Yıl: 2019 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 220 - 236 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31592/aeusbed.612591 İndeks Tarihi: 19-10-2020

Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği

Öz:
Öğretim elemanlarının pedagojik yetersizlikleri, ölçme ve değerlendirme süreçlerinin öğrenciler üzerinde bir baskı ya da cezalandırma aracına dönüşmesine neden olabilir. Bu suistimalin süreğen hale gelmesi ise öğrencilerde psikolojik yıldırmaya (mobbing) yol açabilir. Üniversite öğrencilerinin ölçme değerlendirme süreçlerinde mobbinge maruz kalma düzeylerini ölçebilecek geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir ölçek geliştirmeyi amaçlayan bu araştırma bir karma yöntem araştırması olarak desenlemiştir. Bu amaçla “Mobbing Aracı olarak Ölçme-Değerlendirme Ölçeği”nin [MAÖDÖ] maddeleri nitel bir veri toplama ve analiz süreci ile geliştirilmiş ve ardından psikometrik özellikleri İnönü Üniversitesine bağlı 23 farklı MYO/Fakülte/Enstitü’de öğrenim görmekte olan 1850 öğrenciden elde edilen veriler analiz edilerek incelenmiştir. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda tek faktörden oluşan ölçeğin makul düzeyde varyans açıklama oranına (%63), yüksek faktör yük değerlerine (.745-.843) ve madde-toplam korelasyon katsayılarına (r=.652-.770) sahip olduğu; takip eden doğrulayıcı faktör analizinde ise yapının kabuledilebilir ya da mükemmel uyum iyiliği değerleriyle doğrulandığı [X2/sd=42.439/12=3.537; RMR= 0.042; GFI= 0.986, AGFI= 0.968; CFI= 0.991; NFI= 0.987; RMSEA=0.054] görülmüştür. Ayrıca ölçek maddelerinin ortalama varyans açıklama değerleri (AVE = .56) ve kompozit güvenirlik (CR = .90) katsayılarından hareketle yapının yakınsak geçerliliğinin ve güvenilirliğinin yeterli olduğu anlaşılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa (α= .902) ve Guttman test yarılama (r= .878) yöntemleriyle hesaplanan içtutarlılık katsayıları da ölçekten elde edilen puanların yüksek düzeyde güvenirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Toplam 7 maddeden oluşan 5’li Likert formatındaki MAÖDÖ’nden alınan minimum ve maksimum puanlar 7-35 arasında değişmekte olup alınan puanların artması öğrencilerin ölçme değerlendirme aracılığıyla mobbinge maruz kalma düzeylerinin de arttığını göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Mobbing Through Measurement and Evaluation Scale

Öz:
ABSTRACT The pedagogical insufficiency of the faculty staff can turn the measurement and evaluation process into a means of pressure or punishment on students. When this mistreatment becomes persistent, it may lead to mobbing on students. This research, which aims to develop a valid, reliable and useful scale to measure the university students’ levels of exposure to mobbing through measurement and evaluation processes, has been designed as a mixed method research. To this end, the items of “Mobbing through Measurement and Evaluation Scale” [MMES] were developed through a qualitative data collection and analysis process, and its psychometric properties were analyzed with the data obtained from 1850 students studying at 23 different Vocational Schools/Faculties/Institutes of İnönü University. The exploratory factor analysis yielded a single factor construct with a favorible variance explanation rate (63%), high loading values (.745- .843) and item- total correlation coefficients (r = .652 - .770); and the successive confirmatory factor analysis proved that the construct was confirmed by acceptable or excellent goodness of fit values [x / df = 42,439 / 12 = 3,537; RMR = 0.042; GFI = 0.986, AGFI = 0.968; CFI = 0.991; NFI = 0.987; RMSEA = 0.054]. In addition, average variance explanation value (AVE = ,56) and composite reliability (CR = .90) coefficients suggested that the convergent validity and reliability of the structure was sufficient. The Cronbach's alpha (α =, 902) and Guttman split-half (r = .878) reliability coefficients of the scale indicated that the scores obtained from the scale have a high level of reliability. The minimum and maximum scores obtained from the 7-item 5-point Likert format ranged between 7 and 35 suggesting that the increase in the scores implies that mobbing exposure levels of the students also increases.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adediwura, A.A. (2012). Students’ self-efficacy and self-autonomy in the learning of mathematics. Gender and Behaviour, 10(1), 4492-4508.
  • Akgeyik, T., Güngör-Delen, M. ve Uşen, Ş. (2013). Çalışma yaşamında psikolojik taciz. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
  • Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2012). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • British Broadcasting Corporation, (BBC, 2019, Nisan) Ceren Damar cinayeti: Zanlının kopya çekmekten aldığı ilk ceza değil. 12.04.2019 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler- turkiye-46758890 adresinden alınmıştır.
  • Birenbaum, M. (2007). Evaluating the assessment: sources of evidence for quality assurance. Studies in Educational Evaluation, 33, 29–49.
  • Birjandi, P. and Tamjid, N.H. (2012). The role of self-, peer and teacher assessment ın promoting Iranian EFL learners’ writing performance. Assessment and Evaluation in Higher Education, 37(5), 513-533.
  • Black, P. and William, D. (1998). Inside the black box, raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80(2), 139-148.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayımcılık.
  • Broadfoot, P. and Black, P. (2004). Redefining assessment? The first ten years of assessment in education. Assessment in Education: Principles, Policy and Practice, 11(1), 7–26.
  • Cihanoğlu, M.O. (2008). Alternatif değerlendirme yaklaşımlarından öz ve akran değerlendirmenin işbirlikli öğrenme ortamlarında akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkileri. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Cable News Network Türk, (CNN TÜRK, 2019, Nisan), Ankara Üniversitesi, cinsel taciz ve saldırıları araştıracak. Erişim: https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/ankara/ankara-universitesi-cinsel- taciz-ve-saldirilari-arastiracak-975107 adresinden alınmıştır.
  • Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Çev. Ed: S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Çev. Ed. M. Sözbilir), Ankara: Pegem Akademi.
  • Creswell, J. W. and Clark, V.L.P. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Creswell, J.W., Fetters, M.D. and Ivankova, N. V. (2004). Designing a mixed methods study in primary care. Annals of Family Medicine, 2(1), 7–12.
  • Çamurluoğlu, M. İ. and Poussard, J.M. (2017). Psikolojik taciz: Türkiye genelinde bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 624(54), 53-68
  • Çivilidağ, A. (2011). Üniversitelerdeki öğretim elemanlarının psikolojik taciz (mobbing), iş doyumu ve algılanan sosyal destek düzeyleri. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • DeVellis, R. F. (2016). Scale development theory and applications. Los Angeles: SAGE Publication.
  • Elkıran, M. C. (2017). Akademisyenlerin algıladıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Erdemir, S. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşadıkları psikolojik yıldırma (Mobbıng) arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Erdemir, S. ve Murat, M. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile yaşadıkları psikolojik yıldırma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 323-340.
  • Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage Publication Ltd.
  • Finn, J. D. and Rock, D.A., (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal Applied Psychology 82(2), 221–234
  • Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa Birliği sürecinde Türk eğitim sistemi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 66-80.
  • Gün, H. (2010). Çalışma ortamında psikolojik taciz. Ankara: Lazer Yayınları.
  • Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B. J. and Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
  • Hu, L., & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1–55.
  • İnönü Üniversitesi (2019). İstatistiksel veriler. İnönü üniversitesi öğrenci işleri daire başkanlığı 28.08.2019 tarihinde http://inonu.edu.tr/tr/ogrenci/1337/menu?m=11332 adresinden alınmıştır.
  • Karakoç, N. (2012). Öğretim elemanlarının yıldırma davranışlarına maruz kalma durumu ve örgütsel bağlılığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • Laleoğlu, A. ve Özmete, E. (2013). Mobbing ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(31), 9-31.
  • Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
  • Mok, J. (2010). Acase study of students’ perceptions of peer assessment in Hong Kong. ELT Journal, 65(3), 230-239.
  • Nunnally, J. C., and Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill
  • Oskarsson M. (1981). Subjective and objective assessment of foreign language performance. (J. Read, Ed.) Directions in language testing (pp. 225-239) Singapore: Seameo Regional Language Centre.
  • Pallant, J. (2007). Spss survival manual. Sydney: Allen and Unwin.
  • Ploegh, K., Tillema, H.H. ve Segers, S. (2009). In search of quality criteria ın peer assessment practices. Studies in Educational Evaluation, 35, 102–109.
  • Saraç, E. (2018). Hemşirelerde mobbingin anksiyete düzeyi ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Sarı, E.G. (2018). Akademisyenlerin mobbing algılarının örgütsel yabancılaşma düzeyleri ile ilişkisi (Munzur Üniversitesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Burdur.
  • Schwab, D. P. (1980). Construct validity in organization behavior. In B. M. Staw & L. L. Cummings (Eds.), Research in organizational behavior (Vol. 2, pp. 3-43). Greenwich, CT: JAI Press.
  • Sun, Y. and Cheng, L. (2014). Teachers’ grading practices: Meaning and values assigned. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 21(3), 326-343.
  • Sung, Y-T., Chang K-E, Chiou S-K. and Hou H-T. (2005). The design and application of a web-based self- and peer-assessment system. Computers and Education, 45, 187–202.
  • Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2014). Using multivariate statistics. London: Pearson.
  • Tata, J. (1999). Grade distributions, grading procedures, and students' evaluations of instructors: A justice perspective. The Journal of Psychology, 133(3), 263-271.
  • Taştan, T. (2017). Hemşirelikte mobbing yaşama durumunun kurumsal bağlılık ve kurumsal güvene etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Tınaz, P., Bayram, F. ve Ergin, H. (2008). Çalışma psikolojisi ve hukuki boyutlarıyla işyerinde psikolojik taciz. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Topping, K. (1998). Peer Assessment between students in colleges and universities. Review of Educational Research, 68(3), 249-276.
  • Topping K. J., Smith, E.F., Swanson, I. and Elliot A. (2000). Formative peer assessment of academic writing between postgraduate students. Assessment and Evaluation in Higher Education, 25(2), 149-169.
  • Torrance, H. and Pryor, J. (1998). Investigating formative assesment: Teaching learning and assesment in classroom. Open University Press. Philadelphia
  • Tutar, H. (2004). İş yerinde psikolojik şiddet. Ankara: Platin Yayınları.
  • Uysal, K. (2008). Öğrencilerin ölçme değerlendirme sürecine katılması: akran değerlendirme ve öz değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Wen, M. L. and Tsai, C. C. (2006). University students’ perceptions of and attitudes toward (online) peer assessment. Higher Education, 51, 27–44.
  • Yang, H. J. (2004). Factors affecting student burnout and academic achievement in multiple enrollment programs in Taiwan’s technical–vocational colleges. International Journal of Educational Development, 24(3), 283-301.
  • Yurdabakan, İ. (2012). Ortak ve akran değerlendirme eğitiminin öğretmen adaylarının özdeğerlendirme becerileri üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 163(37), 190-202.
  • Yüksel, S. (2002). Yükseköğretimde eğitim-öğretim faaliyetleri ve örtük program. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 361-370.
APA Şad S, Ozer N, Yurtcu M, ERDEMIR N (2019). Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. , 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
Chicago Şad Süleyman Nihat,Ozer Niyazi,Yurtcu Meltem,ERDEMIR NURI Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. (2019): 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
MLA Şad Süleyman Nihat,Ozer Niyazi,Yurtcu Meltem,ERDEMIR NURI Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. , 2019, ss.220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
AMA Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. . 2019; 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
Vancouver Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. . 2019; 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
IEEE Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N "Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği." , ss.220 - 236, 2019. 10.31592/aeusbed.612591
ISNAD Şad, Süleyman Nihat vd. "Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği". (2019), 220-236. https://doi.org/10.31592/aeusbed.612591
APA Şad S, Ozer N, Yurtcu M, ERDEMIR N (2019). Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
Chicago Şad Süleyman Nihat,Ozer Niyazi,Yurtcu Meltem,ERDEMIR NURI Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5, no.2 (2019): 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
MLA Şad Süleyman Nihat,Ozer Niyazi,Yurtcu Meltem,ERDEMIR NURI Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.5, no.2, 2019, ss.220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
AMA Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 5(2): 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
Vancouver Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 5(2): 220 - 236. 10.31592/aeusbed.612591
IEEE Şad S,Ozer N,Yurtcu M,ERDEMIR N "Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği." Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, ss.220 - 236, 2019. 10.31592/aeusbed.612591
ISNAD Şad, Süleyman Nihat vd. "Mobbing Aracı Olarak Ölçme ve Değerlendirme Ölçeği". Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/2 (2019), 220-236. https://doi.org/10.31592/aeusbed.612591