FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ

KOÇYİĞİT, Sinan; Biçim, güler

FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ

Güler AKKILIÇ, (Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Sinan KOÇYİĞİT (Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Milli Eğitim

13 1

Yıl: 2019 Cilt: 48 Sayı: 222 Sayfa Aralığı: 233 - 253 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-10-2020

FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ

Öz:

Araştırmada, Felsefe dersinde Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’ne dayalı öğretim etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcılık, eleştirel düşünme ve akademik öz yeterliğe etkisini incelemek amaçlanmıştır. Ön test-son test deney ve kontrol gruplu yarı deneysel modelle yapılan araştırmanın çalışma grubu, Erzincan ilindeki bir okulda, 11. sınıfta öğrenim gören 40 lise öğrencisinden oluşmaktadır. İki grupta uygulama yapılmadan önce gruplar AGNO ve ön test puanları bakımından denkleştirilmiştir. Araştırmanın uygulama süreci 8 haftadır. Araştırmada “Torrance Yaratıcı Düşünme Testi” sözel formları; “Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve “Akademik Öz Yeterlilik Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma gruplarının grup içi karşılaştırmalarda Willcoxon İşaretli Sıralar Testi ve gruplar arası karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Altı Şapkalı Düşünme Tekniği ile yürütülen uygulamalar lise öğrencilerinin yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme ve akademik öz yeterliliklerini olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelime:

THE EFFECTS OF THE TEACHING ACTIVITIES IN PHILOSOPHY CLASS BASED ON THE SIX THINKING HATS TECHNIQUE ON STUDENTS’ CREATIVITY, CRITICAL THINKING AND ACADEMIC SELF-EFFICACY

Öz:

In this research, it was aimed to investigate the effects of the teaching activities in Philosophy Class based on the Six Thinking Hats technique on students’ creativity, critical thinking and academic self-efficacy. This is a quasi-experimental study with pre-test and post-test experimental and control group design, and the each study group consisted of 40 11th grade students in a public school in Erzincan. Both groups were equilibrated with respect to GPA and pre-test scores. The experimental period of the study took 8 weeks. The “Torrance Creative Thinking Test (TCTT)” verbal A and B forms, “Critical Thinking Tendency Scale” and “Academic Self-efficacy Scale” were utilized. The Willcoxon Marked Rank Test was used for the intra-group comparisons, and the Mann-Whitney U test was used for the intergroup comparisons. According to the results of the research, activities conducted through the Six Thinking Hats Technique are positively impacting high school students’ creative thinking, critical thinking and academic self-efficacy.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altıkulaç, A., & Akhan, N. E. (2010). 8. sınıf İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde yaratıcı drama yöntemi ve altı şapkalı düşünme tekniğinin kullanılmasının öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 225-247.
Arıcı, F. (2016). Altı şapkalı düşünme tekniğinin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 446359)
Arslan, M. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünme testi’nin Türkçe versiyonu. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
Aydın, Ş. (2012). On birinci sınıf öğrencilerinde yanal (lateral) düşünme ve uygulama tekniklerinin kullanımı eğitiminin problem çözme becerileri üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 319659)
Azeez, R. O. (2016). Six thinking hats and social workers’ innovative competence: an experimental study. Journal of Education and Practice, 7(24), 149-153.
Belfer, K. (2001). De Bono’s six thinking hats technique: a metaphorical model of communication in computer mediated classrooms. In EdMedia: World Conference on Educational Media and Technology, 113-116.
Bezir, Ç., & Baran, B. (2014). Second life ortamında altı şapka düşünme tekniğinin dil öğretimi sürecine katkısı. Eğitim ve Bilim, 39(171), 392-405.
Bilgili, A. (2000). Üstün yetenekli çocukların eğitimi sorunu-Sosyal sorumluluk yaklaşımı M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,12, 59-74.
Bono. E. (2014). Altı şapkalı düşümme tekniği (E. Tuzcular çev.) İstanbul: Remzi kitapevi. (Çalışmanın orijinali 1985’te yayımlanmıştır.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K. ,Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Can, H. A. (2005). Altı şapkalı düşünme tekniğinin ilköğretim sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin akademik başarısına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 160495)
Carl III, W. J. (1996). Six thinking hats: Argumentativeness and response to thinking model. Paper presented at the Anual Meting of the Southern States Comunication Asociation, 7(31), 27-31.
Cevizci, A. (2007). Felsefeye giriş. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Çakmak, N. (2015). Örnek olay ve altı şapkalı düşünme etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 415481)
Çepni, S. (2014). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Eğitimi (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Demircioğlu, E. (2012). Eleştirel düşünme eğilimi ölçeğinin uyarlama araştırması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 319988)
Doğanay, A. (2007). Üst düzey düşünme becerilerinin öğretimi, A. Doğanay (ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (ss. 279-331). Ankara: PegemA Yayınları.
Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 174-185.
Ercan, O., & Bilen, K. (2014). Effect of web assisted education supported by six thinking hats on students’ academic achievement in science and technology classes. European Journal of Educational Research, 3(1), 9-23.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert concensus for purposes of educational assessment and instruction. Delphi Report Executive Summary, 315-423.
Göçmen, Ö. (2017). Altı şapkalı düşünme tekniklerinin ve hızın beyin fırtınasında yaratıcılığa etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 461309)
Gözlükaya Işık, S. (2014). Resim-iş öğretmenliği sanat atölye derslerinde aktif öğrenme tekniklerinin sanatsal öğrenmeye katkısı (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 375684)
Grove, W. A. (2011). All in the same direction, All at the same time: An approach to enhancing creativity. Collected Essays on Learning and Teaching, 4, 7-13.
Karadağ, M., Sarıtaş, S., & Erginer, E. (2009). Using the six thinking hats model of learning in a surgical nursing class: Sharing the experience and student opinions. Australian Journal of Advanced Nursing, 26(3), 59-69.
Karademir, Ç. A. (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 344730)
Kaya, M. F. (2013). The effect of six thinking hats on student success in teaching subjects related to sustainable development in geography classes. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 1134-1139.
Kazancı, O. (1989). Eğitimde eleştirici düşünme ve öğretimi. İstanbul: Kazancı Kitap A. Ş.
Kefeli, İ., & Kara, U. (2008). Çocukta felsefi ve eleştirel düşüncenin gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357.
Kenny, L. J. (2003). Using Edward de Bono’s six hats game to aid critical thinking and reflection in palliative care. International Journal of Palliative Nursing, 9(3), 105-112
Kırmızı, B. (2012). Almanca derslerinde altı şapkalı drama tekniğinin öğrencilerin başarısına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 265-290.
Koray, Ö. (2005). Altı düşünme şapkası ve nitelik sıralama tekniklerinin fen derslerinde uygulanmasına yönelik öğrenci görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim yönetimi, 43(43), 379-400.
Kul, S. (2014). Uygun istatistiksel test seçim kılavuzu. Bulletin of Pleura/Plevra Bülteni, 8(2), 26-29.
Orhan, S. (2010). Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerini geliştirmesine etkisi (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 263938)
Owen, S. V., & Froman, R. D. (1988). Development of a college academic self-efficacy scale. Paper presented at the annual meeting of the national council on measurement in education. New Orleans. LA.
Özen, Y., Gül, A. & Gülaçtı, F. (2012). İlköğretim beşinci sınıflar sosyal bilgiler dersi “cumhuriyete nasıl kavuştuk” ünitesindeki “Atatürk İlkeleri ve İnkılâpları” adlı konunun altı köşeli şapka drama tekniği ile uygulanmasının öğrenci başarısına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 155-170.
Öztürk, K. S. (2007). Yaratıcı düşünmeye dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No 178971)
Ricketts, J. C., & Rudd, R. D. (2005). Critical thinking of selected youth leaders: The efficacy of critical thinking dispositions, leadership and academic performance. Journal of Agricultural Education, 46(1), 33-44.
Rudowicz, E. (2003). Creativity and culture: A two-way interaction. Scandinavian journal of educational research, 47(3), 273-290.
Schellens, T., Van Keer, H., De Wever, B., & Valcke, M. (2009). Tagging thinking types in asynchronous discussion groups: Effects on critical thinking. Interactive Learning Environments, 17(1), 77-94.
Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 193-200.
Yılmaz, M., Çıvgın, A. G., Öztürk, Ü., & Aybakan, D. (2013). Felsefe dergileri dibliyografyası (II): Felsefe tartışmaları. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 20, 273-297
Ziadat, A. H., & Al Ziyadat, M. T. (2016). The effectiveness of training program based on the six hats model in developing creative thinking skills and academic achievements in the arabic language course for gifted and talented jordanian students. International Ediucation Studies, 9(6), 150-157.

APA	Biçim g, KOÇYİĞİT S (2019). FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. , 233 - 253.
Chicago	Biçim güler,KOÇYİĞİT Sinan FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. (2019): 233 - 253.
MLA	Biçim güler,KOÇYİĞİT Sinan FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. , 2019, ss.233 - 253.
AMA	Biçim g,KOÇYİĞİT S FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. . 2019; 233 - 253.
Vancouver	Biçim g,KOÇYİĞİT S FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. . 2019; 233 - 253.
IEEE	Biçim g,KOÇYİĞİT S "FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ." , ss.233 - 253, 2019.
ISNAD	Biçim, güler - KOÇYİĞİT, Sinan. "FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ". (2019), 233-253.

APA	Biçim g, KOÇYİĞİT S (2019). FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. Milli Eğitim, 48(222), 233 - 253.
Chicago	Biçim güler,KOÇYİĞİT Sinan FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. Milli Eğitim 48, no.222 (2019): 233 - 253.
MLA	Biçim güler,KOÇYİĞİT Sinan FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. Milli Eğitim, vol.48, no.222, 2019, ss.233 - 253.
AMA	Biçim g,KOÇYİĞİT S FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. Milli Eğitim. 2019; 48(222): 233 - 253.
Vancouver	Biçim g,KOÇYİĞİT S FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ. Milli Eğitim. 2019; 48(222): 233 - 253.
IEEE	Biçim g,KOÇYİĞİT S "FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ." Milli Eğitim, 48, ss.233 - 253, 2019.
ISNAD	Biçim, güler - KOÇYİĞİT, Sinan. "FELSEFE DERSİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ’NE DAYALI ETKİNLİKLERİN YARATICILIK, ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE AKADEMİK ÖZ YETERLİĞE ETKİSİ". Milli Eğitim 48/222 (2019), 233-253.