Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 134 Sayfa Aralığı: 1 - 9 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-11-2020

İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ

Öz:
Yeraltı su kaynakları yenilenebilir kaynaklar olmasına karşın, havzalarda aşırı çekim baskısı nedeniyleakiferlerde yeterince depolanamamakta ve depolama rezervi sürekli olarak azalmaktadır. Bu bağlamdason yıllarda yeraltısuyunun sürdürülebilir verimliliğinin arttırılması için kalite ve miktarın belirlenmesineyönelik olarak yüzey ve yeraltısuyu sistemleri arasındaki ilişkinin detaylı olarak çalışılmasına ihtiyaçduyulmuştur. Yüzey ve yeraltısuları arasındaki ilişkinin ortaya konulmasında en çok kullanılanözelliklerden birisi de izotoplardır. İzotoplar yeraltısuları ile kayaçlar arasındaki etkileşimini (su-kayaçilişkisi) anlamada büyük öneme sahiptir. İzotoplar ile suların izledikleri yollar ve kökenleri hakkındaönemli bilgiler alınabilmektedir. Özellikle, jeotermal bir sistemin bulunduğu bölgede, jeotermal rezervuarsıcaklığını tahmin etmede yardımcı olabilen bu izotoplar, aynı zamanda jeotermal bir sistemin evriminide ortaya çıkarmaktadır.Türkiye’nin batısında yer alan ve ülkenin %2’sini oluşturan Gediz Havzası, önemli bir jeotermalpotansiyelin olduğu alan konumundadır. Bu çalışma kapsamında çalışma alanındaki suların fiziksel vekimyasal özelliklerinin kullanılarak, Alaşehir alt (Manisa) havzasında yüzey ve yeraltısuyu sistemleriarasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Alaşehir alt havzasında 25 farklı noktadaaraştırma kuyuları açılmış olup, bu kuyulardan yağışlı ve kurak dönemde alınan yeraltısuyu örnekleri ilebu alandaki yağmur suyu örnekleri üzerinde laboratuvar ortamında, 2017 ve 2018 yılına ait numunelerinizotopik özellikleri değerlendirilmiştir. Buna göre, çalışma sahası ve çevresinde yeraltısularının 2017 ve2018 yıllarına ait yağışlı ve kurak dönem 18O, 2H ve 3H izotop dağılımlarına bakıldığında genel olaraksuların önemli bir kısmının meteorik kökenli olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelime:

INVESTIGATION OF WATER-ROCK INTERACTION USING ISOTOPE DATA: CASE STUDY: ALAŞEHİR SUB-BASIN

Öz:
Although the groundwater resources are renewable sources, due to excessive gravity pressure in the basins, they cannot be stored in the aquifers sufficiently and the storage reserve is continuously decreasing. In this context, in recent years, in order to increase the sustainable efficiency of groundwater, the relationship between surface and groundwater systems is needed to be studied in detail to determine the quality and quantity. Isotopes are one of the most commonly used features in revealing the relationship between surface and groundwater. Important information can be obtained about isotopes and their paths and origins. In particular, in the region where a geothermal system exists, these isotopes, which can help to estimate the temperature of the geothermal reservoir, also reveal the evolution of a geothermal system. Gediz Basin which has an important geothermal potential constitutes 2% of the country's position. The aim of this study is to determine the relationship between surface and groundwater systems in the Alaşehir sub (Manisa) basin by using the physical and chemical properties of the waters in the study area. Within the scope of the study, research wells were drilled in 25 different points in the Alaşehir subbasin and the physical, chemical and isotopic properties of the samples belonging to 2017 and 2018 were measured on the groundwater samples taken from these wells in rainy and dry periods and rainwater samples in this area. When the isotope distributions of  18O,  2H,  3H in the rainy and dry period of 2017 and 2018 are considered, it is understood that a significant part of the waters are meteoric in general.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Baba, A., ve Murathan, A. 2012, The influence of geothermal fluid on groundwater quality in Alaşehir region, Manisa, Turkey, International Earth Science Colloquium on the Aegean Region, IESCA-2012, 1-5 October 2012, Izmir, Turkey, p.17.
  • Craig, H. (1961). Isotopic variations in meteoric waters. Science, 133(3465), 1702-1703
  • Çiftçi, N. B. (2007). Geological evolution of the Gedizgraben, SW Turkey: Temporal and spatial variation of the graben: Ph.D. thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey, 290 p
  • Çiftçi, N.B., Bozkurt, E. (2009). Evolution of the Miocene sedimentary fill of the Gediz Graben, SW Turkey. Sedimentary Geology, 216, 49–79
  • Deniz O., Sözbilir H., Bozkurt E. (2002). Menderes Masifi İle Alt-Orta Miyosen Arasındaki Dokanak İlişkisinin Niteliği Ve Tektonik Önemi: Alaşehir İlçesi Güneyinden Arazi Verileri, 55. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara
  • DSİ (2014). DSİ 02 Bölge Gediz Havzası Yeraltısuyu Planlaması Hidrojeolojik Etüd Raporu, DSİ Ankara
  • Emre, T. (1996). Gediz Grabeni'nin jeolojisi ve tektoniği. Turkish Journal of Earth Sciences, 5, 171–185
  • Erdoğan, B. ve Güngör, T. (2004). The problem of the core - cover boundary of the Menderes Masif and an emplacement mechanism for regionally extensive gneissic granite, Western Anatolia Turkey, Turkish Journal Earth Science, 13, 15–36
  • İztan, H., Yazman, M., (1990). Geology and hydrocarbon potential of the Alaşehir (Manisa) area, western Turkey. Proceedings of the International Earth Sciences Congress on Aegean Regions, İzmir, pp. 327–338
  • Seyitoğlu, G., Tekeli, O., Çemen, İ., Şen, Ş., Işık, V., (2002). The role of the flexural rotation/rolling hinge model in the tectonic evolution of the Alaşehirgraben, western Turkey. Geological Magazine, 139, 15–26
  • Tonkul, S. (2018). Alaşehir Alt Havzasında Doğal Yeraltısuyu Beslenimi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
  • Yılmaz, Y., Genç, Ş.C., Gürer, O.F., Bozcu, M., Yılmaz, K., Karacık, Z. (2000). When did the western Anatolian grabens begin to develop In: Bozkurt E., Winchester J.A. ve Piper J.D.A. (eds), Tectonics ve Magmatism in Turkey ve the Surrounding Area. Geological Society of London, Special Publication, 173, 353−384
APA Tonkul S, ŞİMŞEK C, BABA A (2019). İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. , 1 - 9.
Chicago Tonkul Serhat,ŞİMŞEK Celalettin,BABA Alper İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. (2019): 1 - 9.
MLA Tonkul Serhat,ŞİMŞEK Celalettin,BABA Alper İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. , 2019, ss.1 - 9.
AMA Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. . 2019; 1 - 9.
Vancouver Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. . 2019; 1 - 9.
IEEE Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A "İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ." , ss.1 - 9, 2019.
ISNAD Tonkul, Serhat vd. "İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ". (2019), 1-9.
APA Tonkul S, ŞİMŞEK C, BABA A (2019). İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. DSİ Teknik Bülteni, 0(134), 1 - 9.
Chicago Tonkul Serhat,ŞİMŞEK Celalettin,BABA Alper İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. DSİ Teknik Bülteni 0, no.134 (2019): 1 - 9.
MLA Tonkul Serhat,ŞİMŞEK Celalettin,BABA Alper İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. DSİ Teknik Bülteni, vol.0, no.134, 2019, ss.1 - 9.
AMA Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. DSİ Teknik Bülteni. 2019; 0(134): 1 - 9.
Vancouver Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ. DSİ Teknik Bülteni. 2019; 0(134): 1 - 9.
IEEE Tonkul S,ŞİMŞEK C,BABA A "İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ." DSİ Teknik Bülteni, 0, ss.1 - 9, 2019.
ISNAD Tonkul, Serhat vd. "İZOTOP ÖZELLİKLERİNİN KULLANILARAK SU-KAYAÇ ETKİLEŞİMİNİN İNCELENMESİ: ALAŞEHİR ALT HAVZASI ÖRNEĞİ". DSİ Teknik Bülteni 134 (2019), 1-9.