Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri

Aytac, Berna; Uçanok, Zehra; Yuceol, Gulpembe

doi:10.7816/nesne-08-16-06

Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri

Gülpembe YÜCEOL, (Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Berna AYTAÇ, (Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Zehra UÇANOK (Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Nesne Dergisi

14 1

Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 82 - 94 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7816/nesne-08-16-06 İndeks Tarihi: 27-10-2020

Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri

Öz:

Bu çalışmanın amacı Giner Torréns ve Kärtner (2017) tarafından geliştirilen Erken Dönem Olumlu SosyalDavranış Ölçeği’ni Türkçeye uyarlamak, geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmektir. Araştırmanın örneklemi18-36 ay arası çocuğu olan 267 anneden oluşmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda katılımcılarDemografik Bilgi Formu, Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği, Güçler ve Güçlükler Anketinidoldurmuşlardır. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin Türkçeye uyarlamasının 3 faktörlü(yardım etme, paylaşma ve rahatlatma) bir yapı gösterdiğini desteklemiştir. Alt boyutlar (yardım etme,paylaşma ve rahatlatma) ile çocuğun psikososyal gelişimi arasındaki ilişkiler beklendik yönde anlamlıbulunmuş; ölçüt bağıntılı geçerlik desteklenmiştir. Ölçekten alınan puanlar, çocuğun cinsiyetine, annenineğitim, gelir düzeyi ve verinin elde edilme yöntemine (online anket sistemi veya doğrudan iletişim) görefarklılaşmamıştır. Bunun yanı sıra alt ölçeklerin iç tutarlık ve tekrar test güvenirlik katsayıları kabul edilebilirdüzeyde bulunmuştur. Sonuçlar, Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin 18-36 ay arasındakiçocuklar için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelime:

The Adaptation of Early Prosocial Behavior Questionnaire (EPBQ) into Turkısh and Its Psychometric Properties

Öz:

The aim of the current study was to adapt the Early Prosocial Behavior Questionnaire developed by Giner Torréns and Kärtner (2017) to Turkish and to evaluate its validity and reliability. The sample included a total of 267 mothers of 18-36 months children. The participants completed Demographic Form, Early Prosocial Behavior Questionnaire, The Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). Exploratory and confirmatory factor analysis supported three factors structure representing helping, sharing and comforting. Results also showed that relationships between the subscales (helping, sharing and comforting) and the child's psychosocial development were significant in the expected directions; criterion-related validity of the scale was supported. There was no difference according to gender of child, education and income level of mother and the method of collecting the data (online survey system or communication directly). The subscales had acceptable levels of internal consistency and test-retest reliability. The findings revealed that Turkish Early Prosocial Behavior Questionnaire was a valid and reliable measure for children between 18-36 months. The results were discussed with the suggestions to improve the scale.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Afthanorhan, W. M. A. B. W. (2013). A comparison of partial least square structural equation modeling (PLS-SEM) and covariance based structural equation modeling (CB-SEM) for confirmatory factor analysis. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology, 2(5), 198-205.
Arroyo-Borrell, E., Renart, G., Saurina, C. ve Saez, M. (2017). Influence maternal background has on children’s mental health. International Journal for Equity in Health, 16(1), 63-73.
Bandy, R. ve Wilhelm, O. M. (2007). Family structure and income during childhood and subsequent prosocial behavior in young adulthood. Working Papers. Department of Economics, IUPUI.
Braaten, E. B. ve Rosen, L. A. (2000). Self-regulation of affect in Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) and non-ADHD boys: Differences in empathic responding. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(2), 313–321.
Brownell, C. A. ve Early Social Development Research Lab. (2016). Prosocial behavior in infancy: The role of socialization. Child Development Perspectives, 10(4), 222-227.
Brownell, C. A., Svetlova, M., Anderson, R., Nichols, S. R. ve Drummond, J. (2013). Socialization of early prosocial behavior: Parents’ talk about emotions is associated with sharing and helping in toddlers. Infancy, 18(1), 91–119.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Bandura, A. ve Zimbardo, P. G. (2000). Prosocial foundations of children’s academic achievement. Psychological Science, 11, 302–306.
Carlo G. ve Randall B. A. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 31(1), 31-44.
Conte, E. (2017). The role of social cognition in children's prosocial behaviors: A multi-method study with a sample of 2-3 year-olds.(Unpublished doctoral dissertation).Educational and Communicational Sciences, University of Milano-Bicocca, Italy.
Denham, S. A. ve Burger, C. (1991). Observational validation of ratings of preschoolers’ social competence and behavior problems. Child Study Journal, 21, 185–291.
Devanath, S. (2010). Parental attitudes and children's sharing behavior: How socialization relates to early prosocial development (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Pittsburgh, USA.
Dunfield, K. A. (2014). A construct divided: prosocial behavior as helping, sharing, and comforting subtypes. Frontiers in Psychology, 5,1-13.
Dunfield, K. A. ve Kuhlmeier, V. A. (2013). Classifying prosocial behavior: children's responses to instrumental need, emotional distress, and material desire. Child Development, 84(5), 1766-1776.
Dunfield, K., Kuhlmeier, V. A., O’Connell, L. ve Kelley, E. (2011). Examining the diversity of prosocial behavior: Helping, sharing, and comforting in infancy. Infancy, 16(3), 227-247.
Dursun, O. B., Öğütlü, H. ve Esın, İ. S. (2020). Psychometric Properties of Turkish Version of the Strength and Difficulties Questionnaire for Age 2-4. Archives of Neuropsychiatry, 57(1), 44-49.
Eggum, N. D., Eisenberg, N., Kao, K., Spinrad, T. L., Bolnick, R., Hofer, C. ve Fabricius, W. V. (2011). Emotion understanding, theory of mind, and prosocial orientation: Relations over time in early childhood. The Journal of Positive Psychology, 6(1), 4-16.
Eisenberg, N., Eggum-Wilkens, N. D. ve Spinrad, T.L. (2015). The development of prosocial behavior. D.A. Schroeder ve W.G. Graziano (Ed.), Oxford Handbook of Prosocial Behavior (1. baskı) içinde (s. 114-136). New York, NY: Oxford University Press.
Eisenberg, N., Fabes, R. A. ve Spinrad, T. L. (2006). Prosocial development. W. Damon ve R.M. Lerner (Ed.) ve N. Eisenberg (Vol. Ed.), Handbook of child psychology: Vol. 3. Social, emotional, and personality development (6. baskı) içinde (s. 646-718). New Jersey: John Wiley ve Sons, Inc. Eisenberg, N., Fabes, R. A., Karbon, M., Murphy, B. C., Wosinski, M., Polazzi, L., … Juhnke, C. (1996). The relations of children’s dispositional prosocial behavior to emotionality, regulation, and social functioning. Child Development, 67(3), 974–992.
Giner Torréns, M. ve Kärtner, J. (2017). Psychometric properties of the early prosocial behaviour questionnaire. European Journal of Developmental Psychology, 14(5), 618-627.
Goodman, R. (1997). The Strengths and Difficulties Questionnaire: a research note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38(5), 581-586.
Güvenir, T., Özbek, A., Baykara, B., Arkar, H., Şentürk, B. ve İncekaş, S. (2008). Güçler ve güçlükler anketi'nin (gga) türkçe uyarlamasının psikometrik özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi (Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health), 15(2), 65-74.
Hay, D. F. ve Pawlby, S. (2003). Prosocial development in relation to children’s and mothers’ psychological problems. Child Development, 74,1314–1327.
Imuta, K., Henry, J. D., Slaughter, V., Selcuk, B. ve Ruffman, T. (2016). Theory of mind and prosocial behavior in childhood: A meta-analytic review. Developmental Psychology, 52(8), 1192-1205.
Kärtner, J., Schuhmacher, N. ve Collard, J. (2014). Socio-cognitive influences on the domain-specificity of prosocial behavior in the second year. Infant Behavior & Development, 37(4), 665–675.
Keane, S. P. ve Calkins, S. D. (2004). Predicting kindergarten peer social status from toddler and preschool problem behavior. Journal of Abnormal Child Psychology, 32, 409–423.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (1. baskı). New York: Guilford Publications.
Kumru, A. ve Öztürk, P. (2012). Çocuklukta olumlu sosyal davranış ve ahlak gelişiminde ana baba davranışlarının etkileri. M. Sayıl ve B. Yağmurlu (Ed.), Ana babalık: Kuram ve araştırma (1. baskı) içinde (s.215-238). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Liszkowski, U., Carpenter, M., Striano, T. ve Tomasello, M. (2006). 12-and 18-month-olds point to provide information for others. Journal of Cognition and Development, 7(2), 173–187.
Nelson, D. A.ve Crick, N. R. (1999). Rose-colored glasses: Examining the social information-processing of prosocial young adolescents. Journal of Early Adolescence, 19,17–38.
Öztürker, B. (2014). 6 yaş çocuklarının olumlu sosyal davranışları ile anne ve öğretmen özgeciliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi / Analyse the relationship between prosocial behaviors of the children of six age and altruism of teachers and mothers. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Raviv, A., Bar-Tal, D., Ayalon, H. ve Raviv, A. (1980). Perceptions of giving and receiving help by group members. Representative Research in Social Psychology, 11(2), 139–150.
Roberts, W. ve Strayer, J. (1996). Empathy, emotional expressiveness, and prosocial orientation. Child Development, 67(2), 449–470.
Rhee, S.H., Boeldt, D.L., Friedman, N.P., Corley, R.P., Hewitt, J.K., Young, S.E.,Knafo, A., Robinson, J., Waldman, I.D., Van Hulle, C.A. ve Zahn-Waxler, C. (2013). The Role of Language in Concern and Disregard for Others in the First Years of Life. Developmental Psychology, 49(2), 197-214.
Schumacker, R. ve Tomek, S. (2013). Understanding statistics using R. Springer Science & Business Media.
Sebanc, A. M. (2003). The friendship features of preschool children: Links with prosocial behavior and aggression. Social Development, 12, 249–268.
Svetlova, M., Nichols, S.R. ve Brownell, C.A. (2010). Toddlers' prosocial behavior: From instrumental to empathic to altruistic helping. Child Development, 81(6),1814–1827.
Warneken, F. ve Tomasello, M. (2007). Helping and cooperation at 14 months of age. Infancy, 11(3), 271– 294.
White, N., Ensor, R., Marks, A., Jacobs, L. ve Hughes, C. (2014). ‘‘It’s mine!’’ Does sharing with siblings at age 3 predict sharing with siblings, friends, and unfamiliar peers at age 6?. Early Education and Development, 25(2), 185–201.
Yağmurlu, B., Sanson, A. ve Köymen, S. B. (2005). Ebeveynlerin ve çocuk mizacının olumlu sosyal davranış gelişimine etkileri: Zihin kuramının belirleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 1-20.

APA	Yuceol G, Aytac B, Uçanok Z (2020). Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. , 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
Chicago	Yuceol Gulpembe,Aytac Berna,Uçanok Zehra Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. (2020): 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
MLA	Yuceol Gulpembe,Aytac Berna,Uçanok Zehra Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. , 2020, ss.82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
AMA	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. . 2020; 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
Vancouver	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. . 2020; 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
IEEE	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z "Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri." , ss.82 - 94, 2020. 10.7816/nesne-08-16-06
ISNAD	Yuceol, Gulpembe vd. "Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri". (2020), 82-94. https://doi.org/10.7816/nesne-08-16-06

APA	Yuceol G, Aytac B, Uçanok Z (2020). Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. Nesne Dergisi, 8(16), 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
Chicago	Yuceol Gulpembe,Aytac Berna,Uçanok Zehra Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. Nesne Dergisi 8, no.16 (2020): 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
MLA	Yuceol Gulpembe,Aytac Berna,Uçanok Zehra Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. Nesne Dergisi, vol.8, no.16, 2020, ss.82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
AMA	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. Nesne Dergisi. 2020; 8(16): 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
Vancouver	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri. Nesne Dergisi. 2020; 8(16): 82 - 94. 10.7816/nesne-08-16-06
IEEE	Yuceol G,Aytac B,Uçanok Z "Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri." Nesne Dergisi, 8, ss.82 - 94, 2020. 10.7816/nesne-08-16-06
ISNAD	Yuceol, Gulpembe vd. "Erken Dönem Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlaması ve Psikometrik Özellikleri". Nesne Dergisi 8/16 (2020), 82-94. https://doi.org/10.7816/nesne-08-16-06