KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 61 - 80 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 İndeks Tarihi: 24-10-2020
KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Kavram öğretimi öğrencinin bilgiyi yapılandırmasını ve “anlam oluşturmasını” sağlayan önemli bir stratejidir. Ancakgeleneksel olarak, eğitim programı ve öğretim tasarımları daha çok öğrencilerin “bilme” ve “yapmalarına” odaklanmıştır.“Anlama boyutu” bilginin yapılandırılması ve üst düzey düşünme becerilerinin gelişimi için önemlidir. Bu nedenle çalışma,kavram öğretimi sürecinin Erickson (2007) tarafından sunulan “bil, anla, yap” boyutları bağlamında öğrenci gelişiminekatkısının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmış,doküman analizi ve gözlem ile veriler toplanmıştır. Seçilen kavramların öğretimi 16 ders saatinde gerçekleştirilmiştir.Çalışma, Adana ilinin merkez ilçelerinden birinde, bir devlet ilkokulunda yürütülmüştür. Çalışmaya on üçü erkek, sekizi kızolmak üzere toplam 21 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerdeki gelişim “düzey belirleme kontrol listeleri”ve gözlem yapılarak izlenmiştir. Sonuç olarak, kavram öğretimine dayalı uygulamalar öğrencinin bil, anla ve yap boyutlarıiçerisinde en çok anla boyutunu geliştirmiştir. Kavram öğretimi öğrencilerin açıklama yapma, dayanak sunma, soru sorma,sınıflandırma yapma, örnek verme, karşılaştırma ve ayırt etme becerilerini geliştirmiştir. Öğrencilerin derse ilgi gösterdikleri,severek katıldıkları, işbirliği içinde çalıştıkları ve aktif oldukları gözlenmiştir.
Anahtar Kelime: AN EVALUATION OF THE CONCEPT INSTRUCTION PROCESS IN THE CONTEXT OF “KNOW, UNDERSTAND, DO” DIMENSIONS
Öz: Concept instruction is an important strategy that enables students to construct knowledge and “create meaning”. However, curricular and instructional designs are traditionally two-dimensional, and they focus on students’ “knowing” and “being able to do”. In fact, “understanding dimension” is important in terms of construction of knowledge and development of higherorder thinking skills. Therefore, this study aims to evaluate the effect of concept instruction process on students’ development in the context of “know, understand, do” dimensions presented by Erickson (2007). The study utilised a case study design, one of the qualitative research methods. Instruction of the selected concepts was performed in 16 course hours. The study was conducted in a state school located in one of the central towns of Adana. The participants included totally 21 primary school fourth grade students, 13 males and 8 males. Students’ development was monitored using the “level identification checklists”. In conclusion, concept instruction was found to contribute to the process of constructing knowledge in the “know, understand, do” dimensions of concept instruction, and there were more developments in the understanding dimension in comparison to other dimensions. In the understanding dimension, improvements were observed in students’ explaining, providing reference, asking questions, classifying, giving examples, making comparisons, and distinguishing skills. In conclusion, practices regarding concept instruction developed mostly the “understand” aspect of “know, understand, do” dimensions. Concept instruction improved students’ explaining, justifying, questioning, classifying, giving examples, making comparisons, and distinguishing skills. The students were found to be interested in the course, enjoyed it, and worked collaboratively in an active way.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbaş, Y. (2002), İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin coğrafi kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Atasayar, A. (2008). Kavram öğretimi sürecine yönelik içerik geliştirme aracının tasarlanması ve kullanışlılığı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacattepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Baron, K. (2017). Changing to concept-based curricula: the process for nurse educators. Open Nursing Journal, 11, 277–287.
- Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Coşkun M. (1999). Ögeleri belirleme kuramına dayalı kavram öğretiminin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Coşkun, M. (2009). İçeriğin öğretim için düzenlenmesi. A. Doğanay (Ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (s.83-126). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Coşkun, M. (2011). Kavram Öğretimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çaycı, B. (2007). Kavram öğreniminde kavramsal değişim yaklaşımının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çaycı,B., Demir M.K., Başaran, M. ve Demir, M. (2007). Sosyal bilgiler dersinde işbirliğine dayalı öğrenme ile kavram öğretimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 619-630.
- Dağdelen, O. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersi insanlar ve yönetim ünitesindeki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim yaklaşımımın etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
- Demirel, Ö. (2011). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
- Doğan, O. (2007). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi “Bir Ülke Bir Bayrak” ünitesindeki kavramların öğrenilmesinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Doğanay, A. (2002). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde öğretimde kavram ve genellemelerin geliştirilmesi, 227-255. Edt: Öztürk, Cemil ve Dilek, Dursun. Anlara: Pegem yayıncılık.
- Doğanay, A. (2003), Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (Ed. Cemil Öztürk-Dursun Dilek) (3.Baskı 228-250). Pegem Akademi Publising.
- Doğanay, A. (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 77-96.
- Drake, S. (2007). Creating standarts-based ıntegrated currıculum. California: Corwin Press, INC. A Sage Publications Company. Thousand Oaks.
- Dündar, H. (2007). Kavram analizi stratejisinin öğrencilerin kavram öğrenme başarısı ve hayat bilgisi dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Elvan, Ö. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde çalışma yaprakları kullanılmasının kavram yanılgılarını gidermeye etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
- Erden, M. ve Akman, Y. (2004). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Arkadaş Yayınevi
- Erickson, H. L., Lanning, L. A., & French, R. (2017). Concept-based curriculum and instruction for the thinking classroom. California: Corwin Press, INC. A Sage Publications Company. Thousand Oaks.
- Erickson, H.L. (1995). Stirring the Head, heart, and soul: redefining curriculum and ınstruction. California:Corwin Press, INC. A Sage Publications Company. Thousand Oaks.
- Erickson, H.L. (2007). Concept-based curriculum and instruction for the thinking classroom. California: Corwin Press, INC. A Sage Publications Company. Thousand Oaks.
- Eroğlu, C. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde geçen kavramların içerik düzenleme stratejileri açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Fannin, K. (2017). Transitioning to concept-based curriculum and instructıon. Curriculum and Teaching Dialogue, 19 (1/2), 157-170.
- Giddens, J. (2016). Underestimated challenges adopting the conceptual approach. Journal of Nursing Education, 55 (4), 187-188.
- Hendricks, S. M. & Wangerin, V. (2017). Concept-based curriculum changing attitudes and overcoming barriers. Nurse Educator, 42(3), 138-142.
- Johnson, A. P. (2014). Eylem araştırması el kitabı (Y. Uzuner ve M. Ö. Anay, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık. (Orijinal baskı, 4. baskı)
- Kılıç, F. (2007). Mikro düzeyde içerik düzenleme stratejilerinin kavramların, genellemelerin öğrenilmesine ve bilişsel esnekliğe etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Kılıç, F. (2008). Kavramların öğretiminde kavram analizi yönteminin akademik başarıya ve bilişsel esnekliğe etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 223-238.
- Kılınç, E. (2012). Conceptual learnıng ın socıal studıes classroom: an analysıs of texas assessment of knowledge and skılls (taks) socıal studıes questıons wıth and wıthout concept. Unpublished doctoral dissertation, The Office of Graduate Studies of Texas A&M University, USA.(UMI:3524737).
- Kısa, F. (2007). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde beyin fırtınası tekniğiyle kavram öğretiminin öğrencilerin akademik başarı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kodaz, N. (2009). İçerik düzenlemesi yapılmış metinlerin öğrencilerin cumhuriyet ve demokrasi kavramlarını öğrenmelerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Öktem, G. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde yer alan kavramları anlama ve kazanma düzeyleri (yeni programın pilot uygulaması Samsun ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Tokat.
- Rubicon, M. (2017). A Quick Guide to Concept-Based Learning and Curriculum ( 2018, 30 Temmuz). Erişim adresi: https://www.rubicon.com/concept-based-learning-curriculum/ Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Sezen, F. (2002), İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi Kavramlarını Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
- Stern, J., Ferraro, K. & Mohnkern, J. (2017). Tools for Teaching Conceptual Understanding, Secondary: Designing Lessons and Assessments for Deep Learning DOI: http://dx.doi.org/10.4135/9781506355689.n5
- Tural, A. (2011). Sosyal bilgilerde yapılandırmacı yaklaşımla kavram öğretimine yönelik model geliştirme. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-84.
- Van Patten, J., Chao, C. ve Reigeluth, C.M. (1986). A Review of strategies for sequencing and synthesizing instruction. Review of Educational Research, 56(4), 437-471.
- Van Patten, J., Chao, C. I., & Reigeluth, C. M. (1986). A review of strategies for sequencing and synthesizing instruction. Review of Educational Research, 56(4), 437-471.
- Wathall, J. T. (2016). Concept-Based Mathematics: Teaching for Deep Understanding in Secondary Classrooms. California: Corwin Press, INC. A Sage Publications Company. Thousand Oaks.
- Yazıcı, H.ve Samancı, O. (2003), İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ders konuları ile ilgili bazı kavramları anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 158.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seckin Yayıncılık.
- Yükselir, A. (2006). İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler programında geçen kavramların kazanımı ve kalıcılığında kavram analizi yönteminin etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
| APA | BOLAT Y, Dolapcioglu S (2020). KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| Chicago | BOLAT YELİZ,Dolapcioglu Sevda KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. (2020): 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| MLA | BOLAT YELİZ,Dolapcioglu Sevda KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2020, ss.61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| AMA | BOLAT Y,Dolapcioglu S KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| Vancouver | BOLAT Y,Dolapcioglu S KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| IEEE | BOLAT Y,Dolapcioglu S "KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.61 - 80, 2020. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| ISNAD | BOLAT, YELİZ - Dolapcioglu, Sevda. "KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". (2020), 61-80. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| APA | BOLAT Y, Dolapcioglu S (2020). KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| Chicago | BOLAT YELİZ,Dolapcioglu Sevda KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20, no.1 (2020): 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| MLA | BOLAT YELİZ,Dolapcioglu Sevda KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.20, no.1, 2020, ss.61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| AMA | BOLAT Y,Dolapcioglu S KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(1): 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| Vancouver | BOLAT Y,Dolapcioglu S KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(1): 61 - 80. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| IEEE | BOLAT Y,Dolapcioglu S "KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, ss.61 - 80, 2020. 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
| ISNAD | BOLAT, YELİZ - Dolapcioglu, Sevda. "KAVRAM ÖĞRETİMİ SÜRECİNİN “BİL, ANLA, YAP” BOYUTLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20/1 (2020), 61-80. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-513943 |
