Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri

KONŞUK ÜNLÜ, Hande; Çöp, Esra; Üneri, Özden; Uygun, Sabide Duygu; özdel, kadir

doi:10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299

Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri

Sabide Duygu UYGUN, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniği, Ankara, Türkiye)

Esra ÇÖP, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Şehir Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniği, Ankara, Türkiye)

Kadir ÖZDEL, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Ankara, Türkiye)

Hande KONŞUK ÜNLÜ, (Hacettepe Üniversitesi, Halk Sağlığı Enstitüsü, Epidemiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Özden ÜNERİ (Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara Şehir Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniği, Ankara, Türkiye)

Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi

16 2

Yıl: 2020 Cilt: 27 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 91 - 95 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299 İndeks Tarihi: 11-11-2020

Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri

Öz:

Amaç: Madde Kullanımı Risk Profili ölçeği (MKRPÖ) madde kullanımına yatkınlıkla ilişkilendirilen kişilik özelliklerini ölçmek amacı ilegeliştirilmiş; anksiyete duyarlılığı, kendinden hoşnutsuzluk, heyecan arama ve dürtüsellik olmak üzere 4 faktörden oluşan geçerli ve güvenilirbir ölçektir. Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışmasında açıklayıcı faktör analizi (AFA) ile faktör yapısı belirlenmiş, ancak buyapının madde kullanımı ile ilişkili 4 kişilik özelliğine kuramsal uygunluğu doğrulanamamıştır. Bu çalışmada, MKRPÖ’nün faktör yapısınınkurama uygunluğu doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilerek ileri psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda, daha önce AFA ile faktör yapısının belirlendiği MKRPÖ’nün Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlikçalışmasındaki yaş ortalaması 15,58 (±1,03) olan 14-19 yaş aralığındaki 875 ergenden oluşan örneklem evren olarak kullanılmıştır.Çalışmamızın örneklemi, evrendeki yüksek ve düşük sosyoekonomik düzeyi temsil eden, liselerde öğrenim gören öğrencilerden tabakalıörnekleme yöntemiyle basit rastgele ve farklı oranlarda olacak şekilde 436 ergen olarak belirlenmiştir. Yirmi üç maddelik dört faktörden oluşanölçeğin faktör yapısının DFA ile doğrulanmasında, IBM AMOS ver. 23.0 programı kullanılmıştır. Modelin uyumunun değerlendirilmesinde,ki-kare/serbestlik derecesi (sd), Uyum İyiliği indeksi (GFİ), Düzeltilmiş İyilik testi (AGFİ) ve kök ortalama hata yaklaşımı karesi (RMSEA) GFİhesaplanmıştır.Bulgular: DFA sonucundan elde edilen standartlaştırılmış faktör yükleri 0,31-0,86 değerleri arasında bulunmuştur. Modelin uyumunu dahaiyileştirmek için modifikasyon indekslerinin önerdiği 7. ile 23. maddelere ve 3. ile 12. maddelere ilişkin hatalar arasında ilişki tanımlanmıştır.Hesaplanan GFİ’lerinden ki-kare/sd değeri 3,305 olarak saptanmıştır. Diğer bir uyum indeksi RMSEA, 0,058 olarak bulunmuştur. Diğer uyumindeks değerlerine bakıldığında, GFİ 0,91 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler modelin iyi bir uyum gösterdiğine işaret etmektedir. Son olarakAGFİ 0,89 değeri ile kabul edilebilir olarak tespit edilmiştir.Sonuç: Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgular ile modelin kurama iyi bir uyum gösterdiği izlenmiş olup 23 maddelik 4 faktörlü ölçeğin yapıgeçerliliği desteklenmiştir.

Anahtar Kelime:

Advanced Psychometric Properties of the Turkish Adaptation of the Substance Use Risk Profile Scale

Öz:

Objectives: Substance Use Risk Profile scale (SURPS) measuring the personality traits associated with susceptibility to substance use is a valid and reliable questionnaire. In the validity and reliability study of the Turkish adaptation for SURPS, the factor structure was determined by the explanatory factor analysis but the theoretical suitability of this structure to the personality traits (anxiety sensitivity, lack of selfcontentment, sensation seeking and impulsivity) could not be confirmed. In this study, it was aimed to test the theoretical suitability of the factor structure by confirmatory factor analysis (CFA). Materials and Methods: The universe of our study was the sample consisting of 875 adolescents aged between 14 and 19 years with a mean age of 15.58 (±1.03) years for the Turkish validity and reliability study of the SURPS. The sample of our study was determined as 436 adolescents chosen from participants in the universe by stratified sampling method. IBM AMOS ver. 23.0 program was used in the verification of the factor structure of the 23-item 4-factor scale with CFA. In evaluating the fit of the model, chi-square/degree of freedom (chi-square/sd), Goodness of Fit index (GFI), Adjusted Goodness of test (AGFI) and root mean square of error approximation (RMSEA) goodness of fit indices were calculated. Results: Standardized factor loads obtained with CFA were found between 0.31 and 0.86. In order to further improve the fit of the model, the relationship between errors related to the items 7 and 23, and 3 and 12 suggested by the modification indexes was defined. The chi-square/sd, RMSEA, GFI and AGFI values from calculated goodness of fit indices were determined as 3.305, 0.058, 0.91 and 0.89, respectively. Conclusion: With our findings, it was observed that the model showed a good fit with the theory, and the construct validity of the 23-item 4-factor scale was supported.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Peiper NC, Ridenour TA, Hochwalt B, Coyne-Beasley T. Overview on Prevalence and Recent Trends in Adolescent Substance Use and Abuse. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2016;25:349-365.
2. Borus J, Parhami I, Levy S. Screening, Brief Intervention, and Referral to Treatment. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2016;25:579-601.
3. LeNoue SR, Riggs PD. Substance Abuse Prevention. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2016;25:297-305.
4. Woicik PA, Stewart SH, Pihl RO, Conrod PJ. The Substance Use Risk Profile Scale: a scale measuring traits linked to reinforcementspecific substance use profiles. Addict Behav. 2009;34:1042-1055.
5. Ali A, Carre A, Hassler C, Spilka S, Vanier A, Barry C, Berthoz S. Risk factors for substances use and misuse among young people in France: What can we learn from the Substance Use Risk Profile Scale? Drug Alcohol Depend. 2016;163:84-91.
6. Anthony ABH, Brunelle C. Substance use in incarcerated male offenders: Predictive validity of a personality typology of substance misusers. Addict Behav. 2016;53:86-93.
7. Canfield M, Gilvarry C, Koller SH. Psychometric Proprities of the Substance Use Risk Profile Scale - Brazilian Version. International Journal of Mental Health and Addiction. 2014;13:204-214.
8. Castellanos-Ryan N, O’Leary-Barrett M, Sully L, Conrod P. Sensitivity and specificity of a brief personality screening instrument in predicting future substance use, emotional, and behavioral problems: 18-month predictive validity of the Substance Use Risk Profile Scale. Alcohol Clin Exp Res. 2013;37(Suppl 1):E281-290.
9. Castonguay-Jolin L, Perrier-Menard E, Castellanos-Ryan N, Parent S, Vitaro F, Tremblay RE, Garel P, Seguin JR, Conrod PJ. SURPS French version validation in a Quebec adolescent population. Canadian journal of psychiatry Revue canadienne de psychiatrie. 2013;58:538- 545.
10. Chandrika Ismail A, De Alwis Seneviratne R, Newcombe PA, Wanigaratne S. A model of substance abuse risk: adapting to the Sri Lankan context. Evaluation review. 2009;33:83-97.
11. Schlauch RC, Crane CA, Houston RJ, Molnar DS, Schlienz NJ, Lang AR. Psychometric Evaluation of the Substance Use Risk Profile Scale (SURPS) in an Inpatient Sample of Substance Users Using CueReactivity Methodology. J Psychopathol Behav Assess. 2015;37:231- 246.
12. Saliba AJ, Moran C, Yoo Y. The Substance Use Risk Profile Scale: comparison of norms and outcomes for Australian and Korean adults. International Journal of Mental Health and Addiction. 2014;12:538-547.
13. Robles-Garcia R, Fresan A, Castellanos-Ryan N, Conrod P, Gomez D, Dominguez MEGQ, Rafful C, Real T, Vasquez L, Medina-Mora ME. Spanish version of the Substance Use Risk Profile Scale: factor structure, reliability, and validity in Mexican adolescents. Psychiatry Res. 2014;220:1113-1117.
14. Omiya S, Kobori O, Tomoto A, Igarashi Y, Iyo M. Personality and substance use in Japanese adolescents: The Japanese version of Substance Use Risk Profile Scale. Personality and Individual Differences. 2015;76:153-157.
15. Newton NC, Barrett EL, Castellanos-Ryan N, Kelly E, Champion KE, Stapinski L, Conrod PJ, Slade T, Nair N, Teesson M. The validity of the Substance Use Risk Profile Scale (SURPS) among Australian adolescents. Addict Behav. 2016;53:23-30.
16. Memetovic J, Ratner PA, Richardson CG. Gender-based measurement invariance of the substance use risk profile scale. Addict Behav. 2014;39:690-694.
17. Malmberg M, Overbeek G, Monshouwer K, Lammers J, Vollebergh WA, Engels RC. Substance use risk profiles and associations with early substance use in adolescence. J Behav Med. 2010;33:474-485.
18. Jurk S, Kuitunen-Paul S, Kroemer NB, Artiges E, Banaschewski T, Bokde ALW, Büchel C, Conrod P, Fauth-Bühler M, Flor H, Fouin V, Gallinat J, Garavan H, Heinz A, Mann KF, Nees F, Paus T, Pausova Z, Poustka L, Rietschel M, Schumann G, Struve M, Smolka MN, IMAGEN consortium. Personality and substance use: psychometric evaluation and validation of the Substance Use Risk Profile Scale (SURPS) in English, Irish, French, and German adolescents. Alcohol Clin Exp Res. 2015;39:2234-2248.
19. Krank M, Stewart SH, O’Connor R, Woicik PB, Wall AM, Conrod PJ. Structural, concurrent, and predictive validity of the Substance Use Risk Profile Scale in early adolescence. Addict Behav. 2011;36:37-46.
20. Conrod P, Woicik P. Validation of a four-factor model of personality risk for substance abuse and examination of a brief instrument for assessing personality risk. Addict Biol. 2002;7:329-346.
21. Uygun SD, Cop E, Uneri OS, Ozdel K, Atar E, Munir KM. Psychometric evaluation of the Turkish version of the Substance Use Risk Profile Scale in adolescents. Journal of ethnicity in substance abuse. 2019:1- 16.
22. Schmitt TA. Current methodological considerations in exploratory and confirmatory factor analysis. Journal of Psychoeducational Assessment. 2011;29:304-321.
23. Byrne BM. Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts. Applications, and Programming. (2nd ed). Mahwah; New Jersey; 2001.
24. Suhr DD. Exploratory or confirmatory factor analysis? 2006:200- 301.
25. Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2017;46:74-85.

APA	Uygun S, Çöp E, özdel k, KONŞUK ÜNLÜ H, Üneri Ö (2020). Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. , 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
Chicago	Uygun Sabide Duygu,Çöp Esra,özdel kadir,KONŞUK ÜNLÜ Hande,Üneri Özden Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. (2020): 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
MLA	Uygun Sabide Duygu,Çöp Esra,özdel kadir,KONŞUK ÜNLÜ Hande,Üneri Özden Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. , 2020, ss.91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
AMA	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. . 2020; 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
Vancouver	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. . 2020; 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
IEEE	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö "Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri." , ss.91 - 95, 2020. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
ISNAD	Uygun, Sabide Duygu vd. "Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri". (2020), 91-95. https://doi.org/10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299

APA	Uygun S, Çöp E, özdel k, KONŞUK ÜNLÜ H, Üneri Ö (2020). Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 27(2), 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
Chicago	Uygun Sabide Duygu,Çöp Esra,özdel kadir,KONŞUK ÜNLÜ Hande,Üneri Özden Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 27, no.2 (2020): 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
MLA	Uygun Sabide Duygu,Çöp Esra,özdel kadir,KONŞUK ÜNLÜ Hande,Üneri Özden Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, vol.27, no.2, 2020, ss.91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
AMA	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2020; 27(2): 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
Vancouver	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2020; 27(2): 91 - 95. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
IEEE	Uygun S,Çöp E,özdel k,KONŞUK ÜNLÜ H,Üneri Ö "Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri." Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 27, ss.91 - 95, 2020. 10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299
ISNAD	Uygun, Sabide Duygu vd. "Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin Türkçe Uyarlamasının İleri Psikometrik Özellikleri". Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 27/2 (2020), 91-95. https://doi.org/10.4274/tjcamh.galenos.2020.80299