Yıl: 2018 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 151 - 193 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-10-2020

İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
Sebepsiz zenginleşme TBK 77-82. maddeleri arasında düzenlenmiş oluphaklı bir neden olmaksızın bir kimsenin malvarlığının başka bir kimsenin malvarlığıaleyhine çoğalmasıdır. TBK m.79/1’e göre, iyi niyetli sebepsiz zenginleşenin geri vermeborcunun kapsamı, fiilen elde ettiği zenginleşme değil de geri istenme anında malvarlığındamevcut bulunan, henüz elden çıkarmadığı zenginleşme miktarıdır. Çalışmanınamacı TBK 77. maddede düzenlenen sebepsiz zenginleşmenin özellikle iyi niyetlisebepsiz zenginleşenin geri verme borcunun sınırlandırılmasına ilişkin kısmını hukuksalaçıdan ve güncel Yargıtay kararları çerçevesinde değerlendirmektir. Yargıtay HukukDaireleri arasında, iyi niyetli sebepsiz zenginleşenin geri verme borcunun sınırlandırılmasıkonusunda görüş ayrılıkları mevcut olup Yargıtay 3., 7, ve 22. Hukuk Daireleri’ninkararlarında “iadesi gereken borç para borcu olduğunda, iadesi zamanında borçlununelinden çıkmış olması veya harcanarak tükenmiş olmasının borçlunun iade yükümlülüğünüortadan kaldırmayacağı” görüşünün ağırlık kazandığı, Yargıtay 4. ve 9.Hukuk Daireleri kararlarında ise “iadesi gereken borç para borcu olduğunda takdir yetkisininkullanılmasında sosyal içerikli saiklerin etkili olduğu görülmektedir. Çalışma ilebirlikte iyi niyetli sebepsiz zenginleşenin geri verme borcunun hangi kriterler dikkatealınarak sınırlandırılabileceği Yargıtay’ın son dönemde vermiş olduğu kararlar ile birliktedeğerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

Problems Arising from the Restitution in the Application of Unjust Enrichment Rules Where the Person Enriched Acting in Goodwill an Analysis Through the Jurisprudence of Turkish Court of Cassation

Öz:
Unjust enrichment is regulated under Articles 77-82 of the Turkish Code of Obligations. As specified by the law, unjust enrichment arises where property of a person obtained against the benefit of another person. According to the article 79/1, if the person enriched acting on goodwill demonstrates that he has handed over some part of the enrichment at the time the claim for restitution is brought, that person shall be held responsible for restitution of what he has not given away. The aim of this paper is to analyze the article 77 of the Turkish Code of Obligations from a legal perspective within the jurisprudence of the Turkish Court of Cassation, in relate to the scope of restitution and the application of unjust enrichment rules where the person enriched acting in goodwill. Court of Cassation Chambers have reached different outcomes regarding with the scope of restitution and the application of unjust enrichment rules where the person enriched acting in goodwill. In case the restitution is about money, Chambers 3, 7, and 22 have developed standards indicating that total disposal of the money at the time the claim is brought shall not exclude the person unjustly enriched to be held responsible for the restitution of the whole amount. On the contrary, Chambers 4 and 9 have established a different criterion; in case the matter of restitution is money, the court should exercise the discretion power and should determine the social affairs in the case before reaching a conclusion. This paper aims to set a framework for the restitution in the application of unjust enrichment rules and to determine the concept of goodwill in the light of the most recent jurisprudence of the Court of Cassation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ANTALYA, Gökhan; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı,, Cilt 1, Beta Kitapçılık, 2013.
  • AYAN, Mehmet; Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), 10. Baskı, Mimoza Yayınları, Konya, 2015.
  • AYBAY, Aydın; Borçlar Hukuku Dersleri, 14. Baskı, Filiz Kitapevi, İstanbul, 2016.
  • BİRSEN, Kemalettin; Borçlar Hukuku Dersleri (Borçların Kaynakları Cilt 1 Borçların Nevileri Cilt 2), 2. Baskı, Ahmet Sait Matbaası, İstanbul, 1944.
  • BUSSY, Andre; İsviçre-Türk Hukukunda Sebepsiz Zenginleşme (Haksız İktisap), (Çev.) Kemal Tahir Gürsoy, 1948, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/242/2135.pdf, Erişim Tarihi: 12. 04. 2017.
  • EREN, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
  • HATEMİ, Hüseyin ve GÖKYAYLA, Emre; Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
  • İNAN, Ali N.; Borçlar Hukuku Genel Hükümler Ders Kitabı, Yayın: 435, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1979.
  • KARAHASAN, Mustafa R.; Türk Borçlar Hukuku, Doktrin Genel Hükümler, 1. Baskı, Cilt 1, Beta Basım Yayım, 1992.
  • KILIÇOĞLU, Ahmet M.; Borçlar Kanunu Genel Hükümler, Turhan Kitapevi, 19. Baskı, Ankara, 2015.
  • OĞUZMAN, Kemal ve ÖZ, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
  • OLGAÇ, Senai; Sebepsiz İktisap, Olgaç Matbaası, Ankara, 1977.
  • ÖNEN, Turgut; Borçlar Hukuku, Yayın: 48, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1984.
  • ÖZ, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
  • ÖZ, M. Turgut; Öğreti ve Uygulamada Sebepsiz Zenginleşme Borçlar Kanunu 61-66 Maddelerine İlişkin İçtihatları İle, Kazancı Yayınevi, İstanbul, 1990.
  • ÖZ, M. Turgut; Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri-Borç İlişkilerinde Özel Durumlar-Taraf Değişiklikleri, Borçlar Kanunu Genel Hükümler Konferansları III, Prof. Dr. İsmet Sungurbey’e Armağan Cilt III, 1. Cilt, İstanbul Barosu Yayınları, Ekim 2014.
  • SEROZAN, Rona; Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, 3. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2002.
  • TEKİNAY, Selahattin S., AKMAN, Sermet, BURCUOĞLU, Haluk, ALTOP, Atilla; Borçlar Hukuku, 5. Bası, Cilt 1, Fakülteler Matbaası, Filiz Kitapevi, İstanbul, 1985.
  • TEKİNAY, Selahattin S.; Borçlar Hukuku, 5. Baskı, Fakülteler Matbaası, Cilt 1, 1985, s.970.
  • TURANBOY, K. Nuri; Sebepsiz Zenginleşme Davasının Asli-Tali Niteliği, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi: Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu’na Armağan, C: 1, S: 2, 1997.
  • ULUSAN, İlhan; İyiniyetli Sebepsiz Zenginleşenin İade Borcunun Sınırlanması Sorunu, Kazancı Yayınları, İstanbul, 1984.
  • www.uyap.gov.tr
  • www.kazanci.com
APA Kuzgun Ş, KUZGUN E (2018). İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 151 - 193.
Chicago Kuzgun Şerife,KUZGUN Ersan İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. (2018): 151 - 193.
MLA Kuzgun Şerife,KUZGUN Ersan İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2018, ss.151 - 193.
AMA Kuzgun Ş,KUZGUN E İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 151 - 193.
Vancouver Kuzgun Ş,KUZGUN E İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 151 - 193.
IEEE Kuzgun Ş,KUZGUN E "İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.151 - 193, 2018.
ISNAD Kuzgun, Şerife - KUZGUN, Ersan. "İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". (2018), 151-193.
APA Kuzgun Ş, KUZGUN E (2018). İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1), 151 - 193.
Chicago Kuzgun Şerife,KUZGUN Ersan İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17, no.1 (2018): 151 - 193.
MLA Kuzgun Şerife,KUZGUN Ersan İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.17, no.1, 2018, ss.151 - 193.
AMA Kuzgun Ş,KUZGUN E İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 17(1): 151 - 193.
Vancouver Kuzgun Ş,KUZGUN E İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 17(1): 151 - 193.
IEEE Kuzgun Ş,KUZGUN E "İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17, ss.151 - 193, 2018.
ISNAD Kuzgun, Şerife - KUZGUN, Ersan. "İYİ NİYETLİ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞENİN GERİ VERME BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI SORUNUNUN YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17/1 (2018), 151-193.