BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI
Yıl: 2020 Cilt: Sayı: 148 Sayfa Aralığı: 235 - 290 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-10-2020
BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI
Öz: Uygulamada temsilcinin temsil olunanın menfaatine aykı -rı biçimde davrandığı durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Görünümolarak temsil yetkisinin sınırları içinde kalmakla beraber, temsilcinindürüstlük kuralına aykırı şekilde, yapması gerekenleri yapmayarak yada yapmaması gerekenleri yaparak, temsil yetkisini temsil olunanınmenfaatine aykırı şekilde kullanması halinde temsil yetkisinin kötüyekullanılmasından söz edilir. Türk Borçlar Kanunu’nun temsile ilişkinhükümleri arasında temsil yetkisinin kötüye kullanılması durumunailişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu durumdahangi hükümlerin uygulanması gerektiği hususu tartışmalıdır. Çalış -mada temsil yetkisinin kötüye kullanılmasının hukuksal dayanağı, un -surları, temsil yetkisinin kötüye kullanılması halleri, temsil yetkisininkötüye kullanılmasının sonuçları kapsamında yapılan hukukî işlemingeçerliliği ile iade ve tazminat talepleri, Türk, İsviçre ve Alman öğ -retisinde ileri sürülen görüşler ve ilgili Yargıtay kararları ışığında elealınmış, savunduğumuz görüşler gerekçeleri ile ortaya konmuştur.Ayrıca temsil yetkisinin kötüye kullanıldığının ispatı zor ve önemli birsorundur. Bu nedenle çalışmada temsil yetkisinin kötüye kullanılma -sı konusunda ispat yüküne ve Yargıtay kararlarında ispat konusundakabul edilen karinelere de yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: ABUSE OF PROCURATION WITHIN THE SCOPE OF THE LAW OF OBLIGATIONS
Öz: In practice, many situations where the representa - tive’s acts contrary to the interests of the principal are frequently encountered. Although being within the boundaries of procuration in appearance, the procuration is abused if the representative uses the procuration in a way contrary to the interests of the principal, in contradiction with the principle of acting in good faith, by not do - ing what he should do or by doing what he should not do. There is no specifi provision regarding the abuse of procuration under the Turkish Code of Obligations. Thus there is a controversy on the provisions to be applied in this case. In this study, the legal basis of the abuse of procuration, the components, the cases forming abuse of procuration, the validity of the transaction, claims for return and compensation within the scope of the consequences of the abuse of procuration shall be discussed in the light of the opinions put forward in the Turkish, Swiss and German doctrines and relevant Supreme Court decisions. As well, our opinion shall be presented with the argumentation. Since the proof of abuse of procuration is a diffilt and important problem, the burden of proof on the abuse of procuration and the presumptions adopted in the Supreme Court decisions shall also be included in the study.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbıyık Cem, Karma Bağışlama Kavramı ve Miras Hukukundaki Yeri, İstanbul 1997.
- Akbulut Pakize Ezgi, Borçlar Hukukunda Kesin Hükümsüzlük Yaptırımının Amaca Uygun Sınırlama (Teleolojik Redüksiyon) Yöntemi ile Daraltılması, İstanbul 2016.
- Akıncı Şahin, Borçlar Hukuku Bilgisi, Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 11. baskı, Konya 2019.
- Akıntürk Turgut/Ateş Derya, Medenî Hukuk, 25. baskı, İstanbul 2019. Akipek Jale/Akıntürk Turgut/Ateş Derya, Eşya Hukuku, 2. baskı, İstanbul 2018.
- Akyol Şener, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, 2. bası, İstanbul 2006, (Dürüstlük Kuralı).
- Akyol Şener, Türk Medenî Hukukunda Temsil, İstanbul 2009, (Temsil).
- Altaş Hüseyin, Medeni Hukuk Başlangıç Hükümleri (TMK m. 1-7), Ankara 2018.
- Altıner Fatma Zeynep, Yetkisiz Temsil, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2009.
- Antalya O. Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt: V/1, 1, Genişletilmiş 2. baskı, Ankara 2019.
- Antalya O. Gökhan/Topuz Murat, Medeni Hukuk, Cilt 1, Genişletilmiş 3. baskı, Ankara 2019.
- Ayan Mehmet, Eşya Hukuku I, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 13. baskı, Ankara 2016.
- Ayan Mehmet/Ayan Nurşen, Medeni Hukuka Giriş, Gözden Geçirilmiş 12. baskı, Ankara 2016.
- Baş Süzel Ece, Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme -Menfaat Devri Yaptırımı-, İstanbul 2015.
- Başpınar Veysel, Vekilin (Avukatın, Hekimin, Mimarın, Bankanın) Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 2. baskı, Ankara 2004.
- Becker Hermann, Allgemeine Bestimmungen, Art. 1-183 OR, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, BK- Berner Kommentar Band/Nr. VI/1, 2. auflge, Bern 1945.
- Bork Reinhard, Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Gesetzbuchs, 3. neubearbeitete Auflge, Tübingen 2006.
- Bucher Eugen, Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil ohne Deliktsrecht, 2. auflge, Zürich 1988.
- Buz Vedat, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Ankara 2005.
- Cansel Erol/Özel Çağlar, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1, Güncellenmiş 2. baskı, Ankara 2017.
- Cihan Hulki, Temsil Yetkisinin Verilmesinin ve Kapsamının Belirlenmesi, İstanbul 2011.
- Doğan Murat/Şahan Gökhan/Atamulu İsmail, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Ders Kitabı, 1. baskı, Ankara 2019.
- Dural Mustafa/Sarı Suat, Türk Özel Hukuku, Cilt 1, Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri, 14. baskı, İstanbul 2019.
- Edis Seyfullah, Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümler, Ankara 1979.
- Erdoğan İhsan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 4. baskı, Ankara 2019.
- Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. baskı, Ankara 2019, (Borçlar Genel).
- Eren Fikret, Mülkiyet Hukuku, 4. baskı, Ankara 2016, (Mülkiyet).
- Erman Hasan, Medenî Hukuk Dersleri, Başlangıç Hükümleri ve Kişiler Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. basım, İstanbul 2016.
- Ertaş Şeref, Eşya Hukuku, 13. baskı, İzmir 2017.
- Esener Turhan, Mukayeseli Hukuk ve Hususiyle Türk-İsviçre Borçlar Hukuku Bakı- mından Salâhiyete Müstenit Temsil, Ankara 1961.
- Esener Turhan/Güven Kudret, Eşya Hukuku, 7. baskı, Ankara 2017.
- Gauch Peter/Schluep Walter R./Schmid Jörg/Emmenegger Susan, Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, ohne ausservertragliches Haftpflchtrecht, Band I, 9. auflge, Zürich 2008.
- Gümüş Mustafa Alper, Türk-İsviçre Borçlar Hukukunda Vekilin Özen Borcu, İstanbul 2001, (Özen).
- Gümüş Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt-II, 3. bası, İstanbul 2014, (Borçlar Özel).
- Hatemi Hüseyin, Medeni Hukuka Giriş, 8. bası, İstanbul 2017.
- Hatemi Hüseyin/Gökyayla K. Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 3. bası, İstanbul 2015.
- Hatemi Hüseyin/Serozan Rona/Arpacı Abdülkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul 1992.
- Huguenin Claire, Obligationenrecht, Allgemeiner und Besonderer Teil, Zürich, 2012.
- Hürlimann-Kaup Bettina/Schmid Jörg, Einleitungensartikel des ZGB und Personenrecht, 3. auflge, Zürich-Basel-Genf 2016.
- İnceoğlu Murat M., Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, 1. baskı, İstanbul 2009.
- Kali Attila Michael, Die begründgungsabhängige Gestaltungserklärung, Ein Beitrag zur Kündigung, von Miet- und Arbeitsverträgen, Frankfurt am Main 2003.
- Kaplan İbrahim, Borçlar Hukuku Dersleri (Genel Hükümler), Gözden Geçirilmiş 6. baskı, Ankara 2012.
- Karasu Bülent, Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk Hukukunda Doğrudan ve Dolaylı Temsil, İstanbul 2018.
- Kayıhan Şaban/Ünlütepe Mustafa, Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 4. baskı, Ankara 2019.
- Keller Max/Schöbi Christian, Das Schweizerische Schuldrecht, Band I, Allgemeine Lehren des Vertragsrecht, 3. auflge, Basel und Frankfurt am Main 1982.
- Kılıçoğlu Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genişletilmiş 22. bası, Ankara 2018.
- Kocayusufpaşaoğlu Necip/Hatemi Hüseyin/Serozan Rona/Arpacı Abdülkadir (Kocayusufpaşaoğlu Necip), Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Birinci Cilt, Yenilenmiş Genişletilmiş Tamamlanmış 4. basıdan 5. tıpkı bası, İstanbul 2010.
- Kramer Ernst A., Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Band VI, 1. Abteilung, Allgemeine Bestimmungen, 2. Teilband, Unterteilband 1a, Inhalt des Vertrages, Kommentar zu Art. 19-22 OR, Bern 1991.
- Kuntalp Erden, Karışık Muhtevalı Akit (Karma Sözleşme), Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. bası, Ankara 2013.
- Kutlu Sungurbey Ayfer, Yetkisiz Temsil, İstanbul 1988.
- Nart Serdar, İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu, Yürürlük Kanunu, Cilt 1 (Madde 1-82), Temsil, m. 40-48, 3. baskı, İstanbul 2019.
- Nomer Halûk Nami, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. bası, İstanbul 2018.
- Nomer Halûk Nami/Ergüne Serkan, Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş 7. bası, İstanbul 2019.
- Medicus Dieter/Petersen Jens, Allgemeiner Teil des BGB, 11. neu bearbeitete Auflge, Heidelberg 2016.
- Oğuzman M. Kemal/Barlas Nami, Medenî Hukuk, 25. bası, İstanbul 2019.
- Oğuzman M. Kemal/Öz Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1, Güncellenip Genişletilmiş 17. bası, İstanbul 2019.
- Oğuzman M. Kemal/Seliçi Özer/Oktay-Özdemir Saibe, Eşya Hukuku, 21. baskı, İstanbul 2018.
- Oser Hugo/Schönenberger Wilhelm, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetz- buch, Das Obligationenrecht, Erster Halbband: Art 1-183, Zweite umgearbeitete Auflge, Zürich 1929.
- Oser Hugo/Schönenberger Wilhelm, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetz- buch, V. Band, Das Obligationenrecht, 3. Teil: Art. 419-529, 2. auflge, Zürich 1945.
- Özkaya Eraslan, Vekâlet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması, Güncellenmiş 4. bası, Ankara 2016.
- Sarı Suat, Vekâlet Sözleşmesinin Tek Tarafl Olarak Sona Erdirilmesi, İstanbul 2004.
- Schilken Eberhard, J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 1, Allgemeiner Teil §§ 164-240 (Allgemeiner Teil 5), Berlin 2004.
- Schramm Karl-Heinz, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 1, Allgemeiner Teil, 1. Halbband: §§1-240, §§ 164-185, 5. auflge, München 2006.
- Schwenzer Ingeborg, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 7. auflge, Bern 2016.
- Serozan Rona, Sözleşmeden Dönme, Gözden Geçirilmiş 2. bası, İstanbul 2007.
- Sert Sütçü Selin, Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleri ve Sonuçları, Ankara 2018.
- Sirmen Lâle, Eşya Hukuku, 6. baskı, Ankara 2018.
- Şener Oruç Hami, Ticari Temsilci ve Ticari Temsil Yetkisi, Ankara 2015.
- Tandoğan Halûk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt II, 1989 Yılı Dördüncü Tıpkı Basım’dan Beşinci Tıpkı Basım, İstanbul 2010.
- Tercier, Pierre/Pichonnaz, Pascal/Develioğlu, Murat, Borçlar Hukuku Genel Hü- kümler, 1. baskı, İstanbul 2016.
- Tekinay Selâhattin Sulhi/Akman Sermet/Burcuoğlu Halûk/Altop Atillâ, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. baskı, İstanbul 1993.
- Tuor Peter/Schneyder Bernhard/Schmid Jörg/Rumo-Jungo Alexandra, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, 13. auflge, Zürich 2009.
- Ünal Mehmet/Başpınar Veysel, Şeklî Eşya Hukuku, 9. baskı, Ankara 2017.
- Vardar Hamamcıoğlu Gülşah, Bağışlama Sözleşmesi, Ankara 2016.
- Von Büren Bruno, Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Zürich 1964.
- Von Tuhr Andreas/Peter Hans, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Erster Band, 3. auflge, Zürich 1979.
- Wolf Manfred/Neuner Jörg, Allgemeiner Teil Des Bürgerlichen Rechts, 11. auflge, München 2016.
- Yavuz Cevdet/Acar Faruk/Özen Burak, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. bası, İstanbul 2014.
- Yıldırım Abdulkerim, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş Altıncı Baskı, Ankara 2017.
- Zäch Roger/Künzle Hans Reiner, Berner Kommentar, Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Band VI: Obligationenrecht, 1. Abteilung: Allgemeine Bestimmungen, 2. Teilband, 2. Unterteilband: Stellvertretung, Kommentar zu Art. 32-40 OR, Bern 1990.
- Zevkliler Aydın/Acabey Beşir/Gökyayla Emre, Zevkliler Medeni Hukuk, 6. bası, Ankara 1999.
- Barlas Nami, “Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Alman Medenî Kanunundaki Düzenleme Tarzı ve Eleştirisi”, İHFM, C. LV, S. 3, İstanbul 1997, (s. 191-208).
- Demir Bahadır, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Kapsamında Doğrudan Temsil Mü- essesesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, Yıl: 2015, (s. 249-278).
- Özmen Etem Sabâ/Aydın Gülşah Sinem, “Tapu İptal Davası Olarak Yanlış Adlandırma ile Açılan Davalar (Tescili İsteme Davası/Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası)”, İstanbul Barosu Dergisi, Kasım-Aralık 2014, C. 88, S. 2014/6, (s. 179-215).
- www.kazanci.com
- www.lexpera.com.tr
- www.servat.unibe.ch/
- www.swisslex.ch/
| APA | Aydın Ateş G (2020). BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. , 235 - 290. |
| Chicago | Aydın Ateş Gülşah Sinem BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. (2020): 235 - 290. |
| MLA | Aydın Ateş Gülşah Sinem BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. , 2020, ss.235 - 290. |
| AMA | Aydın Ateş G BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. . 2020; 235 - 290. |
| Vancouver | Aydın Ateş G BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. . 2020; 235 - 290. |
| IEEE | Aydın Ateş G "BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI." , ss.235 - 290, 2020. |
| ISNAD | Aydın Ateş, Gülşah Sinem. "BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI". (2020), 235-290. |
| APA | Aydın Ateş G (2020). BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (148), 235 - 290. |
| Chicago | Aydın Ateş Gülşah Sinem BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. Türkiye Barolar Birliği Dergisi , no.148 (2020): 235 - 290. |
| MLA | Aydın Ateş Gülşah Sinem BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, vol., no.148, 2020, ss.235 - 290. |
| AMA | Aydın Ateş G BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (148): 235 - 290. |
| Vancouver | Aydın Ateş G BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (148): 235 - 290. |
| IEEE | Aydın Ateş G "BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI." Türkiye Barolar Birliği Dergisi, , ss.235 - 290, 2020. |
| ISNAD | Aydın Ateş, Gülşah Sinem. "BORÇLAR HUKUKUNDA TEMSİL YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148 (2020), 235-290. |
