Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi
Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1223 - 1246 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-10-2020
Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi
Öz: Bu çalışmada Sofistlerin tanrı ve din hakkındaki görüşleri ele alınmıştır.Araştırmanın konusu Sofistlerin tanrı ve din hakkındaki görüşlerini içerenfragmanlardır. Sofistlerden kalan fragmanlar analiz edildiğinde dinfelsefesine dair görüşleri bakımından Protagoras, Prodikos ve Kritias’ınisimleri öne çıkar. Bu isimlerden Protagoras bir taraftan tanrı düşüncesininantropolojik bir fenomen olma özelliğine dikkat çekmiş diğer taraftan isetanrı veya tanrıların gerçekten var olup olmadığına dair tam bir bilinemezcitavır sergilemiştir. Prodikos insandaki tanrı ve din düşüncesinin rasyonel biraçıklamasını yapmaya çalışmış ve insan-doğa ilişkisindeki fayda unsurunadikkat çekerek insanın faydalı bulduğu metayı zamanla kutsallaştırıptanrısallaştırdığını öne sürmüştür. Kritias ise tanrı ve din düşüncesinin hemfayda hem de korku temelli olup kurnaz insanlar tarafından icat edildiğinive siyasal otoriteler için kullanışlı bir yönetim aracı olduğunu dilegetirmiştir. Tüm bunlarla birlikte Sofistler, genel olarak, tanrı ve dini,uygarlığa dair antropolojik bir fenomen olarak görmüşler ancak onlarınhakikatini bilme noktasında kuşkucu bir tutum içinde olmuşlardır.
Anahtar Kelime: The Idea of God and Religion in Sophists
Öz: In this study, the ideas of the Sophists, which are about god and religion, were discussed. The subject of the research are fragments that include the views of the Sophists, which are about god and religion. When the fragments from the Sophists are analysed, the names of Protagoras, Prodicus and Critias come to the fore in terms of their views on the philosophy of religion. Protagoras drew attention to the fact that the understanding of god is an anthropological phenomenon; moreover, it took a complete unknown attitude whether the god or gods existed. Prodicus tried to make a rational explanation of the idea of god and religion which humans have, and by pointing to the benefit element in the relationship between humans and nature, he sanctified and deified the commodity that individuals found useful over time. Critias, on the other hand, stated that the idea of god and religion is both benefit and fear-based, which are created by cunning people, and these are a useful management tool for political authorities. With all this, the Sophists generally considered god and religion as an anthropological phenomenon of civilisation; however, they were sceptical at knowing their truth.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aristoteles (2013). Atinalıların Devleti. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Arslan, A. (2014). İlkçağ Felsefesi Tarihi-2: Sofistlerden Platon’a. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Capelle, W. (1995). Sokrates’ten Önce Felsefe-2: Fragmanlar-Doksograflar. (Çev. O. Özügül). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Cevizci, A. (2012). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları. Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Cicero (2012). Tanrıların Doğası. (Çev. Ç. Menzilcioğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Flew, A. (1979). A Dictionary of Philosophy. London: Pan Books/Macmillan Press.
- Gökberk, M. (2013). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Guthrie, W. K. C. (1977). The Sophists. Cambridge: Cambridge University Press.
- Guthrie, W. K. C. (1985). A History of Greek Philosophy-1: The Earlier Presocratics and the Pythagoreans. Cambridge: Cambridge University Press.
- Jaeger, W. (2016). İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi. (Çev. G. Ayas). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Ksenophanes (2019). Fragmanlar: Kişiliği, Doktrini, Alımlanması. (Çev. Y. G. Sev). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Mansel, A. M. (2014). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Ögcem, E. (2019), “Tanrı Lehinde Kullanılan Delillerin Yetkinliğine Dair Bir Soruşturma”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (65), 1373-1380.
- Platon (2014a). Protagoras. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Platon (2014b). Theaitetos. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
- Şar, G. (2017). Sofistik Düşüncenin Arka Planı: Dissoi Logoi Üzerine Yorumlar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Şenel, A. (2013). Siyasal Düşünceler Tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Thukydides (2017). Peloponnesos Savaşları. (Çev. F. Akderin). İstanbul: Belge Yayınları.
- Vorlander, K. (2008). Felsefe Tarihi. (Çev. M. İzzet ve O. Saadeddin). Y.
- Kantar (Sad.). İstanbul: İz Yayıncılık.
- Yıldız, N. (2011). “Protagoras’ın Dini ve Tanrısal Konular Hakkındaki Görüşleri”. Felsefe Arkivi, (34), 81-96.
- Zeller, E. (2008). Grek Felsefesi Tarihi. (Çev. A. Aydoğan). İstanbul: Say Yayınları
| APA | AKTAŞ Z (2020). Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. , 1223 - 1246. |
| Chicago | AKTAŞ ZEKİ Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. (2020): 1223 - 1246. |
| MLA | AKTAŞ ZEKİ Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. , 2020, ss.1223 - 1246. |
| AMA | AKTAŞ Z Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. . 2020; 1223 - 1246. |
| Vancouver | AKTAŞ Z Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. . 2020; 1223 - 1246. |
| IEEE | AKTAŞ Z "Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi." , ss.1223 - 1246, 2020. |
| ISNAD | AKTAŞ, ZEKİ. "Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi". (2020), 1223-1246. |
| APA | AKTAŞ Z (2020). Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1223 - 1246. |
| Chicago | AKTAŞ ZEKİ Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9, no.2 (2020): 1223 - 1246. |
| MLA | AKTAŞ ZEKİ Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.9, no.2, 2020, ss.1223 - 1246. |
| AMA | AKTAŞ Z Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2020; 9(2): 1223 - 1246. |
| Vancouver | AKTAŞ Z Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2020; 9(2): 1223 - 1246. |
| IEEE | AKTAŞ Z "Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9, ss.1223 - 1246, 2020. |
| ISNAD | AKTAŞ, ZEKİ. "Sofistlerde Tanrı ve Din Düşüncesi". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9/2 (2020), 1223-1246. |
