.
  • Weber, M. (2012b), Ekonomi ve Toplum II, (Ed.:, Peren Birsaygılı Mut), (Çev.: Latif Boyacı), İstanbul: Yarın Yayınları.
  • Wright, E. O. (1980), Varieties of Marxist Conceptions of Class Structure, Politics & Society, 9(3) s.323-370.
  • Wright, E.O. (2016), Sınıflar, (Çev.:, Selma Toral), İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • Wright. E.O. (2017), Sınıflar Üzerine Tartışmalar, (Çev.: Eren Karaca), İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • Yavuz, M. (2017), Osmanlı-Türk Devleti’nde Bürokrasi Kurumunun Rolü: Heper ve Küçükömer Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz Denemesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 53, s.194-208.
  • Yıldırım, C. (2017), Orta Sınıf Analizleri: Teorik Bir Yaklaşım, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(2), s.171-189.
  • Yurtsever, H. (2016), Orta Sınıf Efsanesi, Yordam Kitap, İstanbul.
APA Kaya B, Suzuki Him M (2020). MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. , 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
Chicago Kaya Bariscan,Suzuki Him Miki MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. (2020): 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
MLA Kaya Bariscan,Suzuki Him Miki MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. , 2020, ss.325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
AMA Kaya B,Suzuki Him M MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. . 2020; 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
Vancouver Kaya B,Suzuki Him M MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. . 2020; 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
IEEE Kaya B,Suzuki Him M "MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ." , ss.325 - 349, 2020. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
ISNAD Kaya, Bariscan - Suzuki Him, Miki. "MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ". (2020), 325-349. https://doi.org/10.11616/basbed.v20i53206.689544
APA Kaya B, Suzuki Him M (2020). MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
Chicago Kaya Bariscan,Suzuki Him Miki MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, no.1 (2020): 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
MLA Kaya Bariscan,Suzuki Him Miki MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.20, no.1, 2020, ss.325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
AMA Kaya B,Suzuki Him M MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 20(1): 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
Vancouver Kaya B,Suzuki Him M MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 20(1): 325 - 349. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
IEEE Kaya B,Suzuki Him M "MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, ss.325 - 349, 2020. 10.11616/basbed.v20i53206.689544
ISNAD Kaya, Bariscan - Suzuki Him, Miki. "MODERN TÜRKİYE’DE ORTA SINIF ÇALIŞMALARI: TARİHSEL LİTERATÜR DEĞERLENDİRMESİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20/1 (2020), 325-349. https://doi.org/10.11616/basbed.v20i53206.689544