EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI

Hoyladı, Adnan; DUMAN, SONER

EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI

Adnan HOYLADI, (Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye)

Soner DUMAN (Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye)

Bilimname

100 4

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 1049 - 1094 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-12-2020

EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI

Öz:

Hanefi mezhebinin teşekkülünde kurucu İmam Ebû Hanîfe’nin fıkıh düşüncesi vemetodu çok önemli olmakla birlikte ilk kuşak öğrencilerinin de çalışmalarıönemli bir rol oynamaktadır. Ebû Hanîfe, hocasının ders metodunu geliştirerekders halkasını bir akademi gibi çalıştırmış, bununla yetinmeyerek derslerdeöğrencileriyle birlikte ulaştıkları sonuçları tedvin ettirmiştir. O, kendi zamanınınalışılagelmiş ders işleme metodunun dışına çıkarak, öğrencilerinindüşüncelerine değer vermiş, onların kendilerini ifade etmelerine fırsattanımıştır. Ebû Hanîfe’nin meşhur dört öğrencisi Züfer b. Hüzeyl (ö. 158/775),Ebû Yusuf Ya‘kûb b. İbrahim (ö. 182/798), Muhammed b. el-Hasan eş-Şeybânî (ö.189/805) ve Hasan b. Ziyâd (ö. 204/819) Hanefi mezhebinin teşekkülünde çokönemli katkılar sunmuşlardır. Bununla birlikte meşhur olmayan ve sayıca çokdaha fazla olan öğrencilerin mezhebin teşekkülünde, Ebû Hanîfe’nin metot vefıkhî düşüncesinin özellikle uzak bölgelere yayılmasında çok önemli çabalarıbulunmaktadır. Özellikle Ebû Hanîfe’nin Horasan ve Mâverâünnehir’detanınmasını bu öğrencileri sağlamıştır. Bu öğrenciler, Belh, Merv, Semerkant,Buhara, Nîsâbûr, gibi şehirlerde ders halkaları teşekkül ettirerek Ebû Hanîfe’ninfıkhî ve kelamî görüşlerini bu ders halkalarında işlemişlerdir. Ayrıca buöğrenciler gittikleri yerlerde Cehmiyye gibi oluşumlarla mücadele etmişlerdir.Bunun yanında çeşitli eserler telif ederek literatüre katkıda bulunmuşlardır. Buöğrencilerden bazıları içtihat seviyesine ulaşmış, müftâ bih görüşünbelirlenmesinde onların içtihatlarına da başvurulmuştur. Bunun yanında kadılıkgörevi üstlenerek mezhebin kurumsallaşmasına katkıda bulunmuşlardır.

Anahtar Kelime:

THE COURSE RING OF ABU HANIFA AND THE CONTRIBUTION OF HIS UNFAMOUS STUDENTS IN FORMATION AND SPREAD OF THE HANAFI THOUGHT

Öz:

Although the idea of fiqh and method of founder Ebû Hanîfe is very important in the formation of the Hanefi sect, the works of the first-generation students also play an important role. As it is known, when Ebû Hanîfe was unable to answer a question in the fiqh area when he was interested in the subjects of the science of Kelam, He started the lessons of Hammâd b. Ebû Süleyman. He continued his fiqh collection for nearly twenty years alongside his teacher. When his teacher passed away, he became the head of the class by the request of his classmates. Ebû Hanîfe, who wanted the lessons to pass efficiently, required at least ten of his classmates to attend the lessons. With this request, he prevented the dispersion of the course ring, also had the opportunity to realize the course teaching method he had built with these ten experienced students. Ebû Hanîfe grouped the students according to their levels and formed three different course rings. Ebû Hanîfe introduced methods such as lesson learning brainstorming, discussion, debate and negotiation in his lessons. Ebû Hanîfe successfully applied the case study method, also called practice in today's legal education. He developed the course method of his teacher and operated the course ring like a fiqh academy. Ebû Hanîfe provided a democratic educational environment for his students, and students were able to express their thoughts freely in this environment.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR, Abdullah. Endülüste Hanefîlik. Konya: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2019.
AFGÂNÎ, Mevlevî Muhammed Molla Abdülkadir. “Ukûdu’l-cumân fî menâkıbı imâmi’l-â‘zam Ebî Hanîfeti’n-Nu‘mân (Tahkîk ve Dirâse)”. Câmiatü’l-Melik Abdülaziz, Külliyyetu’ş-Şerîa ve’d-Dirâsâtu’lİslâmiyye, Yüksek Lisans Tezi, 1399.
AKYÜZ, Vecdi. Dört Mezhep İmamı. İstanbul: İFAV Yayınları, 1996.
el-ASKALÂNÎ, Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali. Ref’u’l-isr an kudâtı Mısır. thk. Ali Muhammed Ömer. Kahire: Mektebetu’l-Hancî, 1998.
AYDINLI, Abdullah- Öğüt, Salim. “Ehl-i Hadis”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10/507-512. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
el-AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed Bedreddîn. el-Binâye şerhu’lHidâye. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000.
el-AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed Bedreddîn. Megânî’l-ahyâr fî şerhi Esâmî ricâlî meânî’l-âsâr. thk. Muhammed Hasan İsmail. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2006.
el-BÂBÂNÎ, İsmail b. Muhammed el-Bağdâdî. Hediyyetu’l-ârifîn esmâu’l-müellifîn ve âsâru’l-müellifîn. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, 1951.
el-BÂBERTÎ, Muhammed b. Muhammed. el-İnâye Şerhu’l-Hidâye. Kahire: Dâru’l-Fikr, ts.
BÂSELÛM, Mecdî. “Mukaddimetu’t-tahkîk”. Tefsîru’l-Mâturîdî (Te’vîlâtu ehli’s-sünne). kitap editörü Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed
el-Mâturîdî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005. BEDİR, Murteza. Fıkıh Mezhep Sünnet Hanefi Fıkıh Teorisinde Peygamber’in Otoritesi. İstanbul: DEM Ensar Neşriyat, 2. Basım, 2017.
el-BEKCERÎ, Ebû Abdullah Muğallatâ b. Halîc. İkmâlü Tehzîbi’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl. thk. Âdil İbn Muhammed- Usâme İbn İbrahim. Kahire: Dâru’l-Fâruku’l-Hadîse, 2001.
ÇEKER, Huzeyfe. “Hanefi Mezhebinin Fıkıh Silsileleri (Ebû Hanîfe’den Hicrî IV. Asrın Sonuna Kadar)”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 19 (2012), 163-201.
DUMAN, Soner. “Şâfiî’nin Kıyas Anlayışı”. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ePX_SaJ 0b35Gq45swKG3lF8DZvLkSO7iIOI_z7YZQ62NvI8VjN3Pyb3IcxkAc V6c
EBÛ ZEHRA, Muhammed. Ebû Hanîfe. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 3. Basım, 1960. EBÛ’L-HÂC, Salah Muhammed. İmâmü eimmeti’l-fukaha Ebû Hanîfe enNu’mân. Amman: Müessesetu’l-Varâk, 2006.
ENÇAKAR, Orhan. “Hanefî Mezhebi Nevâdir Literatürü”. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=FgmkGc hPKo23qQqBeqzVZi4oSlIx7CGcc2eDPxz5d4vp8pGHTV0nV6B61C U4Uppt
GÂVECÎ, Süleyman. Ebû Hanîfeti’n-Nu‘mân. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 5. Basım, 1993.
el-HATÎB EL-BAĞDÂDÎ, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit. Târîhu Bağdât. thk. Beşşâr Avvad. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2002.
el-HATÎB EL-BAĞDÂDÎ, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit. Târîhu Bağdât ve zuyûluhü. thk. Mustafa Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’lİlmiyye, 1417.
HAVVÂ, Ahmed Saîd. el-Medhal ilâ mezhebi’l-imâm Ebî Hanîfeti’n-Nu‘mân. Cidde: Dâru’l-Endelüsi’l-Hadrâ, 2002.
İBN ABDİLBER, Ebû Ömer Yusuf. el-İntikâ fî fedâili’s-selâseti’l-fukahâ. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
İBN ÂBİDÎN, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülaziz. Reddu’l-muhtâr alâ’d-Durri’l-muhtâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1992.
İBN ATIYYE, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib. Fihristü İbn Atıyye. thk. Muhammed Ebû’l-Ecfân- Muhammed ez-Zâhî. Beyrut: Dâru’lGarbi’l-İslâmî, 1983.
İBN HİBBÂN ET-TEMÎMÎ, Muhammed. es-Sikât. thk. Muhammed Abdülmuîd Hân. Haydarâbâd: Dâru’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1973.
İBN HÜMÂM, Kemaleddin Muhammed b. Abdülvâhid. Fethu’l-kadîr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts.
İBN KUTLUBOĞA, Eb’u’l-Fidâ Zeynü’d-Dîn Kâsım. Tâcu’t-terâcîm. thk. Muhammed Hayr Ramazan Yusuf. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1992.
İBN MÂZE, Burhaneddin Mahmud b. Ahmed. el-Muhîtu’l-burhânî fî’lfıkhi’n-Nu‘mânî. thk. Abdülkerim Sami el-Cündî. Beyrut: Dâru’lKutubi’l-İlmiyye, 2004.
İBN MUSA, Kâdı Iyâz. Tertîbu’l-medârik ve takrîbu’l-mesâlik. thk. Abdülkadir es-Sahrâvî. Mağrib: Matbaatu Fidâle, 1970.
İBN NEDÎM, Ebû’l-Ferec Muhammed b. İshak. el-Fihrist. thk. İbrahim Ramazan. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1997.
İBN NÜCEYM, Zeynü’d-Dîn b. İbrahim b. Muhammed. Bahru’r-râik, an Kenzü’d-dekâik. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, ts.
İBN SA’D EL-BAĞDÂDÎ, Ebû Abdullah Muhammed. et-Tabakâtu’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1990.
İBN YUNUS, Abdurrahman b. Ahmed. Târîhu İbn Yunus el-Mısrî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1421.
İBNÜ’L-AVVÂM ES-SAUDÎ, Ebû’l-Kâsım Abdullah b. Muhammed b. Yahya. Fedâilü Ebî Hanîfe ve ahbâruhu ve menâkıbuhu. thk. Latîfu’rRahmân el-Behrâicî. Mekke: el-Mektebetu’l-İmdâdiyye, 2010.
el-İSBAHÂNÎ, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. Bustânü’l-câmi‘ li cemîi‘ tevârîhi ehli’z-zamân. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmûrî. Beyrut: Mektebetu’l-Asriyye, 2002.
el-KÂSÂNÎ, Alâu’d-Dîn Ebû Bekr b. Mes’ûd. Bedâiu’s-sanâi fî tertîbi’ş-şerâi. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1986.
KÂTİP ÇELEBÎ, Mustafa Ahmed. Keşfu’z-zunûn an esâmî’l-kutub ve’l-funûn. Bağdat: Mektebetu’l-Müsennâ, 1941.
KÂTİP ÇELEBÎ, Mustafa Ahmed. Süllemü’l-vusûl ilâ tabakâti’l-fuhûl. thk. Mahmûd Abdülkadir el-Arnavûd. İstanbul: Mektebetu İrsîkâ- İRCİCA, 2010.
KAYA, Eyyüp Said. “Nûh b. Ebû Meryem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 33. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
KEHHÂLE, Ömer Rıza. Mu‘cemu’l-müellifîn. Beyrut: Dâru’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
el-KELBÎ, Ebû’l-Haccâc Yusuf b. Abdurrahman b. Yusuf. Tehzîbu’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl. thk. Beşşâr Avvad Ma’rûf. Beyrut: Müessesetu’rRisâle, 1980.
el-KEVSERÎ, Muhammed Zâhid. el-İmtâ‘ bi sîreti’l-imâmeyn. Kahire: elMektebetu’l-Ezheriyye li’t-Turâs, ts.
el-KEVSERÎ, Muhammed Zâhid. Fıkhu ehl-i Irak ve hadîsühüm. thk. Abdülfettah b. Muhammed Ebû Gudde. Kahire: el-Mektebetu’lEzheriyye li’t-Turâs, 2002.
el-KEVSERÎ, Muhammed Zâhid. Hüsnü’t-tekâdî fî sîreti’l-imâm Ebî Yusuf elkâdî. Kahire: Mektebetu’l-Ezheriyye li’t-Turâs, 2002.
el-KEVSERÎ, Muhammed Zâhid. Lemehâtu’n-nazar fî sîreti’l-imam Züfer. Kahire: Mektebetu’l-Ezheriyye li’t-Turâs, ts.
KILIÇER, M. Esat. “Ehl-i Re’y”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10/520-524. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
el-KİNDÎ, Ebû Amr Muhammed b. Yusuf. Kitâbu’l-vulât ve kitâbu’l-kudât. thk. Muhammed Hasan İsmail- Ahmed Ferîd el-Mezîdî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003.
KOCA, Ferhat. “Hanefî Mezhebinin Kurucu İmamları Arasındaki Kişisel İlişkiler”. İslâmî İlimler Dergisi 3/1 (Bahar 2008), 63-97.
KÖSE, Saffet. “İbn Ebû Leylâ, Muhammed b. Abdurrahman”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 436-437. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
KÖTEN, Arif. “İbn Ferrûh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 19. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
el-KUREŞÎ, Abdülkadir b. Muhammed b. Muhammed Ebî’l-Vefa. Cevâhiru’l-mudiyye fi tabakâti’l-Hanefiyye. thk. Abdulfettah Muhammed el-Hılv. Kahire: Dâru Hicr, 1993.
el-LÂHİDÂN, Dahîl b. Sâlih. Turuku’t-tahrîc bihasebi’r-râvi’l-a‘lâ. Medine: el-Câmiatü’l-İslamiyye, 1422.
el-LEKNEVÎ, Ebû’l-Hasanât Abdülhayy. Fevâidu’l-behiyye fî terâcîmi’lHanefiyye. thk. Muhammed Bedrettin Ebû’l-Firâs en-Ne‘sânî. Mısır: Dâru’s-Saâde, 1324.
el-MAĞRİBÎ, Ebû’l-Arab Muhammed b. Ahmed. Tabakâtu ulemâi İfrîkiyye ve kitâbu Tabakâti ulemâi Tûnus. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’lLübnâniyye, ts.
MANSUR, Koçinkağ. Erken Dönem İslam Hukuk Düşüncesinde Re’y ve Hadis. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2018.
el-MAVSÎLÎ, Abdullah b. Muhammed. el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-muhtar. thk.
Mahmûd Ebû Dakîka. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1937.
el-MEKKÎ, Muvaffak b. Ahmed - Kerderî, Hâfizu’d-Dîn b. Muhammed el-.
Menâkıbu Ebî Hanîfe. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1981.
MENCUVEYH, Ebû Bekir Ahmed b. Ali. Ricâlü Sahîhi Müslim. thk. Abdullah el-Leysî. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1407.
el-MERGİNÂNÎ, Ebû’l-Hasan Ali b. Ebî Bekir. el-Hidâye şerhu Bidâyeti’lmübtedî. thk. Tallâl Yusuf. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
en-NAKÎB, Ahmed b. Muhammed Nasîreddîn. el-Mezhebu’l-Hanefî. Riyad: Mektebetu’r-Rüşd, 2001.
en-NÛRÎ, Seyyid Ebû’l-Meâtî vd. el-Câmiu fî’l-cerh ve’t-ta‘dîl. Beyrut: Âlemu’l-Kutub, 1992.
ÖZAFŞAR, Mehmet Emin. “Vekî‘ b. Cerrâh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 8-9. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
ÖZEL, Ahmet. Hanefi Fıkıh Alimleri. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
ÖZEL, Ahmet. İmam Ebû Hanîfe ve Hanefi Mezhebi. Ankara: DİB Yayınları, 3. Basım, 2018.
es-SAYMERÎ, Ebû Abdullah Hüseyin b. Ali. Ahbâru Ebî Hanîfe ve ashâbihi. Beyrut: Âlemu’l-Kutub, 1985.
es-SEMERKANDÎ, Ebû’l-Leys Muhammed b. Ahmed. Uyûnü’l-mesâil. thk.
Selahaddîn en-Nâhî. Bağdat: Matbaatu Es’ad, 1382.
es-SERAHSÎ, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed. el-Mebsût. Beyrut: Dâru’lMa‘rife, 1993.
SEZGİN, Fuat. Târîhu’t-turâsi’l-Arabî- Ulûmu’ş-şer’iyye. çev. Mahmûd Fehmî Hicazî. Riyad: Câmiatü’l-İmâm Muhammed b. Suûd elİslâmiyye, 1991.
es-SUĞDÎ, Ebû’l-Hasan Ali b. Hüseyin. en-Nütef fî’l-fetâvâ. thk. Selahaddîn en-Nâhî. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1984.
es-SUYÛTÎ, Abdurrahman b. Ebî Bekir Celâleddîn. Tebyîdu’s-sahîfe bi menâkıbı Ebî Hanîfe. thk. Mahmud Muhammed Mahmud Hasan Nassâr. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1990.
eş-ŞAHHÂMÎ, Ebû’l-Kâsım Zâhir b. Tâhir. Cüz’ü tuhfeti îdi’l-fıtr. thk. Abdülaziz Muhtar İbrahim. Riyad: Câmiatü’l-Melik Suûd, 1429.
eş-ŞEYBÂNÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Hasan. el-Asl. thk. Mehmet Boynukalın. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2012.
eş-ŞEYBÂNÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Hasan. el-Hucce alâ ehli’lMedîne. thk. Mehdî Hasan el-Keylânî el-Kâdirî. Beyrut: Âlemu’lKutub, 3. Basım, 1403.
ŞİMŞEK, Murat- Kütük, Şaban. “Bekir ez-Zerencerî’nin Menâkıbu Ebî Hanîfe Adlı Eseri: Tahkik ve Değerlendirme”. İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi 1/1 (Haziran 2018), 67-167.
et-TEMÎMÎ, Takıyyuddîn b. Abdülkâdir ed-Dârî. et-Tabakâtu’s-seniyye fî terâcimi’l-Hanefiyye. thk. Abdulfettah Muhammed el-Hılv. Kahire: Lecnetu İhyâi’t-Turâsi’l-İslâmî, 1970.
et-TRABLÛSÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed. Mevâhibü’l-celîl fî şerhi Muhtasari halîl. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 3. Basım, 1992.
VEKÎ’, Ebû Bekir Muhammed b. Halef ed-Dabbiyyi’l-Bağdâdî. Ahbâru’lkudât. thk. Abdülaziz Mustafa el-Merâğî. Mısır: el-Mektebetu’tTârihiyyetu’l-Kübrâ, 1947.
el-YAHSABÎ, Ebû’l-Fadl Iyâz b. Musa. Tertibu’l-medârik ve takrîbu’lmesâlik. thk. İbn Tâvît et-Tancî. Muhammediye: Matbaatu Fidâle, ts.
ez-ZEBÎDÎ, Zeynü’d-dîn Ahmed b. Ahmed. Sahîhi Buhârî Muhtasarı ve Tecrîd-i Sarîh Tercemesi. çev. Ahmed Naim. Ankara: DİB Yayınları, 4. Basım, 1976.
ez-ZEHEBÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Menâkıbı imam Ebî Hanîfe ve sahibeyhi. thk. Ebû’l-Vefâ el-Afgânî- Muhammed Zâhid elKevserî. Haydarâbâd: Lecnetu İhyâi’l-Meârifi’n-Numaniyye, 4. Basım, 1419.
ez-ZEHEBÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Mîzânü’l-i’tidâl fî nakdi’r-ricâl. thk. Ali Muhammed el-Beccâvî. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1963.
ez-ZEHEBÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb Arnavûd. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 3. Basım, 1985.
ez-ZEHEBÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Târîhu’l-İslâm ve vefeyâtu’l-meşâhîr ve’l-a’lâm. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmûrî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1993.
ez-ZEYLÂÎ, Osman b. Ali Fahreddîn. Tebyînü’l-hakâik şerhu Kenzü’ddekâik ve Hâşiyetu’ş-Şilbî. Kahire: el-Matbaatu’l-Kübrâ’l-Emîriyye, 1313.
ez-ZİRİKLÎ, Hayreddîn b. Mahmûd. el-A’lâm. Beyrut: Dâru’l-İlm li’lMelâyîn, 15. Basım, 2002.

APA	Hoyladı A, DUMAN S (2020). EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. , 1049 - 1094.
Chicago	Hoyladı Adnan,DUMAN SONER EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. (2020): 1049 - 1094.
MLA	Hoyladı Adnan,DUMAN SONER EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. , 2020, ss.1049 - 1094.
AMA	Hoyladı A,DUMAN S EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. . 2020; 1049 - 1094.
Vancouver	Hoyladı A,DUMAN S EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. . 2020; 1049 - 1094.
IEEE	Hoyladı A,DUMAN S "EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI." , ss.1049 - 1094, 2020.
ISNAD	Hoyladı, Adnan - DUMAN, SONER. "EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI". (2020), 1049-1094.

APA	Hoyladı A, DUMAN S (2020). EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. Bilimname, 0(41), 1049 - 1094.
Chicago	Hoyladı Adnan,DUMAN SONER EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. Bilimname 0, no.41 (2020): 1049 - 1094.
MLA	Hoyladı Adnan,DUMAN SONER EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. Bilimname, vol.0, no.41, 2020, ss.1049 - 1094.
AMA	Hoyladı A,DUMAN S EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. Bilimname. 2020; 0(41): 1049 - 1094.
Vancouver	Hoyladı A,DUMAN S EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI. Bilimname. 2020; 0(41): 1049 - 1094.
IEEE	Hoyladı A,DUMAN S "EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI." Bilimname, 0, ss.1049 - 1094, 2020.
ISNAD	Hoyladı, Adnan - DUMAN, SONER. "EBÛ HANÎFE’NİN DERS HALKASI VE ONUN MEŞHUR OLMAYAN ÖĞRENCİLERİNİN HANEFİ DÜŞÜNCESİNİN TEŞEKKÜLÜNE VE YAYILMASINA KATKILARI". Bilimname 41 (2020), 1049-1094.