Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 171 - 195 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18498/amailad.709123 İndeks Tarihi: 20-10-2020
Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği
Öz: Bu çalışmada Arapça dil kurallarından kaynaklanan ihtilâfların meâllere neölçüde aktarıldığı Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk meâli özelindeincelenmiştir. Çalışmada bu iki meâl; hakîkat-mecâz, çokanlamlılık, zamirinmercii, bazı bağlaç ve edatlar ile ilgili farklı değerlendirmeler, hazif/eksiltilicümle ve takdîm-te’hîr olmak üzere altı dil kuralı açısından üçer örneklekarşılaştırılmıştır. Sonuçta, anlamın özünde ciddi bir farklılığa sebep olmayanihtilâfların meâle yansıtılmadığı ve dolayısıyla her iki meâlde de bu konudaisâbet sağlandığı saptanmıştır. Zira anlamın özüne etki etmeyen farklılıklarınmeâle yansıtılması, mealin kapsamı nazara alındığında hem imkân dışı hem degereksizdir. Diğer taraftan mananın özünde ciddi farklara neden olanihtilâfların kimi zaman meâle aktarıldığı kimi zaman ise aktarılmadığı tespitedilmiştir. Bu nedenle her iki meâlde de bu açıdan bazı eksikliklerin bulunduğusonucuna varılmıştır. Çünkü tercih edilmeyen görüşlerin dipnot ya da açıklamabölümünde meâle yansıtılması önem arz etmektedir. Aksi halde âyetlerdekianlam zenginliği meâle aktarılmadığı gibi tercih edilen anlamın kastedilmeyenanlam olma ihtimâli de mümkündür.
Anahtar Kelime: Transferring of the Disputes Arising from Arabic Language Rules to the Translations of Qur'an: The Examples of Bayraktar Bayraklı and Mustafa Öztürk's Translations
Öz: İn this study the differences that caused from grammar rules were examined according to Bayraktar Bayraklı and Mustafa Ozturk’s translation of Qur’ân. Two translations were compared in terms of six language rules: true and metaphorical meanings, polisemy, authority of the pronoun, different evaluation of some conjunctions and prepositions, hazif/subtractive sentences and takdîm-ta’hir by three examples during study. İt was determined that the diferences which didn’t make a serious impact at the core of the meaning weren’t reflected to two translations. So it was reached correct result in the both. Because transferring the diferences which didn’t make a serious impact at the core of the meaning to the translations is impossible and unnecessary. On the other hand it was identified that the differences which made a serious impact at the core of the meaning sometimes were transferred sometimes didn’t transferre to two translations. Therefore reached that in two meâls were some shortcomings from this point. Because transferring the undesirable views to the translations is important in footnote or explanation part at least. Otherwise on one hand wealth of meaning of verses don’t reflect to translations on the other hand the preferred opinion can be meaning that supreme god doesn’t wish.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Askerî, Ebû Hilâl el-Hasan b. Abdillah. el-Vücûh ve’n-nezâir fi’l-Kur’âni’lKerîm. thk. Ahmed es-Seyyid. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1431/2010.
- Ateş, Avnullah Enes. “Kur’ân’da ‘Mâ’ Edatının Farklı Kullanımları ve Kur’ân Yorumlarına Etkisi”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 2/1 (2018), 26-56.
- Aydın, İsmail. Kur’ân Mübhemleri Olarak Zamirler. İzmir: Tibyan Yayıncılık, 2012.
- Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’ân Meâlî. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2014.
- Beydâvî, Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. thk. Mahmûd Abdulkadir Arnavut. 2 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1422/2001.
- Bolelli, Nusrettin. Belâgat. İstanbul: İFAV Yayınları, 2011.
- Cârim, Ali - Emîn, Mustafa. el-Belağatu’l-Vâdıha. Beyrut: Dâru’l-Fiker, 1430/2009.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: DİB Yayınları, 23. Basım, 2012.
- Cevherî, İsmail b. Hammâd. Tâcü’l-luğa ve sıhâhu’l-Arabiyye. Kahire: Dâru’l-hadîs, 1430/2009.
- Dâmeğânî, Hüseyin b. Muhammed. Islâhu’l-vücûh ve’n-nezâir fi’l-Ku’âni’lKerîm. thk. Abdülaziz Seyyid el-Ehl. Beyrut: Dâru’l-ilmi li’lmelâyîn, 1403/1983.
- Durmuş, Zülfikar. “Kur’an’da ‘Hakk’ Kelimesinin Türkçe Meallere Aktarımıyla İlgili Tespit ve Öneriler”. EKEV Akademi Dergisi 20 (2004), 111-130.
- Ebû Hayyân el-Endelüsî. el-Bahru’l-muhît. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’lilmiyye, 1413/1993.
- Ferâhidî, Halîl b. Ahmed. Kitâbu’l-ayn. thk. Abdülhamid Hindâvî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1424/2003.
- Ferrâ, Yahya b. Ziyâd. Meâni’l-Kur’ân. 3 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-kütüb, 3. Basım, 1403/1983.
- Hîrî, İsmail b. Ahmed. Vücûhu’l-Kur’ân. thk. Celaleddin es-Suyûtî. Beyrut: Kitâb-Nâşirûn, 2011.
- İbn Âşûr, Muhammed Tahir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: edDâru’t-Tunusiyye, 1406/1986.
- İbn Atiyye el-Endelüsî. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-azîz. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1422/2001.
- İbn Cüzey, Ebu’l-Kasım Muhammed b. Ahmed. Teshîl li ulûmi’t-tenzîl. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1415/1995.
- İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. thk. Sâmî b. Muhammed es-Selâme. 8 Cilt. Riyad: Dârun tayyibe li’n-neşr ve’ttevzî, 1418/1997.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânu’l-Arab. Kahire: Dâru’lmeârif, ts.
- İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed. Nüzhetü’le’yuni’n-nevâzir fî ilmi’l-vücûh ve’n-nezâir. thk. Muhammed Abdülkerim Kâzım er-Râdî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1407/198.
- İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed. Zâdü’lmesîr fî ilmi’t-tefsîr. 9 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, 3. Basım, 1422/1984.
- Kaçar, Halil İbrahim. “Hazif Üslûbu Açısından Meâllerin Değerlendirilmesi”. Kur’ân Meâlleri Sempozyumu. ed. Ömer Dumlu vd.. 265-284. Ankara: DİB Yayınları, 2007.
- Karaman, Hayreddin vd.. Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 2007.
- Kaya, Mehmet. “Bazı Meâller Çerçevesinde İ’râb Farklılıklarının Âyetlerin Anlamına Etkisi”. Mütefekkir 1/1 (2014), 35-65.
- Kılıçarslan, Mehmet. İlâhî Kelâmın Müstesna Grameri. Nevşehir: Kalem Yayınevi, 2019.
- Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Te’vîlâtu ehl-i sünne. thk. Fatıma Yusuf el-Haymî. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle Nâşirûn, 1420/2004.
- Mukâtil b. Süleyman. el-Vücûh ve’n-nezâir fi’l-Kur’ân. thk. Ahmed Ferid el-Mezîdî. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1429/2008.
- Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Medâriku’t-tenzîl ve Hakâiku’t-te’vîl. thk. Yusuf Ali Bedîvî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’lkelimi’t-tayyib, 1419/1998.
- Öztürk, Mustafa. Kur’ân-ı Kerîm Meali: Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.
- Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsîr. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kur’âni’lKerîm, 1402/1981.
- Sa’lebî, Ebû İshâk Ahmed. el-Keşf ve’l-beyân. 10 Cilt. Beyrut: Dâru ihyâi’ttürâsi’l-Arabî, 1422/2002. Suyûtî, Celaleddin. el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân. thk. Şuayb Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1429/2008.
- Râzî, Fahreddîn. Mefâtîhu’l-ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1401/1981.
- Şimşek, Sait. Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri. 5 Cilt. İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
- Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’lKur’ân. thk. Abdulmuhsin et-Türkî. 25 Cilt. Kahire: Dâru hicr, 1422/2001.
- Temizer, Aydın. “Kur’ân’da Geçen (لَ َّ عَل ( Edatının Anlamları ve Meallere Yansımaları”. Marife 2 (2012), 159-181.
- Tiyek, Fatih. “Kur’ân’da Zamirin Merciini Tespitteki Bağlamsal Sorun”. Bilimname: Düşünce Platformu 27/2 (2014), 141-157.
- Ülgen, Emrullah. Kur’ân’ın Yorumlanmasında İ’râbın Rolü. Ankara: Gece Kitaplığı, 2015.
- Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. sad. Sıtkı Gülle. 10 Cilt. İstanbul: Huzur Yayınevi, 2. Basım, 2005.
- Yurttaş, Tahsin. “Kur’ân’da Fiil Cümlesinde Câr Mecrûrun Takdîmi ve Sözdizimi Açısından Semantik Yorumları”. Journal of Analytic Divinity 3/1 (2019), 56-70.
- Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdillah. el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. 4 Cilt. Kahire: Dâru’t-turâs, ts.
- Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki ğavâmidi’t-te’vîl ve uyûni’l-akâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. 6 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-übeykân, 1418/1998.
| APA | karadağ a (2020). Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. , 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| Chicago | karadağ ahmet Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. (2020): 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| MLA | karadağ ahmet Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. , 2020, ss.171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| AMA | karadağ a Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. . 2020; 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| Vancouver | karadağ a Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. . 2020; 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| IEEE | karadağ a "Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği." , ss.171 - 195, 2020. 10.18498/amailad.709123 |
| ISNAD | karadağ, ahmet. "Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği". (2020), 171-195. https://doi.org/10.18498/amailad.709123 |
| APA | karadağ a (2020). Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. Amasya ilahiyat dergisi, 0(14), 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| Chicago | karadağ ahmet Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. Amasya ilahiyat dergisi 0, no.14 (2020): 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| MLA | karadağ ahmet Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. Amasya ilahiyat dergisi, vol.0, no.14, 2020, ss.171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| AMA | karadağ a Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. Amasya ilahiyat dergisi. 2020; 0(14): 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| Vancouver | karadağ a Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği. Amasya ilahiyat dergisi. 2020; 0(14): 171 - 195. 10.18498/amailad.709123 |
| IEEE | karadağ a "Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği." Amasya ilahiyat dergisi, 0, ss.171 - 195, 2020. 10.18498/amailad.709123 |
| ISNAD | karadağ, ahmet. "Arapça Dil Kurallarından Kaynaklanan İhtilâfların Meâllere Aktarımı: Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk Meâli Örneği". Amasya ilahiyat dergisi 14 (2020), 171-195. https://doi.org/10.18498/amailad.709123 |
