TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)
Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: Spor Tarihi Özel Sayısı Sayfa Aralığı: 73 - 105 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33689/spormetre.724325 İndeks Tarihi: 06-10-2020
TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)
Öz: Bu çalışmanın amacı 1908-1930 yılları arasında Türkiye’de beden eğitimi öğretmeni yetiştirme çabalarını, düşünsel ve kurumsal bağlamda incelemektir. Beden eğitimi dersleri, Tanzimat Dönemi sonrası yapılan reformların eğitimdeki yansımaları kapsamında 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren okul ders programlarınajimnastik adı altında girmiştir. Beden eğitiminin, özellikle II. Meşrutiyet sonrası hükümetin beden politikalarıyla uyuşması, süreç içerisinde tüm okul müfredatlarında dersin yer almasını sağlamıştır. Ancak ülkede yeterli sayıda kalifiye öğretmenin bulunmaması başlıca sorunu teşkil etmiş ve bu durum beden eğitimi öğretmeni yetiştirmeye yönelik çalışmaları beraberinde getirmiştir. Bu kapsamdaki ilk deneme, Selim Sırrı [Tarcan] Bey tarafından 1908’de özel bir okul olan Terbiye-i Bedeniye Mektebi’dir. Kurucusunun İsveç’e gitmesi sonucu okul amacına ulaşamayarak 1909 sonbaharında kapanmıştır. Balkan Savaşları sonrası idari erklerin beden eğitimi alanında yaşadığı bilinçlenmenin ardından, beden eğitimi öğretmenleri, öğretmenokulları bünyesinde yetiştirilmek istenmiştir. 1910’dan itibaren üstlendiği kritik görevlendirmelerle Selim Sırrı Bey daha önce örneği görülmemiş biçimde alana özel bir yükseköğretim kurumu açma girişimlerine 1913’de başlamıştır. Terbiye-i Bedeniye Darülmuallimini adındaki kurum 1914’de tüm hazırlıkları tamamlanmasınarağmen I. Dünya Savaşı’nın başlaması nedeniyle açılamamıştır. Cumhuriyet’e devredilen özlem, Atatürk ve hükümetinin beden eğitimine verdiği değerin etkisiyle nihayete ermiştir. Selim Sırrı Bey’in, 1923’de yapılan I. Heyet-i İlmiye’ye sunduğu layiha neticesinde Ankara’da bir yükseköğretim kurumu açılması kararlaştırılmıştır.Ancak okul inşaatına zamanında başlanamaması sonucu, ihtiyacı karşılamak adına 1926’da İstanbul’da bir Terbiye-i Bedeniye Mektebi/Kursu açılmıştır. Bahsi geçen okul Türkiye’de alanına özel düzenli eğitim veren ve beden eğitimi öğretmeni yetiştiren ilk kurumdur. İlk üç yılında beden eğitimi öğretmeni, son yılında isebeden eğitimi müfettişleri yetiştiren kurumda, 1926-1930 yılları arasında toplam 228 mezun verilmiştir. Gerekli öğretmen ihtiyacının karşılanması ve Ankara’da açılacak okulun inşaatına başlanması nedeniyle kurum 1930’da kapatılmıştır. Ankara’da bahsi geçe kurum olan Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü, BedenTerbiyesi Şubesi, 1932-1933 tedrisat yılının ikinci döneminde eğitim vermeye başlamıştır.
Anahtar Kelime: PHYSICAL EDUCATION TEACHER TRAINING EFFORTS IN TURKEY AND LEADING INSTITUTIONS (1908-1930)
Öz: The aim of this study to examine physical education teacher training efforts in terms of the intellectual and institutional context between the years of 1908-1930 in Turkey. Physical education lessons entered the school curriculum under the name of gymnastics from the second half of the 19th century within the scope of the reflections of the reforms made after the Tanzimat Period in education. Physical education, in compliance with the body policies of the government specifically after the Second Constitutional Era, ensured that the course was included in all school curricula. However, the lack of a sufficient number of qualified teachers in the country posed the main problem, and this brought along studies for training physical education teachers. The first attempt in this context is the Terbiye-i Bedeniye Mektebi (School of Physical Education), a private school founded by Selim Sırrı [Tarcan] Bey in 1908. As the founder went to Sweden, the school failed to reach its purpose and was closed in the autumn of 1909. After the awareness of administrative men in the field of physical education after the Balkan Wars, physical education teachers were intended to be trained within the schools of teachers. With the critical assignments he undertook since 1910, Selim Sırrı Bey started his attempts to open an field-specific higher education institution in 1913. The institution called Terbiye-i Bedeniye Darulmuallimini (School of Physical Education Teacher’s Training for Men) could not be opened due to the start of the First World War, although all its preparations were completed in 1914. The longing handed over to the Republic finally came to an end with the influence of Atatürk and his government's value on physical education. It was decided to open a higher education institution in Ankara as a result of the proffer presented by Selim Sırrı Bey to the I. Heyet-i İlmiye (First Scientific Committee) in 1923. However, as a result of the failure to start school construction on time, a Terbiye-i Bedeniye Mektebi (School/Course of Physical Education) was opened in Istanbul in 1926 to meet the need. This school is the first institution of training offering special education to regular physical education teachers in Turkey. In the institution that trained physical education teachers in the first three years and physical education inspectors in the last year, a total of 228 graduated were trained between 1926-1930. The institution was closed in 1930 because the necessary teacher needs were met and the construction of the school to be opened in Ankara started. Gazi Middle Teacher School and Training Institute, Physical Education Department, which is the institution mentioned in Ankara, started to train teachers in the second term of 1932-1933 training year.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın, Y. (2004). Gürbüz ve yavuz evlatlar: Erken Cumhuriyet’te beden terbiyesi ve spor. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Akyüz, Y. (2009). Türk eğitim tarihi MÖ 1000 - MS 2009. (14. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
- Ali Kemal. (1908, Aralık 21). Terbiye-i bedeniye. İkdam, s. 1, sü. 1-3.
- Altıncı spor konferansı. (1909). Musavver Muhit, 1(11), 172-173.
- Altunya, N. (2006). Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsü, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Andı, M. F., Taşcıoğlu, Y. ve Yorulmaz, H. (1999). Mektuplarla Tevfik Fikret ve çevresi. İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları.
- Arıkan, R. (1995). Araştırma teknikleri ve rapor yazma. Ankara: Tübitay Ltd. Şti.
- Arlı, M. ve Nazik, M. H. (2004). Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi Kitapevi.
- Arun, C. (1990). Türkiye’de Cumhuriyet Devrinde beden eğitimi öğretmeni yetiştirme çabaları ve aşamaları. Spor Bilim, (1), 9-13.
- Askeri Terbiye-i Bedeniye Mektebi Talimatı. (1914). İstanbul: Matbaa-i Askeriye.
- ATASE (1312-19). Askerlik Safahat Belgesi. Selim Sırrı Bey. Avrupa’ya tahsile gidecek gençlerimiz. (1925, Ocak 8). Vatan, s. 1.
- Az zamanda çok büyük bir netice. (1927, Ağustos 18). Milliyet, s. 1, sü. 2-3, s. 2, sü. 2.
- Aziz, A. (1994). Araştırma yöntemleri-teknikleri ve iletişim. Ankara: Turhan Kitapevi.
- Baltacıoğlu, İ. H. (1944, Nisan 6). Selim Sırrı Tarcan. Yeni Adam, s. 2.
- BCA, Başbakanlık, Kararlar Daire Başkanlığı (1920-1928). (16.06.1926). 30-18-1-1, 19-40-4.
- BCA, Başbakanlık, Kararlar Daire Başkanlığı (1920-1928). (06.09.1928). 30-18-1-1, 30-55-11.
- BCA, Milli Eğitim Bakanlığı, Genel. (20.02.1927). 180-9-0-0, 126-604-1.
- BCA, Milli Eğitim Bakanlığı, Genel. (20.11.1927). 180-9-0-0, 3-20-18.
- Beden terbiyesi. (1930, Şubat 5). Cumhuriyet, s. 5.
- Beden terbiyesi, Çapa’daki kurslar. (1930, Haziran 21). Cumhuriyet, s. 2, sü. 3.
- Beden Terbiyesi Kursu imtihanı. 1930, Mayıs 5). Cumhuriyet, s. 4.
- Beden Terbiyesi Kursu’nda imtihanlar yolsuz mu oldu? (1929, Temmuz 2). Cumhuriyet, s. 2.
- Beden Terbiyesi Mektebi’nde. (1929, Ocak 18). Cumhuriyet, s. 1, sü. 1-2.
- Beşikçi, M. (2010). Son dönem Osmanlı harp tarihi ve “topyekün savaş” kavramı. Toplumsal Tarih, 26(198), 62- 69.
- Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye’de eğitim bilimleri tarihi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Birinci konferansımız. (1908). Resimli Kitap, 1(4), s. 395-396.
- BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (31.S.1327). 3511-263276.
- BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (24.R.1328). 3744-280793.
- BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (02.Ca.1329). 3888-291563.
- BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (09.Ca.1329). 3891-291765.
- BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (12.Ca.1329). 3892-291866.
- BOA, Dosya Usulü İradeler Tasnifi (DUİT) (14.Ş.1333). 96/43_3, 6.
- BOA, Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası (HR.HMŞ.İŞO.) (16 Nisan 1327). 236-105.
- BOA, İradeler, Harbiye (İ.HB.) (23.R.1328). 28-1328/R-259. BOA, İradeler, Meclis-i Mahsus (İ..MMS.) (26.R.1328). 138-1329/R-15.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (19.R.1326). 1056-20.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (01.Za.1328). 1163-61.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (29.L.1329). 1175-95.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (21.Za.1331). 1191-35.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (25.M.1332). 1193-56.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (22.S.1332). 1194-51.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (25.L.1333). 1211-53.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (19.Z.1336). 1235-107.
- BOA, Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (11.Ca.1334). 1214-83.
- BOA, Zaptiye Nezareti Belgeleri (ZB.) (28 Temmuz 1324). 620-113.
- BOA, Zaptiye Nezareti Belgeleri (ZB.) (02 Ağustos 1324). 490-105.
- BOA, Zaptiye Nezareti Belgeleri (ZB.) (14 Ağustos 1324). 325-103. Bu hafta Çapa’daki Kız Muallim Mektebi’nde Terbiye-i Bedeniye Kursu Maarif Vekili Necati Bey’in huzuruyla küşad edilmiştir.(1926). Haftada Bir Gün, 1 (5), 1.
- Büyük Gazi’nin kıymetli nutukları. (1926). Ayın Tarihi, 10(30), 1602-1607. Dârülmuallimîn ve Dârülmuallimat Nizamnâmesi. (1916). Tedrisât Mecmuası, 5(30-5), 3-9.
- Darülmuallimin Mektebini ziyaret. (1920). Spor Alemi, 28(4), 8-9.
- Dün Rumen terbiyei bedeniye talebesinden 100 kişi şehrimize geldi. (1929, Mayıs 25). Cumhuriyet, s. 2.
- Dünkü İdman Şenliği fevkalade bir intizam ile icra edildi. (1928, Mayıs 12). İkdam, s. 1, sü. 2-5, s. 3, sü. 2-3.
- Dünkü şenliklerde kızlarımız büyük tekamül gösterdi. (1928, Mayıs 12). Cumhuriyet, s.1, sü. 1-4.
- École de culture physique. (1908, Aralık 21). Stamboul, s. 3, sü. 3.
- Engin, V. (2003). Mekteb-i Sultani. İstanbul: Galatasaraylılar Derneği.
- Ergin, O. N. (1977). Türk maarif tarihi. (Cilt I-V), İstanbul: Eser Matbaası.
- Ergün, M. (1982a). Emrullah Efendi: Hayatı, görüşleri, çalışmaları. A. Ü. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, XXX(1-2), 7-36.
- Ergün, M. (1982b). II. Meşrutiyet devrinde medreselerin durumu ve ıslah çalışmaları. A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, XXX(1-2), 59-89.
- GCI (1909). Kungl. Gymnastiska Centralinstitutets, direktion lärare och elever 1909-1910. Stockholm: TryckeriAktiebolaget.
- GCI (1925). Kungl. Gymnastiska Centralinstitutets, direktion lärare och elever 1925-1926. Stockholm: Kungl. Hovboktryckeriet Iduns Tryckeri A-B.
- GCI (1926). Kungl. Gymnastiska Centralinstitutets, direktion lärare och elever 1926-1927. Stockholm: Kungl. Hovboktryckeriet Iduns Tryckeri A-B.
- Gençlik ve Spor Bakanlığı. (1974). Atatürk Diyorki, Ankara: Gençlik ve Spor Bakanlığı.
- Gündüz, M. (2010). Gelenek ve modernlik arasında bir eğitimci: Satı Bey ve Fenn-i Terbiye adlı eseri üzerine bir inceleme. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1392-1415.
- Gündüz, M. (2012). Mustafa Satı Bey ve eğitim bilimi. Ankara: Otorite Yayınları.
- Gürgün, A. (2019). Gençlik ve Spor Bayramı’nı yaratanlar. https://www.aydinlik.com.tr. Erişim Tarihi: 07.11.2019.
- Heyet-i İlmiye. (1923, Temmuz 15). Hakimiyet-i Milliye, s. 3-4.
- Heyet-i İlmiye: Şimdiye kadar neler yaptı? (1923, Ağustos 17). Hakimiyet-i Milliye, s. 1.
- Heyet-i İlmiyenin müsbet neticelerinden: Terbiye-i bedeniye hakkında mühim bir layiha. (1923, Ağustos 7).
- Hakimiyet-i Milliye, s. 2.
- Heyet-i İlmiyenin teşebbüslerinden. (1923, Ağustos 15). Hakimiyet-i Milliye, s. 3.
- İdman Bayramı 16 Mayıs'ta yapılacak. (1930, Mayıs 4). Cumhuriyet, s. 4.
- İdman şenlikleri dün muvaffakıyetle yapıldı. (1931, Mayıs 16), Cumhuriyet, s. 1, 5.
- İkinci İdman Şenliği. (1929, Mayıs 18). İkdam, s. 1.
- İlan-ı mühim. (1908). Musavver Muhit, 1(9), s. 145, sü. 3.
- İlan-ı mühim. (1908). Resimli Kitap, 1(5), s. 517, sü. 3.
- INA, (16 Haziran 1930). Selim Sırrı Bey, referans mektubu. [İnançalp], M[ehmed] Cevdet. (1916). Darülmuallimin yetmişinci sene-i devriyesi münasebetiyle verilen konferans. Tedrisat Mecmuası, 6(1-33), 175-200.
- İstanbul’da Fincancılar Yokuşunda Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve Muallim Selim Sırrı Bey. (1908) Şura-yı Ümmet, (48-140), 7.
- İstanbul’da Rıza Paşa Yokuşu’nda Muallim Selim Sırrı Bey’in Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1908). Resimli Kitap, 1(4), s. 298-299 arasında B, sü. 2. İstanbul Kız Muallim Mektebi müdüriyetinden. (1926, Ekim 21). Cumhuriyet, s. 5, sü. 1.
- İstanbul Terbiye-i Bedeniye Mektebi’nde talim ve ders Gören Muallimlerimizden İkisi. (1927). Resimli Perşembe, 2(96), 1.
- Jimnastik şenlikleri. (1929, Mayıs 18). Milliyet, s. 1.
- Jimnastik şenlikleri yapıldı. (1930, Mayıs 24). Cumhuriyet, s. 1.
- Kafadar, O. (1997). Türk eğitim düşüncesinde batılılaşma. Ankara: Vadi Yayınları.
- Kafkas, Y. (1984). İlk İdman Şenliklerinde İsveçli jimnastikçi. Yıllar Boyu Tarih, 5(12), 26-29.
- Kilyos kampında hayat nasıl geçiyor? (1929, Temmuz 15). Cumhuriyet, s.3.
- Kilyos’ta beden terbiyesi kursu kampı bugün açılıyor. (1929, Temmuz 6). Cumhuriyet, s.2.
- La révolution Turque. (1908). L’Illustration, 66(3418), 141.
- Liseler Mübayaat Komisyonu’ndan. (1926). Cumhuriyet, s. 5, sü. 5.
- Maarif haberleri. (1928, Şubat 11). Cumhuriyet, s. 4, sü. 2.
- Maarif kadrosu. (1923, Ekim 8). İkdam, s 3, sü. 7.
- Maarif ve mekteplerde, Beden terbiyesi kursları. 1930, Eylül 4). Cumhuriyet, s. 2.
- Maarif ve mekteplerde, Beden Terbiyesi Kursu’nda. (1930, Ocak 19). Cumhuriyet, s. 2.
- Maarif ve mekteplerde, Terbiyei Bedeniye Kursu’nda. (1929, Haziran 30). Cumhuriyet, s.2.
- Maarif ve mekteplerde, Terbiyei Bedeniye Kursu’ndaki hadise hakkında Selim Sırrı B. ne diyor? (1929, Temmuz 17). Cumhuriyet, s. 2.
- Maarif Vekili mühim beyanatta bulundu. (1926, Ekim 21). Cumhuriyet, s. 1, sü. 5-6, s. 2, sü. 1-2.
- Maarif Vekili Terbiye-i Bedeniye Kursu’nda. (1928, Mart 21), Cumhuriyet, s. 3, sü. 5.
- Maarif Vekili terbiye-i bedeniyeye ehemmiyet veriyor. (1926, Nisan 6). Cumhuriyet, s. 1, sü. 5-6, s. 2, sü. 2.
- Maarif Nezareti’nde: Süleymaniye Terbiye-i Bedeniye Darülmuallimini. (1914, Ocak 30). Tasvir-i Efkâr, s. 2.
- MEBA (1932). Selim Sırrı Bey hizmet cetveli.
- Meclis’te Maarif Vekili’nden istizah. (1923, Ekim 2). İkdam, s. 2, sü. 5.
- M[ehmet] F[etgeri] Ş[oenu] (1926). Mekteplerde terbiye-i bedeniye mümkün mü? Maç, 1(2), 5-8.
- Mektepliler İdman Bayramı. (1929, Mayıs 18), Cumhuriyet, s. 1.
- Mektepler Spor Bayramı. (1929, Mayıs 18), Akşam, s. 1.
- Mekteplerin jimnastik şenlikleri. (1930, Mayıs 24). Akşam, s. 1-2.
- Muallim Selim Sırrı Bey’in Rıza Paşa Yokuşu’nda kâin Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1324). Musavver Muhit, 1(2), 97.
- Muhaberat-ı aleniye (1908). Resimli Kitap, (3), s. 298-299 arasında B, sü. 2.
- Mühim bir konferans. (1908, Aralık 26). Yeni Gazete, s. 4.
- Öztürk, C. (1996). Atatürk devri öğretmen yetiştirme politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Procés-Verbal du congrés international de l'éducation physique. (1911). Copenhague: Imprimerie de J. H. Schultz.
- Resimli Kitap. (1909). Resimli Kitap. 1(6), s. 633, sü. 2.
- Romen jimnastik talebesi şarimizde, (1929, Mayıs 25). Vakit, s. 1. Selim Sırrı Bey. (1909a, Mart 16). Servet-i Fünun – Tevcihat ve Havadis Kısmı, (255), 3.
- Selim Sırrı Bey. (1909b, Mart 16). Servet-i Fünun, s. 3, sü. 4.
- Selim Sırrı Bey. (1909c, Nisan 14). Yeni Gazete, s. 4.
- Selim Sırrı Bey Tepebaşı Millet Bahçesi’nde irad-ı nutuk ederken. (1908). Resimli Kitap, 1(1), 40.
- Selim Sırrı Bey'in konferansı. (1908, Eylül 22). İkdam, 5147, s. 3, sü. 4.
- Selim Sırrı Bey’in tesis-kerdesi olan Rıza Paşa Yokuşu’nda kâin Terbiye-i Bedeniye Mektebi Nizamnamesi. (1908, Kasım 1). Serbesti, s. 3.
- Selim Sırrı ve Dr. Rıza Tevfik. (1908). L’Illustration, 66(3417), 125.
- Servet-i Fünun (1098, Eylül 3). Servet-i Fünun (Akşam Nüshası), s. 4.
- Spor Bayramı. (1928). Gol, 9(57).
- Spor konferansı. (1908, Eylül 22). Servet-i Fünun (yevmi, sabah nüshası), s. 3, sü. 3-4.
- SST/AK. (16 Mayıs 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Hanım’a mektup. M. 002.
- SST/AK. (2 Ağustos 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Hanım’a mektup. M. 024.
- SST/AK. (24 Eylül 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Hanım’a mektup. M. 036.
- SST/AK. (23 Ekim 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Hanım’a mektup. M. 043.
- SST/AK. (22 Kasım 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Hanım’a mektup. M. 052.
- SST/AK. (ty). 1927’den beri Otto Kahn mükâfatı alan beden terbiyesi öğretmenleri.
- Svensk gymnastik i Turkiet. (1909, Ocak 14). Ny Tidning För Idrott, (2), s. 20.
- Şanal, M. (2003). Osmanlı Devleti’nde medreselere ders programları, öğretim metodu, ölçme ve değerlendirme, öğretimde ihtisaslaşma bakımından genel bir bakış. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4), 149-168.
- Şinoforoğlu, T.(2015). Selim Sırrı Tarcan ve İsveç jimnastiği: Beden eğitiminde İsveç modelinin II. Meşrutiyet dönemi Türk eğitim sistemine entegrasyonu (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- [Tarcan], Selim Sırrı (1917). Terbiye-i bedeniye: Dârülmuallimîn‟de terbiye-i bedeniye dersleri. Tedrisât Mecmuası, 6(37), 342-346.
- [Tarcan, Selim Sırrı]. (1922a). Darülmuallimin ve terbiye-i bedeniye. Terbiye ve Oyun, 12(4), 54-57.
- [Tarcan, Selim Sırrı]. (1922b). İdman aleminde kırk sene-6. Terbiye ve Oyun, 12(6), 91-93.
- [Tarcan, Selim Sırrı]. (1922c). İdman aleminde kırk sene-7. Terbiye ve Oyun, 12(7), 107-108.
- [Tarcan, Selim Sırrı]. (1922d). İdman aleminde kırk sene-8. Terbiye ve Oyun, 12(8), 121-123.
- [Tarcan, Selim Sırrı]. (1922e). İdman aleminde kırk sene-9. Terbiye ve Oyun, 12(9), 139-142.
- [Tarcan], Selim Sırrı. (1932). Radyo konferanslarım. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1935). Radyo konferanslarım, üçüncü kitap. İstanbul: Ülkü Matbaası.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1946). Hatıralarım. Canlı Tarihler XVI, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1950a, Nisan 9). Spor aleminde 60 sene: Jimnastik, medreseye nasıl girdi? Yeni İstanbul, s. 6.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1950b, Temmuz 18). Spor aleminde 60 sene: Aşiret Mektebinde nasıl jimnastik hocalığı yaptım. Yeni İstanbul, s. 6.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1954a, Haziran 6). Ömrümün kitabı, tefrika no: 13. Yeni İstanbul, s. 2.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1954b, Haziran 8). Ömrümün kitabı, tefrika no: 15. Yeni İstanbul, s. 2.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1954c, Haziran 16). Ömrümün kitabı, tefrika no: 23. Yeni İstanbul, s. 2.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1954d, Haziran 17). Ömrümün kitabı, tefrika no: 24. Yeni İstanbul, s. 2.
- Tarcan, S[elim]. S[ırrı]. (1954e, Haziran 25). Ömrümün kitabı, tefrika no: 32. Yeni İstanbul, s. 2.
- TBMM ZC. (01 Mayıs 1920), Devre: 1, Cild: 1, 8. İçtima, İkinci Celse, s. 166.
- TBMM ZC. (29 Eylül 1923). Devre: 2, Cild: 2, 28. İçtima, Birinci Celse, s. 371.
- TBMM ZC. (22.04.1928). 64. İnikat, Birinci Celse, s. 234-235.
- Terbiye-i Bedeniye Dersleri. (1926a). Babalık, (2218), s. 3, sü. 2.
- Terbiye-i Bedeniye Dersleri. (1926b, Eylül 29). Cumhuriyet, s. 3, sü. 3.
- Terbiye-i Bedeniye Kursu Talimatnamesi. (1926). Maarif Vekaleti Tebliğler Mecmuası, (9), 17-18.
- Terbiye-i Bedeniye Kursları. (1926, Eylül 26). Cumhuriyet, s. 1, sü. 4, s. 3, sü. 5.
- Terbiye-i Bedeniye Kursu’na katılacaklar hakkında. (1928). Maarif Vekaleti Tebliğler Mecmuası, (21-24), s. 107- 108.
- Terbiye-i Bedeniye Kursu’nda. (1927, Mart 11). Cumhuriyet, s. 1, sü. 5-6.
- Terbiye-i Bedeniye Kursu’nda dün güzel bir müsamere verildi. (1928, Mart 9). Cumhuriyet, s. 2, sü. 4-5.
- Terbiye-i Bedeniye Kursu’nda talimler başladı. (1928, Şubat 3). İkdam, s. 1, sü. 4-5.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1908a, Aralık 19). İkdam, s. 3, sü. 6.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1908b, Aralık 21). İkdam, s. 2, sü. 4.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1908c, Aralık 21). Servet-i Fünun, s. 3, sü. 4, s. 3, sü. 1.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1909a, Ocak 9). Servet-i Fünun, s. 5, sü. 4.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1909b). Servet-i Fünun – Tevcihat ve Havadis Kısmı, 18(920), 78.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1914). Tedrisat Mecmuası, 4(23), 42.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1926). Babalık, (2206), s. 2, sü. 3.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi, (1926). Babalık, (2226), s. 2, sü. 4.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi Resmi Küşadı. (1926, Ekim 22). İkdam, s. 1, sü. 4-5.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi’nde tedrisat. (1926, Ekim 24), Cumhuriyet, s 3, sü 1-2.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi’nin küşadı. (1926, Ekim 22). Hakimiyet-i Milliye, s. 3, sü. 4.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve spor konferansı. (1908a, Eylül 12). İkdam, s. 3, sü. 6.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve spor konferansı. (1908b, Eylül 15). İkdam, s. 3, sü. 1. Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve spor konferansı. (1908c, Eylül 15). Servet-i Fünun (Sabah Nüshası), s. 4, sü. 1.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve spor konferansı. (1908d, Eylül 16). İkdam, s. 4, sü. 3.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi ve spor konferansı. (1908e, Eylül 17). İkdam, s. 4, sü. 1-2.
- Terbiye-i Bedeniye Mektebi pek yakında açılacak. (1926, Temmuz 10). Cumhuriyet, s. 2, sü. 3.
- Terbiye-i Bedeniye Muallim Mektebi. (1925, Ağustos 4). Cumhuriyet, s 2, sü 3.
- Terbiye-i Bedeniye Muallimliği Kursu. (1928). Maarif Vekaleti Mecmuası, (11), 187-188.
- Terbiye-i Bedeniye tahsili için kimleri gönderiyoruz? (1925, Aralık 1). Cumhuriyet, s. 1, sü. 5-6.
- Tissie, P. (1928). L’éducatıon physıque en Turquıe. Revue Des Jeux Scolaries et d’Hygiene Sociale, 36(10-11-12),100-102
- TMOK Arşivi. (20 Nisan 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Baron Pierre de Coubertin’e mektup.
- TMOK Arşivi. (22 Nisan 1954). Nizamettin Kırşan, Selim Sırrı Tarcan’a mektup.
- TMOK Arşivi. (14 Ekim 1926). Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti Orta Tedrisat Dairesi, Selim Sırrı Tarcan’a mektup
- TMOK Arşivi. (28 Mart 1927). Türkiye Cumhuriyeti Erkan’ı Harbiye Umumiye Riyaseti Talim Terbiye Dairesi 2. Şube, Selim Sırrı Bey’e mektup.
- Tout vient a point. (1908). Kalem, 1(19), 14.
- TTK. (5 Nisan 1928). Karar numarası: 17.
- TTK. (17 Nisan 1928). Karar numarası: 20.
- TTK. (30 Temmuz 1929a). Karar numarası: 95.
- TTK. (30 Temmuz 1929b). Karar numarası: 97.
- TTK. (16 Ekim 1929). Karar numarası: 131.
- Üçüncü idman şenlikleri dün sabah yapıldı. (1930, Mayıs 24), Milliyet, s. 1.
- [Ünaydın], Ruşen Eşref. (1925, Ekim 24). Maarifte faaliyet, Cumhuriyet, s. 2, sü. 5.
- Ünaydın, R[uşen]. E[şref]. (1949). Bir dost gözü ile Selim Sırrı Tarcan. Her Hafta, 8(100), 4-5.
- Yamak Ateş, S. (2012). Asker evlatlar yetiştirmek: II. Meşrutiyet Dönemi’nde beden terbiyesi, askeri talim ve paramiliter gençlik örgütleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Yıldıran, İ. (2008, Ekim). Meşrutiyetten Cumhuriyete bir idealistin yaşam serüveni: Selim Sırrı Tarcan. 10. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Selim Sırrı Tarcan Paneli’nde yapılmış konuşma, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Yıldıran, İ. (2009). Türk beden eğitiminde anlayış değişimleri ve kurumsal yapılanmalar. 6. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni Yetiştirme: Tarihsel ve Felsefi Bakış Paneli’nde yapılmış konuşma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Yıldıran, İ. (2012). Gazi'ye giden yol: Türkiye’de spor yüksek öğretiminin kurumsal ve düşünsel öncelleri. II. Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi’nde yapılmış konuşma, Ankara.
- Y. R. (1910). Almanya’da futbolun terakkisi nasıl oldu? Futbol, 1(3), s. 3, sü. 1-3. Η φυσικη αγωγη εισ την Τουρκιαν του Κεμαλ, τα χανουμακια και η επιδοσ1σ των εισ την γυμναστ1κην. (1927, Haziran 18). Κυριακησ.
| APA | Sinoforoglu T (2020). TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). , 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| Chicago | Sinoforoglu Tolga TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). (2020): 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| MLA | Sinoforoglu Tolga TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). , 2020, ss.73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| AMA | Sinoforoglu T TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). . 2020; 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| Vancouver | Sinoforoglu T TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). . 2020; 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| IEEE | Sinoforoglu T "TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)." , ss.73 - 105, 2020. 10.33689/spormetre.724325 |
| ISNAD | Sinoforoglu, Tolga. "TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)". (2020), 73-105. https://doi.org/10.33689/spormetre.724325 |
| APA | Sinoforoglu T (2020). TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 18(Spor Tarihi Özel Sayısı), 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| Chicago | Sinoforoglu Tolga TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 18, no.Spor Tarihi Özel Sayısı (2020): 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| MLA | Sinoforoglu Tolga TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, vol.18, no.Spor Tarihi Özel Sayısı, 2020, ss.73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| AMA | Sinoforoglu T TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2020; 18(Spor Tarihi Özel Sayısı): 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| Vancouver | Sinoforoglu T TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930). SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ. 2020; 18(Spor Tarihi Özel Sayısı): 73 - 105. 10.33689/spormetre.724325 |
| IEEE | Sinoforoglu T "TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)." SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 18, ss.73 - 105, 2020. 10.33689/spormetre.724325 |
| ISNAD | Sinoforoglu, Tolga. "TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME ÇABALARI VE ÖNCÜ KURULUŞLAR (1908-1930)". SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ 18/Spor Tarihi Özel Sayısı (2020), 73-105. https://doi.org/10.33689/spormetre.724325 |
