Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 672 - 681 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30910/turkjans.699879 İndeks Tarihi: 22-11-2020
Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi
Öz: Dünya nüfusunun sürekli artış göstermesi, enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılan fosilkaynakların hızla tükenmesine neden olmaktadır. Ayrıca fosil kaynakların kullanımı ozon tabakasınınincelmesi, sera etkisi ve iklim değişikliği gibi çeşitli olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu olumsuzetkileri önlemek amacıyla fosil kaynakların tüketimi sınırlandırılmalı ve çevresel açıdan daha uygunkaynak arayışına gidilmektedir. Yeni kaynak arayışı ile birlikte yenilenebilir enerji kaynakları olarak ifadeedilen, kendi kendini yenileyen ve çevre dostu olan enerji türleri ortaya çıkmaktadır. Bu enerjitürlerinden biri olan biyogaz enerjisi; organik atıkların belirli işlemlere tabii tutularak elde edilmesiprensibine dayanmaktadır. Bu enerjinin; yakıt, elektrik enerjisi ve ısınma ihtiyacı gibi birçok alandakullanılabilme özelliği mevcuttur. Biyogaz enerjisinin üretimi ve kullanımı için uygulanabilecek alternatifteknolojiler hızla gelişmektedir. Ülkemizde tarım ve hayvancılık yaygın olduğundan, biyogaz enerjisi içinbol miktarda biyokütle kaynağı mevcuttur. Yapılan bu çalışmada; Doğu Anadolu Bölgesi’ne ait 14 ilinbüyükbaş ve küçükbaş hayvanlarından oluşacak potansiyel atık miktarı hesaplanmıştır. Bu atıklardanüretilebilecek biyogaz enerjisi ve bu enerjiden faydalanacak kişi sayısı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda;Ardahan ili merkez ilçe nüfusunun yaklaşık %95.4’ünün, gerekli tesis kurulduğu takdirde enerji ihtiyacınıbiyogaz enerjisinden karşılayabileceği görülmüştür. Ağrı ili merkez ilçesi için bu sayı yaklaşık %83.6,Tunceli ili merkez ilçesi için ise yaklaşık %67.6 olarak hesaplanmıştır. Bu veriler göz önündebulundurularak, bölgeye uygun biyogaz tesislerinin kurulması halinde hem bölgedeki enerji ihtiyacınınbüyük oranda karşılanacağı hem de çevresel şartların daha kaliteli hale geleceği ifade edilebilir.
Anahtar Kelime: Investigation of Biogas Potential of Cattle and Sheep Waste in Eastern Anatolia Region
Öz: The continuous increase in the world population causes the rapid depletion of the existing fossil resources which used for the energy needs. These consumption of sources have many negative effects such as depletion, ozone depletion, greenhouse effect and climate change. In order to prevent these adverse effects, the consumption of fossil resources should be limited and a more environmentally sources should be resaerch. Search for new resources, energy types occur, which are expressed as renewable energy sources and which do not constitute an environmental problem. Biogas energy is one of these energy types; organic wastes are obtained by subjecting to certain processes. This energy; It has property of using in many areas such as fuel, electrical energy and heating need. Nowadays, alternative technologies that can be applied for increasing biogas energy production and use are developing rapidly. Biomass energy is one of the renewable energy sources and it can be said that this type of energy is not at risk of depletion. Since agriculture and animal husbandry are common in our country, there are plenty of biomass resources for biogas production. In this study; the potential amount of waste from bovine and ovine of 14 provinces in the Eastern Anatolia Region was calculated. The biogas potential that can be produced from these wastes and the number of people who will benefit from this potential have been determined. In the results of working; Approximately 95.4% of the central district population of Ardahan province will be able to meet its energy needs from biogas energy if the required facility is established. This number has been calculated as 83.6% for the central district of Ağrı and approximately 67.6% for the central district of Tunceli. Considering these data, it can be stated that if biogas plants suitable for the region are established, both the energy need in the region will be met to a large extent and the environmental conditions will become better.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altıkat, S. ve Çelik, A. 2012. Iğdır ilinin hayvansal atık kaynaklı biyogaz potansiyeli. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (1): 61-66.
- Aryal, N., Kvist, T., Ammam, F., Pant, D. ve Ottosen, L. D. 2018. An overview of microbial biogas enrichment. Bioresource technology. 264: 359-369.
- Baran, M. F., Lüle, F. ve Gökdoğan, O. 2017. Adıyaman ilinin hayvansal atıklardan elde edilebilecek enerji potansiyeli. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 4 (3): 245–249.
- Bulut, A. P. ve Canbaz, G. T. 2019. Hayvan atıklarından Sivas ili biyogaz potansiyelinin araştırılması. Karaelmas Science and Engineering Journal. 9 (1): 1- 10.
- Çağlayan, G. H. ve Koçer, N. N. 2014. Muş ilinde hayvan potansiyelinin değerlendirilerek biyogaz üretiminin araştırılması. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2 (1): 215-220.
- Dagnall, S., Hill, J. ve Pegg, D. 2000. Resource mapping and analysis of farm livestock manures-assessing the opportunities for biomass-to-energy schemes. Bioresource Technology. 71 (3): 225-234.
- Demirtaş, M. ve Gün, V. 2007. Avrupa ve Türkiye'deki biyokütle enerjisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3 (1): 49-56.
- Devı̇ren. H., İlkılıc,̧C. ve Aydın, S. 2017. Biyogaz üretiminde kullanılabilen materyaller ve biyogazın kullanım alanları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 7 (2/2): 79-89.
- Doruk, İ. ve Bozdeveci, A. 2017. Denizli ilinin kırsal kesimlerinde hayvansal kaynaklı atıklardan biyogaz potansiyelinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 7 (3): 181- 186.
- Gao, M., Wang, D., Wang, H., Wang, X. ve Feng, Y. 2019. Biogas potential, utilization and countermeasures in agricultural provinces: a case study of biogas development in henan province, China. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 99: 191-200.
- Holm-Nielsen, J. B., Al Seadi, T. ve OleskowiczPopiel, P. 2009. The future of anaerobic digestion and biogas utilization. Bioresource Technology. 100 (22): 5478- 5484.
- Hosseini, S. E. ve Wahid, M. A. 2013. Feasibility study of biogas production and utilization as a source of renewable energy in Malaysia. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 19: 454- 462.
- Khan, I. U., Othman, M. H. D., Hashim, H., Matsuura, T., Ismail, A. F., Rezaei-Dasht Arzhandi M. ve Azelee, I. W. 2017.
- Biogas as a renewable energy fuel – a review of biogas upgrading, utilisation and storage. Energy Conversion and Management. 150: 277-294.
- Koçer, N. N. ve Kurt, G. 2013. Malatya’da hayvancılık potansiyeli ve biyogaz üretimi. SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 17: 1- 8.
- Köse E. T. 2017. Trakya Bölgesi’nde hayvan gübrelerinin biyogaz enerji potansiyelinin belirlenmesi ve sayısal haritaların oluşturulması. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 23 (6): 762-772.
- Kumbur, H., Özer, Z., Özsoy, H. D. ve Avcı, E. D. 2015. Türkiye’de geleneksel ve yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyeli ve çevresel etkilerinin karşılaştırılması. III. Yenilenebilir Enerji Sempozyumu. 19-21 Ekim. Mersin.
- Li, F., Cheng, S., Yu, H. ve Yang, D. 2016. Waste from livestock and poultry breeding and its potential assessment of biogas energy in rural China. Journal of Cleaner Production. 126: 451-460.
- Luo, T., Pan, J., Fu, L., Mei, Z. ve Kong, C. Huang H. 2017. Reducing biogas emissions from village-scale plant with optimal floatingdrum biogas storage tank and operation parameters. Applied Energy. 208: 312- 318.
- Miltner, M., Makaruk, A. ve Harasek, M. 2017. Review on available biogas upgrading technologies and innovations towards advanced solutions. Journal of Cleaner Production. 161: 1329-1337.
- Noyola, A., Morgan-Sagastume, J. M. ve LopezHernandez, J. E. 2006. Treatment of biogas produced in anaerobic reactors for domestic wastewater: odor control and energy/resource recovery. Reviews in Environmental Science and Biotechnology. 5 (1): 93-114.
- Özgen, N. 2010. Doğu Anadolu Bölgesi’nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve planlamaya yönelik öneriler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7 (2): 1407-1438.
- Quintino, F. M., Trindade, T. P. ve Fernandes, E. C. 2018. Biogas combustion: chemiluminescence fingerprint. Fuel. 231 (1): 328-340.
- Sahota, S., Şah, G., Ghosh, P., Kapoor, R., Sengupta, S., Singh, P., Vijay, V., Sahay, A., Vijay, V. K. ve Thakur, I. S. 2018. Review of trends in biogas upgradation technologies and future perspectives. Bioresource Technology Reports. 1: 79- 88.
- Şenol, H., Elibol, E. A., Açıkel, Ü. ve Şenol, M. 2017. Türkiye’de biyogaz üretimi için başlıca biyokütle kaynakları. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi. 6 (2): 81-92.
- TÜİK, 2018. Hayvancılık İstatistikleri. (https://biruni.tuik.gov.tr)(03.01.2020)
- TÜİK, 2018. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları.https://biruni.tuik.gov.tr/med as/?kn=101&locale=tr (03.01.2020)
- Wang, J., Xue, Q., Guo, T., Mei, Z., Long, E., Wen, Q., Huang, W., Luo, T. ve Huang, R. A. 2018. Review on cfd simulating method for biogas fermentation material fluid. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 97: 64-73.
- Wikipedia, 2020. Doğu Anadolu Bölgesi. https://tr.wikipedia.org (07.01.2020)
- Yetiş, A. D., Gazigil, L., Yetiş, R. ve Çelikezen, B. 2019. Hayvansal atık kaynaklı biyogaz potansiyeli: Bitlis örneği. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi. 7 (1): 74-78.
- Yürük, F. ve Erdoğmuş, P. 2015. Düzce ilinin hayvansal atıklardan üretilebilecek biyogaz potansiyeli ve k-means kümeleme ile optimum tesis konumunun belirlenmesi. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi. 4 (1): 47-56
APA | ÇAĞLAYAN G (2020). Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. , 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
Chicago | ÇAĞLAYAN Gizem Hazan Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. (2020): 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
MLA | ÇAĞLAYAN Gizem Hazan Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. , 2020, ss.672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
AMA | ÇAĞLAYAN G Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. . 2020; 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
Vancouver | ÇAĞLAYAN G Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. . 2020; 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
IEEE | ÇAĞLAYAN G "Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi." , ss.672 - 681, 2020. 10.30910/turkjans.699879 |
ISNAD | ÇAĞLAYAN, Gizem Hazan. "Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi". (2020), 672-681. https://doi.org/10.30910/turkjans.699879 |
APA | ÇAĞLAYAN G (2020). Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(3), 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
Chicago | ÇAĞLAYAN Gizem Hazan Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7, no.3 (2020): 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
MLA | ÇAĞLAYAN Gizem Hazan Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.7, no.3, 2020, ss.672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
AMA | ÇAĞLAYAN G Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2020; 7(3): 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
Vancouver | ÇAĞLAYAN G Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2020; 7(3): 672 - 681. 10.30910/turkjans.699879 |
IEEE | ÇAĞLAYAN G "Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi." Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7, ss.672 - 681, 2020. 10.30910/turkjans.699879 |
ISNAD | ÇAĞLAYAN, Gizem Hazan. "Doğu Anadolu Bölgesindeki Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Atıklarının Biyogaz Potansiyelinin İncelenmesi". Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7/3 (2020), 672-681. https://doi.org/10.30910/turkjans.699879 |