Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği

Can, Nazmiye; Akısü, Mete; Terek, Demet; Altun Köroğlu, Özge; Kültürsay, Nilgün; Kocaöğüt Erol, Elif; yalcin baltaci, nalan; Yalaz, Mehmet; Uygur, Ozgun

doi:10.5222/buchd.2020.87049

Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği

Nalan YALÇIN BALTACI, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Nazmiye CAN, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Mehmet YALAZ, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Elif KOCAÖĞÜT EROL, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Özgün UYGUR, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Demet TEREK, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Özge ALTUN KÖROĞLU, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Mete AKİSU, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Nilgün KÜLTÜRSAY (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi

92 11

Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 94 - 103 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/buchd.2020.87049 İndeks Tarihi: 27-10-2020

Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği

Öz:

Amaç: Basınç yaraları, yoğun bakım ünitelerinde sık görülen, hastane yatış süresini uzatan, mortaliteyi arttıran ve tedavi giderlerini yükselten önemli bir bakım sorunudur. Yenidoğan dönemine göre geliştirilmiş olan Neonatal Braden Q Basınç Risk Değerlendirme Ölçeği’nin (NBQBRD) ise ülkemizde henüz güvenilirlik ve geçerlilik çalışması bulunmamaktadır. Konu hakkında, yenidoğan dönemine ait ülkemizde tek geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılmış ve halen kullanılmakta olan Yenidoğan Cilt Risk Değerlendirme (YCRD) Ölçeğidir. Çalışmamızın amacı Türkiye’de ilk defa yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatarak tedavi gören bebeklerde Türkçe NBQBRD Ölçeği’nin ülkemiz için geçerlilik ve güvenirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatarak tedavi gören 114 olguda toplam 201 değerlendirme yapılmıştır. Verilerin toplanmasında; hasta özelliklerine ve çalışmayı sürdüren hemşirelerin bireysel özellik-lerine ilişkin soru formu ve Türkçe NBQBRD Ölçeği ile birlikte paralel form testi olarak Türkçe YCRD Ölçeği kullanılmıştır. Aynı vaka eş-zamanlı olarak bakım veren hemşiresi ve araştırmacı tarafından değerlendiril-miştir. Bulgular: Çalışmada Türkçe NBQBRD Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir olduğu, Türkçe YCRD Ölçeği ile karşılaş-tırıldığında klinik hemşireleri ve araştırmacı ölçümlerinin iki ölçek arasındaki korelasyon katsayısının yük-sek ve aralarındaki ilişkinin ileri düzeyde anlamlı olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu sonuçlar yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan bebeklerde basınç ülseri risk değer-lendirmesinde Türkçe NBQBRD Ölçeği’nin ülkemizde güvenle kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelime:

Turkish Validity and Reliability Study of Pressure Ulcer Risk Assessment Scale: Neonatal Braden Q Scale

Öz:

Objective: Pressure sore is a common care problem in intensive care units which prolongs hospital stay, increases mortality and treatment costs. Validity and reliability study of neonatal Braden Q scale, which isdeveloped for the neonatal period, has yet not performed in our country. The only validity and reliability study for the neonatal period in Turkey was performed for the Newborn Skin Risk Assessment Scale whichis currently in use. The aim of this study was to assess the validity and reliability of Turkish Neonatal Braden Q Scale in infants hospitalized firstly in the neonatal intensive care unit. Method: A total of 201 assessments were made for 114 patients who were hospitalized in the Neonatal Intensive Care Unit of Ege University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics. In the collection of data; a questionnaire form concerning characteristics of patients and individual features of study nurses; and Neonatal Braden Q Scale together with Turkish version of Newborn Skin Risk Assessment Scale were used. The same case was evaluated simultaneously by the patient’s nurse and the investigator. Results: In this study, it was found that the Turkish verison of Neonatal Braden Q Scale is reliable and valid. The correlation coefficient was high between the two scales when clinical nurse’s and responsible investigator’s measurements was compared. Conclusion: In conclusion, Turkish version of Neonatal Braden Q Pressure Ulcer Risk Assessment Scale is reliable for the evaluation of pressure ulcer risk in infants hospitalized in the neonatal intensive care units in our country.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Sarı Ç, Altay N. Yenidoğanlarda basınç ülseri gelişimini önlemeye yönelik hemşirelik girişimleri. J Contemp Med. 2016;6:138-47. https://doi.org/10.16899/ctd.47677
2. Butler CT. Pediatric skin care: Guidelines for assessment, prevention, and treatment. Dermatology Nursing. 2007;19(5):477-85.
3. Törüner E, Büyükgönenç L, Altay N. Çocuklarda Basınç Ülserleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011;4(4):182-8.
4. Pasek TA, Geyser A, Sidoni M, Harris P, Warner JA, Spence A, et al. Skin care team in the pediatric intensive care unit: A model for excellence. Critical Care Nursing. 2008;28(2):125- 35.
5. Acunaş B. Pediatrik Dermatoloji: Yenidoğan Dermisinin Gelişimi. Tüzün Y, Serdaroğlu S. ve ark. (Ed.), İstanbul, Nobel Tıp; 2005. Sayfa 17-25.
6. Onat T. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları: Çocuklarda Derinin Gelişimi. 2. baskı. Ankara, Eksen Yayınları; 1996. Sayfa 64-76.
7. Bora Güneş N, Kılıçarslan Törüner E. Çocuk Hastalarda Braden Q Basınç Ülseri Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe Geçerlilik Ve Güvenilirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17:6-14.
8. Keller BP, Wille J, van Ramshorst B, van der Werken C. Pressure ulser in intensive care patients: A review of risk and prevention. Intensive Care Med. 2002;28(10):1379-88. https://doi.org/10.1007/s00134-002-1487-z
9. Fırat Kılıç H, Sucudağ G. Basınç yarası değerlendirilmesinde sık kullanılan ölçekler. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN. 2017;3(1):49-54.
10. Chan WM, Kwong EW. Assessing predictive validity of the modified Braden scale for prediction of pressure ulcer risk of orthopaedic patients in an acute care setting. J Clin Nurs. 2009;18(11):1565-73. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2008.02757.x
11. Pressure ulcers in America: prevalence, incidence, and implications for the future. An executive summary of the National Pressure Ulcer Advisory Panel monograph. Adv Skin Wound Care. 2001;14(4):208-15. https://doi.org/10.1097/00129334-200107000-00015
12. Yıldırım S, Çevik Yöntem S, Yıldırım Sarı H, Kaplan T, Bektaş M. BUÇH Pediatrik Bası Yarası Risk Tanılama Aracı’nın Geliştirilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2014;1(1):57- 66.
13. Ayello E, Baden B. Why is pressure ulser risk assessment so important? Nursing Management. 2001;31(11):74-80. https://doi.org/10.1097/00152193-200131110-00025
14. Ayello EA, Braden B. How and why to do pressure ulcer risk assessment. Adv Skin Wound Care. 2002;15(3):125-31. https://doi.org/10.1097/00129334-200205000-00008
15. Torun S. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi’ nde Çalışan Hemşirelerin Basınç Yarası Oluşumunu Önleyici ve Tedavi Edici Hemşirelik Girişimlerine İlişkin Bilgi ve Uygulamalarının İncelenmesi. Yüksek Lisans. Adana: Çukurova Üniversitesi; 2003.
16. Anthony D, Willock J, Baharestani M. Comparison of braden Q, garvin and glamorgan risk assessment scales in paediatrics. J Tissue Viability. 2010;19(3):98-105. https://doi.org/10.1016/j.jtv.2010.03.001
17. Uzun O. Aylaz R. Karadağ E. Prospective Study: Reducing Pressure Ulcers in Intensive Care Units at a Turkish Medical Center. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2009; 36(4):404- 11. https://doi.org/10.1097/WON.0b013e3181aaf524
18. Quigley SM, Curley MA. Skin integrity in the pediatric population; preventing and managing pressure ulcers. J Soc Pediatr Nurs. 1996;1:7-18. https://doi.org/10.1111/j.1744-6155.1996.tb00050.x
19. Bergstrom N, Braden BJ, Laguzza A, Holman M. The Braden Scale for predicting pressure sore risk. Nurs Res. 1987;36(4):205-10. https://doi.org/10.1097/00006199-198707000-00002
20. Braden BJ, Bergstrom N. Clinical utility of the Braden scale for predicting pressure sore risk. Decubitus. 1989;2(3):44-6, 50-1.
21. Pınar R, Oğuz S. Norton ve Braden Bası Yarası Değerlendirme Ölçeklerinin Yatağa Bağımlı Aynı Hasta Grubunda Güvenirlik ve Geçerliğinin Sınanması: Uluslar arası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Kongre Kitabı, Ankara, 1998; s: 172-5.
22. Sarı Ç. Yenidoğan Cilt Risk Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi Hemşirelik Programı. Gazi Üniversitesi, 2014.
23. Huffines B, Logsdon MC. The Neonatal Skin Risk Assessment Scale for predicting skin breakdown in neonates. Issues Compr Pediatr Nurs. 1997 Apr-Jun;20(2):103-14. https://doi.org/10.3109/01460869709026881
24. Sari Ç, Altay N. The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Neonatal Skin Risk Assessment Scale. Adv Skin Wound Care. 2017 Mar;30(3):131-6. https://doi.org/10.1097/01.ASW.0000512342.92353.53
25. Grorsuch RL. Factor analysis, 2nd ed., Erlbaum Associates, Hillsdale, 1983. p. 127.
26. Child D. The essentials of factor analysis, 3rd ed., Continuum, London, 2006. p.50-55.
27. Öncü H. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Matser Basım, Ankara, 1994. Sayfa 22-54.
28. Karakoç FM, Dönmez L, Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;40:39-49. https://doi.org/10.25282/ted.228738
29. Taşkın Ç, Akat Ö. Araştırma Yöntemlerinde Yapısal Eşitlik Modelleme, Ekin Yayınevi, Bursa, 2010. Sayfa 16-26.
30. de Lima EL, de Brito MJ, de Souza DM, Salomé GM, Ferreira LM. Cross-cultural adaptation and validation of the neonatal/ infant Braden Q risk assessment scale. J Tissue Viability. 2016;25(1):57-65. https://doi.org/10.1016/j.jtv.2015.12.004
31. Potter P, Perry A. Fundamentals of Nursing, 7th ed, Elsevier Inc, St. Louis, 2009. p.98-116.
32. Aksayan S, Gözüm S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber I. Ölçek uyarlama aşamaları ve dil aşamaları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2002;4(1):9-14.
33. Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research. 1992;5:194-7. https://doi.org/10.1016/S0897-1897(05)80008-4
34. Özdamar K. Paket programlar istatistiksel veri analizi, Kaan Yayınevi, Eskişehir, 2004. Sayfa 36-54.
35. Albayrak AS. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 2006. Sayfa 34-56.
36. Ateş C, Öztuna D, Genç Y. Sağlık Araştırmalarında sınıf içi korelasyon katsayısının kullanımı. Turkiye Klinikleri J Biostat. 2009;1(2):59-64.
37. Wacek M, Ecklund M. Adopting Braden Q in the NICU to Identify Neonates at Risk of Developing Pressure Injuries. Neonatal Netw. 2018;37(5):319-23. https://doi.org/10.1891/0730-0832.37.5.319
38. Broom M, Dunk AM, E Mohamed AL. Predicting Neonatal Skin Injury: The First Step to Reducing Skin Injuries in Neonates. Health Serv Insights. 2019;12:1178632919845630. https://doi.org/10.1177/1178632919845630
39. Fujii K, Sugama J, Okuwa M, Sanada H, Mizokami Y. Incidence and risk factors of pressure ulcers in seven neonatal intensive care units in Japan: a multisite prospective cohort study. Int Wound J. 2010;7(5):323-8. https://doi.org/10.1111/j.1742-481X.2010.00688.x
40. García-Molina P, Balaguer-López E, García-Fernández FP, Ferrera-Fernández MLÁ, Blasco JM, Verdú J. Pressure ulcers’ incidence, preventive measures, and risk factors in neonatal intensive care and intermediate care units. Int Wound J. 2018;15(4):571-9. https://doi.org/10.1111/iwj.12900
41. Pancorbo-Hidalgo PL, Garcia-Fernandez FP, Lopez-Medina IM, Alvarez-Nieto C. Risk assessment scales for pressure ulcer prevention: A systematic review. J Adv Nurs. 2006;54(1):94-110. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2006.03794.x
42. Garcia-Fernandez FP, Pancorbo Hidalgo P, Soldevilla Agreda JJ, Rodriguez Torres MC. Risk assessment scales for pressure ulcers in intensive care units: A systematic review with metaanalysis. EWMA Journal. 2013;13(2):7-13.

APA	yalcin baltaci n, Can N, Yalaz M, Kocaöğüt Erol E, Uygur O, Terek D, Altun Köroğlu Ö, Akısü M, Kültürsay N (2020). Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. , 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
Chicago	yalcin baltaci nalan,Can Nazmiye,Yalaz Mehmet,Kocaöğüt Erol Elif,Uygur Ozgun,Terek Demet,Altun Köroğlu Özge,Akısü Mete,Kültürsay Nilgün Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. (2020): 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
MLA	yalcin baltaci nalan,Can Nazmiye,Yalaz Mehmet,Kocaöğüt Erol Elif,Uygur Ozgun,Terek Demet,Altun Köroğlu Özge,Akısü Mete,Kültürsay Nilgün Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. , 2020, ss.94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
AMA	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. . 2020; 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
Vancouver	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. . 2020; 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
IEEE	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N "Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği." , ss.94 - 103, 2020. 10.5222/buchd.2020.87049
ISNAD	yalcin baltaci, nalan vd. "Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği". (2020), 94-103. https://doi.org/10.5222/buchd.2020.87049

APA	yalcin baltaci n, Can N, Yalaz M, Kocaöğüt Erol E, Uygur O, Terek D, Altun Köroğlu Ö, Akısü M, Kültürsay N (2020). Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 10(2), 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
Chicago	yalcin baltaci nalan,Can Nazmiye,Yalaz Mehmet,Kocaöğüt Erol Elif,Uygur Ozgun,Terek Demet,Altun Köroğlu Özge,Akısü Mete,Kültürsay Nilgün Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 10, no.2 (2020): 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
MLA	yalcin baltaci nalan,Can Nazmiye,Yalaz Mehmet,Kocaöğüt Erol Elif,Uygur Ozgun,Terek Demet,Altun Köroğlu Özge,Akısü Mete,Kültürsay Nilgün Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, vol.10, no.2, 2020, ss.94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
AMA	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2020; 10(2): 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
Vancouver	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2020; 10(2): 94 - 103. 10.5222/buchd.2020.87049
IEEE	yalcin baltaci n,Can N,Yalaz M,Kocaöğüt Erol E,Uygur O,Terek D,Altun Köroğlu Ö,Akısü M,Kültürsay N "Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği." İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 10, ss.94 - 103, 2020. 10.5222/buchd.2020.87049
ISNAD	yalcin baltaci, nalan vd. "Basınç Ülseri Risk Değerlendirmesinde Türkçe ID Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Neonatal Braden Q Ölçeği". İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 10/2 (2020), 94-103. https://doi.org/10.5222/buchd.2020.87049