İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi

YILMAZ, Bestami; DEMIRCIOGLU, ISMAIL

İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi

Bestami YILMAZ, (Harran Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Anatomi Ana Bilim Dalı, Şanlıurfa, TÜRKİYE)

İsmail DEMİRCİOĞLU (Harran Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Anatomi Ana Bilim Dalı, Şanlıurfa, TÜRKİYE)

Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi

22 4

Yıl: 2020 Cilt: 34 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 6 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-10-2020

İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi

Öz:

Kafatası, vücudun tüm bölgeleri içerisinde standardizasyon için en uygun bölge olduğundan türlerinbelirlenmesinde kullanılmaktadır. Bu çalıĢma; Ġvesi koyunlarda kafatasının osteometrik özelliklerinibelirlemek amacıyla yapıldı. ÇalıĢma için 30 adet (15 erkek ve 15 diĢi) eriĢkin ivesi koyun (Ovisaries) kafatası kullanıldı. Kafatası üzerinde 39 doğrusal kraniometrik ölçüm alındı. Bu kraniometrikveriler kullanılarak kafatası indeks değerleri hesaplandı. Tüm veriler ortalama ± SD olarak ifadeedildi. Yapılan morfometrik incelemede kafatasının toplam uzunluğu ortalama 241.30±14.01 mm,neurocranium uzunluğu 138.96±5.91 mm ve fasiyal uzunluk 164.69±16.92 mm olarak tespit edildi.Kafatası indeksi 44.77±3.23, foramen magnum indeksi 97.32±16.28, fasiyal indeks 45.57±3.80 venazal indeks değeri 30.99±6.10 olarak belirlendi. Cinsiyetler arasında kranial ve orbital indeksdeğerlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunduğu tespit edildi (P˂0.05). Elde edilensonuçların gerek tür içi gerekse türler arası tipolojik araĢtırmalarda kullanılacak temel veri kaynağıolacağı düĢünülmektedir

Anahtar Kelime:

Morphometric Analysis of the Skull in the Awassi Sheep (Ovis aries)

Öz:

Since skull is the most suitable region for standardization among all parts of the body, it is commonly used for species identification. This study was conducted to determine the osteometric properties of the skull in Awassi sheep. In the study, thirty adult (15 male and 15 female) Awassi sheep (Ovis aries) were used. On the skull samples, 39 linear craniometric measurements were performed. The skull index values were calculated based on these craniometric data. All data were expressed as mean ± SD. In the morphometric examination, total length of the skull, neurocranium length and facial length was calculated as 241.30±14.01 mm, 138.96±5.91 mm and 164.69±16.92 mm, respectively. Skull index, index of foramen magnum, facial index and nasal index values were measured as 44.77±3.23, 97.32±16.28, 45.57±3.80 and 30.99±6.10, respectively. Statistically significant differences were observed between females and males in cranial and orbital index values (P˂0.05). We suggest that the results of this study would provide baseline data that can be used in typologic investigation within and between the species.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Tecirlioğlu S. Sırtlan ve köpeğin iskelet kemikleri üzerinde makro-anatomik araĢtırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg 1983; 30: 149-166.
2. Bärmann EV, Wronski T, Lerp H, et al. Morphometric and genetic framework for Gazella. Zool J Linn Soc 2013; 169: 673-696.
3. Elbroch M. Animal Skulls, A Guide to North American Species. 1st Edition, China: Stackpole Books, 2006.
4. Zelditch ML, Swiderski DL, Sheets HD, Fink WL. Geometric Morphometrics for Biologists. New York, USA: Elsevier Academic Press, 2004.
5. Sazali SN, Hasan NH, Laman CJ, Abdullah MT. A morphometric analysis of Malaysian Rhinolophus Species. Malaysian J Math Sci 2008; 2: 83-95.
6. Galal S, Gürsoy O, Shaat I. Awassi sheep as a genetic resource and efforts for their genetic improvement-A review. Small Ruminant Res 2008; 79: 99-108.
7. Talafha AQ, Ababneh MM. Awassi sheep reproduction and milk production: review. Trop Anim Health Prod 2011; 43: 1319-1326.
8. Gürsoy O. Small ruminant breeds of Turkey. In: Iniguez L. (Editor). Characterization of Small Ruminant Breeds in West Asia, North Africa. Volume 1. Aleppo, Syria: West Asia, ICARDA, 2005: 239-416.
9. Gürsoy O, Pekel E, Özcan L, Torun O, Timon V. Comparisons of production traits of Ceylanpınar Awassi sheep with top producing ewes of national flocks in the GAP area. II. Growth performance, carcass traits. Doga Tr J Vet Anim Sci 1993; 17: 65-72.
10. Gootwine E, Zenu A, Bor A, et al. Genetic and economic analysis of introgressing the B allele of the FecB (Booroola) gene into Awassi and Assaf dairy breeds. Livest Prod Sci 2001; 71: 49-58.
11. Tabbaa MJ, Kridli RT, Al-Ghalban A, Barakeh FS. Agerelated changes in scrotal circumference and some semen characteristics in Awassi rams. Anim Reprod 2006; 3: 431- 438.
12. Yılmaz B, Yılmaz R, Demircioğlu Ġ, Arıcan Ġ. Morphological and histological structure of the interdigital gland in Awassi sheep (Ovis aries). Turk J Vet Anim Sci 2017; 41: 380- 386.
13. Kanchan T. A study of cranial variations based on craniometric indices in a South Indian population. J Craniofac Surg 2014; 25: 1645-1649.
14. TaĢbaĢ M, Tecirlioğlu S. Maserasyon tekniği üzerinde araĢtırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg 1965; 12: 324- 330.
15. Von Den Driesch A. A guide to the Measurement of Animal Bones from Archaeological Sites. Peabody Museum Bulletin 1. Cambridge, MA, USA: Harvard University, 1976.
16. Parés-Casanova PM. Osteometric study of the Rasquera White goat. J Appl Anim Res 2014; 42: 177-185.
17. Akgül A. Tıbbi AraĢtırmalarda Ġstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS Uygulamaları. 3. Baskı, Ankara, Emek Ofset Ltd, 2005.
18. Salvagno L, Albarella U. A morphometric system to distinguish sheep and goat postcranial bones. PLoS ONE 2017; 12: 1-37.
19. Christiansen P, Harris JM. Variation in craniomandibular morphology and sexual dimorphism in Pantherines and the Sabercat Smilodon fatalis. PLoS One 2012; 7: 1-20.
20. Fandos P, Vigal CR. Sexual dimorphism in size of the skull of Spanish ibex Capra pyrenaica. Acta Theriol 1993; 33: 103-111.
21. Jaslow JR. Sexual dimorphism of cranial suture complexity in wild sheep (Ovis orientalis). Zool J Linn Soc 1989; 95: 273-284.
22. Parés-Casanova PM, Kamal S, Jordana J. On biometrical aspects of the cephalic anatomy of Xisqueta sheep (Catalunya, Spain). Int J Morpol 2010; 28: 347-351.
23. Shehu S, Bello A, Danmaigiro A, et al. Osteometrical study on age related changes of the skull of Yankasa ram. J Human Anat 2019; 3: 136.
24. Dalga S, Aslan K, Akbulut K. A morphometric study on the skull of the Hemshin sheep. Van Vet J 2018; 29: 125-129.
25. Özcan S, Aksoy G, Kürtül Ġ, Aslan K, Özüdoğru Z. A comparative morphometric study on the skull of the Tuj and Morkaraman Sheep. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2010; 16: 111-114.
26. Onar V, Özcan S, Pazvant G. Skull typology of adult male Kangal dogs. Anat Histol Embriyol 2001; 30: 41-48.
27. Igado OO. Skull typology and morphometrics of the Nigerian Local Dog (Canis lupus familiaris). Niger J Physio. Sci 2017; 32:153-158.
28. Al-Sagair O, Al-Mougy SA. A comparative morphometric study on the skull of three phenotypes of Camelus dromedarius. J Camel Pract Res 2002; 9: 73-77.
29. Hasan HA. Three-dimensional computed tomography morphometric analysis of the orbit in Iraqi population. Int Med J 2017; 24: 147-149.
30. Kataba A. Biometric and morphologic characteristics of the skull of the Gwembe Valley Dwarf Goat (Capra hircus) breed of Zambia. Master of Science Thesis, Zambia: University of Zambia, 2014.
31. Karimi I, Onar V, Pazvant G, Hadipour M, Mazaheri Y. The cranial morphometric and morphologic characteristics of Mehraban sheep in western Iran. Glob Vet 2011; 6: 111- 117.

APA	YILMAZ B, DEMIRCIOGLU I (2020). İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. , 1 - 6.
Chicago	YILMAZ Bestami,DEMIRCIOGLU ISMAIL İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. (2020): 1 - 6.
MLA	YILMAZ Bestami,DEMIRCIOGLU ISMAIL İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. , 2020, ss.1 - 6.
AMA	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. . 2020; 1 - 6.
Vancouver	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. . 2020; 1 - 6.
IEEE	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I "İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi." , ss.1 - 6, 2020.
ISNAD	YILMAZ, Bestami - DEMIRCIOGLU, ISMAIL. "İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi". (2020), 1-6.

APA	YILMAZ B, DEMIRCIOGLU I (2020). İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 34(1), 1 - 6.
Chicago	YILMAZ Bestami,DEMIRCIOGLU ISMAIL İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi 34, no.1 (2020): 1 - 6.
MLA	YILMAZ Bestami,DEMIRCIOGLU ISMAIL İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, vol.34, no.1, 2020, ss.1 - 6.
AMA	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 2020; 34(1): 1 - 6.
Vancouver	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 2020; 34(1): 1 - 6.
IEEE	YILMAZ B,DEMIRCIOGLU I "İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi." Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 34, ss.1 - 6, 2020.
ISNAD	YILMAZ, Bestami - DEMIRCIOGLU, ISMAIL. "İvesi Koyunlarda (Ovis aries) Kafatasının Morfometrik Analizi". Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi 34/1 (2020), 1-6.