Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 987 - 1007 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17679/inuefd.596949 İndeks Tarihi: 07-10-2020
Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarındaki müdürlerin kullandıklarıetkileme taktiklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile ilişkisini tespit etmektir.Araştırma, ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini,2016–2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinin, Çankaya, Etimesgut, Keçiören,Mamak ve Yenimahalle ilçelerindeki resmi ortaöğretim kurumlarında görevyapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, tabakalıörnekleme yöntemine göre seçilen 405 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmaverilerinin toplanmasında “Çalışanlara Yönelik Etkilenen Davranış Ölçeği” ve“Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22.00ve LISREL 8.80 paket programları kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerinbelirlenmesi amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, yordayıcıdeğişkenlerin incelenmesinde ise Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ortaöğretim kurumlarında görev yapanyöneticilerin en çok kullandıkları etkileme taktiğinin “kurallara uygunluk”, en azkullandıkları etkileme taktiğinin ise “kişisel yakınlığı kullanma” olduğu tespitedilmiştir. Öğretmenlerin de görev yaptıkları kurumlara en fazla duygusal bağlı lıkboyutunda bağlı oldukları belirlenmiştir. Ayrıca araştırma sonucunda, okulmüdürlerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarıarasında anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Örgütsel bağlılık ölçeği genelinin akılyoluyla ikna, teşvik edici talepte bulunma, kurallara uygunluk, bilgilendirme, baskıyapma, iş birliği yapma, takdir etme, istişarede bulunma, başkaları ile koalisyonkurma alt boyutları ile anlamlı düzeyde ilişkisi bulunmaktadır. Okul müdürlerininöğretmenleri etkilerken daha fazla ılımlı taktikler (takdir etme, bilgilendirme, işbirliğiyapma, istişarede bulunma) kullanmaları sağlanmalı; öğretmenlerin örgütsel bağlılıkdüzeylerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Anahtar Kelime: The Relationship between Organizational Commitment of Teachers and Influence Tactics Adopted By Secondary School Principals
Öz: Employing correlational survey model, the study aims to determine the relationship between the organizational commitment of teachers and the influence tactics employed by secondary school principals. The population of the study consists of teachers working in public secondary schools in Ankara (Çankaya/Etimesgut/Keçiören/Mamak/Yenimahalle) in the 2016-2017 academic year. The sample of the study consists of 405 teachers selected according to stratified sampling method. “Behavior-Questionnaire-Target” and “Organizational-Commitment-Scale” were employed in order to collect the research data. “SPSS 22.00” and “LISREL 8.80” packaged software programs were used to analyze the data. In addition, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient was used to determine the relation between variables, and Multiple Linear Regression Analysis was employed to determine the predictive variables. Of the influence tactics used by the secondary school principals, while “legitimating” was found to be used the most, “personal appeal” was found to be the least resorted to. It was also determined that the teachers were most dependent on the institutions they work in the dimension of emotional commitment. Furthermore, the relationship between the organizational commitment of teachers and the influence tactics employed by secondary school principals was significant. The scale of organizational commitment has a significant relationship with subdivisions such as persuasion through reasoning, encouraging, abiding with the rules, informing, coercion, cooperation, appreciation and consulting with others. Principals should be encouraged to use more modest tactics when influencing; efforts are needed to increase teachers’ organizational commitment levels.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Açıkalın, Ş. Ş. (1993). Öğretmenlerin okul müdürlerini etkileme güçleri (Ankara örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 183-192.
- Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
- Aslan, M. ve Bakır, A. (2014). Öğretmenlerin okullardaki örgütsel bağlılığına ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 25,189-206.
- Aydın, İ., & Pehlivan, Z. (2010). Strategies and personality types used by primary school principals in Turkey to influence teacher (Ankara case), influence teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3652-3659.
- Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel.
- Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
- Başol, G. ve Yalçın, B. (2009). Eğitim örgütlerinde Meyer ve Allen Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. In 5th International Balkan Educational and Science Congress Full Text Book (Vol. 2, pp. 497-507).
- Bayrak, S. (2000). Yönetimde ihmal konusu olarak güç ve güç yönetimi-1. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 21-34.
- Baysal, A. C. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen örgütsel bağlılık ölçeği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28, 7-15.
- Bekrek, K. G. (2011). A study on the relationship between managerial influence tactics and organizational commitment with the moderating role of androgynous leadership. (Doctoral Dissertation). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Chen, Z. X., & Francesco, A. M. (2003). The relationship between the three components of commitment and employee performance. China. Journal of Vocational Behavior, 62(3), 490-510.
- Culver, T. R. (1994). Influence strategies and trust in public schools (Doctoral Dissertation). Seattle University, United States.
- Çavundurluoğlu, E. (2016). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Dağlı, E. (2015). İlköğretim okullarında müdürlerin kullandıkları etkileme taktiklerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve okul farkındalığı ile ilişkisi. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
- Erdoğmuş, H. (2006). Resmi - özel ilköğretim okullarında çalışan yöneticilerin kişisel özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki İstanbul örneği. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Eren, E. (1998). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta.
- Faeth, M. A. (2004). Power, authority and influence: A comparative study of the behavioral influence tactics used by lay and ordained leaders in the episcopal church (Doctoral Dissertation). Virginia Polytechnic Institute and State University.
- Gözü, C. (2012). Influence tactics and leadership effectiveness in Turkey and USA: Mediating role of subordinate commitment. State University of New York at Albany.
- Gündoğan, T. (2009). Örgütsel Bağlılık: Türkiye cumhuriyet merkez bankası uygulaması (Uzmanlık yeterlilik tezi). Merkez Bankası, Ankara
- Güney, G. (2016). Etkileme taktiklerinin astın örgüte bağlılığına etkisinde lidere bağlılığın ve güvenin rolü. (Yüksek Lisans Tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara Güney, S. (2012). Liderlik. Ankara: Nobel.
- Gürkan, G. Ç. (2006). Örgütsel Bağlılık: Örgütsel iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi ve Trakya Üniversite’sinde örgüt iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin araştırılması. (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
- İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
- Kavi, A. (1998). Relationship between organizational commitment and organizational-professional conflict, the case of electrical engineers in Turkey. (Unpublished Master Thesis). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kaya, E. (2018). Millî Eğitim Bakanlığı personelinin örgütsel bağlılığına etki eden faktörlerin analizi. (Yayınlanmamış Milli Eğitim Bakanlığı uzmanlık tezi). MEB, Ankara.
- Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. Ankara: Beta.
- Koşar, D. (2016). Liderlerin etkileme taktikleri. N. Güçlü (Ed.), Eğitim yönetiminde liderlik teori, araştırma ve uygulama içinde (s. 217-244). Ankara: Pegem Akademi.
- Kuru-Çetin, S. (2013). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin birbirlerini etkileme taktiklerinin örgütsel adalet ile ilişkisi.(Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi sayfasından erişilmiştir.
- Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L., & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52.
- Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace. theory, research and application. London: Sage Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. W. (1979). The measurement of Organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
- Pehlivan, Ü. (2018). İlköğretim kurumu yöneticilerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Rogers-Backus, B. L. (2010). The influence tactic preferred by teaching faculty: An exploratory case study (Doctoral Dissertation). Capella University, United States.
- Tan, S, (2017). Öğretmen algılarına göre örgütsel sağlık ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi, Siirt.
- Uygur, A. (2015). Örgütsel bağlılık ve işe bağlılık. Ankara: Barış Kitap.
- Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik analizi. 8. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi, 25-27.
- Yalçın, B. (2009). Eğitim örgütlerinde Meyer ve Allen üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
- Yukl, G. (2010). Leadership in organization. New Jersey: Pearson.
- Yukl, G., & Falbe, C. M. (1990). Influence tactics and objectives in upward, downward and lateral influence attempts. Journal of Applied Psychology, 75(2), 132-140.
- Yukl, G., & Tracey, J. B. (1992). Consequences of influence tactics used with subordinates, peers and the boss. Journal of Applied Psychology, 77(4), 525-535.
- Yukl, G., Seifert, C. F., & Chavez, C. (2008). Validation of the extended influence behavior questionnaire. The Leadership Quarterly, 19(5), 609-621.
| APA | Tekben İ, Koşar D (2019). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| Chicago | Tekben İbrahim,Koşar Didem Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2019): 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| MLA | Tekben İbrahim,Koşar Didem Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2019, ss.987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| AMA | Tekben İ,Koşar D Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2019; 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| Vancouver | Tekben İ,Koşar D Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2019; 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| IEEE | Tekben İ,Koşar D "Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.987 - 1007, 2019. 10.17679/inuefd.596949 |
| ISNAD | Tekben, İbrahim - Koşar, Didem. "Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2019), 987-1007. https://doi.org/10.17679/inuefd.596949 |
| APA | Tekben İ, Koşar D (2019). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| Chicago | Tekben İbrahim,Koşar Didem Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20, no.3 (2019): 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| MLA | Tekben İbrahim,Koşar Didem Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.20, no.3, 2019, ss.987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| AMA | Tekben İ,Koşar D Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 20(3): 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| Vancouver | Tekben İ,Koşar D Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 20(3): 987 - 1007. 10.17679/inuefd.596949 |
| IEEE | Tekben İ,Koşar D "Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, ss.987 - 1007, 2019. 10.17679/inuefd.596949 |
| ISNAD | Tekben, İbrahim - Koşar, Didem. "Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Kullandıkları Etkileme Taktikleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20/3 (2019), 987-1007. https://doi.org/10.17679/inuefd.596949 |
