Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*

BAYIRLI, HAKAN; Doruk, Okan; Tüfekci, Aysel

Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*

Hakan BAYIRLI, (Afyon Kocatepe Üniversitesi,Afyon,Türkiye)

Okan DORUK, (Gazi Üniversitesi,Ankara,Türkiye)

AYSEL TÜFEKCİ AKCAN (Gazi Üniversitesi,Ankara,Türkiye)

Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi

33 7

Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 865 - 894 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-11-2020

Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*

Öz:

Bu araştırmanın amacı farklı branşlarda görev yapmakta olan öğretmenlerin değerler eğitiminin uygulanışı konusunda deneyimlerini ve bu deneyimlere bağlı görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırma temel nitel araştırma deseniyle yürütülmüştür. Çalışma grubunun belirlenmesinde tipik durum örneklemesi, kartopu örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme teknikleri kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmaya Afyonkarahisar’da değerler eğitimi projesine katılım gösteren, farklı branşlardan 10 öğretmen katılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme aracılığıyla toplanmıştır. Verileriçerik analiziyle çözümlenmiştir. Görüşme dökümleri tekrar tekrar okunarak kodlamalar yapılmıştır. Elde edilen kodlar gözden geçirilerek kategoriler oluşturulmuştur. Son olarak, ilişkili kategoriler temalar altında toplanmıştır. Araştırmanın bulgularında, öğretmenlerin değerler eğitimini toplumumuzda ve kültürümüzde yaşanan değişimlerden dolayı gerekli gördükleri, öğretmenlerin değerler eğitimi sırasında değer öğretimi yaklaşımlarından en çok telkin ve eylem/davranış yoluyla öğrenme yaklaşımlarını kullandıkları ve yapılan değer eğitimi etkinliklerinin öğrenciler üzerinde olumlu etki bıraktığını ifade ettikleri tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra öğretmenlerin değer öğretimi sırasında ödül kullanımının öğrenciler üzerinde olumsuz etki bırakacağını ifade ettikleri görülmüştür. Öğretmenlerin değerler eğitimine ilgilerinin artmasına yönelik tedbirler alınması önerisinde bulunulabilir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Afyonkarahisar İl MEM.(2017). Değerler hareketi uygulama yönergesi.https://afyon.meb.gov.tr/2017/09/27/14726099.pdf12.11.2019 tarihinde erişilmiştir.
Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II.kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi.Yayımlanmamışdoktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma.Kastamonu Eğitim Dergisi,17(2), 403-414.
Akpınar, B. veÖzdaş, F. (2013). İlköğretimde değer eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri: nitel bir analiz.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,23(2), 105-113.
Ateş, F. (2013). İlkokulve ortaokul öğretmenlerinin değerler eğitimi ve uygulamalarına yönelik görüşleri üzerine nitel bir araştırma.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aydın, M. (2011). Değerler, işlevleri ve ahlak. Eğitime Bakış Dergisi, 7(19), 39-45.
Aydın, M. Z. veGürler, Ş. A. (2012). Okulda değerler eğitimi.Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bartan, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ile sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Batmaca, M. K.(2016). Sınıf öğretmenlerinin 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yer alan değerlerin öğretimine ilişkin görüşleri.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kars Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baysal, N. (2013).Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde değerler eğitimi uygulamalarının öğretmenler yönüyle değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Bolat, Ö. (2016).Beni ödülle cezalandırma. İstanbul:Doğan Kitap.
Can, Ö. (2008). Dördüncü ve besinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çelikkaya, T. veFiloğlu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değere ve değer eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,14(4), 1541-1556.
Çengelci, T., Hancı, B. veKaraduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri.Değerler Eğitimi Dergisi,11(25), 33-56.
Değerler Eğitimi Merkezi (2019). Türkiye değer ödülleri. Erişim: https://turkiyedegerodulleri.com/hakkinda14.09.2019 tarihinde erişilmiştir.
Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
Fabes, R. A., Fultz, J., Eisenberg, N., May-Plumlee, T., & Christopher, F. S. (1989). Effects of rewards on children's prosocial motivation: A socialization study.Developmental Psychology,25(4), 509.
Glesne, C. (2013).Nitel araştırmaya giriş A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Edt.).Ankara:Anı Yayıncılık.
Gökçe,O. (2019). Klasik ve nitel içerik analizi; Felsefe, yöntem, uygulama. Konya: Çizgi Kitabevi.Gözel,Ü.(2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Aydın Adnan MenderesÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gür, Ç., Koçak, N., Şirin, N., Şafak, M. ve Demircan, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği.Asya Öğreitm Dergisi,3(1), 78-91.
Gürhan, E.veÇiftçi, S. (2017). İlkokullarda uygulanan değerlereğitimi uygulamalarının yönetici ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. The Journal of International Education Science, 4(13), 230-246.
Gysbers,N. C., & Henderson,P. (2000). Developing and managing your school guidance programme. (3rd Edition).Alexandria: American Counselling Association.
Halstead, J. M.,& Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research.Cambridge Journal of Education,30(2), 169-202.
Koyuncu, N. veUçar, Ş. (2018). Selçuklu değerler eğitimi projesi (SEDEP) ile ilgili veli görüşlerinin değerlendirilmesi.Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 6, 157-173.
Lickona, T. (2009).Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility.NY: Bantam.
MEB.(2004).Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4-5sınıflar).Ankara. Devlet Kitapları Basımevi Müdürlüğü.
MEB.(2010) İlk Ders Genelgesi. Erişim: http://www.egitimmevzuat.com/index.php/201009091422/2010/lk-ders-201053-genelge.html09.06.2019tarihinde erişilmiştir.
Merriam, S, B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehberS. Turan (Çev. Ed.). Ankara: NobelYayın.
Meydan, A. veBahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi.Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimleri Dergisi,1(1), 20-37.
Meydan, H. (2012). İlköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi. Yayımlanmamış doktora tezi. Sakarya ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.
Miles, B. ve Huberman, M. (2019). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi S. Akbaba Altunve A.Ersoy(Çev. Edt). Ankara: Pegem Akademi.
Ogelman, H. G. veSarıkaya, H. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği.Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 81-100.
Okumuş, E. (2010). Toplum ve ahlak eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi,6(18), 28-32.
Öğretici, B. (2011). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler derslerinde değerler eğitimine yönelik uygulamaların etkililiğinin araştırılması.Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleriM. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
Sağlam, A. (2016). Değerler eğitiminin öğrenci davranışlarına etkisinin veli görüşlerine göre incelenmesi.Türkiye Sosyal AraştırmalarDergisi, 20(3), 723-742.
Selçuk E.(2016). Okullarda değerler eğitiminin verimliliği.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Superka, D. P.,& Johnson, P. L. (1975). Values education: approaches and materials(ERIC Document Reproduction Service No: ED103284).
Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education.Teaching and Teacher Education,24(7), 1791-1798.
Varol, Ç. (2013). Sosyal bilgiler derslerindeki değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Veugelers, W. (2000). Different ways of teaching values.Educational Review,52(1), 37-46.
Warneken, F., & Tomasello, M. (2008). Extrinsic rewards undermine altruistic tendencies in 20-month-olds.Developmental Psychology,44(6), 1785-1788.
Yalar, T. ve Yanpar Yelken, T.(2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi.Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,10(38), 79-98.
Yazar, T., Özekinci, B. veLala, Ö. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin değerler eğitimi kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi -Journal of Qualitative Research in Education,5(3), 245-269.
Yıldırım, Y. ve Çalışkan, H. (2018). 2005 ile 2017 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarındaki değerlere ve değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Journal of Multidisciplinary Studies in Education,1(1), 7-23.
Yiğittir, S. veÖcal, A. (2011). Lise tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi konusundaki görüşleri.KMÜSosyalveEkonomı̇kAraştırmalarDergı̇si,13(20), 117-124.

APA	BAYIRLI H, Doruk O, Tüfekci A (2020). Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. , 865 - 894.
Chicago	BAYIRLI HAKAN,Doruk Okan,Tüfekci Aysel Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. (2020): 865 - 894.
MLA	BAYIRLI HAKAN,Doruk Okan,Tüfekci Aysel Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. , 2020, ss.865 - 894.
AMA	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. . 2020; 865 - 894.
Vancouver	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. . 2020; 865 - 894.
IEEE	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A "Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*." , ss.865 - 894, 2020.
ISNAD	BAYIRLI, HAKAN vd. "Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*". (2020), 865-894.

APA	BAYIRLI H, Doruk O, Tüfekci A (2020). Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(3), 865 - 894.
Chicago	BAYIRLI HAKAN,Doruk Okan,Tüfekci Aysel Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 8, no.3 (2020): 865 - 894.
MLA	BAYIRLI HAKAN,Doruk Okan,Tüfekci Aysel Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.3, 2020, ss.865 - 894.
AMA	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 2020; 8(3): 865 - 894.
Vancouver	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 2020; 8(3): 865 - 894.
IEEE	BAYIRLI H,Doruk O,Tüfekci A "Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*." Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8, ss.865 - 894, 2020.
ISNAD	BAYIRLI, HAKAN vd. "Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar Örneği*". Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 8/3 (2020), 865-894.