ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

İslam Safa KAYA (Kırıkkale Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Kırıkkale, Türkiye)
Legal Hukuk Dergisi
13 0
Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 211 Sayfa Aralığı: 3015 - 3034 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-11-2020

ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
1. Dünya Savaşı içerisinde önemli bir yere sahip olan ÇanakkaleDeniz ve Kara Savaşları, çok ciddi çarpışmaların yaşandığı ve hukukiaçıdan çok boyutlu incelenmesi gereken savaşlardır. Dünya tarihindeyaşanan benzerleriyle karşılaştırıldığında bu savaşlarda çok daha fazlauluslararası hukuk ihlali gerçekleştirilmiştir. Nitekim, uluslararası cezahukuku ve dolayısıyla uluslararası insancıl hukuk ve silahlı çatışmalarhukuku hükümlerini içeren birçok uluslararası sözleşmede yer alan hüküm bu çatışmalarda göz ardı edilmiştir. Bu çerçevede; sivil yerleşimbirimlerine, kutsal mekanlara, hastane ve sargı merkezlerine yönelikgerçekleştirilen saldırılar, çatışmalarda kullanımı yasaklanmış silah vemühimmat kullanılması, savaşın seyri esnasında ele geçirilen savaş esirlerine yapılan kötü muameleler savaş hukuku ve uluslararası ceza hukuku açısından irdelenmesi gereken başlıca sorunlardır.Uluslararası insancıl hukuk, silahlı çatışma esnasında kullanılacakçatışma yöntemlerini sınırlandırmak suretiyle çatışmanın taraflarını vetaraf olmayan unsurları koruma amacını gütmektedir. Bu hukuk penceresinden bakıldığında, Çanakkale Savaşları’nda birçok ihlalin olduğugörülmektedir. Çanakkale Savaşları’nda sivil yerleşim birimlerine saldırılar düzenlenmiştir. Bölgedeki türbeler ve ibadethaneler birçok kez hedef alınmıştır. Ayrıca savaş esnasında kullanılan mermi ve teçhizatınyasak kapsamında olduğu belirlenmiştir. Hastanelerin ateş altında tutulması da bu hususta sözleşme hükümlerinin ihlali anlamına gelmektedir.
Anahtar Kelime:

EVALUATION THE BATTLES OF THE GALLIPOLI IN THE FRAMEWORK OF INTERNATIONAL CRIMINAL LAW AND HUMAN RIGHTS

Öz:
Naval and Land battles of Gallipoli, which have an important place in the First World War, are wars where very serious collisions occur and that need to be examined from a legal perspective. Compared to the similar battles in the history of the world, there were much more violations of international law in these battles. Indeed, the provisions contained in many international conventions, including the provisions of international criminal law and therefore international humanitarian law and law of armed conflicts, were ignored in these battles. In this scope; Attacks against civilian settlements, sanctuaries, hospitals and health centers, the use of weapons and ammunition prohibited in conflicts, illtreatment of prisoners of battle captured during the course of the battle are the main issues that need to be addressed both in terms of war and international criminal law. International humanitarian law aims to protect the parties of the battles and non-parties by limiting the methods of conflict to be used during armed battles. When viewed from this law window, it is seen that there are many violations in battles of Gallipoli. In battles of Gallipoli, attacks on civilian settlements were organized. Tombs and places of worship in the region have been targeted many times. It was also determined that the bullets and equipment used during the battle were within the scope of the prohibition. Keeping the hospitals under fire also means a violation of the terms of the contract.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aslan M Y, ‘Savaş Hukukunun Temel Prensipleri’ (2008) (79) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 235-274
  • Aslan M Y, ‘Çanakkale Savaşlarında İşlenen Savaş Suçları’ (2015) 2(1) Türkiye Noterler Birliği Dergisi 3-20
  • Cassese A, ‘The Martens Clause: Half a Loaf or Simply Pie in the Sky’ (2000) 11(1) The European Journal of İnternational Law (EJIL) 187-216.
  • Çelik E F, Milletlerarası Hukuk Cilt II (Filiz Kitabevi 1982)
  • Dağlar O, War, Epidemics And Medicine in the Late Otoman Empire (1912-1918), (Yeni Zamanlar Dağıtım 2008)
  • Ereker F A, ‘lkçağlardan Günümüze Haklı Savaş Kavramı’ (2004) 1(3) Uluslararası İlişkiler 1-36
  • Esenkaya A, ‘Çanakkale Muharebelerinde İtilaf Devletlerinin Savaş Hukukuna Aykırı Davranışları’ (2006) 4(4) Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 51-95
  • Fabre C, ‘Cosmopolitanism, Just War Theory and Legitimate Authorit’ (2008) 84(5) International Affairs 963-976
  • Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, V. Cilt Çanakkale Cephesi 2. Kitap Amfibi Harekat (1978)
  • Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, II. Cilt, (1980)
  • Grotius H, De Jure Belli Ac Pacis (1625)
  • Grotius H, On the Law of War and Peace (De Jure Belli Ac Pacis) A.C. and A.M. Campbell (çev.). (Batoche Books, Kitchener, 2001) 249-374
  • Johnson J T, ‘Haklı Savaş’, D. Miller (ed.), Bülent Peker ve Nevzat Kıraç (çev.), Blackwell’in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi I. Cilt, (Ümit Yayınları 1994)
  • Kanal H, ‘Osmanlı Belgelerine Göre Çanakkale Muharebeleri’nin Harp-Harekat Hukuku Açısından İncelenmesi’ Zekeriya Türkmen (ed.), 100. Yılında Çanakkale Zaferi Sempozyumu Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü 2015 503-527
  • Lacewing M, ‘Just War Theory’ (2010) <http://documents. routledge-interactive.s3.amazonaws.com/9781138793934/A2/Political/ JustWarTheory.pdf, Erişim Tarihi 14 Nisan 2020
  • Pazarcı H, Uluslararası Hukuk Dersleri, 4. Kitap (2nd edn Turhan Yayınları 2006)
  • Stahn C, 'Jus ad bellum', 'jus in bello'...'jus post bellum'?- Rethinking the Conception of the Law of Armed Force’ (2007) 17(5) The European Journal of International Law 921-943
  • Taşkıran C, ‘Çanakkale Savaşlarında İtilaf Devletlerinin Hasta ve Yaralılarımıza Saldırıları’ (2003) 1(1) Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 103-113
  • Zimmermann A, ‘The Second Lebanon War: Jus ad bellum, jus in bello and the Issue of Proportionality’, Armin von Bogdandy and Rüdiger Wolfrum (ed.) Max Planck Yearbook of United Nations Volume 11 (BRILL 2007) 99-142
  • ATASE Arşivi, 1/217, D. 51, Def.2, S.34
  • ATASE Arşivi, 4/8747, Kls. 3474, D. H.4, F. 1-15
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2413, Gömlek No: 46
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2412, Gömlek No: 11
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2099, Gömlek No: 9
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2099, Gömlek No: 10
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2416, Gömlek No: 49
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2179, Gömlek No: 3
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2100, Gömlek No: 6
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR. SYS, (Hariciye Siyasi), Dosya No: 2099, Gömlek No: 11
APA KAYA I (2020). ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 3015 - 3034.
Chicago KAYA ISLAM SAFA ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. (2020): 3015 - 3034.
MLA KAYA ISLAM SAFA ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2020, ss.3015 - 3034.
AMA KAYA I ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 3015 - 3034.
Vancouver KAYA I ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 3015 - 3034.
IEEE KAYA I "ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.3015 - 3034, 2020.
ISNAD KAYA, ISLAM SAFA. "ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ". (2020), 3015-3034.
APA KAYA I (2020). ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Legal Hukuk Dergisi, 18(211), 3015 - 3034.
Chicago KAYA ISLAM SAFA ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Legal Hukuk Dergisi 18, no.211 (2020): 3015 - 3034.
MLA KAYA ISLAM SAFA ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Legal Hukuk Dergisi, vol.18, no.211, 2020, ss.3015 - 3034.
AMA KAYA I ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Legal Hukuk Dergisi. 2020; 18(211): 3015 - 3034.
Vancouver KAYA I ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Legal Hukuk Dergisi. 2020; 18(211): 3015 - 3034.
IEEE KAYA I "ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ." Legal Hukuk Dergisi, 18, ss.3015 - 3034, 2020.
ISNAD KAYA, ISLAM SAFA. "ÇANAKKALE SAVAŞLARININ ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE İNSAN HAKLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ". Legal Hukuk Dergisi 18/211 (2020), 3015-3034.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 14:53

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları