Yıl: 2020 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 69 - 78 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17097/ataunizfd.600314 İndeks Tarihi: 12-11-2020

Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Öz:
Bu çalışma, Erzurum İli Uzundere İlçesi merkez ve köylerinden (Ulubağ, Çağlayan, Gölbaşı ve Kirazlı) farklı fizyoğrafyaya(taban ve yamaç) sahip sebze ve meyve bahçelerinden alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirlemekamacı ile yapılmıştır. Bu amaçla meyve ve sebze yetiştiriciliğinin yoğun olduğu Uzundere merkez ile Ulubağ, Çağlayan, Gölbaşıve Kirazlı köylerinde belirlenen (her köyden 4 bahçe) 20 bahçeden alınan toprak örneklerinde tekstür, pH, EC, kireç, organikmadde, yarayışlı P, değişebilir potasyum (K), değişebilir kalsiyum+magnezyum (Ca+Mg) ve değişebilir sodyum (Na), katyondeğişim kapasitesi (KDK), bitki tarafından alınabilir demir, çinko, mangan ve bakır (Fe, Zn, Mn ve Cu) analizleri yapılmıştır.Analiz sonuçlarına göre çalışma alanlarından alınan toprak örnekleri genel olarak kaba bünyeli, pH’ları nötr ve hafif alkalin (pH7.34-7.90), EC değerleri 0.31-0.89 dS m-1 olup tuzsuz, kireç içerikleri az ve orta (%1.39-7.87), organik madde miktarları orta veyeterli (%2.23 ile %7.10), yarayışlı fosfor içerikleri orta ve yeterli (73.7-355.4 kg P2O5 ha-1), sınıfında yer almaktadır. DeğişebilirK içerikleri 0.12-2.06 me 100g-1, değişebilir Ca+Mg içerikleri 10.51 ile 21.57 me 100g-1 ve değişebilir Na içerikleri ise 0.57-1.06me 100g-1 arasında değişmektedir. Diğer taraftan yarayışlı Fe, Zn, Mn ve Cu içerikleri sırasıyla 0.71-2.73, 0.96-4.52, 4.60-16.40ve 1.14-4.14 ppm arasında belirlenmiştir. Toprak örnekleri arasında bağımlı değişkenler açısından bir farklılığın olup olmadığınıtespit etmek amacıyla yapılan bağımsız gruplara ait t testi (Independent Sample t Test) sonucunda OM, değişebilir Ca+Mg, KDK,Zn ve Mn bakımından gruplar arasında çok önemli (p<0.01) farklılıkların olduğu tespit edilmiş, diğer parametreler açısından birfarkın bulunmadığı saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Determination of Some Physical and Chemical Properties of Soil Examples from Fruit and Vegetable Gardens with Different Fizyografy to Uzundere District

Öz:
This study was carried out to determine some physical and chemical properties of soil samples taken from fruit and vegetable gardens with different fizyografy (base and slope) from Uzundere District centers and its villages Ulubağ, Çağlayan, Gölbaşı and Kirazlı (four garden from each village). For this purpose, soil samples were collected and analyzed from Uzundere center, where the fruits and vegetables were common grown, and the gardens determined in the villages of Ulubağ, Çağlayan, Gölbaşı and Kirazlı. The soil analysis results were compared with the limit values and the nutrition and fertility status of the soils was determined. According to the results, soil samples had rough textures. pH’s of the samples were neutral and slightly alkaline (pH 7.34-7.90), EC values were 0.31-0.89 dS m-1 and classified as a salt-free, lime contents were moderate (1.39-7.87%), organic matter contents were medium and sufficient (2.23%-7.10%), available phosphorus contents were medium and sufficient (7.37- 35.54 kg P2O5 da -1 ), exchangeable K contents ranges from 0.12 to 2.06 me 100g-1 , exchangeable Ca+Mg contents ranges from 10.51 to 21.57 me 100g-1 and exchangeable Na 0.57-1.06 me 100g-1 . Also, available Fe, Zn, Mn and Cu contents were between 0.71-2.73, 0.96-4.52, 4.60-16.40 and 1.14-4.14 mg kg-1 respectively. In order to determine whether there is a difference between fruit and vegetable gardens soils in terms of dependent variables, independent samples t test (Independent Sample t Test) was performed and according to the results there were significant differences between the groups in terms of OM, ECa + Mg, CEC, Zn and Mn (p <0.01). There was no difference in terms of other soil properties.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim, 2012. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu verileri (Erişim Tarihi: 25 Mart 2018)
  • Anonim, 2016. https://atilagirgin.weebly.com/toprakanalizleri-de287erlendirme-oumllccediluumlve-standartlar305.html (Erişim Tarihi: 22 Temmuz 2017).
  • Anonim, 2017a. https://www.ulusal.com.tr/ekonomi/kisi-basinayilda-kac-kilo-meyve-yiyoruz-tuik-acikladih152584.html (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2018)
  • Anonim, 2017b. https://www.dunya.com/ekonomi/en-fazlabuğday-ve-domates-tuketiliyor -haberi-383128 (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2018)
  • Anonim, 2018. https://www.haritamap.com/yer/ ulubag-koyu-uzundere (Erişim tarihi: 27 Şubat 2018)
  • Aydın, A., Sezen, Y., 1995. Toprak Kimyası Laboratuvar Kitabı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 174, Erzurum
  • Başaran, M., Okant, M., 2005. Bazı toprak özelliklerinin Eldivan yöresinde yetiştirilen kirazların beslenme durumu üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (2) 115-119.
  • Baysal, A., 2000. Genel Beslenme, Hatipoğlu Yayınları, 10. Basım, Ankara, 194 s.
  • Cemeroğlu, B., Yemenicioğlu, A., Özkan, M., (2001). Meyve ve Sebzelerin Bileşimi ve Soğukta Depolanmaları. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No: 24 , Ankara. 328 s.
  • Ceyhun-Sezgin, A.E., 2013. Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi. Her Yönüyle Gıda Kitabı, Sidaş Medya Ltd. Şti., 85-120.
  • Doğanay, H., 2007. Ekonomik Coğrafya 3: Ziraat Coğrafyası. Aktif Yayınevi, Erzurum.
  • Gee, G.W., Bauder, J.W., 1986. Particle-Size Analysis. Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods Second Edition. pp: 383-441.
  • Güçdemir, İ.H., 2006. Türkiye Gübreler ve Gübreleme Rehberi. T.C T.B.K. TAGEM Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları Genel Yayın No:231, Teknik Yayınlar No: T69, Ankara.
  • SAS, 2008. The SAS System for Microsoft Windows R 8.2 SAS Instute.
  • Kökosmanlı, M., Keleş, F. 1996a. Kuşburnu ve kuşburnu çayında C vitamini. Gümüşhane Valiliği KTÜ Orman Fakültesi, Kuşburnu Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 5-6 Eylül 1996, Gümüşhane, s: 245-252.
  • Kökosmanlı, M., Keleş, F., 1996b. Pektik maddeler ve sağlık üzerine etkileri. Gıda Sanayi, 44: 27- 29.
  • Kökosmanlı, M., Keleş, F., 2000. Erzurum’da yetiştirilen kızılcık meyvesinin marmelat ve pulpa işlenerek değerlendirilmesi. Gıda, 25 (4): 289-298.
  • Lindsay, W.L., Norwell, W.A., 1969. Development of DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Soc. Amer. Proc., 33: 49-54.
  • McLean, E.O., 1982. Soil Hand Lime Requirement. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 199- 224.
  • Nelson, D.W., Sommers, L.E., 1982. Organic Matter. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 574-579.
  • Nelson, R. E., 1982. Carbonate and Gypsum. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 191-197.
  • Olsen, S.R., Sommers, L.E., 1982. Phosphorus. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 403-427.
  • Özkan, C.F., Arpacıoğlu, A.E., Arı, N., Demirtaş, E.I., Asri, F.Ö., 2009. Antalya Bölgesı̇’nde elma yetı̇ ştı̇ rı̇ len toprakların verı̇ mlı̇ lı̇ k durumlarının incelenmesi Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2): 95-99,
  • Özkutlu, F., Korkmaz, K., Nedim, Ö., Aygün, A., Şahin, Ö., Kahraman, M., Ete, Ö., Akgün, M., Taşkın, B., 2016. Ordu-Merkez ilçedeki bazı fındık bahçelerinin mineral beslenme durumunun belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 5 (2): 77-86.
  • Rhoades, J. D., 1982a. Cation Exchange Capacity. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 149-157.
  • Rhoades, J.D., 1982b. Exchangeable Cations. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. pp: 159-164.
  • Rhoades, J.D., 1996. Salinity: Electrical Conductivity and Dissolved Soilds. In: Methods of Soil Analysis Part III. Chemical Methods 2 Edition. pp: 417-436.
  • Sezen, Y., 1995. Toprak Kimyası. Atatürk Üniv. Yay. No: 790. Ziraat Fak. Yay. No: 322. Ders Kitapları Serisi 71, Erzurum, 284 s.
  • Sezen, Y., 2002. Toprak Verimliliği. Atatürk Üniv. Yay. No: 922. Ziraat Fak. Yay. No: 339, Erzurum, 242 s.
  • Taban, S., Taşkın, M.B., Akça, H., Kaya, E.C., Turan, M.A., Şahin, Ö., Balcı, B., 2017. Beypazarı yöresinde havuç (Daucus carota L.) tarımı yapılan toprakların verimlilik durumları ile havuç bitkisinin potansiyel beslenme sorunlarının belirlenmesi. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 31 (2): 123-138.
  • Ülgen, N., Yurtsever, N., 1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayınları, Genel Yayın No: 209, Teknik Yayınlar No: 66, 4. Baskı, Ankara, 230 s.
  • Yahia, E.M., Barry-Ryan, C. and Dris, R., 2004. Treatments and Techniques to Minimize The Postharvest Losses of Perishable Food Crops. Production Practices and Quality Assessment of Food Crops, 4: 95-133.
APA ALTUN M, Aydın A (2020). Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. , 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
Chicago ALTUN Muhammet,Aydın Adil Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. (2020): 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
MLA ALTUN Muhammet,Aydın Adil Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. , 2020, ss.69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
AMA ALTUN M,Aydın A Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. . 2020; 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
Vancouver ALTUN M,Aydın A Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. . 2020; 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
IEEE ALTUN M,Aydın A "Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri." , ss.69 - 78, 2020. 10.17097/ataunizfd.600314
ISNAD ALTUN, Muhammet - Aydın, Adil. "Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri". (2020), 69-78. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.600314
APA ALTUN M, Aydın A (2020). Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51(1), 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
Chicago ALTUN Muhammet,Aydın Adil Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 51, no.1 (2020): 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
MLA ALTUN Muhammet,Aydın Adil Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.51, no.1, 2020, ss.69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
AMA ALTUN M,Aydın A Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 51(1): 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
Vancouver ALTUN M,Aydın A Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 51(1): 69 - 78. 10.17097/ataunizfd.600314
IEEE ALTUN M,Aydın A "Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri." Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51, ss.69 - 78, 2020. 10.17097/ataunizfd.600314
ISNAD ALTUN, Muhammet - Aydın, Adil. "Erzurum İli Uzundere İlçesinde Farklı Fizyografyaya (Taban ve Yamaç) Sahip Meyve ve Sebze Bahçelerinden Alınan Toprak Örneklerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri". Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 51/1 (2020), 69-78. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.600314