Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?

Osman ZORBAZ, (Adalet Bakanlığı, Ankara 4. Çocuk Mahkemesi, Ankara, Türkiye)
Arif ÖZER (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
26 6
Yıl: 2020 Cilt: 45 Sayı: 202 Sayfa Aralığı: 191 - 210 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2020.8266 İndeks Tarihi: 16-11-2020

Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?

Öz:
Bu çalışmada ekolojik yaklaşıma dayalı, okul ve öğrencidüzeylerindeki değişkenlerin, okul terki riskini yordama güçleriincelenmiştir. Araştırmada korelasyonel modele göre tasarlanmış;katılımcılar iki aşamalı örnekleme yöntemiyle saptanmıştır.Katılımcılar Ankara’nın merkez ilçelerinde 2016-2017 öğretim yılıbahar döneminde öğrenimlerine devam eden 30 okuldaki 1851 liseöğrencisidir. İki düzeyli hiyerarşik doğrusal regresyon analizisonuçlarına göre; okul terki olasılığı en yüksek okulun ortalaması,en düşük okulunkinden yaklaşık iki kat fazladır. Okul terkininyüksek olduğu okullarda çevreyi riskli bulmanın okul terkiüzerindeki etkisi, terk riskinin düşük olduğu okullardan dahafazladır. Akademik başarı, çevresel güvenlik ve antisosyaldavranma okuldan erken ayrılmayı, okul terk riski yüksekokullarda düşük olanlara göre daha çok azaltmaktadır. Öğrencikulüpleri bulunan okullarda üst sınıfların; LYS başarısı yüksekokullardaki akademik başarısı yüksek öğrencilerin okul terkiolasılıkları daha düşüktür. Ayrıca okul terkiyle önemli ilişkileresahip cinsiyetin, sınıf tekrarının, okuldan erken ayrılan kardeşesahip olmanın, öğretmenin katılımının, disiplin cezası almanın,devamsızlığın ve motivasyonun etkileri, regresyon denklemindekidiğer değişkenler tarafından mediate edilmiş olabileceği sonucunavarılmıştır
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afia, K., Dion, E., Dupere, V., Archambault, I. ve Toste, J. (2019). Parenting practices during middle adolescence and high school dropout. Journal of Adolescence, 76, 55-64.
  • Anderson Butcher, D., Amorose, A., Iachini, A. ve Ball, A. (2012). The development of the perceived school experiences scale. Research on Social Work Practice, 22(2), 186-194.
  • Ayık, A. ve Ataş-Akdemir, Ö. (2015). Öğretmen adaylarının okul yaşam kalitesi ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 21(4), 429-452.
  • Baytemir, K., Akın Kösterelioğlu, M. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). Algılanan okul yaşantıları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 597-608.
  • Borgna, C. ve Struffolino, E. (2017). Pushed or pulled? Girls and boys facing early school leaving risk in Italy. Social Science Research, 61, 298-313.
  • Bowers, A. J. ve Sprott, R. (2012). Examining the multiple trajectories associated with dropping out of high school: A growth mixture model analysis. The Journal of educational research, 105(3), 176-195.
  • Bridgeland, J. M. (2010). The new dropout challenge: Bridging gaps among students, parents, and teachers. New Directions for Youth Development, 127, 101-110. doi:10.1002/yd.366
  • Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological models of human development. T. Husen ve T. N. Postlethwaite (Ed.), International encyclopedia of education içinde (2. bs., 3. cilt, s. 1643-1647). Oxford, England: Pergamon Press/ Elsevier Science.
  • Bronfenbrenner, U. ve Ceci, S. J. (1994). Nature-nurture reconceptualized: A bioecological model. Psychological Review, 101, 568-586.
  • Bronfenbrenner, U. ve Morris, P. A. (1998). The ecology of developmental processes. Handbook of Child Psychology, 1, 993-1023.
  • Cacioppo, J. T., Uchino, B. N. ve Berntson, G. G. (1994). Individual differences in the autonomic origins of heart rate reactivity: The psychometrics of respiratory sinus arrhytmia and preejection period. Psychophysiology, 31, 412-419.
  • Carley, G. (1994). Shifting alienated student-authority relationships in a high school. Children & Schools, 16(4), 221-230.
  • Carpenter, D. M. ve Ramirez, A. (2008). More than one gap: Dropout rate gaps between and among Black, Hispanic, and White students. Journal of Advanced Academics, 19(1), 32-64.
  • Çetinkaya-Yıldız, E. ve Hatipoğlu-Sümer, Z. (2010). Saldırgan davranışlarını yordamada çevresel risk, çevresel güvenlik ve okul iklimi algısı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 161-171.
  • Dündar, Ş. (2014). Algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılım ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 369-382.
  • Dynarski, M. ve Gleason, P. (1998). How can we help?: What we have learned from evaluations of federal dropout-prevention programs. Mathematica.
  • EUROSTAT. (2019). Early leavers from education and training by sex and labour status. https://ec.europa.eu/eurostat/web/education-and-training/data/database adresinden erişildi.
  • Falch, T., Borge, L. E., Lujala, P., Nyhus, O. H. ve Strom, B. (2010). Completion and dropout in upper secondary education in Norway: Causes and consequences, Centre for Economic Research at NTNU, Trondheim.
  • Finn, J. D. ve Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal of Applied Psychology, 82, 221-234.
  • Fortin, L., Marcotte, D., Diallo, T., Potvin, P. ve Royer, E. (2013). A multidimensional model of school dropout from an 8-year longitudinal study in a general high school population. European Journal of Psychology of Education, 28(2), 563-583.
  • Franklin, B. J. ve Trouard, S. B. (2016). Comparing dropout predictors for two state-level panels using grade 6 and grade 8 data. The Journal of Educational Research, 109(6), 631-639.
  • French, D. C. ve Conrad, J. (2001). School dropout as predicted by peer rejection and antisocial behavior. Journal of Research on Adolescence, 11(3), 225-244.
  • Gamier, H. E., Stein, J. A. ve Jacobs, J. K. (1997). The process of dropping out of high school: A 19-year perspective. American Educational Research Journal, 34, 395-419.
  • Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2014). Riskli davranışlar ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 125-138.
  • Gökşen, F., Cemalcılar, Z. ve Gürlesel, C. F. (2006). Türkiye’de ilköğretim okullarında okulu terk ve izlenmesi ile önlenmesine yönelik politikalar. İstanbul: Myra Yapım.
  • Hartup, W. W. ve Stevens, N. (1997). Friendships and adaptation in the life course. Psychological Bulletin, 121, 355-370.
  • Hascher, T. ve Hagenauer, G. (2010). Alienation from school. International Journal of Educational Research, 49(6), 220-232.
  • Janosz, M., Le Blanc, M., Boulerice, B. ve Tremblay, R. E. (2000). Predicting different types of school dropouts: A typological approach with two longitudinal samples. Journal of Educational Psychology, 92(1), 171-183.
  • Jessor, R. (1987). Problem-behavior theory, psychosocial development, and adolescent problem drinking. British Journal of Addiction, 82, 331-342.
  • Kaufman, P., Alt, M. N. ve Chapman, C. (2004). Dropout rates in the united states. Washington, DC: US Department of Education, National Center for Education Statistics.
  • Kızıldağ, S., Demirtaş-Zorbaz, S. ve Zorbaz, O. (2017). Lise öğrencilerinde okul bağlılığı. Eğitim ve Bilim, 42(189), 107-119.
  • Kronick, R. F. (1994). The imperative of dealing with dropouts: Theory, practice and reform. Education, 114(4), 530-538.
  • Kronick, R. F. ve Hargis, C. H. (1990). Who drops out and why and the recommended action. Springfield, IL: Charles C. Thomas.
  • Magen-Nagar, N. ve Shachar, H. (2017). Quality of teaching and dropout risk: A multi-level analysis. Journal of Education for Students Placed at Risk, 22(1), 9-24.
  • Mahoney, J. L. (2014). School extracurricular activity participation and early school dropout: A mixedmethod study of the role of peer social networks. Journal of Educational and Developmental Psychology, 4(1), 143-155.
  • Marphatia, A. A., Reid, A. M. ve Yajnik, C. S. (2019). Developmental origins of secondary school dropout in rural India and its differential consequences by sex: A biosocial life-course analysis. International Journal of Educational Development, 66, 8-23.
  • McMillen, M. M. ve Kaufman, P. (1997). Dropout rates in the United States: 1996 (Publication No. 065-000- 01096-8). Washington, DC: Government Printing Office.
  • McNeal Jr, R. B. (1997). Are students being pulled out of high school? The effect of adolescent employment on dropping out. Sociology of Education, 70(3), 206-220.
  • McNeely, C. ve Falci, C. (2004). School connectedness and transition into and out of health risk behavior among adolescents: Acomparison of social belonging and teacher support. Journal of School Health, 74(7), 284-292.
  • Mendoza Cazarez, D. C. (2019). Factors affecting school dropout and completion in Mexico: Does agency matter?. Journal of Human Development and Capabilities, 20(3), 311-328.
  • Moretti, M. M. ve Peled, M. (2004). Adolescent-parent attachment: Bonds that support healthy development. Paediatr Child Health, 9(8), 551-554
  • Na, C. (2017). The consequences of school dropout among serious adolescent offenders: More offending? More arrest? Both?. Journal of Research in Crime and Delinquency, 54(1), 78-110.
  • National Center for Education Statistics. (2015). Common core of data table: Public high school 4-year adjusted cohort graduation rate (ACGR). http://nces.ed.gov/ccd/ adresinden erişildi.
  • OECD. (2017). Education at a Glance 2017. Paris: OECD. http://www.oecd.org/edu/education-at-a-glance19991487 adresinden erişildi.
  • Özer, A., Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2011). Türk lise öğrencilerinde okul terkinin yordanması: Aracı ve etkileşim değişkenleri ile bir model testi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 302-317.
  • Özer, M. (1991). İlköğretim okulları II. kademede (ortaokul) öğrencilerinin öğrenimi terk etme sonunun analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Raudenbush, S. W., Bryk, A. S. ve Congdon, R. (2004). HLM 6 for Windows [Computer software]. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.
  • Regner, I., Loose, F. ve Dumas, F. (2009). Students’ perceptions of parental and teacher academic involvement: Consequences on achievement goals. European Journal of Psychology of Education, 24(2), 263-277.
  • Reschly, A. L. ve Christenson, S. L. (2006). Prediction of dropout among students with mild disabilities: A case for the inclusion of student engagement variables. Remedial and Special Education, 27(5), 276- 292.
  • Robison, S., Jaggers, J., Rhodes, J., Blackmon, B. J. ve Church, W. (2017). Correlates of educational success: Predictors of school dropout and graduation for urban students in the Deep South. Children and Youth Services Review, 73, 37-46.
  • Rumberger, R. W. (1983). Dropping out of high school: The influence of race, sex, and family background. American Educational Research Journal, 20, 199-220.
  • Rumberger, R. W. (1995). Dropping out of middle school: A multilevel analysis of students and schools. American Educational Research Journal, 32(3), 583-625.
  • Rumberger, R. W. ve Lim, S. A. (2008). Why students drop out of school: A review of 25 years of research. California Dropout Research Project, 15, 1-3.
  • Shuger, L. (2012). Teen pregnancy and high school dropout: What communities are doing to address these issues. Washington, DC: National Campaign to Prevent Teen and Unplanned Pregnancy and America’s Promise Alliance.
  • Siyez, D. M. ve Aysan, F. (2007). Ergenlerde görülen problem davranışların psiko-sosyal risk faktörleri ve koruyucu faktörler açısından yordanması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 145- 171.
  • Sneyers, E. ve De Witte, K. (2017). The effect of an academic dismissal policy on dropout, graduation rates and student satisfaction. Evidence from the Netherlands. Studies in Higher Education, 42(2), 354-389.
  • Stearns, E. ve Glennie, E. J. (2006). When and why dropouts leave high school. Youth ve Society, 38(1), 29-57.
  • Suh, S. ve Suh, J. (2006). Educational engagement and degree attainment among high school dropouts. Educational Research and Quarterly, 29(3), 11-20.
  • Şimşek, H. (2011). Lise öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Uluslararası E-Dergi, 1(2), 27-48.
  • Şimşek, H., Abuzar, C., Yegin, H., Şimşek, S. ve Demir, A. (2015). Okula yabancılaşma ölçeği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 309-322.
  • Şirin, H., Özdemir, S. ve Sezgin, F. (2009). Okulu terk eden çocukların ve velilerinin okul terkine ilişkin görüşleri: Nitel bir inceleme. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı sunulan sözlü bildiri, Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İzmir.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. bs.). Boston: Pearson Education.
  • Taş, A., Selvitopu, A., Bora, V. ve Demirkaya, Y. (2013). Reasons for dropout for vocational high school students. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(3), 1561-1565.
  • Taylı, A. (2008). Eğitim sisteminde önemli bir sorun: Okulu bırakma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 89-101.
  • Townsend, L., Flisher, A. J., Chikobvu, P., Lombard, C. ve King, G. (2008). The relationship between bullying behaviours and high school dropout in Cape Town, South Africa. South African Journal of Psychology, 38(1), 21-32.
  • Türnüklü, A. ve Yıldız, V. (2002). Öğretmenlerin öğrencilerin istenmeyen davranışlarıyla başa çıkma stratejileri. Çağdaş Eğitim, 284, 22-27.
  • Türnüklü, A., Zoraloğlu, Y. ve Gemici, Y. (2014). İlköğretim okullarında okul yönetimine yansıyan disiplin sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(27), 417-441.
  • UNICEF. (2015). Global initiavite on out-of-school children. http://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_05/09021408_okul_disi_cocuklar_ulke_raporu_in gilizce.pdf adresinden erişildi.
  • Uysal, A. (2008). Okulu bırakma sorunu üzerine tartışmalar: Çevresel faktörler. Milli Eğitim, 178, 139- 178.
  • Wilson, W. J. (1996). When work disappears: The world of the new urban poor. New York: Knopf.
  • Wood, L., Kiperman, S., Esch, R. C., Leroux, A. J. ve Truscott, S. D. (2017). Predicting dropout using student-and school-level factors: An ecological perspective. School Psychology Quarterly, 32(1), 35- 51.
  • Yadav, S., Kalakoti, P. ve Ahmad, N. (2010). Determinants of school dropouts in children. Review of Global Medicine and Healthcare Research, 1(1), 232-245.
  • Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: Okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 41(192), 43-61.
  • Yorğun, A. (2014). Lise öğrencilerinde okul terki riskinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
APA Zorbaz O, ozer a (2020). Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. , 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
Chicago Zorbaz Osman,ozer arif Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. (2020): 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
MLA Zorbaz Osman,ozer arif Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. , 2020, ss.191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
AMA Zorbaz O,ozer a Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. . 2020; 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
Vancouver Zorbaz O,ozer a Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. . 2020; 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
IEEE Zorbaz O,ozer a "Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?." , ss.191 - 210, 2020. 10.15390/EB.2020.8266
ISNAD Zorbaz, Osman - ozer, arif. "Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?". (2020), 191-210. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8266
APA Zorbaz O, ozer a (2020). Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. Eğitim ve Bilim, 45(202), 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
Chicago Zorbaz Osman,ozer arif Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. Eğitim ve Bilim 45, no.202 (2020): 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
MLA Zorbaz Osman,ozer arif Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. Eğitim ve Bilim, vol.45, no.202, 2020, ss.191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
AMA Zorbaz O,ozer a Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. Eğitim ve Bilim. 2020; 45(202): 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
Vancouver Zorbaz O,ozer a Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?. Eğitim ve Bilim. 2020; 45(202): 191 - 210. 10.15390/EB.2020.8266
IEEE Zorbaz O,ozer a "Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?." Eğitim ve Bilim, 45, ss.191 - 210, 2020. 10.15390/EB.2020.8266
ISNAD Zorbaz, Osman - ozer, arif. "Okul Terk Riskini Etkileyen Öğrenci Özellikleri, Bir Okuldan Diğerine Farklı Mıdır?". Eğitim ve Bilim 45/202 (2020), 191-210. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8266
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 15:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları