CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 149 - 158 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.22520/tubaar.2020.26.008 İndeks Tarihi: 14-10-2020
CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES
Öz: Şırnak İli Cizre İlçesinde yer alan Cizre Kalesi Kazıları’nda 2013-2017 yılları arasında ele gecen cam örnekler arkeometrik yönden incelenmiştir. Cam örnekler öncelikle form özelliklerini yansıtacak şekilde görsel olarak tanımlanmış, fotoğraflanarak belgelenmiş ve kodlanmıştır. Cam örneklerinin yapım teknikleri hem görsel hem de taramalı mikroskop altında habbe şekillerine göre belirlenmeye çalışılmıştır. Örneklerin element ve mineralojik içerikleri taşınabilir Enerji dağılımlı X-ışınları floresans spektroskopi (P-EDXRF) ve Taramalı Elektron Mikroskobu-Enerji Dağılımlı Spektroskopi (SEM-EDS) yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları cam örneklerin 7 tanesi soda camı iken diğer 7 si potasyum kireç camı olduğu anlaşılmıştır. Örneklerin yüksek Si içerikleri, camların hem mekanik direnç ve dayanıklılığın, hem de ergime sıcaklığının yüksek oluşuna işaret etmektedir. Cam örneklerin üretiminde bir örnek hariç bitki külü (K ve/veya Mg) kullanılmamıştır. Cam örneklerin Al içeriklerindeki farklılık örneklerin hammadde adresini ayrı kaynaklara dayandırmaktadır. Sr ve Zr’nin tespit edilmemiş veya düşük oranlarda olması karasal hammadde kullanılmış olduğunu göstermektedir. Camlarda renk veren elementler; Fe, Co, Mn ve Cu’dur.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKYOL, A.A. / KADIOĞLU Y.K. 2015.“Tekfur Sarayı Cam Buluntuları Arkeometrik Çalışmaları”, TÜBA-KED 13,31-35.
- AKYOL, A.A. / KADIOĞLU, Y.K. / CANAV Ö. Ü. / KAYNAK, S. 2014.İstanbul Koca Ragıb Paşa Kütüphanesi Camları Arkeometrik Analizler, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish, Cilt 9/10, 6-10.
- AKYOL, A. A. / CANAV, Ö.Ü. / KADIOĞLU Y. K. / DEMİRCİ, Ş. 2011.“İstanbul Yeni Cami Hünkar Kasrı Camları Üzerinde Arkeometrik Çalışmalar”, II. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı, Ankara,161-174.
- AYDIN, M. / AKYOL, A. A. / ERTEN, E. / TORGAN E. 2015.“Olba Kazısı Camları Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, V, 207-220.
- BAKIRER, Ö. 1985.“Cam Buluntuların Değerlendirilmesinde Arkeometrik Araştırmaların Önemi”, VII. Kazı Sonuçları, I. Arkeometri Toplantısı Bildiriler Kitabı, Ankara, 61-67.
- CAVALLO, G. / CARDAS VERGANI, R. / GIANOLA, L. / MEREGALLI, A. 2011.“Century Ad Painted Fragments from the San Giovanni Battista Church in Cevio (Switzerland)”, Archaeometry, Volume 54, Issue 2, 294-310.
- FIEMA, Z.T. / HOLMGREN, R. 2002. “The Byzantine Monastic/Pilgrimage Center of St. Aaron near Petra”. in J. Frösén and Z.T. Fiema (eds.) Petra. A City Forgotten and Rediscovered. Helsinki: Helsinki University Press. 99-110.
- FREESTONE I. C. 2015.“The Recycling and Reuse of Roman Glass: Analytical Approaches”, Journal of Glass Studies Volume 57, 29-40.
- FREESTONE, I. C. / LESLİE, K. A. / THIRLWALL, M./ GORIN-ROSEN, 2003.“Strontium Isotopes in the Investigation of Early Glass Production: Byzantine and Early Islamic Glass from the Near East”, Archaeometry, Vol. 45/1, 19-32.
- KOZBE, G. / GÖK S., 2018.“Cizre Kalesi Orta Çağ Barbutin ve Kalıba Baskı Bezemeli Sırsız Seramikleri”, (Ed. Filiz Yenisehirlioğlu) XI. AIECM3 Uluslararası Orta Çağ ve Modern Akdeniz Dünyası Seramik Kongresi Bildirileri, Cilt 1-2, Vekam Yayınları, Ankara, 309-318.
- KURSULA, P. K. 2000.“Accuracy, precision and detection limits of SEM–WDS, SEM–EDS and PIXE in the multielemental analysis of medieval glass”, X Ray Spectrometry, 29/1,111-118.
- LI, Q. / LIU, S. /SU, B. / ZHAO, H. / FU, Q. / DONG, J. 2012. “Characterization of some tin-contained ancient glass beads found in China by means of SEM–EDS and raman spectroscopy” Microscopy Research and Technique Volume 76/2, 133-140.
- MANTLER, M. / SCHREINER, M. 2000.“X-ray Fluorescence Spectrometry in Art and Archaeology”, X-Ray Spectrometry,29/1, 3-17.OHNO, Y. 2007.“Spectral Colour Measurement”, in CIE Colorimetry: Understanding the CIE System, J. Schanda, Ed., Ch. 5., Wiley, New York, 101-132.
- SILVESTRI, A. 2008.“The coloured glass of Iulia Felix”, Journal of Archaeological Science, Vol. 35, 1489-1501.
- SILVESTRI, A. / MOLIN, G. / SALVIULO, G. / SCHIEVENIN, R. 2006.“Sand for Roman glass production: An experimental and philological study on source of supply”, Archaeometry, Vol.48/3, 415-432.
- SILVESTRI, A. / MOLIN, G. / SALVIULO, G. 2005.“Roman and Medieval Glass from the Italian Area: Bulk Characterızatıon and Relationships with Production Technologies”, Archaeometry, Vol. 47/4, 797-816.
- SPEAKMAN, R. J. / LITTLE, N. C. /CREEL, D. / MILLER, M.R. / INANEZ, J. G. 2011.“Sourcing ceramics with portable XRF spectrometers? A comparison with INAA using Mimbres pottery from the American Southwest”, Journal of Archaeological Science 30, 3483-3496.
- SPENCER, H. M. / MURDOCH, K. R. / BUCKMAN, J. / FORSTER, A. M ./ KENNEDY, C. J. 2018.“Compositional analysis by p-XRF and SEM-EDX of medieval window glass from Elgin Cathedral, Northern Scotland” Archaeometry Volume 60/5,1018-1035.
- TITE, M. S. / SHORTLAND, A. J. / MANIATIS, Y. / KAVOUSSANAKI, D. / HARRIS, S.A. 2006.“The composition of the soda-rich and mixed alkali plant ashes used in the production of glass”, Journal of Archaeological Science, Vol. 33, 1284-1292.
| APA | MAHMUT A, GÜNGOR A (2020). CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. , 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| Chicago | MAHMUT AYDIN,GÜNGOR AKARCAN CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. (2020): 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| MLA | MAHMUT AYDIN,GÜNGOR AKARCAN CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. , 2020, ss.149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| AMA | MAHMUT A,GÜNGOR A CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. . 2020; 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| Vancouver | MAHMUT A,GÜNGOR A CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. . 2020; 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| IEEE | MAHMUT A,GÜNGOR A "CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES." , ss.149 - 158, 2020. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| ISNAD | MAHMUT, AYDIN - GÜNGOR, AKARCAN. "CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES". (2020), 149-158. https://doi.org/10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| APA | MAHMUT A, GÜNGOR A (2020). CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0(26), 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| Chicago | MAHMUT AYDIN,GÜNGOR AKARCAN CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0, no.26 (2020): 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| MLA | MAHMUT AYDIN,GÜNGOR AKARCAN CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, vol.0, no.26, 2020, ss.149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| AMA | MAHMUT A,GÜNGOR A CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2020; 0(26): 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| Vancouver | MAHMUT A,GÜNGOR A CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2020; 0(26): 149 - 158. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| IEEE | MAHMUT A,GÜNGOR A "CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES." TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0, ss.149 - 158, 2020. 10.22520/tubaar.2020.26.008 |
| ISNAD | MAHMUT, AYDIN - GÜNGOR, AKARCAN. "CHARACTERIZATION OF MEDIEVAL GLASS FROM CIZRE CASTLE EXCAVATION BY SEM-EDS AND P-EDXRF ANALYSES". TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 26 (2020), 149-158. https://doi.org/10.22520/tubaar.2020.26.008 |
