Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 47 - 54 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.22520/tubaked.2019.19.003 İndeks Tarihi: 18-10-2020

OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ

Öz:
Osmanlı Devleti’nde sağlık hizmetleri, 19.yüzyıla gelinceye kadar şifahane, darüşşifa olarak isimlendirilen sağlık kuruluşları tarafından verilmiştir. Bu yüzyılda, Osmanlı’daki modernleşme girişimlerinin bir parçası olan sağlık hizmetlerindeki iyileştirmelerin halk nezdindeki karşılığını gureba hastaneleri oluşturmaktadır. İlk modern hastaneler askeri hastanelerdir ve bunları sivil hastaneler olan gureba hastaneleri takip etmiştir. Bu amaçla inşa edilen ilk hastane, 1847 yılında açılan İstanbul’daki Vakıf Gureba Hastanesi’dir. Bu hastaneyi takiben Osmanlı coğrafyasının pekçok yerinde gurebaya hizmet vermek üzere hastaneler açılmıştır. Trabzon Vilayeti’ne bağlı Canik/Samsun’daki gureba hastanesi de bunlardan birisidir. 19.yüzyılın sonlarında inşasına başlanılmış olan gureba hastanesi halktan toplanan yardımlarla inşa edilmiştir. Gureba hastanesinin inşası devam ederken adının, padişahın yirmi beşinci cülus yıldönümüne izafeten “Hamidiye Hastahanesi” olması kararlaştırılmıştır.Ek olarak cülusa dair bir tarih metninin mermer sütun üzerine altın harflerle kazınması ve bu sütunun hastane bahçesinde uygun bir yere dikilmesi planlanmıştır
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ANONİM, tarih yok.Tebrîk-nâme-i Millî, Tahir Bey Matbaası, İstanbul, s. 107-108.
  • AYAR, M. 2007.Osmanlı Devleti’nde Kolera İstanbul Örneği (1892-1895), İstanbul.
  • BAYRAKTAR, M. S. 2016.Samsun’da Türk Devri Mimarisi, Samsun.
  • BİLİCİ, Z. K. 2011.Samsun-Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi (Canik Hamidiye Hastanesi) Rölöve ve Restitüsyonu Üzerine.
  • CANTAY, G. 1992.Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Darüşşifaları, Ankara.
  • DOĞAN, O. (Haz.) 2009.Son Devir Osmanlı Hastahaneleri Fotoğraf ve Planlar, İstanbul.
  • EMİROĞLU, K. (Haz.) 2008.Trabzon Vilayeti Salnamesi, 1902, Cilt 20, Ankara.MURSAL, S. 2017.Osmanlı Devleti’nde İlk Gureba Hastaneleri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
  • OCAK, B., KOCABAŞ, Ö. Y. 2014.Bir Hastane Öyküsü: İzmir Gureba-i Müslimin Hastanesinden İzmir Devlet Hastanesine, İzmir.
  • PABUÇCU, M. 2014.“Osmanlı Devleti’nde Askeri Hastaneler (1876-1908)”,Cappadocia Journal of Social Sciences, 3, s. 85-100.
  • SARI, N., İZGÖER, A. Z. 2014.Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri Işığında II.Abdülhamid Devri’nde Kurulan ve Geliştirilen Hastaneler, İstanbul.
  • SARISAKAL, B. 2006.Samsun Sağlık Tarihi, Samsun Araştırmaları-4, Samsun.
  • TONBUL, Z. 2009. Tarihi Hastaneler, Gurebâ Hastaneleri’nden Memleket Hastaneleri’ne İlk Sivil Hastaneler, İstanbul.
  • VADALA, R. 1934. Samsoun Passe-Present-Avenir, Samsun.YAZICI METİN, N. 2019.“Son Dönem Osmanlı Mimarlığının Başat Yapıları: Hükümet Konakları”, Osmanlı Sanatında Değişim ve Dönüşüm, Konya, s. 273-315.
  • YILDIRIM, N. 2013.Gureba Hastanesinden Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi’ne, İstanbul.
  • YILDIRIM, N. 2014.14.Yüzyıldan Cumhuriyet’e Hastalıklar, Hastaneler, Kurumlar, İstanbul.Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri:
  • BOA., BEO., 1555/116553, Tarih: 22 Cemaziyelevvel 1318 (17 Eylül 1900).
  • BOA., DH.İD., 53/30, 15 Kanuni Sani 1327, (28 Ocak 1912).
  • BOA., DH.İD., 31/17, 10 Safer 1330 (30 Ocak 1912).
  • BOA., DH.İD., 53/30, 14 Rebiülevvel 1330, (3 Mart 1912).
  • BOA., DH.MKT., 2392/138, Tarih: 25 Rebiülahir 1318 (22 Ağustos 1900).
  • BOA., DH.MKT., 2403/97, Tarih: 22 Cemaziyelevvel 1318 (17 Eylül 1900).
  • BOA., DH.MKT., 2463/24, Tarih: 27 Zilkade 1318 (18 Mart 1901).
  • BOA., İ.DH., 1376, Tarih: 5 Rebiülevvel 1318 (1 Temmuz 1900).
  • BOA., İ.DH., 1381/1318? , Tarih: 1 Zilkade 1318 (20 Şubat 1901).
  • BOA., ŞD., 1849/2, 9 Zilkade 1321, (27 Ocak 1904).
  • BOA., Y.MTV., 307/34, Tarih: 7 Safer 1326 (11 Mart 1908).
APA YAZICI METİN N (2019). OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. , 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
Chicago YAZICI METİN NURCAN OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. (2019): 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
MLA YAZICI METİN NURCAN OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. , 2019, ss.47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
AMA YAZICI METİN N OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. . 2019; 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
Vancouver YAZICI METİN N OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. . 2019; 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
IEEE YAZICI METİN N "OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ." , ss.47 - 54, 2019. 10.22520/tubaked.2019.19.003
ISNAD YAZICI METİN, NURCAN. "OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ". (2019), 47-54. https://doi.org/10.22520/tubaked.2019.19.003
APA YAZICI METİN N (2019). OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 0(19), 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
Chicago YAZICI METİN NURCAN OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi 0, no.19 (2019): 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
MLA YAZICI METİN NURCAN OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, vol.0, no.19, 2019, ss.47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
AMA YAZICI METİN N OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi. 2019; 0(19): 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
Vancouver YAZICI METİN N OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi. 2019; 0(19): 47 - 54. 10.22520/tubaked.2019.19.003
IEEE YAZICI METİN N "OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ." TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 0, ss.47 - 54, 2019. 10.22520/tubaked.2019.19.003
ISNAD YAZICI METİN, NURCAN. "OSMANLI’DA GUREBA HASTANELERİ:CANİK / SAMSUN GUREBA HASTANESİ’NİN İNŞA SÜRECİ VE KİTABESİ". TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi 19 (2019), 47-54. https://doi.org/10.22520/tubaked.2019.19.003