Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Çınar, Nursan; YALNIZOĞLU ÇAKA, SİNEM

Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Sinem YALNIZOĞLU ÇAKA, (Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sakarya, Türkiye)

Nursan ÇINAR (Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sakarya, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

9 3

Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 10 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-10-2020

Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:

Giriş: Özellikle ilk kez annelik deneyimi yaşayacak olan gebelerde doğum, bebek bakımı ve emzirme ile ilgili konular endişe veya korku kaynağıolabilmektedir. Amaç: Bu çalışma, gebelerin yenidoğanın hijyenik bakımına hazır oluş ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin testedilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Metodolojik olarak yürütülen bu çalışma, dahil olma kriterlerine uyan ve çalışmayı kabul eden167 gebe ile yürütülmüştür. Veriler IBM SPSS Statistics 23 ve IBM SPSS AMOS 23 programları ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliğideğerlendirildikten sonra geçerlik analizi (Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi), güvenilirlik analizi (Cronbach Alfa) ve test-tekrar testgüvenirliği yapılmıştır. Bulgular: Uzman görüşü doğrultusunda ölçeğin Kapsam geçerlik indeksi .97’dir. Açıklayıcı faktör analizinde KaiserMeyer Olkin değerinin .917 olduğu bulunmuştur. Uygulanan faktör analizi sonucunda 12 olan madde sayısı 10’a düşmüştür. Doğrulayıcı faktöranalizi uyum indeksleri χ²/df: 4.061, RMSEA: 0.136, GFI: 0.849, CFI: 0.910, SRMR: 0.0587 olarak bulunmuştur. Güvenirlik analizi sonucunda;ölçeğin Cronbach's Alfa değeri .93 olarak bulunmuştur. Yapılan test tekrar test sınıf içi korelasyon katsayısı %95.6 olarak bulunmuştur. Sonuç:Yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri doğrultusunda bu ölçeğin, gebelerin yenidoğanın hijyenik bakımına hazır oluşluklarını ölçen geçerli vegüvenilir bir ölçek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Development of the Scale for Readiness of Pregnant Women to Hygienic Care of the Newborn, and its Validity and Reliability Study

Öz:

Background: The issues related to childbirth, baby care and breastfeeding can be sources of anxiety or fear especially in pregnant women who will have motherhood experience for the first time. Objectives: This study was carried out to develop the scale for readiness of pregnant women to hygienic care of the newborn and to test its validity and reliability. Methods: This methodological study was carried out 167 pregnant women who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. The data were analyzed by transferring to IBM SPSS Statistics 23 and IBM SPSS AMOS 23 programs. After evaluating the content validity of the scale, validity analysis (Explanatory and Confirmatory Factor Analysis), reliability analysis (Cronbach's alpha) and test-retest reliability were examined. Results: The content validity index of the scale was .97 according to expert opinion. The Cashier Meyer Olkin value was found to be .917 in the exploratory factor analysis. As a result of the factor analysis performed, the number of items, which was 12, was reduced to 10. The confirmatory factor analysis fit indices were found to be χ²/df: 4.061, RMSEA: 0.136, GFI: 0.849, CFI: 0.910, SRMR: 0.0587. As a result of the reliability analysis, the Cronbach's Alpha value of the scale was found to be .93. The test-retest intraclass correlation coefficient was found to be 95.6%. Conclusion: According to the validity and reliability analyzes, this scale was found to be a valid and reliable scale that measures pregnant women' readiness to hygienic care of the newborn.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Batman D. Gebe kadınların gebelikleriyle ilgili araştırdığı konular ve bilgi kaynakları: Nitel bir çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;4(3):63-69.
2. Dinç H. Yılmaz T. Günaydın S. Gebe eğitimi. Journal of Health Science and Profession 2014;1(1):68-76.
3. Esencan TY. Karabulut Ö. Yıldırım AD. Abbasoğlu DE. Külek H. Şimşek Ç. ve ark. Doğuma hazırlık eğitimi alan gebelerin doğum şekli, ilk emzirme zamanı ve ten tene temas tercihleri. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2018;26(1):31-43.
4. Ong SF. Chan WCS. Shorey S. Chong YS. Klainin-Yobas P. He HG. Postnatal experiences and support needs of first-time mothers in Singapore: A descriptive qualitative study. Midwifery 2014; 30(6):772-778.
5. Vismara L. Rollè L. Agostini F. Sechi C. Fenaroli V. Molgora S. Perinatal parenting stress. anxiety. and depression outcomes in first-time mothers and fathers: A 3-to 6-months postpartum follow-up study. Front. Psychol 2016;7:938(1-10).
6. Kristensen IH. Simonsen M. Trillingsgaard T. Pontoppidan M. Kronborg H. First-time mothers’ confidence mood and stress in the first months postpartum. A cohort study. Sexual & Reproductive Healthcare 2018;17:43-49.
7. Altıparmak S. Coşkun AM. Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Journal of Human Sciences 2016;13(2):2610-2624.
8. Yalçın H. Gebelik. doğum. lohusalık ve bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamalar (Karaman örneği). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2012;55(1):19-31.
9. Ness MJ. Davis DM. Carey WA. Neonatal skin care: A concise review. Int. J. Dermatol 2013;52(1):14-22.
10. Fernandes JD. Machado MCR. Oliveira ZNPD. Children and newborn skin care and prevention. An. Bras. Dermatol 2011;86(1):102-110.
11. Utaş S. Yeni doğanlarda deri bakımı. TURKDERM 2011;45(3):123-6.
12. World Health Organization. Postnatal care for mothers and newborns. Highlights from the World Health Organization 2013 guidelines. URL: https://www.who.int/maternal_child_adolescent/publications/WHO-MCA-PNC-2014-Briefer_A4.pdf?ua=1 16 Şubat 2019.
13. Bagheri M. Tafazoli M. Sohrabi Z. Effect of education on the awareness of primigravida couples toward infant care. IJN 2016;7(4):30-34.
14. Önsüz MF. Köse OÖ. Demir F. Hastanede takipli gebelerin yenidoğan bakımı ile ilgili bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2014;15(3):99-104.
15. Pinar G. Dogan N. Algier L. Kaya N. Çakmak F. Annelerin doğum sonu konforunu etkileyen faktörler. Dicle Med J 2009;36(3):184-190.
16. Yılmaz A. Bayar A. Esenay FI. Annelerin doğum sonrası bebek bakım gereksinimlerinin belirlenmesi: Nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi 2018;11(2):147-156.
17. Çinar İÖ. Öztürk A. The effect of planned baby care education given to primiparous mothers on maternal attachment and self-confidence levels. Health Care for Women International 2014;35(3):320-333.
18. Öztürk S. Erci B. Postpartum dönemdeki primipar annelere loğusa ve yenidoğan bakım eğitimi maternal bağlanmayı arttırdı: Son test kontrol gruplu eğitimsel araştırma. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;5(3):129-134.
19. Shafaie FS. Mirghafourvand M. Bagherinia M. The association between maternal self-confidence and functional status in primiparous women during postpartum period. 2015-2016. IJWHR 2017;5(3):200-4.
20. Kuo CP. Chuang HL. Lee SH. Liao WC. Chang LY. Lee MC Parenting confidence and needs for parents of newborns in Taiwan. Iran. J. Pediatr 2012;22(2):177-184.
21. Yıldız D. Doğum sonrası dönemde annelerin bebek bakımı konusunda danışmanlık gereksinimleri ve yaklaşımlar. Gulhane Tıp Dergisi 2008;50(4):294-98.
22. Demirbaş H. Kadıoğlu H. Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. Clin Exp Health Sci 2014;4(4):200-6.
23. Tunçalp Ӧ. Were WM. MacLennan C. Oladapo OT. Gülmezoglu AM. Bahl R. et al. Quality of care for pregnant women and newborns—the WHO vision. BJOG 2015;122(8):1045-1049.
24. Seven MA. Engin AO. Öğrenmeyi etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2008;12(2):189-212.
25. Harman G. Çelikler D. Eğitimde hazır bulunuşluğun önemi üzerine bir derleme çalışması. JRET 2012;1(3):140-149.
26. Kondakçı Y. Zayim M. Çalışkan Ö. Değişime hazır olma ölçeği’nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Elementary Education Online 2013;12(1):23-35.
27. Sönmez E. Akgül H. Üniversite Öğrencilerinin teknolojiye hazır bulunuşluk düzeyi ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki: Erciyes Üniversitesi örneği. ÇOMÜ Yönetim Bilimleri Dergisi 2015;13(26):305-327.
28. Alpar R. Geçerlik ve güvenirlik. İçinde Alpar R. Spor. Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik- Güvenirlik-Spss’de Çözümleme Adımları ile Birlikte. 3. Basım. Ankara Detay Yayıncılık; 2012: 408-507.
29. Yeşilyurt S. Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2018;20(1):251-264.
30. Esin N. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. İçinde S. Erdoğan. N. Nahcivan. N. Esin. Hemşirelikte Araştırma Kitabı. 2. Basım. İstanbul Nobel Tıp Kitapevleri; 2015: 193-232.
31. Mohajan HK. Two criteria for good measurements in research: Validity and reliability. Annals of Spiru Haret University. Economic Series 2017;17(4):59-82.
32. Hair JF. Black WC. Babin BJ. Anderson RE. Tatham RL. Confirmatory Factor Analysis. İçinde Multivariate data analysis. 7 Basım. NJ: Pearson Education Limited; 2014: 600-638.
33. Hu LT. Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: A Multidisciplinary Journal 1999;6(1):1-55.
34. İlhan M. Çetin B. LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi 2014;5(2):26-42.
35. Ulman JB. Structural equation modeling. İçinde Tabachnick BG. Fidel LS. Using Multivariate Statistics. 7. Basım. USA Pearson Education; 2019: 574-612.
36. Akın B. Şahingeri M. Hastane taburculuğuna hazır oluşluk ölçeği-yeni doğum yapmış anne formu’nun türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2010;13(1):7-14.
37. Karaman S. Karadakovan A. İnmeli hastalara bakım veren yakınlarının bakıma hazır oluşluk ölçeği geçerlik güvenirlik çalışması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2015;31(1):1-10.
38. Karakoç FY. Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası 2014;13(40):39-49.
39. Dost A. Bahçecik AN. Hemşirelik mesleğine yönelik imaj ölçeği geliştirilmesi. JAREN 2015;1(2):51-59.
40. Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. IBR 2017;46:74-85.
41. Çapık C. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014;17(3):196-205.
42. Çakmur H. Araştırmalarda ölçme-güvenilirlik-geçerlilik. TAF Prev Med Bull 2012;11(3):339-344.
43. Erkorkmaz Ü. Etikan İ. Demir O. Özdamar K. Sanisoğlu SY. Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2013;33(1):210-23.
44. Tavakol M. Dennick R. Making sense of Cronbach's alpha. IJME 2011;2:53-55.
45. Güleç H. Psikiyatride psikometri: Temel kavramlar. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar-Current Approaches in Psychiatry 2009;1(2):175-86.
46. Aktürk Z. Acemoğlu H. Tıbbi araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlilik. Dicle Tıp Dergisi 2012;39(2):316-9.

APA	YALNIZOĞLU ÇAKA S, Çınar N (2020). Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 10 - 18.
Chicago	YALNIZOĞLU ÇAKA SİNEM,Çınar Nursan Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2020): 10 - 18.
MLA	YALNIZOĞLU ÇAKA SİNEM,Çınar Nursan Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2020, ss.10 - 18.
AMA	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 10 - 18.
Vancouver	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 10 - 18.
IEEE	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N "Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.10 - 18, 2020.
ISNAD	YALNIZOĞLU ÇAKA, SİNEM - Çınar, Nursan. "Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2020), 10-18.

APA	YALNIZOĞLU ÇAKA S, Çınar N (2020). Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(1), 10 - 18.
Chicago	YALNIZOĞLU ÇAKA SİNEM,Çınar Nursan Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 13, no.1 (2020): 10 - 18.
MLA	YALNIZOĞLU ÇAKA SİNEM,Çınar Nursan Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.13, no.1, 2020, ss.10 - 18.
AMA	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 13(1): 10 - 18.
Vancouver	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 13(1): 10 - 18.
IEEE	YALNIZOĞLU ÇAKA S,Çınar N "Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13, ss.10 - 18, 2020.
ISNAD	YALNIZOĞLU ÇAKA, SİNEM - Çınar, Nursan. "Gebelerin Yenidoğanın Hijyenik Bakımına Hazır Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 13/1 (2020), 10-18.