Yıl: 2020 Cilt: 55 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 402 - 418 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272 İndeks Tarihi: 18-11-2020

Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940)

Öz:
II. Balkan Savaşı sonrasında Romanya Bulgaristan’dan Güney Dobruca’yı alarak kendi sınırları içersineeklemiştir. Nufüsün çoğunluğu Türk ve Bulgarlar’dan oluştuğu için Bükreş’teki idareciler bu bölgeyiRomanya’ya entegre etmek için çaba sarf etmişlerdir. Romen idarecilerin izledikleri önemli bir hususbölgenin toprak sistemi olmuştur. 1913 tarihine kadar uygulanan mülkiyet kanunlarının Romenkanunlarına uyumlu hale getirme süreci bölgede yaşayan toplumlar üzerinde önemli etkiler yaratmış vetartışmalara yol açmıştır.Türklerin ve Tatarların çoğunun köylerde yaşayarak tarımcılıkla uğraştıklarını gözönünde bulundurursak,mülkiyet konusu onları doğrudan etkilemiştir. Güney Dobruca Romanya’nın sınırlarına dahil edildiktensonra yeni yönetim eski suistimallerin çözülmesiyle uğraşmamış, Bulgarların yeni topraklarda ekonomikhayatı kontrol etmemelerini sağlamaya çalışmıştır. Asıl hedefleri nüfus oranının değiştirilmesi olmuştur.Başlattıkları geniş kapsamlı kolonizasyon programı için Romen makamlarının toprağa ihtiyaçları vardı.Bunun sonucunda birçok Türk ve Tatar kendi sorunları için çözümü göç etmekte görmüştür. Konuyuaydınlatmak için yayımlanmamış belgelerin yanısıra, dönemin gazete ve dergilerine de başvurduk.
Anahtar Kelime:

Turks in South Dobdrudja Under Romanian Administration: Historical Perspective and Land Reform (1918-1940)

Öz:
fter the Second Balkan War, Romania incorporated South Dobruja in its borders. Since the majority of the population consisted of Turks and Bulgarians, the authorities in Bucharest have made efforts to integrate this region into Romania. An important issue followed by Romanian administrators was the property system of the region. The process of harmonizing property laws that were applied until 1913 with Romanian laws had significant effects on the communities living in the region and caused controversy. Considering that most of the Turks and Tatars lived in villages and engaged in agriculture, the property issue directly affected them. After South Dobrudja was included in the borders of Romania, the new administration did not deal with the resolution of old abuses and tried to ensure that the Bulgarians did not control economic life in the new lands. Their main goal was to change the population ratio. The Romanian authorities needed land for their extensive colonization program. As a result, many Turks and Tatars have found in emigration the solution for their problems. In addition to unpublished documents to clarify the subject, we also applied to newspapers and magazines of the time.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arhivele Ministerului Afacerilor Externe (A.M.A.E.) -fon Problema 71, cilt 100 Chestiunea Dobrogei
  • -fon 71/Turcia, cilt 59
  • Arhivele Naționale ale României (A.N.R.), fon Inspectoratul General al Jandarmeriei, dosya 1/1935
  • T. C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (B.C.A.), 030.10.00. (Başbakanlık Muamelât Genel Müdürlüğü Evrakı Kataloğu)/ 247-668-13
  • (1920) Treaty of Peace between the Allied and Associated Powers and Bulgaria and Protocol Signed at Neuilly-sur-Seine November 27, 1919, “Sessional Paper Sayı 42”, J. De Labroquerie Tache Printer to the Kings’s most excellent Majesty, Ottawa.
  • (1921) Lege Pentru Reforma Agrară din Oltenia, Muntenia, Moldova și Dobrogea, Imprimeria Statului, București.
  • Hamangiu, C., (1900-1942). Codul General al României (Romanya’nın kanunları), cilt XVIII, XXI, Leon Alcalay & Viața Românească, București.
  • Monitorul Oficial al României, no. 1 bis, 1/14 Nisan 1914.
  • Monitorul Oficial al României, Partea I-a, no. 148, 7 Temmuz 1930.
  • Arbore, A., (1919). “Contribuţiuni la Studiul Aşezărilor Tătarilor şi Turcilor în Dobrogea,” (Dobruca’daki Tatar ve Türk Yerleşimlerinin İncelenmesine Katkılar), Arhiva Dobrogei, Sayı: 2, 3-53.
  • Arbore, A., (1938). “Caracerul Etnografic al Dobrogei Sudice (Din Epoca Turcească Până la 1913)”, Analele Dobrogei XIX, Cilt: 2, 77-120.
  • Allard, C., (1857). Mission Médicale dans la Tatarie-Dobrutcha, Typographie Félix Malteste et Cie, Paris.
  • Anghel, F., (2008). “Războaiele Galante din Vecini. Stereotipuri Ale Istoriei Româno-Bulgare în 1913”, Vocația istoriei. Prinos profesorului Șerban Papacostea, Ed. Ovidius Cristea, Gheorghe Lazăr, Muzeul Brăilei Editura Istros, Brăila, 441 -452.
  • Batca, M., (2008). “Romanya-Dobroudja Türk Topluluğun Toplumsal Hafızasında Sarı Saltık Baba Babadağ Şehrinin Kuruluş Efsanesi”, I. Uluslararası Türk Dünyası Eren ve Evliyaları Kongresi Bildirileri, Ervak Yayınları, Ankara, 75-84.
  • Brătescu, C., (1938). “Populația Cadrilaterului între anii 1878-1938”, Analele Dobrogei, Cilt: 2, Sayı: XIX, 189-202.
  • Brătianu, A., (1928). Considerațiuni economice asupra reformei agrare (Toprak Reformuyla İlgili İktisadî Hususlar), Viața Românească, Iași.
  • Bușă, D., (2007). “Relațiile Româno-Bulgare în Perioada 1878-1914”, Români și Bulgari. Provocările Unei Vecinătăți, haz. Florin Anghel, Mariana Cojoc ve Magdalena Tiță, Cartea Universitară, București.
  • Ciocîltan, V., (2010). “Evoluția Semantică a Etnonimului Tătar” (Tatar Etnonimin Semantik Gelişimi), Moștenirea Istorică a Tătarilor (Tatarların Tarihi Mirası), haz. Gemil Tasin ve Pienaru Nagy, : Editura Academiei Române, București, 23-28.
  • Ciocîltan, V., (2012). “De la Tătari la Otomani: Mutații în Rețeaua Comerțului Pontic la Mijlocul Secolului XIV” (Tatarlardan Osmanlılara: XIV. Yüzyılda Karadeniz Ticaret Ağında Değişmeler), Moștenirea Istorică a Tătarilor (Tatarların Tarihi Mirası), 2. cilt, haz. Gemil Tasin ve Pienaru Nagy, Editura Academiei Române, București, 97-117.
  • Cristeodorescu, C., Ștefănescu-Priboi, D. C., (1922). Codul Legislațiunei de Expropiere Pentru Utilitate Național Pentru Uzul Organelor de Aplicare și Părților Interesate la Expropiere (Kamulaştırma Konusunda İcra Organları ve Paydaşlar için Ulusal Yarar için Kamulaştırma Kanunları), Tipografia România Nouă, București.
  • Çelebi, E., (1976). „Seyahatname”, Călători străini despre ţările române, haz. Mustafa Ali Mehmet, cilt VI, II. Kısım, Editura Știinţifică și Enciclopedică, Bucureşti.
  • Çetin, Turhan. (2008a). The Socio-economic Outcomes of the Last Turkish Migration (1989) From Bulgaria to Turkey. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3 (7), 241-270.
  • Çetin, Turhan. (2008b). “Bulgaristan’daki Soydaşlarımızın Türkiye’ye Göç Etme Süreçlerini Etkileyen Bazı Değişkenlerin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, (VIII)1, 55-75.
  • Danesco, G., (1903). “La Dobroudja,” Étude de Geographie Physique ét Etnographique, Imprimérié de L’independance Roumaine, București.
  • d’Hogguer, B., (1879). Renseignements sur la Dobrodja: son etat Actuel, Ses Ressources, et son Avenir, Imprimerie de L’Association Académique Roumanie, București.
  • Duţu, C., (1999). “Selgiukizii şi Dobrogea în Secolul al XIII-lea” (XIII. Asırda Selçuklular ve Dobruca), Analele Dobrogei, Cilt: 5, Sayı: 2, 21 -30.
  • Ekrem, M. A., (1994). Din istoria turcilor dobrogeni (Dobruca Türkleri’nin tarihinden), Editura Kriterion, București.
  • Fisher, A. W., (1987). “Emigration of Muslims from the Russian Empire in the Years After the Crimean War”, Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, Cilt: 35, Sayı: 3, 356-371.
  • Frunzănescu, A., (1939). Evoluția Chestiunii Agrare în România. Privire istorică-aspecte actualetendințe (Romanya’da Toprak Sorunun Gelişmesi. Tarihi Bakış-Çağdaş KonularEğilimler), Imprimeria Națională, București.
  • Ghiață, A., (1974). “Condițiile Instaurării Dominației Otomane în Dobrogea”, (Osmanlı’nın Dobruca’da Hakimiyetini Sağlanmasının Şartları), Studii Istorice sud-est Europene, Cilt: I, 43-126.
  • Güngör, H., Argunşah, M., (1998), Gagauzlar, Ötüken, Ankara.
  • Holband, M., ed. (1968). Călători străini despre Ţările Române (Yabancı Seyyahlar Romen Prenslikleri Hakkında) (1), Editura Ştiiţifică, Bucureşti.
  • İonescu, M. D., (2010). Dobrogia în Pragul Veacului al XX-lea. Geografia Matematică, Fisică, Politică, Economică și Militară. Partea I, Tipo Moldova, Iași.
  • İnalcık, H., (1991). “Dobrudja,” The Encyclopaedia of Islam (2), ed. B. Lewis, Ch. Pellat ve J. Schacht, E. J. Brill, Leiden.
  • İnalcık, H., (2002). “Kırım Hanlığı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (25), Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 450-458.
  • İnalcık, H., (2011). Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300-1600), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Karpat, K., (1994). “Dobruca,” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (9), Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 482-486.
  • Karpat, K. H., (2004). Balkanlar’da Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Karpat, K. H., (2010). Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • Kiel, M., (2009). “Sarı Saltuk,” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (36), Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 147-150.
  • Kırımlı, H., (2012). Türkiye’deki Kırım Tatar ve Nogay Köy Yerleşimleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Kolodziejczyk, D., (2001). The Crimean Khanate and Poland-Lituania, Brill, Leiden.
  • Kozelsky, M., (2014). “The Crimean War and the Tatar Exodus”, Russian-Ottoman Borderlands. The Eastern Question Reconsidered, Ed. Lucien J. Frary ve Mara Kozelsky, The University of Wisconsin Press, Madison, Wisconsin.
  • Maxim, M., (2012). O Istorie a Relațiilor Româno-Otomane, cu Documente noi din Arhivele Turcești. Perioada Clasică (1400-1600) (Türk Arşivlerinden Yeni Belgelerle Osmanlı- Romen İlişkilerin Bir Tarihi. Klasik Çağ (1400-1600)), 1. cilt, Editura Istros, Brăila.
  • Micu, C., (2012). From Peasants to Farmers? Agrarian Reforms and Modernisation in Twentieth Century Romania. A Case Study: Bordei Verde Commune in Braila County, Peter Lang, Frankfurt am Main.
  • Mihăilescu, F., çev., (1922). “Excursiune Agricolă în Dobrogea Făcută de Ion Ionescu dela Brad în Anul 1850,” (1850’de Dobruca’da Ion Ionescu dela Brad Tarafından Yapılan Bir Tarım Gezisi), Analele Dobrogei, Cilt: 3, Sayı: 1, 97-187.
  • Murat, (1928). “Un Glas Necăjit. Nedreptatea Demobilizaților” (Üzgün bir ses, Terhis Edilenlerin Haksızlığı), Revista Musulmanilor Dobrogeni, S: 3, s: 3.
  • Negoiță, C., (2008). Țara uitată. Cadrilaterul în timpul administrației românești 1913-1940, Editura Fundației Scrisul Românesc, Craiova.
  • Oberländer-Târnoveanu, E., Adam, V., (2005). “Tătarii din România. Schiță Istorică,” (Romanya’daki Tatarlar. Tarihi Kroki), Tătarii din România: Teme Identitare (Romanya’daki Tatarlar: Kimlik Meseleleri), Ed. Gabriel Andreescu, Editura Centrul pentru Drepturile Omului APADOR-CH, București.
  • Ocak, A. Y., (2011). Sarı Saltuk. Popüler İslam’ın Balkanlar’daki Destanî Öncüsü (XIII. Yüzyıl), Türk Tarih Kurumu, Ankara.
  • Omer, M., (2019). “The Bulgarian Interests and the Emigration from Romania to Turkey (1918- 1940)”, Türkiye-Romanya İlişkileri: Geçmiş ve Günümüz Uluslararasi Sempozyumu / International Symposium on Turkey-Romania Relations: Past and Present(2), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, s: 1419-1441.
  • Öztürk, Y. ed. (2015). Doğu Avrupa Türk Mirasının Son Kalesi Kırım, Çamlıca, İstanbul.
  • Pénacoff, I. S., (1929). Le Régime de la Propriété Rurale dans la Dobrudja du Sud, Sofia.
  • Popescu, A., (2008). “Dobrogea Otomană,” (Osmanlı Döneminde Dobruca), Dobrogea 1878- 2008 (Dobruca 1878-2008), haz. Valentin Ciorbea, Ex Ponto, Constanța.
  • Rădulescu, A., Bitoleanu, I., (1998). Istoria Dobrogei (Dobruca’nın tarihi), Editura Ex Ponto, Constanța.
  • Țăranu, G., (2014). “Nicolae Iorga’s Views on the Balkan Wars”, The Centenary of the Balkan Wars (1912-193). Contested Stances/100. Yılında Balkan Savaşları (1912-1913). İhtilaflı Duruşlar, Ed. Mustafa Türkeş, Türk Tarih Kurumu, Ankara, s: 407-413.
  • Ungureanu, G., (2009). Problema Cadrilaterului în Contextul Relațiilor Româno-Bulgare (1919- 1940), Editura Istros, Brăila.
  • Ülküsal, M., (1987). Dobruca ve Türkler, 2. baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
  • Vásáry, İ., (2015). Kumanlar ve Tatarlar - Osmanlı Öncesi Balkanlar’da Doğulu Askerler (1185- 1365), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Wittek, P., (1952). “Yazijioghlu Ali on the Christian Turks of the Dobruja”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, Cilt: XIV, Sayı: 3, 639-668.
APA Omer M (2020). Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). , 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
Chicago Omer Metin Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). (2020): 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
MLA Omer Metin Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). , 2020, ss.402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
AMA Omer M Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). . 2020; 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
Vancouver Omer M Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). . 2020; 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
IEEE Omer M "Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940)." , ss.402 - 418, 2020. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
ISNAD Omer, Metin. "Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940)". (2020), 402-418. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
APA Omer M (2020). Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(1), 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
Chicago Omer Metin Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 55, no.1 (2020): 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
MLA Omer Metin Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.55, no.1, 2020, ss.402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
AMA Omer M Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2020; 55(1): 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
Vancouver Omer M Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2020; 55(1): 402 - 418. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
IEEE Omer M "Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940)." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55, ss.402 - 418, 2020. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272
ISNAD Omer, Metin. "Romen İdaresindeki Güney Dobruca’da Türkler: Tarihî Perspektif Ve Toprak Reformu (1918-1940)". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 55/1 (2020), 402-418. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1272