Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri

Ahundova, Sevinç

Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri

SEVİNÇ AHUNDOVA (Hitit Üniversitesi,Fen Edebiyat Fakültesi,Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü,Çorum,Türkiye)

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

15 1

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 443 - 458 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-11-2020

Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri

Öz:

Üzerinde çalıştığımız metinde, bu döneme ait çokça örnek-ler mevcuttur. Eski Anadolu Türkçesi dönemi dil özellikleri ve Azerbaycan Türkçesinin gramer yapısı çoğunlukla ortaklıklar arz etmesine rağmen, bunun dışında Karabağ diyalektinin spe-sifik özelliklerine de rastlamaktayız. Fakat, çalışmanın esas amacı Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerini ortaya çıkarmak-tır. Metin üzerinde çalıştığımız zaman metinde geçen arkaik ke-limeler, edatlar, zarf fiil, sıfat fiil, göz önünde bulundurulmuş-tur. Eski Anadolu Türkçesi döneminde görülen ünlü yuvarlak-laşmasının bu metinde çoğu yerde artık düzleşerek karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bu hususları dikkate alarak metindege-çen sadece Eski Anadolu Türkçesi özellikleri taşıyan örnekler vermeğe çalıştık.Bu çalışmadan yola çıkarak, eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini çağdaş Türk lehçeleri ile karşılaş-tırma yönünde bir çalışmanın başlangıcı olarak görebiliriz.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin (1986).Amasya Tarihi, I. cilt (Sadeleş-tirenler: Ali Yılmaz, Mehmet Akkuş). Amasya Belediyesi Kültür Yayınları. No:1, Ankara.
Akkuş, Muzaffer (2001).Seyyid Nigârî Dîvânı(İnceleme-Metin-İndeks-Tıpkıbasım), NiğdeÜniversitesi Yayınları.
Akpınar, Yavuz (1990), “Nigârî Mir Hamza”, Türk Dili veEdebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul.
Altunbaş, Kurtuluş (2004).Dîvân-ı Seyyid Nigârî Bezbân-ı Türkî. Cilt I-II, Ekim 2004, Samsun.
Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi(1960).(Ən qədim dövrdən XVIII əsrin sonuna qədər) C. II.Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriy-yatı. Bakı.
Bilgin, A. Azmi (2003).Mir Hamza Seyyid Nigârî, Dîvânı Seyyid Nigârî, Kule İletişim
Bilgin, Azmi, (2020). “Nigârî”,https://islamansiklopedisi.org.tr/Nigârî, Erişim Tarihi: 05.01.2020.
Bursalı Mehmet Tâhir (1333).Osmanlı Müellifleri,İstanbul.Cahangir, Tariyel (2001).Mir Sədi Ağa, Azərbaycan Milli Ensiklopedi-yası Nəşriyyatı, Bakı.
Çağatay, Saadet.(1978).“Eski Osmanlıca Üzerine Bazı Notlar”, Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara, mlf., “EskiOsmanlıcada Fiil Müştakları”.
Çələbi, Yahya (2004).Seyid Nigârî, Xaki-Payin Taci-Sərim. Azərbaycan Nəşriyyatı, Bakı
Ercilasun,A. Bican(2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara.
Ergin,Muharrem(1990).Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/ Yayım/ Tanı-tım, İstanbul.
Gülsevin,Gürer(2007).EskiAnadoluTürkçesi’ndeEkler,TDKYayın-ları,Ankara.
Gülsevin, Gürer, Boz, Erdoğan (2004).Eski Anadolu Türkçesi, Gazi Kita-bevi,Ankara.
Korkmaz, Zeynep(1994).Türkçede Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek Kalıp-laşması Olayları, Ankara.
Korkmaz,Zeynep(1995).TürkDiliÜzerineAraştırmalar,II C., Ankara.
Köçərli, Firidun Bəy (1981).Azərbaycan Ədəbiyyatı. I.C, Bakı.
Məhəmmədcəlil, Məhəmməd, Xəlili, Fariz (2003).MövlanəİsmayılSi-racəddin Şirvani.
Məmmədli, Nəzakət (2010).Mir HəmzəSeyid Nigârî Dîvân, Elm vəTəhsil Nəşriyyatı, Bakı.
Özkan, Mustafa(1995).Türk Dilinin Gelişme Alanları veEski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi, İstanbul
Özkan, Mustafa(2000).Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi., İstanbul
Qasımzadə, Feyzulla (1974).XIX.Əsr Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi. Maarif Yayınevi. Bakı.
Şahin,Hatice (2003).Eski Anadolu Türkçesi, Akçağ Yayınları,Ankara.
Timurtaş,FarukKadri(2012).EskiTürkiyeTürkçesi,XV.Yüzyıl,GramerMetin Sözlük,Kapı Yayınları, İstanbul.
Üşenmez, Emek(2014).Eski Anadolu Türkçesinde Arkaik ( Eski ) Öğeler, AkademikKitaplar, İstanbul.

APA	Ahundova S (2020). Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. , 443 - 458.
Chicago	Ahundova Sevinç Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. (2020): 443 - 458.
MLA	Ahundova Sevinç Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. , 2020, ss.443 - 458.
AMA	Ahundova S Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. . 2020; 443 - 458.
Vancouver	Ahundova S Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. . 2020; 443 - 458.
IEEE	Ahundova S "Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri." , ss.443 - 458, 2020.
ISNAD	Ahundova, Sevinç. "Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri". (2020), 443-458.

APA	Ahundova S (2020). Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(22), 443 - 458.
Chicago	Ahundova Sevinç Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.22 (2020): 443 - 458.
MLA	Ahundova Sevinç Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.22, 2020, ss.443 - 458.
AMA	Ahundova S Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(22): 443 - 458.
Vancouver	Ahundova S Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(22): 443 - 458.
IEEE	Ahundova S "Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri." Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.443 - 458, 2020.
ISNAD	Ahundova, Sevinç. "Seyyid Mir Hamza Nigârî Dîvânı, Çaynâme Mesnevisinde Eski Anadolu Türkçesi Dil Özel-likleri". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22 (2020), 443-458.