Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi

CENAN, Deniz; KARADAĞ, Sercan; HARPUTLU, Deniz; TALAZ, Deniz; ÖĞCE, Filiz

Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi

Deniz HARPUTLU, (Girilmemişş)

Deniz TALAZ, (Girilmemişş)

Deniz CENAN, (Girilmemişş)

Sercan KARADAĞ, (Girilmemişş)

Filiz ÖĞCE (Girilmemişş)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

23 3

Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 19 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 19-10-2020

Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi

Öz:

Giriş: Uyku, temel bir biyolojik fonksiyondur ve yaşam için oldukça gereklidir. Amaç: Bireylerin fiziksel, zihinsel veduygusal sağlığı için kritik önemi olan uykunun, stomalı bireylerde nasıl olduğunu ve etkileyen etmenleri değerlendirmek buaraştırmanın amacını oluşturmaktadır. Yöntem: Bu araştırma kesitsel bir araştırmadır. Araştırma verileri iki stomaterapiünitesinde 15.09.2015-15.09.2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmanın evren ve örneklemini belirlenen 1 yıllık süreiçinde Stomaterapi ünitelerine başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 102 stomalı birey oluşturmuştur. Araştırmaverileri anket yöntemi ile toplanmış, 16 sorudan oluşan Stomalı Bireyleri Tanılama Formu ve Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği(PUKÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan stomalı bireylerin, yaş ortalaması 55.60 ± 13.73, %57.8’i erkek,%61.8’nin kronik bir hastalığı yoktu ve %39.2’sinin beden kitle indeksi 18.5-24.9 kg/m2 aralığındaydı. Bireylerin stomaözellikleri incelendiğinde, %56.9’unun ileostomisi vardı ve %70.6’sının stoması geçiciydi. Bireyler, ortalama 18.70 ± 44.60aydır stoma ile yaşamakta, %51’i stoma bakımında destek almakta, %62.7’sinin herhangi bir stoma komplikasyonu yoktu.Bireylerin, PUKÖ toplam puan ortalaması, 6.44 ± 3.23 (min:1-max:15) olarak bulunmuştur. Uyku kalitesi toplam puanı ilebireylerin sosyodemografik ve stoma özellikleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Sonuç: Araştırmaya katılan stomalıbireylerin uyku kalitesinin kötü olduğu saptanmıştır. Bu sonuç stomalı bireylerin uyku kalitesini değerlendiren diğeraraştırma sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Araştırma verilerine göre, stomalı bireylerin uyku kalitesini etkileyenfaktörlerin açıklanmasına yönelik niteliksel araştırmaların yapılması önerilmektedir. Ayrıca, stomalı bireylerin uykudurumunun poliklinik kontrolleri sırasında düzenli olarak değerlendirilmesi ve değerlendirme sonuçlarına göre, bireye özgügirişimlerin planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Investigation of Sleep Quality in Individuals with Stoma

Öz:

Background: Sleep is a basic biological function and is essential for life. Objectives: The purpose of this research is to evaluate the sleep, which is critical for individuals' physical, mental and emotional health, and how it affects the individuals with stoma. Methods: This research is a cross-sectional research. The research data were collected in two stomatherapy units between 15.09.2015-15.09.2016. The population and sample of the study consisted of 102 individuals with stoma who consulted to Stomatherapy units within the specified one-year period and who agreed to participate in the research. The research data were collected by questionnaire method, and the Stoma Recognition Form consisting of 16 questions and Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI) were used in data collection. Results: The mean age of individuals with stoma was 55.60 ± 13.73, 57.8% were male, 61.8% had no chronic disease and 39.2% had a body mass index of 18.5-24.9 kg / m2. When the stoma features of the individuals were examined, 56.9% had ileostomy and 70.6% of the stoma was temporary. Individuals have been living with stoma for 18.70 ± 44.60 months on average, 51% have been supported in stoma care, 62.7% did not have any stoma complications. The total score score of the PSQI was 6.44 ± 3.23 (min: 1-max: 15). There was no significant correlation between the sleep quality total score and the sociodemographic and stoma features of the individuals. Conclusion: It was found that the sleep quality of the patients with stoma was poor. This result is similar to other research results evaluating sleep quality of people with stoma. According to the research data, it is recommended to conduct qualitative studies to explain the factors affecting the sleep quality of the patients with stoma. In addition, it is recommended that individuals with stoma should be evaluated regularly during outpatient clinic controls and individualized interventions should be planned according to the evaluation results.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Brand MI, Dujovny N. Preoperative considerations and creation of normal ostomies. Clin Colon Rectal Surgery 2008; 21: 5-16.
2. Karadağ, A. Stoma ve Yara: Hemşirelik Bakımı. İçinde: Fazio VW, Church JM, Delaney CP Akçal T. ve Buğra D, çeviri editörleri. Kolon ve Rektum Cerrahisinde Güncel Tedavi İstanbul: Avrupa Tıp Kitapçılık Ltd. Şti; 2006, 579-590.
3. Şenol V, Soyuer F, Akça RP, Argün M. Adolesanlarda uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Kocatepe Tıp Dergisi 2012; 14: 93-102
4. Dickerson SS, Klingman KJ, Jungquist CJ. Common meanings of good and bad sleep in a healthy population sample. Sleep Health 2016; 2(3): 253-259.
5. Vorbeck E, Willette-Murphy K, Meiers S, Rudel R, Alakhras M. A descriptive, interventional study to assess the impact of surgical stomas on individuals’ sleep perceptions and response to sleep hygiene intervention. Ostomy Wound Management 2010; 56(1): 36-44.
6. Carlsson E, Berglund B, Nordgren S. Living with an ostomy and short bowel syndrome: practical aspects and impact on daily life. J WOCN 2001; 28(2):96–105.
7. Çavdar İ, Temiz Z, Ozbas A, Can G, Tarhan F, Fındık UY, Kutlu FY, Akyuz N. Sleep and quality of life in people with ileal conduit. Scandinavian Journal Of Urology 2016;50(6): 472–476.
8. Furukawa C, Morioka I. Health-related quality of life and sleep disorders in patients with a urostomy. Is there a relationship? J Wound Ostomy Continence Nurs. 2017;44(4):358-362.
9. Baldwin C, Grant M, Wendel C, Hornbrook MC, Herrinton LJ, McMullen C, Krouse RS. Gender differences in sleep disruption and fatigue on quality of life among persons with ostomies. Journal of Clinical Sleep Medicine 2009;5:4.
10. Cellini N, Duggan KA, Sarlo M. Perceived sleep quality: the interplay of neuroticism, affect, and hyperarousal. Sleep Health 2017;3(3):184-189.
11. Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7: 107- 15.
12. Buysse DJ, Reynolds CF3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh sleep quality index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res. 1989; 28(2): 193-213.
13. Morgenthaler T, Alessi C, Friedman L, et al. Standards of practice committee, American Academy of Sleep Medicine. Practice parameters for the use of actigraphy in the assessment of sleep and sleep disorders: an update for 2007. Sleep 2007; 30(4):519–529.
14. Kuo TB, Li JY, Kuo HK, Chern CM, Yang CC. Differential changes and interactions of autonomic functioning and sleep architecture before and after 50 years of age. Age (Dordrecht, Netherlands) 2016;38(1),5. doi:10.1007/s11357-015-9863- 0 15. Scullin MK, Bliwise DL. Sleep, cognition, and normal aging: integrating a half century of multidisciplinary research. Perspectives on psychological science: a journal of the Association for Psychological Science 2015; 10(1), 97– 137. doi:10.1177/1745691614556680
16. Colwell JC, Principles of Stoma management İçinde: Colwell JC, Goldberg MT, Carmel JE, editörler. Fecal and Urinary Diversions Management. Missouri: Mosby;2004, 240-267.
17. Güneş Z, Körükcü Ö, Özdemir G. Diyabetli Hastalarda Uyku Kalitesinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;12:2.
18. Şenol V, Soyuer F, Pekşen Akça R, Argün M. Adolesanlarda Uyku Kalitesi ve Etkileyen Faktörler. Kocatepe Tıp Dergisi 2012;14:93-102.
19. Fışkın A, Bayık Temel A, Yıldırım JG. Hemşirelerde Uyku Sorunları ve Etkili Etmenler. Ege Universitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2013;29(2):13-32.
20. Abdulkadiroğlu Z, Bayramoğlu F, İlhan N. Uyku ve Uyku Bozuklukları. Genel Tıp Dergisi 1997;7 (3):161-6.
21. Algın Dİ, Akdağ G, Erdinç OO. Kaliteli Uyku ve Uyku Bozuklukları. Osmangazi Tıp Dergisi 2016;38(Özel Sayı 1):29-34

APA	HARPUTLU D, TALAZ D, CENAN D, KARADAĞ S, ÖĞCE F (2020). Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. , 19 - 26.
Chicago	HARPUTLU Deniz,TALAZ Deniz,CENAN Deniz,KARADAĞ Sercan,ÖĞCE Filiz Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. (2020): 19 - 26.
MLA	HARPUTLU Deniz,TALAZ Deniz,CENAN Deniz,KARADAĞ Sercan,ÖĞCE Filiz Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. , 2020, ss.19 - 26.
AMA	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. . 2020; 19 - 26.
Vancouver	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. . 2020; 19 - 26.
IEEE	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F "Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi." , ss.19 - 26, 2020.
ISNAD	HARPUTLU, Deniz vd. "Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi". (2020), 19-26.

APA	HARPUTLU D, TALAZ D, CENAN D, KARADAĞ S, ÖĞCE F (2020). Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(2), 19 - 26.
Chicago	HARPUTLU Deniz,TALAZ Deniz,CENAN Deniz,KARADAĞ Sercan,ÖĞCE Filiz Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 13, no.2 (2020): 19 - 26.
MLA	HARPUTLU Deniz,TALAZ Deniz,CENAN Deniz,KARADAĞ Sercan,ÖĞCE Filiz Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.13, no.2, 2020, ss.19 - 26.
AMA	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 13(2): 19 - 26.
Vancouver	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 13(2): 19 - 26.
IEEE	HARPUTLU D,TALAZ D,CENAN D,KARADAĞ S,ÖĞCE F "Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13, ss.19 - 26, 2020.
ISNAD	HARPUTLU, Deniz vd. "Stomalı Bireylerde Uyku Kalitesinin İncelenmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 13/2 (2020), 19-26.