Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi

Özgür CANPOLAT, (Fırat Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Elazığ, Türkiye)
Kürşad Kadir ERİŞ, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Eyyüp Önder AKKOYUN (Fırat Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Elazığ, Türkiye)
Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi
6 0
Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1001 - 1011 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319 İndeks Tarihi: 26-10-2020

Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi

Öz:
Bu çalışmada Hazar Gölü (Elazığ)'nden alınan karotta derinlik profili boyunca sedimentte bazıelementlerin konsantrasyonlarının belirlenmesi ve sonuçların son jeolojik dönemlere görekarşılaştırması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik Hazar Gölü’nde tamamlanmış olan 111Y045 NoluTÜBİTAK projesi kapsamında alınmış piston karotlarından her 5 cm’de bir örnekler alınarak,arsenik (As), civa (Hg), molibden (Mo), baryum (Ba), uranyum (U), kalay (Sn), titanyum (Ti), lantan(La) ve berilyum (Be) elementlerinin düzeyleri belirlenmiştir. Ba, Hg, La, Ti ve U elementlerinin endüşük konsantrasyonları (sırasıyla 111 ppm, 0.01 ppm, 4.4 ppm, 1190 ppm and 0.6 ppm) 81 -83 cmderinlikte bulunmuştur. Bu derinliğin G.Ö. 10 000 yıl önceye ve Holosen Döneme (günümüzden10,5 bin yıl öncesi) denk geldiği belirlenmiştir. As, Ba, Hg, Sn, La, Mo, Ti ve U elementlerinin enyüksek konsantrasyonları farklı derinliklerde bulunmuştur. En yüksek Hg konsantrasyonu 4-6 cmderinlikte belirlenmiş olup, bu derinliğin günümüze denk geldiği tespit edilmiştir. As ve Baelementlerinin en yüksek konsantrasyonlarının Buzul Öncesi Dönem/Geç Pleyistosen Döneme(günümüzden 10,5 bin yıl önce) denk geldiği bulunmuştur. Diğer elementlerin (Sn, La, Mo ve Ti)en yüksek konsantrasyonlarının ise Son Maksimum Buzul Öncesi Dönem/Geç Pleyistosen Döneme(günümüzden 23-16 bin yılları arası) denk geldiği belirlenmiştir. Bu farklılıkların nedeni olarak, gölekosisteminin bulunduğu havzanın jeolojik yapısı, biyolojik ve hidrolojik süreçler, iklimsel faktörlerve göl havzasındaki antropojenik faktörler gösterilebilir.
Anahtar Kelime:

Determining The Concentration Level of Some Elements Caused by Geological Period in The Sediments of Lake Hazar

Öz:
In this study, it was aimed to determine the concentrations of some elements in sediment along depht profile in core collected at the Lake Hazar (Elazıg) and to compared the results according to recent geological periods. For this purpose, the levels of arsenic (As), mercury (Hg), molybdenum (Mo), barium (Ba), uranium (U), tin (Sn), titanium (Ti), lanthanum (La) and beryllium (Be) on every 5 cm of the piston core samples taken as part of a TUBİTAK project (No: 111Y045) from Lake Hazar were detected. The lowest concentrations of Ba, Hg, La, Ti and U were found (111 ppm, 0.01 ppm, 4.4 ppm, 1190 ppm and 0.6 ppm respectively) at 81 -83 cm in depth. It was determined that it belonged to 10 000 B.P. and to Holocene Period (10.5 thousand B.P.). The highest concentrations of As, Ba, Hg, Sn, La, Mo, Ti and U were found different depth in the core in Lake Hazar. The highest concentrations of Hg in the core were detected between 4-6 cm that this depth was determined corresponds to present day. The highest levels of As and Ba found that it belonged to Pre-Glacial Period/ Late Pleistocene Period (10.5 thousand B.P.). The highest concentration of other elements (Sn, La, Mo and Ti) determined that it belonged to Last Glacial Maximum Period/Late Pleistocene Period (between 23-16 thousand B.P.). The geological structure of the basin where the lake ecosystem is located, biological and hydrological processes, climatic and anthropogenic factors can be cited as the reasons for these differences.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arslan TN. 2014. Hazar Gölü’nde (Elazığ) Geç Pleyistosen Holosen Dönemi İklimsel Değişimlerin Sedimantojik ve Jeokimyasal Bulgular ile Saptanması, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Ayaz S. 2010. Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi: Susurluk Havzası. Proje kodu: 5098115. Proje Sonuç Raporu, Cilt I, Kocaeli.
  • Barros de Oliveira SM, Ruiz Pessenda LC, Teixeira Favaro DI, Babinski M. 2012. A 2400-year record of trace metal loading in lake sediments of Lagoa Vermelha, Southeastern Brazil. J. South American Earth Sci, 33(1): 1 -7.
  • Byrne CJ, DeLeon IR. 1987. Contributions of heavy metals from municipal runoff to the sediments of Lake Pontchartrain, Louisiana, Chemosphere, 16(10-12): 2579-2583.
  • Emin N, Mutlu E, Emin Güzel A. 2020. Determination the Effectiveness of the Cytotoxic Analysis on the Water Quality Assessments. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 8(2): 478-483.
  • Eriş KK. 2013. Late pleistocenee holocene sedimentary records of climate and lake-level changes in Lake Hazar, Eastern Anatolia, Turkey, Quaternary Int, 302: 123-134.
  • Eriş KK, Arslan TN, Sabuncu A. 2017. Influences of climate and tectonic on the middle to late holocene deltaic sedimentation in Lake Hazar, Eastern Turkey, Arabian J. for Sci. Eng, 43:3685–3697.
  • Guo W, Huo S, Ding W. 2015. Historical record of human impact in a Lake of Northern China, magnetic susceptibility, nutrients, heavy metals and OCPs, Ecological Indicators, 57: 74-81.
  • Günek H, Yiğit A. 1995. Hazar Gölü Havzasının Hidrografik Özellikleri, 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sivrice Kaymakamlığı Yayınları, 2: 91 -105.
  • Krauskopf KB. 1985. Introduction to Geochemistry, 2.nd Edition, McGraw-Hill International Sreisin the Earth and Planetary Sciences. 617p.
  • Kurnaz A, Mutlu E, Uncumusaoğlu AA. 2016. Determination of water quality parameters and heavy metal content in surface water of Çiğdem Pond (Kastamonu/Turkey). Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 4(10): 907- 913.
  • Lavilla P, Filgueiras AV, Valverde F, Millos J, Palanca A, Bendicho C. 2006. Depth profile of the elements in a sediment core of a high-altitude lake deposit at the Pyrenees, Spain. Water, Air and Soil Pollut, 172: 273-293.
  • Leopold EN, Baussand P, Emmanuel EG. 2012. Heavy metals accumulation in sediment cores of the Municipal Lake of Yaounde, Cameroon, Global J. Environ. Res,, 6(3): 100-110.
  • Mutlu E, Emin Güzel A. 2019. Evaluation of Some Physicochemical Water Quality Parameters of Gümüşsuyu Pond (Sinop-Erfelek). Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7(sp3): 72-77.
  • Mutluay H, Demirak A. 1996. Su Kimyası, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, 140s.
  • Okcu M, Tozlu E, Kumlay AM, Pehluvan M. 2009. Ağır Metallerin Bitkiler Üzerine Etkileri. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 17 (B):14-26
  • Reimer PJ, Bard E, Bayliss Aet al.2013. IntCal13 and Marine13radiocarbon age calibration curves 0-50,000 years Cal bp.Radio-carbon55: 1869–1887.
  • Sarı E, Çağatay MN. 2001. Distributions of heavy metals in the surface sediments of the Gulf of Saros, NE Aegean Sea. Environment International, 26: 169-173.
  • Schindler DW. 1987. Detecting ecosystem responses to anthropogenic stres, Aquatic Sci, 44, 6-25.
  • Seshan BRR, Natesan U, Deepthi K. 2010. Geochemical and statistical approach for evaluation of heavy metal pollution in core sediments in Southeast Coast of India, Int. J. Environ. Sci. Technol,, 7(2): 291 -306.
  • Şener Ş. 2010. Eğirdir Göl Suyu ve Dip Sedimanlarının Hidrojeokimyasal Özellikleri, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 348s.
  • Tang W, Shan B, Zhang H, Mao Z. 2010. Heavy metal sources and associated risk in response to agricultural intensification in the estuarine sediments of Chaohu Lake Valley, East China, J. Hazard. Mat, 176: 945–951.
  • Tatar Y, Turan M, Aksoy E. 1995. Hazar Gölü'nün oluşumu ve jeolojik özellikleri. 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sivrice Kaymakamlığı Yayınları, Yayın No: 2: 1 -15.
  • Thevenon F, Guedron S, Chiaradia M, Loizeau JL, Pote J. 2011. (Pre-) historic changes in natural and anthropogenic heavy metals deposition inferred from two contrasting Swiss Alpine lakes, Quaternary Sci. Rev, 30(1 -2): 224-233.
  • Tonbul S, Yiğit A. 1995. Pleistosen‘den Günümüze Hazar Gölü‘ndeki Seviye Değişmeleri, Çevresel Etkileri ve Hatunköy Kapması. I. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler, Sivrice Kaymakamlığı Yayın No:2: 41 –68.
  • Turekian KK, Wedepohl KH. 1961. Distribution of the elements in some major units of the Eart’s Crust, Geol. Soc. America Bull, 72: 175-192.
  • Türkmen A, Akbulut S. 2015. Giresun sahilindeki bazı derelerin denize deşarj olduğu noktalardaki su ve sedimentte ağır metal kirliliği. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(9): 707-714.
  • USEPA, 2001. Methods for collection storage and manipulation of sediments for chemical and toxicological analyses: Technical Manual: EPA 823-B-01 -002; US. Environmental Protection Agency, Office of Water, Washington, D.C. Valley, East China. J. Hazardous Materials, 176(1 -3): 945- 951.
  • Vertacnik A, Prohıc E, Kozar S, Juracıc M. 1995. Behaviour of some trace elements in alluvial sediments, Zagerb WaterWell Field Area, Croatia, Water Res, 29: 237-246.
  • Vural H. 1993. Ağır Metal İyonlarının Gıdalarda Oluşturduğu Kirlilikler, Çevre Dergisi, 8:3-8.
  • Yavuz O, Sarıgül N. 2016. Toprak ve Sucul Ortamlardaki Ağır Metal Kirliliği ve Ağır Metal Dirençli Mikroorganizmalar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7(1): 44-51.
  • Yılgör A. 2009. Büyük Menderes Nehri Çökellerindeki Ağır Metal Kirliliği ve Deltaya Olan Etkileri, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 106s.
  • Yiğit A. 1994. Sivrice-Maden yöresinin mevzii coğrafyası, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 210s.
  • Zheng YM, Liu YR, Hu HQ, He JZ. 2008. Mercury in soils of three agricultural experimental stations with long-term fertilization in China. Chemosphere, 72: 1274- 1278
APA CANPOLAT O, Eriş K, akkoyun e (2020). Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. , 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
Chicago CANPOLAT OZGÜR,Eriş Kürşad Kadir,akkoyun eyyüp önder Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. (2020): 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
MLA CANPOLAT OZGÜR,Eriş Kürşad Kadir,akkoyun eyyüp önder Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. , 2020, ss.1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
AMA CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. . 2020; 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
Vancouver CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. . 2020; 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
IEEE CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e "Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi." , ss.1001 - 1011, 2020. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
ISNAD CANPOLAT, OZGÜR vd. "Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi". (2020), 1001-1011. https://doi.org/10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
APA CANPOLAT O, Eriş K, akkoyun e (2020). Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 8(4), 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
Chicago CANPOLAT OZGÜR,Eriş Kürşad Kadir,akkoyun eyyüp önder Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 8, no.4 (2020): 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
MLA CANPOLAT OZGÜR,Eriş Kürşad Kadir,akkoyun eyyüp önder Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.8, no.4, 2020, ss.1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
AMA CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2020; 8(4): 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
Vancouver CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2020; 8(4): 1001 - 1011. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
IEEE CANPOLAT O,Eriş K,akkoyun e "Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 8, ss.1001 - 1011, 2020. 10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
ISNAD CANPOLAT, OZGÜR vd. "Hazar Gölü Sedimentinde Jeolojik Dönemlere Bağlı Olarak Bazı Elementlerin Konsantrasyonlarının Belirlenmesi". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 8/4 (2020), 1001-1011. https://doi.org/10.24925/turjaf.v8i4.1001 -1011.3319
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 16:33

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları