Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli

Ümit ARPACIOĞLU, (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Cemal İrfan ÇALIŞKAN, (Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)
Bahar Meral ŞAHİN, (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Projeler Müdürlüğü, İstanbul, Türkiye)
Nazlı ÖDEVCİ (Kültür Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Tasarım+Kuram
22 1
Yıl: 2020 Cilt: 16 Sayı: 29 Sayfa Aralığı: 53 - 78 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14744/tasarimkuram.2020.70783 İndeks Tarihi: 18-10-2020

Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli

Öz:
Mimaride günışığı etkinliği mekânsalkaliteyi arttıran ve insanın doğa ilebütünleşmesini sağlayan önemli birmekânsal tasarım girdisidir. Sürdürülebilirlikkavramı ile birlikte mekânsal konforşartlarının daha fazla iyileştirilmesitasarımcılardan daha fazla talep edilmeyebaşlanmıştır. Enerji etkinliğinin de tasarımdadaha fazla konuşuluyor olması, bu konularıntasarımcılar için tasarım evresinin dahaerken evrelerinde düşünülme ihtiyacınıdoğurmuştur.Çalışma tasarımcılar için günışığı bazlı birdestek modelini oluşturmayıamaçlamaktadır. Model kapsamındagünışığına bağlı tasarın değişkenleri ilegünışığı tasarım kriterleri ilişkilendirilmekteolası sorunlara çözüm önerileri için temelrehber oluşturulmaktadır.Bu nedenle çalışmada günışığı faktörleritasarımcı için rol gösterici ve sistematikbiçimde ele alınarak detaylıcaaçıklanmaktadır. Böylece mimari tasarımdamimarların bu faktörleri daha erken tasarımevresinde kullanmaları ve içselleştirmelerihedeflenmektedir.Oluşturulan model tasarımcının farklı önemderecelerinde bakabildiğini kabul ederekdestek sistemini oluşturmaktadır ve adımadım tasarımcının yanında olarak günışığıkonusunda tecrübeli tasarımcıların davranışve çözüm modelini ortaya koymaktadır.Model kapsamında farklı işlevlerin günışığıgereklilikleri de değerlendirilmekte vesonuçta amaca yönelik aktif günışığıtasarımı çözümü için tasarımcıya yardımcıolacak bir sistem oluşturulmaktadır.Çalışmanın sınanması bölümünde ise birokul yapısı seçilerek modelin çalışmasısınanmakta olası sorunların çözümleri modeltarafından oluşturulmaktadır.
Anahtar Kelime:

Design Support Model for Increasing Daylight Efficiency in Architectural Planning

Öz:
Daylight activity in architecture is an important design input that increases the spatial quality and enables the integration of human with nature. With the concept of sustainability, further improvement of spatial comfort conditions has started to be demanded increasingly from designers. The fact that energy efficiency is also discussed more in design has led to the need for designers to consider these issues earlier in the design phase. The study aims to create a daylight based support model for designers. Within the scope of the model, daylight design variables and daylight design criteria are correlated and basic guidance is provided for solutions to possible problems. For this reason, daylight factors are explained in detail in a systematic way. Thus, it is aimed for architects to use these factors in the early design phase and internalize them in architectural design. The model created constitutes the support system by accepting that the designer can look at different degrees of importance and support by the designer at every stage of the design. The model presents the behaviour and solution model of designers experienced in daylight. The daylight requirements of different functions are also evaluated within the scope of the model and as a result a system is created to assist the designer for the purpose of active daylight design solution. In the testing section of the study, a school structure is selected and the study of the model is tested and the possible problems are solved by the model
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acosta, I., Munoz, C., Campano Laborda, M., & Navarro, J. (2014). Analysis of daylight factors and energy saving allowed by windows under overcast sky conditions. Renewable Energy, 77. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.renene.2014.12.017
  • Agency, I. E. A. (IEA) S. H. and C., & Programme, E. C. in B. & C. S. E. (2000). Daylight in buildings. Lawrence Berkeley National Laboratory.
  • Antoniou, D., & Dimopoulos, T. (2018). Southern Orientation and Natural Cross Ventilation: Mind the Gap (s) What Clients, Valuers, Realtors and Architects Believe. RELAND: International Journal of Real Estate & Land Planning, 1, 426–439.
  • Arpacıoğlu, Ü. (2010). Günışığı Öncelikli Fiziksel Çevre Tasarım Destek Modeli. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
  • Arpacıoğlu, Ü. (2012). Mekansal Kalite ve Konfor İçin Önemli Bir Faktör: GÜNIŞIĞI. Mimarlık, 368, 48–53.
  • Arpacıoğlu, Ü. (2012). Fiziksel Çevre Tasarım Destek Modeli. Tasarım + Kuram Dergisi, 7(11–12), 98–114.(Ü. Olacak)
  • ASHRAE. (2001). The American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers.
  • Autodesk. (2011). Ecotect Analysis. Autodesk.
  • Bellia, L., Cesarano, A., Iuliano, G. F., & Spada, G. (2008). Daylight glare: a review of discomfort indexes. Visual Quality and Energy Efficiency in Indoor Lighting: Today for Tomorrow.
  • BRE. (1985). Lighting Controls and Daylight Use. Watford, UK: Building Research Establishment BRE Digest 272 TIM 14947.
  • BRE. (2011). BREEAM New Construction Non-Domestic Buildings. In BREEAM New Construction NonDomestic Buildings Technical Manual (p. 406).
  • Byun, Y. H., Ryu, R., & Kim, Y. S. (2019). Proposal for Light Shelf System that Applies Biomimicry for Lighting Energy Conservation.
  • Costanzo, V., Evola, G., & Marletta, L. (2017). A Review of Daylighting Strategies in Schools : State of the Art and Expected Future Trends. Retrieved from https://doi.org/10.3390/buildings7020041
  • Erel, B. (2004). Gün Işığı İle Aydınlatma Alanında Geliştirilen Yeni Teknolojiler Hakkında Bir Araştırma. Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Garris, L. . (2004). The deliberation of daylighting. Buildings Magazine.
  • Gornicka, G. B. (2008). Lighting at Work Environmental Study of Direct Effects of Lighting Level and Spectrum on Psychophysiological Variables. Regulation. Retrieved from https://doi. org/10.6100/IR639378
  • Hamedani, Z., Solgi, E., Skates, H., Hine, T., Fernando, R., Lyons, J., & Dupre, K. (2019). Visual discomfort and glare assessment in office environments: A review of light-induced physiological and perceptual responses. Building and Environment.
  • Hülya, O. (2008). Gün Işığı ile Aydınlatmanın Temel İlkeleri Ve Gelişmiş Gün Işığı Aydınlatma Sistemleri. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Haziran.
  • IESNA. (2005). Lighting Handbook. Kayakuş, M. (2018). Eğitim Kurumlarındaki Aydınlatmanın Uluslararası Standartlara Göre İncelenmesi, (November).
  • Kazanasmaz, Z. T. (2009). Binaların Doğal Aydınlatma Performanslarının Değerlendirilmesi. V. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, Temmuz 2009.
  • Khanie, M. S. S., Wienold, J., & Andersen, M. (2015). A sensitivity analysis on glare detection parameters. In Proceedings of 14th International Conference of the International Building Performance Simulation Association, Hyderabad, December 7e9.
  • Kim, K., Lee, H., Jang, H., Park, C., & Choi, C. (2019). Energy-saving performance of light shelves under the application of user-awareness technology and light-dimming control. Sustainable Cities and Society, 44, 582–596.
  • Kılıç, E. (1994). Kamaşma ve kamaşmanın belirlenmesinde kullanılan yöntemlerin incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Kurtay, C., & Esen, O. (2018). Ofis yapıları için ışık rafı tasarımında 30° ve 45° enlemlerinde optimum verim sağlanması için bir yöntem. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 2018.
  • Kutlu, R. (2019). BİR Tasarim Öğesi Olarak Günişiği. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9(2), 226–233.
  • Mangkuto, R. A., Rohmah, M., & Asri, A. D. (2016). Design optimisation for window size, orientation, and wall reflectance with regard to various daylight metrics and lighting energy demand: A case study of buildings in the tropics. Applied Energy, 164, 211–219. Retrieved from https://doi. org/10.1016/j.apenergy.2015.11.046
  • MEB. (n.d.-a). Milli Eğitim Bakanlığı’nın Tip Tip Okul Projeleri 2016. http://iedb.meb.gov.tr/www/ bakanligimiza-ait-yeni-projeler/icerik/315
  • MEB. (n.d.-b). Milli Eğitim Bakanlığına Ait Yeni Projeler 2016. http://iedb.meb.gov.tr/katalog/files/mobile/ index.html#64
  • Neufert, E. (2002). Architects’ Data. ((Oxford Brookes University Baiche, B.; Walliman, N.,Ed.) Blackwell Science.
  • Olbina, S., & Beliveau, Y. (2010). Decision-Making Framework for Selection and Design of Shading Devices Based on Daylighting. Journal of Green Building, 2(3), 88–105. Retrieved from https://doi. org/10.3992/jgb.2.3.88
  • Pierson, C., Wienold, J., & Bodart, M. (2017). Discomfort glare perception in daylighting: Influencing factors. Energy Procedia, 122, 331–336. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.egypro.2017.07.332
  • Pierson, C., Wienold, J., & Bodart, M. (2018). Daylight discomfort glare evaluation with Evalglare: influence of parameters and methods on the accuracy of discomfort glare prediction. Buildings, 8(8), 94.
  • Postalci, I. E., & Atay, G. F. (2019). Rethinking on cultural sustainability in architecture: Projects of Behruz Çinici. Sustainability (Switzerland), 11(4), 1–17. https://doi.org/10.3390/su11041069
  • S. Hayter, Torcellini P.A., J. R. (1999). Optimizing building and HVAC systems. ASHRAE Journal.
  • Şahin, T. (2012). Yapı İçi Aydınlık Düzeyinin Yapı Biyolojisi Açısından İrdelenmesi. T.C. YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ.
  • Şenkal Sezer, F. (2005). Farklı Cam Türlerinin Performans Kriterlerinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 10(1), 15–21.
  • Suk, J., & Schiler, M. (2012). Investigation of Evalglare software, daylight glare probability and high dynamic range imaging for daylight glare analysis. Lighting Research & Technology, 45(4), 450–463. Retrieved from https://doi. org/10.1177/1477153512458671
  • Taşoluk, D. (2014). Mimari tasarıma bir girdi olarak doğal aydınlatma, Konya’daki ofis binalarının doğal aydınlatma bakımından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Türk Standartları Enstitüsü. (2013). Turkish Standard TS EN 12464-1. https://intweb.tse.org.tr/
  • Tzempelikos, A, & Athienitis, A. K. (2015). The effect of shading design and control on building cooling demand. Passive and Low Energy Cooling for the Built Environment, (May), 953–958.
  • Tzempelikos, Athanasios. (2005). A methodology for integrated daylighting and thermal analysis of buildings. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly. https://doi. org/10.1177/001088048102200214
  • Tzempelikos, Athanassios, & Athienitis, A. K. (2007). The impact of shading design and control on building cooling and lighting demand. Solar Energy, 81(3), 369–382.
  • Uzun, T. (2019). Bauhaus Ekolü Ve Kuramsal Arka Planı. In Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Yeni Ufuklar (1. Baskı, pp. 411–448). Ankara: Gece Akademi yayınları.
  • Vaisi, S., & Kharvari, F. (2019). Evaluation of Daylight regulations in buildings using daylight factor analysis method by radiance. Energy for Sustainable Development, 49, 100–108.
  • Yener, A. K. (2007). Binalarda Günışığından Yararlanma Yöntemleri: Çağdaş Teknikler. 8. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi. Temmuz 2007.
  • Yilmaz, F. Ş. (2016). Energy efficient lighting system retrofit for retail environments. ITU A/Z Journal, 13(1), 209–224. Retrieved from https://doi. org/10.5505/ituifa.2016.30502
  • YTÜ Mimarlık Fakültesi (2019). Aydınlatma Laboratuvarı Çalışma Notları (Deney Föyü).
APA Arpacıoğlu Ü, Caliskan C, ŞAHİN B, ÖDEVCİ N (2020). Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. , 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
Chicago Arpacıoğlu Ümit,Caliskan Cemal Irfan,ŞAHİN Bahar Meral,ÖDEVCİ Nazlı Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. (2020): 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
MLA Arpacıoğlu Ümit,Caliskan Cemal Irfan,ŞAHİN Bahar Meral,ÖDEVCİ Nazlı Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. , 2020, ss.53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
AMA Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. . 2020; 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
Vancouver Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. . 2020; 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
IEEE Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N "Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli." , ss.53 - 78, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
ISNAD Arpacıoğlu, Ümit vd. "Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli". (2020), 53-78. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.70783
APA Arpacıoğlu Ü, Caliskan C, ŞAHİN B, ÖDEVCİ N (2020). Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram, 16(29), 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
Chicago Arpacıoğlu Ümit,Caliskan Cemal Irfan,ŞAHİN Bahar Meral,ÖDEVCİ Nazlı Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram 16, no.29 (2020): 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
MLA Arpacıoğlu Ümit,Caliskan Cemal Irfan,ŞAHİN Bahar Meral,ÖDEVCİ Nazlı Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram, vol.16, no.29, 2020, ss.53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
AMA Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram. 2020; 16(29): 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
Vancouver Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram. 2020; 16(29): 53 - 78. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
IEEE Arpacıoğlu Ü,Caliskan C,ŞAHİN B,ÖDEVCİ N "Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli." Tasarım+Kuram, 16, ss.53 - 78, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.70783
ISNAD Arpacıoğlu, Ümit vd. "Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli". Tasarım+Kuram 16/29 (2020), 53-78. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.70783
Sayfa Oluşturulma Tarihi
03-04-2024 13:55

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları