Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi
Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 234 - 250 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33931/abuifd.685905 İndeks Tarihi: 08-10-2020
Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi
Öz: nsanları yanlış ve eksiklikler hususunda uyarmak, doğruya davet etmek için Kur’anı Kerim ve sünnetten hareketle kaleme alınan nasihatnameler, öğretici türdekieserlerin başında gelmektedir. Hz. Peygamber’in varisi olan âlimler, toplumdagördükleri eksiklikleri bu türden yazdıkları eserlerle gidermeye çalışmışlar ve halkıHakk’a ve hakikate davet etmişlerdir. Türk edebiyatı sahasında bu tarzda ilk eserlerinverildiği XI. yüzyıldan günümüze dinî kurallara uymanın gerekliliği ve güzel ahlaksahibi olmayı öven özgün eserlerin ortaya konduğunu görmek mümkündür.Makalemizde Osmanlı’nın son dönem âlim ve ediplerinden İstanbullu Şeyh MehmedHayrî Efendi’nin hayatı, eserleri, transkripsiyonlu metnini verdiğimiz eserin şekil vemuhteva özelliklerine yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: Sheikh Mehmed Hayrī’s Nasihat-namah of In Verse
Öz: In order to warn people about wrongs and deficiencies and to invite them to the truth, advice written from the Qurʾān and Sunna are among the most important works of educational type. Scholars, the heirs of the Prophet, tried to overcome the deficiencies they saw in society with such works and invited the people to the Ḥaqq and truth. XI where the first works of this style are given in the field of the Turkish literature. It is possible to see that the original works praising the necessity of obeying religious rules and possessing good morals have been created since the 19th century. In our article, the life, works, and the shape and content features of the work of which we give the text of the transcriptional text of the Ottoman scholar Sheikh Mehmed Hayrī Efendi, who is one of the last scholars and figures of the Ottoman Empire, are given.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyol, Aygün. Kutadgu Bilig’de Ahlâk ve Siyaset. Araştırma Yayınları, 2013.
- Atlansoy, Kadir, Sırât-ı Müstakîm, Bursa: Uludağ Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1987.
- Batislam, H. Dilek. “Nedim’in Şiirlerindeki Atasözleri ve Deyimler”. Türkoloji Araştırmaları. (1997), 107-125.
- Çağlayan, Nagihan. “İstanbullu Şeyh Mehmed Hayrî ve Yeni Mevlid-i Şerîf Takrîr-i Şehâdeteyn ve Tezkîr-i Hıtâbeteyn’i”. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 39/2 (ts.), 265–292.
- Çalka, Mehmet Sait. “Safî Mustafa Efendi’nin ‘Gülşen-i Pend’ Mesnevisinde Din Görevlilerine Nasihatleri”. Diyanet İlmi Dergi 44/3 (2008), 111-128.
- Deniz, Sebahat. “Ahmed Yesevî’den Nâbî’ye Şiirle Öğreten Bilge Şahsiyetler”. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi (Aralık 2016), 3/559-567.
- Gültepe, Necati. Türk Mitolojisi: Yeni Araştırmalar Işığında. 5. Basım. Resse, 2015.
- Gümüşkılıç, Mehmet. “Anadolu’da Gelişen İslâmî Türk Edebiyatının Kaynakları”. İslamî Türk Edebiyatı Sempozyumu. 173-180. İstanbul: 2011, 174.
- Hengirmen, Mehmet. Güvahi, Pend-Nâme. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1983.
- Kaplan, Mahmut.“Manzum Nasihat-nâmelerde Yer Alan Konular”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmalar Dergisi 9 (2001), 133-185.
- Kaplan, Mahmut. “Türk Edebiyatında Manzum Nasihat-nameler”. Türkler Ansiklopedisi. 11/ 791-799. Ankara: Yeni Türkiye, 2002.
- Kara, Ömer. “Osmanlı’da Huzur Dersleri Geleneği ve Literatürü”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi.18 (2011), 519–539.
- Koçin, Abdulhakim, Zaîfî ve Bustân-ı Nasâyıh’ı, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1991.
- Köksal, M. Fatih. Mevlid-nâme. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2011.
- Levend, Agâh Sırrı. “Ümmet Çağında Ahlâk Kitaplarımız”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 11 (1964), 89-115.
- Mazıoğlu, Hasibe, Kanuni’nin Oğlu Şehzade Bayezid İçin Yapılan Pendnâme-i Attâr Çevirisi, VIII. Türk Tarih Kongresi Bildiri Kitabı, (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları,1981), 2/1183-1193.
- Mehmed Hayrî. Hasîde-i Rûbe Neşîde-i Gülbe Şerh-i Kasîde-i Bür’e. İstanbul: Matbaa-i Ahmed Kâmil, 1329.
- Mehmed Hayrî. Hayrü’l-Mevâ’iz Semere-i Asr-ı Nusret. İstanbul: Matbaa-i Ahmed Kâmil, 1343.
- Mehmed Hayrî. Hutbe Hâcesi. İstanbul: Ahmed Kâmil Matbaası, 1341.
- Mehmed Hayrî. İdrâk (Tefsîr-i Sûre-i Yûnus). İstanbul: Matbaa-i Ahmed Kâmil, 1331.
- Mehmed Hayrî. Üç Risâle Bir Risâle Şeklinde: Kanâat-ı Îmâniyye Yolları, Kitâb ve Sünnet Emirleri, İlâhiyyât ve Nasâyih-i Dîniyye Manzûmesi. Dersa’âdet: Matbaa-i Askeriyye, 1336.
- Mehmed Hayrî. Yeni Mevlid-i Şerîf Takrîr-i Şehâdeteyn ve Tezkîr-i Hitâbeteyn. İstanbul: Matbaai Ahmed Kâmil, 1342.
- Sümbüllü, Yusuf Ziya. “Türk-İslam Kültüründe Nasihâtname İçerikli Eserlere Genel Bakış”. Türk-İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2 (2015), 1-7.
- Yavuz, Kemal. “Âşık Paşa Ailesi ve Garib-nâme’nin Yapısı”. Âşık Paşa ve Anadolu’da Türk Yazı Dilinin Oluşumu Sempozyumu. 465-467. Kırşehir, 2013.
| APA | Gümüş M, söylemez i (2020). Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. , 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| Chicago | Gümüş Mustafa Yunus,söylemez idris Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. (2020): 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| MLA | Gümüş Mustafa Yunus,söylemez idris Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. , 2020, ss.234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| AMA | Gümüş M,söylemez i Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. . 2020; 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| Vancouver | Gümüş M,söylemez i Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. . 2020; 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| IEEE | Gümüş M,söylemez i "Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi." , ss.234 - 250, 2020. 10.33931/abuifd.685905 |
| ISNAD | Gümüş, Mustafa Yunus - söylemez, idris. "Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi". (2020), 234-250. https://doi.org/10.33931/abuifd.685905 |
| APA | Gümüş M, söylemez i (2020). Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. Dergiabant, 8(1), 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| Chicago | Gümüş Mustafa Yunus,söylemez idris Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. Dergiabant 8, no.1 (2020): 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| MLA | Gümüş Mustafa Yunus,söylemez idris Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. Dergiabant, vol.8, no.1, 2020, ss.234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| AMA | Gümüş M,söylemez i Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. Dergiabant. 2020; 8(1): 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| Vancouver | Gümüş M,söylemez i Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi. Dergiabant. 2020; 8(1): 234 - 250. 10.33931/abuifd.685905 |
| IEEE | Gümüş M,söylemez i "Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi." Dergiabant, 8, ss.234 - 250, 2020. 10.33931/abuifd.685905 |
| ISNAD | Gümüş, Mustafa Yunus - söylemez, idris. "Şeyh Mehmed Hayrî’nin Manzum Nasîhat-nâmesi". Dergiabant 8/1 (2020), 234-250. https://doi.org/10.33931/abuifd.685905 |
