Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 125 - 145 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-11-2020

Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*)

Öz:
Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 480. maddesinde kanunda öngörülen istisnalar dışında paysahibine anasözleş-me ile dahi pay bedelini veya payın itibari değerini aşan primi ifa dışında bir borç yükletilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Hükümde geçen “borç” sözcüğü kanunkoyucunun bilinçli bir tercihi olup geniş anlamda tüm borçları kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Buna göre paysahibinin ortaklığa karşı olan asli ve tek borcu taahhüt etmiş olduğu sermayeyi ifa borcudur. Tek borç ilkesi olarak adlandırılan düzenlemenin gerekçesinin paysahibi-ni belirsiz bir gelecekle ve beklemediği yükümlülüklerle karşı karşıya bırakmamak ve payın devir kabiliyetini sınırlandırmamak olduğu söylenebilir. İlke aynı zamanda anonim ortaklığın tipik bir sermaye ortaklığı olması nedeniyle sahip olduğu temel özellikleri ile de uyumludur. Bununla birlikte, ilkenin kanundan kaynaklanan istis-naları da bulunmaktadır. Yine bazı hususların ilkenin istisnası kapsamında olup olmadığı da tartışılmaktadır. Tek borç ilkesinin anlam ve kapsamının ortaya konulabilmesi bu istisnaların açıklığa kavuşturulması ile mümkündür.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AKIN , Murat Yusuf: Şirketler Hukukunda ve Özellik-le AŞ’lerde Pay Sahibinin Sadakat Borcu, İstanbul 2002.
  • ALIŞKAN , Murat: Limited Şirket, İstanbul 2013.
  • ALTAY, Sıtkı Anlam: Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Sermayeye Katılmalı Ortak Girişimler (Equity Joint Ventures), İstanbul 2009.Anonim Şirketler Hukuku, C. 1, Ankara 2013.
  • ANSAY , Tuğrul: Anonim Şirketler Hukuku, Ankara 1982.
  • ARSLANLI, Halil: Anonim Şirketler, C. I, İstanbul 1960.
  • AYOĞLU , Tolga: Sermaye Şirketleri Özelinde Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim, İstanbul 2018.
  • BAHTİYAR , Mehmet: Anonim Ortaklık Anasözleşme-si, İstanbul 2001 (Anasözleşme).
  • BAHTİYAR, Mehmet: Anonim Şirketlerde Azınlık Oranlarının Anasözleşme ile Değiştirilmesi Soru-nu, Türk Ticaret Kanununun 5. Yılı Sempozyumu 8 - 10 Kasım 2017 Hakem Denetiminden Geçmiş Tebliğler Kitabı, Ankara 2018, s. 379-392 (Azınlık Oranları).
  • BAHTİYAR , Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, İstanbul 2017 (Ortaklıklar).BİLGİLİ , Fatih/ DEMİRKAPI, Ertan: Şirketler Hukuku, Bursa 2013.
  • BİRSEL , T. Mahmut:“Anonim Şirketlerde Tali Yü-küm”, Batider, 1976, C. VIII, S. 3, s. 41-50.
  • BUNGEROTH,Erhard: Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, München 2016.
  • ÇAMOĞLU, Ersin: Limited Ortaklığın Sermaye Ala-caklarının Haczi, Batider, C. VI, S. 1, 1971, s. 57-67 (Alacak Haczi).
  • ÇAMOĞLU, Ersin: Ticaret Ortaklıkları Bağlamında Perdenin Kaldırılması Kuramı ve Yargıtay Uygula-ması, Batider, C. XXXII, S. 2, 2016, s. 5-17 (Perde-nin Kaldırılması).
  • CORNETT , Christian: Treubindung gegenüber dem Eigeninteresse abhaengiger Gesellschaften, diss., Heidelberg 2002.
  • DOMANİÇ, Hayri: Anonim Şirketler Hukuku ve Uygu-laması, İstanbul 1998.
  • DURAL , Mustafa: “Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanma-sı (Ya da Tüzel Kişinin Tabanına Başvurulması)”,15. Yıl Sempozyumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Mayıs 1998, s. 97-107.
  • FORSTMOSER, Peter/ MEIER -HAYOZ , Arthur/ NO -BEL, Peter: Schweizerisches Aktienrecht, Bern 1996.
  • GÖKSOY, Yaşar Can: “Ortaklıklar Hukukunda Rekabet Yasaklarının Kapsamı”, DEÜHFD, C. 9, Özel Sayı, s. 633-681.
  • GÖLE , Celal: Anonim Ortaklıkta Nakdi Sermaye Koy-ma Borcu ve Borcu İfada Temerrüt, Ankara 1976.
  • GUHL , Theo/ KOLLER, Alfred/ SCHNYDER, Anton K./DRUEY , Jean Nicolas: Das Schweizerische Ob-ligationenrecht, Schulthess, Zürich 2000.
  • HAMAMCIOĞLU, Esra: Anonim Ortaklıklarda Tek Borç İlkesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2005.
  • İMREGÜN, Oğuz: Anonim Ortaklıklar, İstanbul 1989.
  • KARAEGE, Özge: “Anonim Şirketlerde Tek Paysahibi-nin Genel Kurulu Toplantıya Çağrı Yetkisi (TTK m. 410/II)”, GÜHFD, C. XIX, 2015, S. 4, s. 71- 127.
  • KARAMANLIOĞLU, Argun: Anonim Ortaklıklarda Malvarlığının Korunmasına Yönelik Önlemler, Ya-yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniver-sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2009.
  • KARASU , Rauf: Anonim Şirketlerde Emredici Hü-kümler İlkesi, Ankara 2015.
  • KAYA , Arslan: Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı, İstanbul 2001.
  • KENDİGELEN, Abuzer: Yeni Türk Ticaret Kanunu, De-ğişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, İstanbul 2016.
  • KERVANKIRAN, Emrullah: “Sermaye Ortaklıklarında Sınırlı Sorumluluk İlkesine Karşı Önemli Bir İstis-na: Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması”, EÜHFD, C. XI, S. 3-4, 2007, s. 453-472.
  • KIRCA , İsmail/ MANAVGAT, Çağlar/ŞEHİRALİ Çelik:Anonim Şirketler Hukuku, C. 1, Ankara 2013.
  • KIRCA, İsmail/ŞEHİRALİ ÇELİK, Feyzan Hayal/MA-NAVGAT, Çağlar: Anonim Şirketler Hukuku, C. 2/2, Prof. Dr. İsmail Kırca, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, Ankara 2016.
  • KRAAKMAN, Reinier/HANSMANN, Henry: The Anatomy of Corporate Law, A Comparative and Functional Approach, New York 2004.
  • KUNZ, Peter V.: Statuten-Grundbaustein der Aktien-gesellchaften, in Die “grosse” Schweizer Aktienre-chtsrevission, Zürich, ST Gallen 2010.
  • MOROĞLU, Erdoğan: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanu-nu, Değerlendirme ve Öneriler, İstanbul 2016.
  • MOROĞLU, Erdoğan: Türk Ticaret Kanunu ile Yürür-lük ve Uygulama Kanunu Tasarıları, Değerlendir-me ve Öneriler, İstanbul 2009.
  • NOMER ERTAN, Nedret Füsun: Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi Davası -TTK m. 531 Üzerine Düşünceler-, İÜHFM C. LXXIII, S. 1, 2015, s. 421-440.
  • NOMER ERTAN, Nedret Füsun: Anonim Ortaklıkta Sadakat Yükümlülüğü, İstanbul 1999.
  • OKUTAN NILSSON, Gül: Anonim Ortaklıklarda Pay-sahipleri Sözleşmeleri, İstanbul 2003.
  • PASLI, Ali: “Anonim Ortaklıkta Kontrol Sahibinin Özel Durumu“, İÜHFM, C. LXVI, S. 2, s. 345-357.
  • PASLI, Ali: Yeni Türk Ticaret Kanunu Anonim Ortaklık Hükümlerinin Tanıtılması (I), YTK Kitap 2-Kısım 4, Bölüm 1, Genel Hükümler ve Temel İlkeler, Bati-der C. XXVII, S. 3, s. 137-167.
  • POROY , Reha/ TEKİNALP, Ünal/ ÇAMOĞLU, Ersin:Ortaklıklar Hukuku II, İstanbul 2017.
  • POROY , Reha/ TEKİNALP, Ünal/ ÇAMOĞLU, Ersin:Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, İstanbul 2003.
  • PULAŞLI , Hasan: Şirketler Hukuku Şerhi, C. II, Ankara 2018.
  • SAĞLAM İpek: “Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Kavramına Genel Bir Bakış”, I. Uluslararası Tica-ret Hukuku Sempozyumu, Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması, İstanbul 2008, s. 153-161.
  • ŞAHİN, Ayşe: Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, İstanbul 2013.
  • SCHMİD , Christoph: Personengesellschaften und Aktiengesellschaft, Art. 530-771 OR, CHK - Hand-kommentar zum Schweizer Privatrecht, 2012.
  • ŞENER , Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, Ders Kitabı, Ankara 2017.
  • SEVİ, Ali Murat: Anonim Ortaklıkta Sermayenin Oluşturulması ve Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağı, Ankara 2013.
  • TEKİNALP, Ünal: Anonim Ortaklığın Bilançosu ve Ye-dek Akçeleri Kamuyu Aydınlatma İlkesi İle, İstan-bul 1979.
  • TEKİNALP, Ünal: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Huku-ku, İstanbul 2013.
  • TÜRKYILMAZ, İsmail: Sermaye Piyasası Hukukunda Pay Alım Teklifi Zorunluluğu, İstanbul 2015.
  • ULUSOY , Erol: “Şirketler ve Banka Hukukunda Kapsa-ma Alma ve Sorumlu Kılma Amacıyla Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması”, I. Uluslararası Ticaret Hu-kuku Sempozyumu, Tüzel Kişilik Perdesinin Ara-lanması, İstanbul 2008, s. 351-402.
  • UYAR , Talih: Gerekçeli-İçtihatlı İcra ve İflas Kanunu Şerhi, C. 5, (İİK 82-97), Ankara 2009.
  • WIRT , Gerhard/ARNOLD , Michael/GREENE , Mark:Corporate Law in Germany, München 2004.
  • YANLI, Veliye: Anonim Ortaklıklarda Tüzel Kişilik Per-desinin Kaldırılması ve Pay Sahiplerinin Ortaklık Alacaklılarına Karşı Sorumlu Kılınması, İstanbul 2000 (Perdenin Kaldırılması).
  • YANLI, Veliye: Limited Şirkette Amme Borçlarından Dolayı Ortakların Sorumluluğu, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul 1999, s. 743-770.
  • YILDIZ , Şükrü: “Anonim Ortaklıklarda İhraç Primleri (Agio)”, AÜEHFD, C. IV, 1-2, Erzincan 2000, s. 547-565.
APA Hamamcıoğlu E (2018). Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). , 125 - 145.
Chicago Hamamcıoğlu Esra Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). (2018): 125 - 145.
MLA Hamamcıoğlu Esra Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). , 2018, ss.125 - 145.
AMA Hamamcıoğlu E Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). . 2018; 125 - 145.
Vancouver Hamamcıoğlu E Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). . 2018; 125 - 145.
IEEE Hamamcıoğlu E "Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*)." , ss.125 - 145, 2018.
ISNAD Hamamcıoğlu, Esra. "Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*)". (2018), 125-145.
APA Hamamcıoğlu E (2018). Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 125 - 145.
Chicago Hamamcıoğlu Esra Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6, no.1 (2018): 125 - 145.
MLA Hamamcıoğlu Esra Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.6, no.1, 2018, ss.125 - 145.
AMA Hamamcıoğlu E Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 6(1): 125 - 145.
Vancouver Hamamcıoğlu E Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*). Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 6(1): 125 - 145.
IEEE Hamamcıoğlu E "Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*)." Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6, ss.125 - 145, 2018.
ISNAD Hamamcıoğlu, Esra. "Anonim Ortaklıklarda Tek Borçİlkesine İlişkin Gelişmeler(*)". Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6/1 (2018), 125-145.