TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 243 - 274 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2020
TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ
Öz: Gıda takviyeleri, bir insanın beslenmesini desteklemek üzere kullanılan ve vitaminler, mineraller, amino asitler, bitkiler ya da bitkisel diyet bileşenleri gibi besin öğelerini içeren ürünler olarak tanımlanmaktadır. Başarılı pazarlama stratejileri, reklam ve internet kaynakları sayesinde takviye edici gıdaların kullanımı son yıllarda artmıştır. Öte yandan son zamanlarda, Türkiye’de ve dünyada standartlara uymayan söz konusu ürünlerin neden olduğu yan etkilere bağlı olarak, zehirlenme ve hatta ölümle sonuçlanan olgulara rastlanmaktadır. Bu nedenle bu ürünlerin denetimi giderek daha daönem kazanmıştır. Bu ürünlerin denetim görevi ve yetkisi, ilgili mevzuat uyarınca Tarım ve Orman Bakanlığına verilmiştir. Ancak mevzuatta yer alan çakışmalar nedeniyle denetim noktasında Sağlık Bakanlığı ile görev, yetki ve sorumluluklar konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Çalışmamızda yargı kararları ışığında mevzuatta takviye edici gıdaların denetimi için öngörülen düzenlemeler incelenmiştir.
Anahtar Kelime: Inspection of Dietary Supplements in the Light of Court Jurisprudence
Öz: Dietary supplement is defined as “a product that is used by human to supplement the diet and contains dietary ingredients such as vitamins, minerals, amino acids, herbs or other botanical dietary substances”. Consumption of food supplements is increased in recent years due to successful marketing strategies, advertising and internet information sources. On the other hand, depending on the side effects of the products that do not meet the standards, intoxications and even deathcases occur recently in the world and in Turkey.For these reasons, inspection of dietary supplement has become increasingly more important. The inspection duty and authority of these products are given to the Ministry of Agriculture and Forestry in accordance with the relevant legislation. However, at the point of inspection, there are conflicts with the Ministry of Health and Ministry of Agriculture and Forestry, arising from the duplications in the legislation. In this paper, regulations for the inspection of dietary supplement were examined in the light of the jurisprudences of courts.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altunkaş, Aysun, “Kişilerin Hayatını ve Sağlığını Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç Yapma veya Satma Suçu (TCK m. 187)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2013,C.19, S.2, s.829-870.
- Atalay, Derya, Erge, Hande Selen, “Gıda Takviyeleri ve Sağlık Üzerine Etkileri”, Food and Health, 2018, C.4, S.2,s.98-111. DOI: 10.3153/FH18010.
- Çalışkan,Suat,Sağlık Ürünlerinin İzinsiz Satılması,https://www.hukukihaber.net/saglik-urunlerinin-izinsiz-satilmasi-makale,6181.html#_ftn12, ET.11.03.2019.
- Doğan, Cahid, “İlaç Kullanımı Dolayısıyla Ortaya Çıkan Zararlardan Cezai Sorumluluk”, II. Sağlık Hukuku Kurultayı, 7-8 Kasım 2008 Ankara, Ankara Barosu Yayınları, 2009, s. 411-454.
- Ekinci, Murat, “Ceza Hukuku İlkeleri Açısından İdari Yaptırımlar”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2017, Y.2, S.3, s.19-54.
- Eroğlu Elif, Gemici Gökmen, Bayrak Fatih, Kalkan Ali Kemal, Değertekin Muzaffer, “Acute myocardial infarction in a 24 year-old man possibly associated with sibutramine use”, Int J Cardiol, 2009; S.137, s.43-45.
- Ersöz, Tayfun, “Bitkisel ilaçlar ve gıda takviyeleri ile ilgili genel yaklaşım ve sorunlar”, Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi Türk Eczacıları Birliği Yayını, 2012, S.27-28, s.11-21.
- http://www.gazetevatan.com/zayiflama-hayali-oldurdu--483465-gundem/, ET.19.02.2019.
- Geller, A.I., Shehab, N., Weidle, N.J., Lovegrove, M.C., Wolpert, B.J., Timbo, B.B., Mozersky, R.P., Budnitz, D.S., “Emergency department visits for adverse events related to dietary supplements”, The New England Journal of Medicine, 2015, C.373, S.16, s.1531-1540.https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmsa1504267, ET.23.03.2019.
- Gözler, Kemal, Kaplan, Gürsel,İdare Hukuku Dersleri,Ekin Yayınları, Bursa, 2018.
- Gözler, Kemal,“Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Ankara, KHP ve TBB Ortak Yayını, 2013, s.15-119., http://www.anayasa.gen.tr/yorum-ilkeleri.pdf, ET.07.03.2019.
- Güçlü, Yaşar, İdari Para Cezaları ve Diğer İdari Yaptırımlar, Güncellenmiş 3.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Ocak 2016.
- Güçlü, Yaşar, Yıkarbaba, Serkan, Açıklamalı Türkçe-İngilizce İngilizce Türkçe Tarım Hukuku Sözlüğü, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 2010.
- Güçlü, Yaşar, “Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi”, Beklenen Mahalli İdareler Dergisi, Mayıs 2008, Y.18, S.166, s.23-28.
- https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/files/eudralex/vol-1/dir_2001_83_consol_2012/dir_2001_83_cons_2012_en.pdf, ET.08.03.2019.
- http://ggbs.tarim.gov.tr/, ET.04/03/2019.
- http://www.haberler.com/takviye-gida-kimse-hakkini-aramayinca-3-milyar-7640287-haberi/, ET.19.02.2019.
- https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/obezite-nedir.html, ET.25.02.2019.
- http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/, ET.08.03.2019.
- http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr, ET.28.02.2019.
- https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Menu/56/Gida-Ve-Yem-Hizmetleri, ET.21.02.2019.
- İlaç Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2001, Ankara, 1. ISBN 975-19-2569-X.
- Koç, Emin, Gıda Güvenliği ve İdarenin Yetkileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2014, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Koç, Emin, “Gıda Güvenliği ve Kamu Sağlığının Korunması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi,Temmuz 2015, Y.6, S. 22, s.395-426.
- Petek, Hasan, “Takviye Edici Gıdalar (Özellikle Zayıflatıcı Haplar Ve Çaylar) Sebebiyle Meydana Gelen Zararlardan Sorumluluk”, İstanbul Barosu Dergisi, 2015, C.89,S.2015/6, s.15-54.
- Türkmen, Zeynep, Türkdoğru, Serkan, Mercan, Selda, Açıkkol, Münevver, “Bitkisel ürünlerin ve gıda destek ürünlerinin içeriklerinin adli ve hukuki boyutu”, Adli Tıp Bülteni, 2014,C.19, S.1,s. 38-48.
- Ulusoy, Ali, İdari Yaptırımlar, 1. Baskı, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
- www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/Download/3442/oik556.pdf, ET.21.02.2019.
| APA | Durna D (2020). TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. , 243 - 274. |
| Chicago | Durna Dogan TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. (2020): 243 - 274. |
| MLA | Durna Dogan TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. , 2020, ss.243 - 274. |
| AMA | Durna D TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. . 2020; 243 - 274. |
| Vancouver | Durna D TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. . 2020; 243 - 274. |
| IEEE | Durna D "TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ." , ss.243 - 274, 2020. |
| ISNAD | Durna, Dogan. "TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ". (2020), 243-274. |
| APA | Durna D (2020). TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0(41), 243 - 274. |
| Chicago | Durna Dogan TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 0, no.41 (2020): 243 - 274. |
| MLA | Durna Dogan TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, vol.0, no.41, 2020, ss.243 - 274. |
| AMA | Durna D TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2020; 0(41): 243 - 274. |
| Vancouver | Durna D TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2020; 0(41): 243 - 274. |
| IEEE | Durna D "TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ." Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0, ss.243 - 274, 2020. |
| ISNAD | Durna, Dogan. "TÜRK YARGI KARARLARI IŞIĞINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN DENETİMİ". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 41 (2020), 243-274. |
