Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 357 - 382 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29029/busbed.639988 İndeks Tarihi: 17-11-2020

MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI

Öz:
Klasik Türk edebiyatında mesnevi nazım şekli ile pek çok eser kalemealınmıştır. Bu eserlerde ele alınan konuların işlenişi ve sunuluşunda farklıyöntemler uygulanmıştır. Bu yöntemlerden biri de konunun akışına uygun olaraktemsil getirmedir. Temsil misillemede bulunma, örnekleme, bir duruma karşılıkgelecek şekilde olayı aktarma anlamlarına gelir. Şair, eserinde bir konuyuanlatırken konunun akışana uygun olarak hikâye bulur ve bu hikâyeyi konuylabütünleştirir. Seçilen hikâyelerde konunun temel amacı göz önündebulundurularak hareket edilir. Belirlenen amaç doğrultusunda okuyucuya dersverilir, kıssadan hisse alması sağlanır. Okuyucunun heyecanı harekete geçirilirve yeni yaklaşımlar kazanması hedeflenir. Böylece şair, işlediği konuyamisillemede bulunarak temsil getirmiş olur. Temsil şairin anlatımına açıklıkgetirdiği gibi konunun akıcılığını sağlamış, sıkıcılığını gidermiş ve okuyucununkonuyu anlaması ve öğrenmesine önemli bir katkı sağlamış olur. Kendinihikâyedeki olay ve kahramanla özdeşleştiren okuyucu gereken dersi alır.Edebiyat eğitimi ve öğretimini kolaylaştırmak ve etkili kılmak için temsilgetirme yöntemi yararlı olabilir. Soyut kavram ve anlatımları temsilî hikâyelerlesomutlaştırarak açıklığa kavuşturmak gerekir. Hayatın içinden seçilen olaylarlakonuya karşılık gelecek şekilde misillemede bulunarak öğrencilerin zihninde vedavranışlarında istendik değişimler elde edilebilir. Mesnevilerde kullanılantemsil getirme yöntemi ilk, orta ve yükseköğretimde dersin işlenişinde ele alınmalıve kullanılmalıdır. Bu yöntem kullanılırken zengin bir anlatıma sahip olanmesnevilerin içeriği göz önünde bulundurulmalı ve bu eserlerde geçen pek çok hikâye güncellenerek günümüze taşınmalıdır. Öğrencilerin hikâyelerleözdeşleşmesi sağlanarak geçmişten günümüze ve günümüzden geleceğe bir kültürbağı oluşturulmalıdır.Bu çalışmada, temsil getirme yönteminin ne olduğu açıklandı. Klasik Türkşiirindeki mesnevilerde temsil getirme yönteminin ne şekilde işlendiği veuygulandığı örneklerle ortaya konuldu. Farklı türde ve farklı dönemlerde yazılmışolan eserlerden alıntılar yapılarak yöntemin uygulanışı gösterildi. Yönteminuygulanılışındaki yaklaşımlar tasnif edildi. Temsil getirme yönteminin eğitim veöğretimdeki yeri saptandı. Günümüz eğitim ve öğretimine ne gibi katkılarsunabileceği tartışıldı. Bu yöntemin edebiyat eğitimi ve öğretiminde kullanılmabiçimi örneklerle gösterildi.
Anahtar Kelime:

USING FOR LITERATURE’S EDUCATION AND TEACHING OF APPLIED REPRESENTATION METHOD IN MATHNAWIS

Öz:
In Classical Turkish Literature, many works have been written with the form of Mathnawi poetry. In these works, different methods have been applied in the processing and presentation of the topics. One of these methods is telling a representation story in accordance with the flow of the subject. Representation means to transfer the event corresponding to a situation, reprisal, sameness. While the poet tells a story in his work, integrates this story with the topic and finds the story in accordance with the flow of the theme. In selected stories, the main purpose of the topic is observed. In the direction of its designated purpose, it is provided to advise to the reader and make them take lessons from the story. Reader's excitement is actuated and gaining new approaches is targeted. Thus, the poet tells repellent regarding the theme. Representation, as clarified to the narration of the poet it provides the fluency of the subject, removes its boredom, and makes an important contribution to the reader's understanding and learning. The reader, who identifies with the event and the hero in the story, takes the required lesson. A method of representation may be useful to facilitate and make effective the Education and Teaching of Literature. It is necessary to clarify the abstract concepts and expressions by embodying the stories. By means of events selected from within life, desired changes in the minds and behaviour of students can be made with retaliation to illustrate the theme. The method of representation used in mathnawis should be handled and used in the course of primary, secondaryand higher education. While this method is used, the content of the mathnawis having a rich narrative must be considered and many stories in these works should be updated and moved daily. By establishing the identification of the students with stories, a culture linking from the past to the present day and from the present to the past must be established. In this study, it is explained what is the method of representation. How the representation was processed and practiced in the mathnawis of the classical Turkish poetry is exemplified. With excerpts from the works, which were written in different periods, are studied, and application of the method are shown. Approaches to the implementation of the method are classified. The place of the method of representation in education and training is determined. It is discussed how it can contribute to today's education and training. The use of this method in literature education and teaching is illustrated with examples.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKSOYAK, İsmail (2006), Üsküplü Atâ - Tuhfetül-Uşşâk. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10713,girisvemetinpdf.pdf?0 (23.03.2018).
  • AKYÜZ, Kenan v.d. (1990), Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • AYAN, Hüseyin (1990), Nesîmî Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • BALKAYA, Adem (2007), Türk Toplumunda Temsil Getirme Geleneği ve Mevlânâ’nın Gelenek İçerisindeki Yeri. Turkish Studies, Volume 2/4.
  • BİLKAN, Ali Fuat (1997), Nâbî’nin Türkçe Dîvânı, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • EREN, Hasan v.d. (1988), Türkçe Sözlük C.2 Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • İPEKTEN, Halûk (1993), Bâkî Hayatı, Edebi Kişiliği ve Bazı Şiirlerinin Açıklamaları, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • İPEKTEN, Halûk (1994), Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • İSPİR, Meheddin (2014), Münirî’nin, Gülşen-i Ebrâr ve Ma’den-i Esrâr Mesnevisi, Ankara: Gecekitaplığı Yayınları.
  • KARABEY, Turgut (1999), Ahmet Paşa Hayatı Sanatı Eserleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • KARAHAN, Abdülkadir (1987), Nâbî, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • KİREMİTÇİ, Ferdi (2009), Muhammet Şerifî’nin Hayatı, Edebî Kişiliği, Eğitim Anlayışı ve Pend-i Gülistân Adlı Eseri (İnceleme-Tenkitli Metin), Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • KOÇAK, Süleyman (2009), Kur’ân’da Mesellerle Anlatımın Eğitim Açısından Değeri, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi IX, sayı,1.
  • KÜÇÜK, Sebahattin, (1994), Bâkî Divanı (Tenkitli Basım), Ankara: TDK Yayınları.
  • NAS, Halef (2019), Bir Başka Açıdan Abes-Muktebes Tartışması. Turkish Studies - Language and Literature Volume 14 Issue 2, s. 733-748
  • SELÇUK, Bahir (2017), Nalî Mehmet Efendi-Tuhfetü’l-Emsal, Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55915,tuhfetul-emsalpdf.pdf?0 (23.03.2018).
  • YAVUZ, Kemal (Tarihsiz), Gülşehrî’nin Mantıku’t-Tayrı (GülşenNâme),Ankara:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10685,girispdf.pd f?0 (23.03.2018).
  • YAVUZ, Kemal (Tarihsiz), Gülşehrî’nin Mantıku’t-Tayrı (Gülşen-Nâme), Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10686,metinpdf.pdf?0 (23.03.2018).
APA İspir M (2020). MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. , 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
Chicago İspir Meheddin MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. (2020): 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
MLA İspir Meheddin MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. , 2020, ss.357 - 382. 10.29029/busbed.639988
AMA İspir M MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. . 2020; 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
Vancouver İspir M MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. . 2020; 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
IEEE İspir M "MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI." , ss.357 - 382, 2020. 10.29029/busbed.639988
ISNAD İspir, Meheddin. "MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI". (2020), 357-382. https://doi.org/10.29029/busbed.639988
APA İspir M (2020). MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(19), 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
Chicago İspir Meheddin MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.19 (2020): 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
MLA İspir Meheddin MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.19, 2020, ss.357 - 382. 10.29029/busbed.639988
AMA İspir M MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(19): 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
Vancouver İspir M MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(19): 357 - 382. 10.29029/busbed.639988
IEEE İspir M "MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI." Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.357 - 382, 2020. 10.29029/busbed.639988
ISNAD İspir, Meheddin. "MESNEVİLERDE UYGULANAN TEMSİL GETİRME YÖNTEMİNİN EDEBİYAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI". Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19 (2020), 357-382. https://doi.org/10.29029/busbed.639988