Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi
Yıl: 2019 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 269 - 277 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2020
Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi
Öz: Amaç: Bu çalışmada Akdeniz bölgesinde bulunan sulamaşebekeleri performanslarının kalite indeksi yöntemi iledeğerlendirilmesi yapılmıştır.Yöntemler ve Bulgular: Bu çalışma, Akdeniz Bölgesi’ndeDevlet Su İşleri (DSİ) 6. Bölgede bulunan 17 sulamaşebekesinde yürütülmüştür. Çalışmada 2006-2016arasındaki veriler kullanılmıştır. Toplam 16 performansgöstergesi kullanılmıştır (su dağıtım, finansal ve üretimetkinlik göstergeleri). Sulama şebekelerinideğerlendirmek amacıyla temel bileşenler analizi vekalite indeksi kullanılmıştır. Sonuç olarak, sulamaşebekelerinin performansına en çok etki eden göstergeler temel bileşenler analizi ile belirlenmiştir.Kalite indeksi ise sulama şebekelerinin başarı sıralamasıamacıyla kullanılmıştır. On bir yıllık verilerin ortalamadeğerlerine göre, Ceyhan sulamasında sulama oranı%86.25, Düziçi Sabunsuyu sulamasında su temin oranı4.71, Anamur sulamasında birim sulanan alan üretimdeğeri 23866 $ ha-1, Samandağ sulamasında birimsulama alanına düşen işletme, yönetim ve bakımmasrafları 502 $ ha-1 olarak hesaplanmıştır.Genel Yorum: Kalite indeksine göre, Bozyazı, Silifke veAnamur sulama şebekeleri en yüksek performansdeğerlerine sahipken, Karaisalı, Mut ve Düziçi Sabunsuyusulama şebekeleri en düşük performans değerlerinesahiptir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Yapılan çalışma sonucunda,su iletim kanalları ve sulama yöntemlerinin geliştirilmesiile sulama performansının aratabileceği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Assessment of irrigation schemes with quality index in Mediterranean region
Öz: Aims: In this study, performances of irrigation networks assessment made through quality index method in Mediterranean Region. Methods and Results: The present study was conducted on 17 irrigation schemes from 6. Region (Mediterranean region) of State Hydraulic Works (DSI) by using performance indicator for 11 years of monitoring and evaluation reports from 2006 to 2016. A total of 16 performance indicators were examined in three groups (water distribution, financial and agricultural activity productive efficiency indicators). In order to evaluate irrigation schemes, the performance indicators were analyzed by principle component as well as the quality index of multivariate statistical methods. The irrigation schemes of each irrigation region were evaluated among themselves over the years. As a result, the most effective indicators were determined using the principle component analysis by reducing a large number of performance indicators. The quality index ensured the ranking of success among the irrigation schemes in Mediterranean region. The performance indicator group, which is effective in each scheme has changed scheme to scheme. According to mean values of performance indicators for 11 years, irrigation ratio was found 86.25% in Ceyhan, relative water supply was found 4.71 in Düziçi Sabunsuyu, output per unit irrigated area was found 23866 $ ha-1 in Anamur, maintenance, operation and management cost per unit command area was found 502 $ ha-1 in Samandağ irrigation scheme. Conclusions: According to quality index analysis, Bozyazı, Silifke and Anamur irrigation schemes have the highest performance while Karaisalı, Mut and Düziçi Sabunsuyu irrigation schemes have the lowest performance during study period. Significance and Impact of the Study: As a result, it was determined that water delivery channels and irrigation methods should be developed in order to increase the overall performance.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkuzu E, Mengü G P (2012) Aşağı Gediz Havzası sulama birliklerinde karşılaştırmalı performans göstergeleri ile sulama sistem performansının değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(2):149- 158.
- Alcon F, Bastida P A G, Garcia M S, Alvarez V M, Gorriz B M, Baille A (2017) Explaining the performance of irrigation communities in a water-scarce region. Irrigation Science, 35 (3): 193-203.
- Alpar R (2017) Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Detay Yayıncılık. Ankara. 42s
- Arslan, F, Değirmenci H (2017) Rating of some irrigation projects operated by DSI in Turkey. International Advanced Researches & Engineering Congress, November 16-18, Osmaniye, Turkey. pp 16-18.
- Arslan F, Değirmenci H (2018) Sulama şebekelerinin işletme-bakım ve yönetim modernizasyonunda RAPMASSCOTE yaklaşımı: Kahramanmaraş sol sahil sulama şebekesi örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(1): 45-51.
- Corcoles J I, Frizzone J A, Lima S C R V, Mateos L, Neale C M U, Snyder R L, Souza F (2016) Irrigation advisory service and performance indicators in Baixo Acaraú Irrigation District, Brazil. Irrigation and Drainage, 65(1):61-72.
- Değirmenci H, Büyükcangaz H, Kuşcu H (2003) Assessment of irrigation schemes with comparative indicators in the Southeastern Anatolia Project. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27(5):293-303.
- DSİ (2017) DSİ’ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporları. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara, Türkiye.
- Eliçabuk C, Topak R (2017) Gevrekli Sulama Birliği’nde sulama performansının değerlendirilmesi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(2): 191-199.
- Malano H, Burton M (2001) Guidelines for Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector. IPTRID and FAO, Rome, Italy.
- Molden D J, Sakthivadivel R, Perry C J, Fraiture C D, Kloezen W H (1998) Indicators for Comparing Performance of Irrigated Agricultural Systems. IWMI, Research Report 20, Colombo, p 26.
- Renault D, Facon T, Wahaj R (2007) Modernizing Irrigation Management: The MASSCOTE Approach-- Mapping System and Services for Canal Operation Techniques (Vol. 63). Food & Agriculture Org.
- Rodriguez-Diaz, J A, Camacho-Poyato E, Lopez-Luque R, Pérez-Urrestarazu L (2008) Benchmarking and multivariate data analysis techniques for improving the efficiency of irrigation districts: An application in Spain. Agricultural Systems, 96(1-3): 250-259.
- Şener M, Yüksel, A. N, Konukcu F (2007) Evaluation of Hayrabolu irrigation scheme in Turkey using comparetive performance indicators. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 4(1): 43-54.
- Tanrıverdi C, Değirmenci H, Sesveren S (2011) Assessment of Irrigation Schemes in Turkey based on management types. African Journal of Biotechnology, 10(11):1997-2004.
- Zema DA, Nicotra A, Tamburino V, Zimbone S M (2015) Performance assessment of collective irrigation in water users’ associations of Calabria (Southern Italy). Irrigation and Drainage, 64(3): 314-325.
APA | DEĞİRMENCİ H, KARTAL S (2019). Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. , 269 - 277. |
Chicago | DEĞİRMENCİ Hasan,KARTAL Sinan Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. (2019): 269 - 277. |
MLA | DEĞİRMENCİ Hasan,KARTAL Sinan Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. , 2019, ss.269 - 277. |
AMA | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. . 2019; 269 - 277. |
Vancouver | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. . 2019; 269 - 277. |
IEEE | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S "Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi." , ss.269 - 277, 2019. |
ISNAD | DEĞİRMENCİ, Hasan - KARTAL, Sinan. "Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi". (2019), 269-277. |
APA | DEĞİRMENCİ H, KARTAL S (2019). Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 24(1), 269 - 277. |
Chicago | DEĞİRMENCİ Hasan,KARTAL Sinan Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 24, no.1 (2019): 269 - 277. |
MLA | DEĞİRMENCİ Hasan,KARTAL Sinan Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), vol.24, no.1, 2019, ss.269 - 277. |
AMA | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2019; 24(1): 269 - 277. |
Vancouver | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2019; 24(1): 269 - 277. |
IEEE | DEĞİRMENCİ H,KARTAL S "Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi." Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 24, ss.269 - 277, 2019. |
ISNAD | DEĞİRMENCİ, Hasan - KARTAL, Sinan. "Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi". Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 24/1 (2019), 269-277. |