PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI

Karagöz, Melih

PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI

Melih KARAGÖZ (Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Bursa, Türkiye)

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi

52 3

Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 941 - 961 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-10-2020

PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI

Öz:

Uygur Dönemi’nde, daha çok yönetici sınıf tarafından kabul edilenBudizm’i, halka öğretmek amacıyla yazılan ve Sanskritçe adı PrensKalyanamkara ve Papamkara ile ünlenen hikâye, Buddhacılığın aslı Çinceolan klasik bir öyküsüne dayanmaktadır. Bu hikâye, XI. yüzyıl başlarındaDunhuang’daki bir mağaraya konularak mühürlenmiş ve mağaranın 1900yıllarına doğru keşfedilip açılmasıyla ortaya çıkmış binlerce el yazmasındanbiridir. Seksen sayfalık bu Uygurca el yazması, Paul Pelliot tarafından 1908yılında bulunmuş ve Paris’e getirilmiştir.Bu yazıda Kalyanamkara ve Papamkara hikâyesindeki Budist öğretiler vebu din için kutsal sayılan Dhammapada isimli vaaz kitabıyla hikâye arasındakoşutluk kurulmuş ve Buddha’nın yaşamına atfedilen rivayetlerle örtüşennoktaları, karşılaştırmalı bir okumaya tabii tutularak irdelenmiş ve Budizm’inbu hikâyedeki yansımaları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelime:

THE REFLECTIONS OF BUDDHISM IN THE STORY OF PRINCE KALYANAMKARA AND PAPAMKARA

Öz:

The story, which bears Sanskrit name “Prince Kalyanamkara and Papamkara” was written with the purpose of teaching Buddhism, which was mostly accepted by the ruling class, to the public during the Uighurs period. This story is one of the thousands of manuscripts that were put in a cave in Dunhuang at the beginning of the 11th century and sealed, then were discovered and opened towards the 1900s. This eighty-page long Uighur manuscript was discovered by Paul Pelliot in 1908 and brought to Paris. In this article, a parallelism was established between the Buddhist teachings in the story of Kalyanamkara and Papamkara and the preaching book Dhammapada, which is considered sacred for this religion. The points that overlap with the rumors attributed to Buddha's life were examined by making a comparative reading and the reflections of Buddhism in this story were revealed.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alyılmaz, C. (2013). Karı Çor Tigin yazıtı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 1-61.
Alyılmaz, S. (1998). Prens Kalyanamkara ve Papamkara hikâyesinin Uygurcasının söz dizimi. Erzurum, (Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Bilal, M. (2018). Budizm inancının Türk devletleri üzerindeki etkisi. Anasay, 6, 63-80.
Çelebi, A. H. (2003). Pali metinlerine göre Gotama Buddha. Ankara.
Ercilasun, A. B. (2017). Başlangıçtan yirminci yüzyıla Türk dili tarihi. Ankara.
Hamilton, J. R. (2011). Dunhuang mağarası’nda bulunmuş buddhacılığa ilişkin Uygurca el yazması iyi ve kötü prens öyküsü.(Çev. Vedat Köken). Ankara.
Işım, M. A. (2017). Buda’nın erdem yolu Dhammapada. (Çev. IŞIM M. A). Bursa.
Klımkeıt, J. H. çev: Mehmet T. B. (2009). Türk Orta Asyasında Budizm. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 93-108.
Nakamura, H. (2017). Buddha. çev: Zeynep Seyhan, İstanbul. Sankrityayan, R. vd. (1998). Budizm ve felsefe. (Çev. Sibel Özbudun). İstanbul.
Seçkin, K. (2015). Irk bitig: toplumsal iyi ve toplumsal kötünün inşasında ideolojik bir fal kitabı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4/4, 1433-1450.
Ögel, B. (1971). Türk kültürünün gelişme çağları I. İstanbul.
Yitik, A. İ. (2014). Doğu dinleri. İstanbul.

APA	Karagöz M (2020). PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. , 941 - 961.
Chicago	Karagöz Melih PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. (2020): 941 - 961.
MLA	Karagöz Melih PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. , 2020, ss.941 - 961.
AMA	Karagöz M PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. . 2020; 941 - 961.
Vancouver	Karagöz M PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. . 2020; 941 - 961.
IEEE	Karagöz M "PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI." , ss.941 - 961, 2020.
ISNAD	Karagöz, Melih. "PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI". (2020), 941-961.

APA	Karagöz M (2020). PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(3), 941 - 961.
Chicago	Karagöz Melih PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 9, no.3 (2020): 941 - 961.
MLA	Karagöz Melih PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.9, no.3, 2020, ss.941 - 961.
AMA	Karagöz M PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2020; 9(3): 941 - 961.
Vancouver	Karagöz M PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2020; 9(3): 941 - 961.
IEEE	Karagöz M "PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9, ss.941 - 961, 2020.
ISNAD	Karagöz, Melih. "PRENS KALYANAMKARA VE PAPAMKARA HİKÂYESİNDE BUDİZMİN YANSIMALARI". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 9/3 (2020), 941-961.