Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 81 Sayfa Aralığı: 13 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2020

CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırmanın amacı, ilkokul Türkçe dersi öğretim programlarında yer alan sözlükkullanımına ilişkin açıklama, ilke, amaç ve kazanım unsurlarını tespit etmektir. Bu çalışmada,nitel araştırma yaklaşımı uygulanmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde hazırlanmışolan ilkokul Türkçe dersi öğretim programları araştırmada veri kaynağı olarak belirlenmiştir.Araştırma verileri doküman incelemesi yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma kapsamındailkokul programlarında geçen sözlük kullanımı ile ilgili içerik (açıklama, amaç,kazanımlar) belirlenmiş ve tasnif edilmiştir. Sözlük kullanımına yönelik olan, öğrencilerinbu beceriyi alışkanlığa dönüştürmelerine hizmet eden açıklamalar ve kazanımlar Türkçedersi öğretim programındaki başlıklar/alanlara göre içerik analizine tabi tutulmuştur.Sözlük kullanımı ile ilgili amaç, kazanım ve açıklama ifadeleri programa, öğrenme alanınave sınıfa göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, 1924 programından bugüne tümprogramlarda sınırlı da olsa sözlük kullanımına yönelik, okuma alanı içerisinde, amaçve açıklamaların olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte sözlük kullanımına yönelik unsurların1981, 2005 ve sonrasındaki programlarda açıklama, amaç-kazanım ve etkinlikörnekleri ile daha yoğun biçimde yer bulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Reviewing of Primary School Turkish Language Course Curriculums in Republic Period Related to Dictionary Use

Öz:
The present study aimed to determine the explanation, principle, purpose and acquisition characteristics related to the dictionary use of primary school Turkish curriculums. In this study, qualitative research approach has been adopted. Primary school Turkish course curriculums prepared in the Republic period was determined as the data source in the research. Document analysis technique has been used for collecting research data. In the research, the content (explanation, purpose, acquisitions) related to dictionary use in primary school curriculums has been determined and classified. Explanation and acquisitions for turning the dictionary use skill into a habit were subjected to content analysis according to the titles / areas in the Turkish curriculum. The expressions of purpose, acquisition and explanation regarding the dictionary use were analyzed according to the curriculum, learning area and class. As a result of the research, it has been determined that there are purpose and explanations within the reading area for the dictionary use, although limited in all curriculums since 1924. However, it has been observed that the items related to the dictionary use were more intense in the programs of 1981, 2005 and after, with examples of explanation, purpose, acquisition and worksheets.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dil bilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Alhaysony, M. (2011). Dictionary look-up behavior of Saudi female EFL students. European Journal of Social Sciences, 26(2), 250-267.
  • Al-Smael, F. (2000). A think-aloud protocols investigation of lexico-semantic problems and problem-solving strategies among trainee English-Arabic translators. (Unpublished master thesis). Durham University, England.
  • Arı, G. (2006). Sözcük öğretimi. (Ed. Cemal Yıldız). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi içinde (s.311-313). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Boz, E. ve Demirtaş, A. A. (2011). Türkçe öğretmenlerinin okul sözlüğü kullanma konusundaki tutum ve davranışları. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 3, 65- 134.
  • Budak, Y. (2000). Sözcük öğretimi ve sözlüğün işlevi. Dil Dergisi, 92, 19-26.
  • Dağtaş, A. (2014). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin elektronik sözlüklere yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science, 2(7), 542-555.
  • Demir, C. (2006). Türkçe/edebiyat eğitimi ve kişisel sözcük serveti. Millî Eğitim Dergisi, 34(169), 207-225.
  • Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Elbir, B. ve Yıldız, H. (2013). Türkçe öğretiminde sözlük kullanımı ve sözlükçülük. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 249-268.
  • Göçer, A. (2001). Türk dili ile ilgili sözlüklere genel bir bakış ve günümüz ilköğretim sözlükleri. Türk Dili, (598), 388-403.
  • Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 4(4), 1025-1055.
  • Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • İbe Akcan, P. (2012). Türkçe öğretiminde sözlük kullanımı: Türkçe çalışma kitaplarında sözlüğe gönderen alıştırmalar. (Ed. Aksan, M. ve Y. Aksan). Türkçe öğretiminde güncel çalışmalar içinde (s.93-102). Ankara: Şafak Yayınları.
  • İlhan, N. (2009). Sözlük hazırlama ilkeleri, çeşitleri ve özellikleri. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 534-554.
  • Karadağ, Ö. (2011). İlköğretim Türkçe sözlüklerinin hazırlanmasında temel ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 30, 193-207.
  • Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yay.
  • Kaplan, T. ve Yıldız, F. (2018). Ortaokul öğrencilerinin elektronik sözlük kullanımına yönelik görüşleri. Ulakbilge, 6(20), 101-112.
  • Kocaman, A. (1998). Dilbilim, sözlük, sözlükçülük. Kebikeç, 6, 111-113.
  • Kolaç, E. (2009). Öğretmen adaylarının Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu kullanma konusundaki tutum ve görüşleri. Türk Dili (691), 50-60.
  • Maden, S. ve Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının elektronik sözlük ve yazım kılavuzu kullanma alışkanlıkları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 8(2), 377-396.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı (1-5. sınıflar). Ankara.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı (6–8. sınıflar). Ankara.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2015). Türkçe dersi (1-8.sınıflar) öğretim programı. Ankara.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1- 8.sınıflar). Ankara.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1- 8.sınıflar). Ankara.
  • Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2 (2), 266-284.
  • Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların sözlük kullanma becerileri üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1 (1), 13-23.
  • Özbek, A. B. ve Ergül, C. (2018). İlkokul 4. sınıf ders kitaplarının okunabilirliklerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 653-668.
  • Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Süt, M. (2015). Ortaokul Türkçe dersinde öğretmen ve öğrencilerin Türkçe sözlük kullanma tutumları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
  • Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2006). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe programları. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Türk Dil Kurumu (2009). Türkçe sözlük (10. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
  • Vardar, B. (2003). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Yaman, H. (2010), İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları üzerine bir değerlendirme. Türklük Bilim Araştırmaları Dergisi, 27, 735-751.
  • Yaman, H. ve Dağtaş, A. (2014). Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sözlüklere yönelik tutumları: betimsel bir analiz. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 1581-1597.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA MADEN A, DEMİR R (2020). CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 13 - 34.
Chicago MADEN ASLI,DEMİR RECEP CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2020): 13 - 34.
MLA MADEN ASLI,DEMİR RECEP CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2020, ss.13 - 34.
AMA MADEN A,DEMİR R CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2020; 13 - 34.
Vancouver MADEN A,DEMİR R CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2020; 13 - 34.
IEEE MADEN A,DEMİR R "CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.13 - 34, 2020.
ISNAD MADEN, ASLI - DEMİR, RECEP. "CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2020), 13-34.
APA MADEN A, DEMİR R (2020). CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0(81), 13 - 34.
Chicago MADEN ASLI,DEMİR RECEP CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. EKEV AKADEMİ DERGİSİ 0, no.81 (2020): 13 - 34.
MLA MADEN ASLI,DEMİR RECEP CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, vol.0, no.81, 2020, ss.13 - 34.
AMA MADEN A,DEMİR R CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2020; 0(81): 13 - 34.
Vancouver MADEN A,DEMİR R CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2020; 0(81): 13 - 34.
IEEE MADEN A,DEMİR R "CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ." EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0, ss.13 - 34, 2020.
ISNAD MADEN, ASLI - DEMİR, RECEP. "CUMHURİYET DÖNEMİ İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SÖZLÜK KULLANIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ". EKEV AKADEMİ DERGİSİ 81 (2020), 13-34.