Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi

Dereboy, Ferhan; BULUT, MÜGE; Arslantaş, Hülya

doi:10.5505/kpd.2019.32559

Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi

Müge BULUT, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Uygulama Ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Servisi, Aydın, Türkiye)

Hülya ARSLANTAŞ, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği A.D., Aydın, Türkiye)

İbrahim Ferhan DEREBOY (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri A.D., Aydin, Türkiye)

Klinik Psikiyatri Dergisi

15 3

Yıl: 2019 Cilt: 22 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 286 - 297 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/kpd.2019.32559 İndeks Tarihi: 29-10-2020

Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada şizofreni tanılı hastaların bakım vericilerine verilen psikoeğitimin bakım vericilerin duygudışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendromölçeği puanlarına olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya psikiyatri polikliniği kayıtlarındanelde edilen telefon numaraları üzerinden toplam 107hasta ve bakım verici çağrılmıştır. Bunlardan 17'sineulaşılamamış ve 28 hasta ve bakım verici çalışmayakatılmayı reddetmiştir. Araştırmaya katılmayı kabul eden62 hasta ve bakım vericisi ile araştırma yürütülmüştür.Kontrol grubunu oluşturan 32 bakıcıdan 2 tanesi takipdeğerlendirmeleri için bilgi vermeyi reddetmiştir. Hemçalışma hem de kontrol grubunda bulunan hastalar herzamanki gibi tedavi alırken, sadece çalışma grubundakibakım vericilere bir ay boyunca haftada iki kez toplamsekiz seans psikoeğitim uygulanmıştır. Demografik bilgilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, standart sapma vearitmetik ortalama, ön test-son test değerlendirilmesindeeşleştirilmiş iki grup arasındaki farkların testi vekatılımcıların duygu dışavurumu puanları üzerinde aileeğitiminin etkisini incelemek amacıyla tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi uygulanmıştır. Bulgular: Yapılanvaryans analizi sonucunda aile üyelerinin duygudışavurumu puanlarında gözlenen değişimepsikoeğitimin orta boyda ve anlamlı düzeyde etkisininolduğu bulunmuştur (F1.58=20.55; p<0.05;ηp2=0.265). Yapılan iki yönlü karma varyans analizisonucunda psikoeğitim alan bakım vericilerinhastalarının takip süresi boyunca, pozitif (ηp2= 0.57),negatif (ηp2=0.50), genel psikopatoloji (ηp2=0.59) vetoplam (ηp2=0.64) PANSS puanlarında anlamlı bir düşüşolduğu belirlenmiştir. Sonuç: Araştırmada eğitimekatılan bakım vericilerin duygu dışavurumu puanlarınınazaldığı, herhangi bir müdahalede bulunulmayan kontrol grubundaki bakım vericilerin duygu dışavurumupuanlarının arttığı ve bakım vericilerin bakım verdiklerihastaların PANSS puanlarında azalma olduğubulunmuştur. Bu nedenle psikoeğitim programlarınıngünlük psikiyatri kliniği uygulamalarına ve toplum ruhsağlığı merkezi uygulamalarına eklenmesi uygundur.

Anahtar Kelime:

The effect of psychoeducation applied to the caregivers of schizophrenic patients on the emotion expressions of the caregivers and the positive and negative syndrome

Öz:

Objective: IIn this study, it was aimed to determine the effect of the psychoeducation given to the caregivers of patients diagnosed with schizophrenia on the expressed emotion of caregivers and positive and negative syndrome scale of patients. Method: A total of 107 patients and caregivers were invited to the study via phone numbers obtained from psychiatric outpatient clinic records. 17 of these were not reached and 28 patients and caregivers refused to participate in the study. The research was conducted with 62 patients and caregivers who agreed to participate in the study. Two of the 32 caregivers who constituted the control group refused to provide information for follow-up evaluations. While patients in both the study and control groups were treated as usual, eight sessions of psychoeducation were administered to the caregivers in the study group for two semesters, one month. Percentage, standard deviation and arithmetic mean were calculated for evaluation of demographic information. In the pretest-posttest evaluation, the differences between the two matched groups were tested. Repeated measures variance analysis was applied to examine the effect of family education on the participants' expressed emotion scores. Results: As a result of the analysis of variance, it was found that the change in the expressed emotion scores of the family members was moderate and significant effect of psychoeducation (F1.58=20.55; p<0.05; ηp 2=0.265). As a result of two-way mixed variance analysis a significant decrease in positive (ηp 2=0.57), negative (ηp 2=0.50), general psychopathology (ηp 2=0.59) and total (ηp 2=0.64) PANSS scores during the follow-up period of psychoeducation caregivers. It is determined to be. Discussion: In this study, it was found that the expressed emotion scores of caregivers who participating in education decreased. On the other hand it was found that the expressed emotion scores of caregivers in the study group increased and PANSS scores of patients who received care were decreased. For this reason, psychoeducation programs should be added to daily psychiatric clinic practices and community mental health center practices.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Öztürk MO, Uluşahin NA. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 14. Baskı. Ankara, Tuna Matbaacılık, 2016, pp. 189.
2. Gülseren L. Şizofreni ve aile: güçlükler, yükler, duygular, gereksinimler. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:143-151.
3. Sellwood W, Tarrier N, Quinn J, Barrowclough C. The family and compliance in schizophrenia: the influence of clinical variables, relatives' knowledge and expressed emotion. Psychol Med 2003; 33:91-96.
4. Brown GW, Birley JLT, Wing JK. Influence of family life on the course of schizophrenic disorders: A replication. Br J Psychiatry 1972; 121:241-258.
5. Boye HB, Bentsen TH, Notland OG, Munkvold OG, Lersbryggen AB, Oskarsson KH, Uren G, Ulstein I, Bjørge H, Lingjaerde O, Malt UF. What predicts the course of expressed emotion in relatives of patients with schizophrenia or related psychoses? Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 1999; 34:35-43.
6. Tüzer V, Zincir S, Başterzi AD, Aydemir Ç, Kısa C, Göka E. Şizofreni hastalarında aile ortamı ve duygu dışavurumunun değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri 2003;6:198-203.
7. McDonell MG, Short RA, Berry CM, Dyck DG. Burden in schizophrenia caregivers: impact of family psychoeducation and awareness of patient suicidality. Fam Process 2003;42: 91-103.
8. Alvarez-Jimenez M, Priede A, Hetrick SE. Risk factors for relapse following treatment for first episode psychosis. Schizophrenia Research 2012;139: 116–128.
9. Tomaras V, Mavreas V, Economou M, Ioannovich E, Karydi V, Stefanis C. The effect of family intervention on chronic schizophrenics under individual psychosocial treatment: a 3 year study. Soc Psychiatry Epidemiol 2000; 35(11): 487-93.
10. Amaresha AC, Venkatasubramanian G. Expressed emotion in schizophrenia: An overview. Indian J Psychol Med 2012; 34: 12–20.
11. Tel H, Terakye G. Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000;1:133-142.
12. Doğan O. Şizofrenik bozukluklarda psikososyal yaklaşımlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:240-248.
13. Doğan O, Doğan S, Tel H, Çoker F, Polatöz Ö, Başeğmez FD. Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: aileler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:133-139.
14. Sellwood W,Tarrier N, Quinn J, Barrowclough C.The family and compliance in schizophrenia: the influence of clinical variables, relatives' knowledge and expressed emotion. Psychol Med 2003;33:91-96.
15. Ran MS, Xiang MZ, Chan CL, Leff J, Simpson P, Huang MS, Shan YH, Li SG. Effectiveness of psychoeducation intervension for rural Chinese families experiencing schizophrenia a randomised controlled trial. Soc Psychiatry Epidemiol 2003;38:69-75.
16. Kulhara P, Chakrabarti S, Avasthi A, Sharma A, Sharma S. Psychoeducational intervention for caregivers of Indian patients with schizophrenia: a randomised-controlled trial. Acta Psychiatr Scand 2009; 119: 472–483.
17. Arslantaş H, Sevinçok L, Uygur B, Balcı V, Adana F. Şizofreni hastalarının bakım vericilerine yapılan psikoeğitimin hastalardaki klinik gidişe ve bakım vericilerin duygu dışavurumu düzeylerine olan etkisi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2009;10:3- 10.
18. Jungbauer J, Wittmund B, Dietrich S, Angermeyer MC. The disregarded caregivers: subjective burden in spouses of schizophrenia patients. Shizophrenia Bulletin 2004; 30:665-675.
19. Cheng LY, Chan S Psychoeducation program for Chinese family carers of members with schizophrenia. West J Nurs Res 2005;27:583-599.
20. Chien WT, Chan WCS, Thompson DR. Effects of a mutual support group for families of Chinese people with schizophrenia: 18-month follow-up. The British Journal of Psychiatry 2006; 189: 41-49.
21. Magliano L, Fiorillo A, Malangone C, Rosa CD, Maj M. Patient functioning and family burden in a controlled, realwordtrial of family psychoeducation for schizophrenia. Psychiatric Services 2006;57: 1784-1791.
22. Chien WT. Phill M. Wong K. A Family psychoeducation group program for Chinese people with schizophrenia in Hong Kong. Psychiatric Services 2007; 58:1003-1006.
23. Tanrıverdi D. Şizofreni Hastalarının Bakım Vericilerine Verilen Psikoeğitimin Bakım Yüklerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.2008.
24. Nasr T, Kausar R. Psychoeducation and the family burden in schizophrenia: A randomized controlled trial. Ann Gen Psychiatry 2009; 8:1-6.
25. Breitborde NJK, Moreno FA, Mai-Dixon N, Peterson R, Durst L, Bernstein B, Byreddy S, McFarlane WR. Multi family group psychoeducation and cognitive remediation for firstepisode psychosis: a randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 2011; 11:9.
26. Navidian A, Kermansaravi F, Rigi SN. The effectiveness of a group psycho-educational program on family caregiver burden of patients with mental disorders. BMC Research Notes 2012;5:399.
27. Sharif F, Shaygan M, Mani A. Effect of psych-educational intervention for family members on caregiver burdens and psychiatric symptoms in patiens with schizophrenia in Shiraz, Iran. BMC Psychiatry 2012;12:48.
28. Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Dördüncü Baskı (DSM-IV) (Çev. ed.: E Köroğlu). Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995.
29. Cohen J. Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences. 2. Baskı. Hillsdale, New Jersey Lawrence Erlbaum Associates; 1988, sayfa 384.
30. Cole, JD, Kazarian SS. The level of expressed emotion scale: a new measure of expressed emotion. Journal of Clinical Psychology 1988; 44: 392–397.
31. Berksun OE. Şizofrenide aile faktörü: expressed emotion (EE): ölçek geliştirme ve uyarlama denemesi. Ankara Üniversitesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi.1992.
32. Kay SR, Fiszbein A, Opler LA. The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophr Bull 1987;13:261-76.
33. Leucht S, Kane JM, Kissling W, Hamann J, Etschel E, Engel RR. What does the PANSS mean? Schizophrenia Research 2005; 79:231-8.
34. Kostakoğlu E, Batur S, Tiryaki A, Göğüş A. Pozitif ve negatif sendrom ölçeğinin (PANSS) Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi 1999;14:23-32.
35. Holmes H, Ziembe J, Evans T, Williams CA. Nursing model of psychoeducation for the seriously mentally ill patient. Issues in Mental Health Nursing 1994;15: 85-104.
36. Cohan AN, Glynn SM, Mumay Swark AB, Barrio C, Fischer EP, McCutcheon SJ, Perlick DA, Rotondi AJ, Sayers SL, Sherman MD, Dixon LB. The family forum: directions for the implementation of family psychoeducation for severe mental ilness. Psychiatric Servives 2008;59:40-48.
37. Özkan B, Erdem E, Özsoy SD, Zararsiz G. Effect of psychoeducation and telepsychiatric follow up given to the caregiver of the schizophrenic patient on family burden, depression and expression of emotion. Pakistan J MedSci 2013; 29:1122-27.
38. Magliano L, Fiorillo A, De Rosa C, Malangone C, Maj M, National Mental Health Project Working Group. Family burden in long term diseases: a comparitive study in schizopheria vs. physical disorders. Soc Sci Mecl 2005;61:313-322.
39. Mcfarlane WR, Dushay RA, Stastrip D. A comparisan of two levels of family-aided assertive communnity treatment. Psychiatr Serv 1996; 47: 744-750.
40. Montero I, Asercio A, Hermandez I. Masanet MJ, Lacruz M, Bellver F, Iborra M, Ruiz I. Two strategies for intervention in schizophrinia: a randomized trial in a Mediterrane an environment. Schizophr Bull 2001; 27:661-670.
41. Yıldırım A. Psikoeğitimsel yaklaşımın ve izleme çalışmalarının şizofreni tanılı hasta ve ailelerinin sosyal işlevlerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. 2007.
42. Doğan S, Doğan O, Tel H, Çoker F, Polatöz Ö, Başeğmez F, Doğan F. Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: Ayaktan hastalar. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002;3:69-74.
43. Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S, Aker T, Özgen G, Ekmekçi H, Duy B, Torun F, Ünsal G, Çoşkun S, Sipahi B, Çakıl G, Eryılmaz M. Şizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:41-47.
44. Ohaeri SU. The burdan of caregiving in families with a mental ilness: A review of 2002. Curr Opin Psychiatry 2003; 16: 457- 465.
45. Alptekin K, Kıvırcık Akdede BB, Kitiş A, Akvarda Y, Ulaş H, Orhan Z. Şizofreni ve yaslanma: şizofrenide klinik belirtilerin ve bilişsel işlevlerin yasla ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15: 91- 97.
46. Evert H, Harvey C, Travert, Herman H. The relationship between social networks and occupational and self-care functioning in people with psychosis. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003;38:180-188.
47. Rose LE. Families of psychiatric patients: A critical review and future research directions 1999; 10: 67-76.
48. Hazel NA, McDonell MG, Short RA, Berry CM, Voss WD, Rodgers ML, Dyck DG. Impact of multiple-family groups for outpatients with schizophrenia on caregivers' distress and resources. Psychiatr Serv 2004; 55:35-41.
49. Hirst M. Carer distress: a prospective, population-basedstudy. Soc Sci Med 2005;61:697-708.
50. McFarlane WR, Dixon L, Lukens E, Lucksted A. Family psychoeducation and schizophrenia: a review of the literatüre.
Journal of Marital and Family Therapy 2003;29:223-245. 51. Sin J, Norman I. Psychoeducational ınterventions for family members of people with schizophrenia: a mixed-method systematic review. J Clin Psychiatry 2013;74:1145-1162.
52. McNab C, Haslam N, Burnett P. Expressed emotion, attributions, utility beliefs, and distress in parents of young people with first episode psychosis. Psychiatry Research 2007; 151:97-106.
53. McWilliams S, Egan P, Jackson D, Renwick L, Foley S, Behan C, Fitzgerald E, Fetherston A, Turner N, Kinsella A, O’Callaghan E. Caregiver psychoeducation for first-episode psychosis. European Psychiatry 2010; 25:33–38.
54. Petrakis M,Oxley J, Bloom H. Carer psychoeducation in first-episode psychosis: Evaluation out comes from a structured group programme. The International Journal of Social Psychiatry 2013; 59: 391–397.
55. Öksüz E, Karaca S, Özaltın G, Ateş M.A. The effects of psychoeducation on the expressed emotion and family functioning of the family members in first-episode schizophrenia. Community Ment Health J 2017;53:464–473.
56. McWilliams S,Hill S, Mannion N, Kinsella A, O’Callaghan E. Caregiver psychoeducation for schizophrenia: Is gender important? European Psychiatry 2007; 22:479–480.
57. Phillips MR, Pearson V, Li F, Xu M, Yang L. Stigma and expressed emotion: a study of people with schizophrenia and their family members in China. Br J Psychiatry 2002; 181: 488- 493.
58. Heikkilä J, Karlsson H, Taiminen T, Lauerma H, Ilonen T, Leinonen KM, Wallenius E, Virtanen H, Heinimaa M, Koponen S, Jalo P, Kaljonen A,Salakangas RK. Expressed emotion is not associated with disorder severity in first-episode mental disorder. Psychiatry Res 2002;111: 155-165.
59. Stengard E. Educational intervention for the relatives of schizophrenia patients in Finland. Nord J Psychiatry 2003; 57:271-277.
60. Duman ZÇ, Aştı N, Üçok A, Kuşçu MK. Şizofreni hastalarına ve ailelerine “bağımsız ve sosyal yaşam becerileri topluma yeniden katılım programı” uygulaması, izlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007;8:91-99.
61. González-Blanch C, Martín-Muñoz V, Pardo-García G, Martínez-García O, Álvarez-Jiménez M, Rodríguez-Sánchez JM, Vázquez-Barquero JL, Crespo-Facorro B. Effects of family psychoeducation on expressed emotion and burden of care in first-episode psychosis: a prospective observational study. The Spanish Journal of Psychology 2010;13:389-395.
62. Jeppesen P, Petersen L, Thorup A, Abel MB, Oehlenschlaeger J, Christensen TØ, Krarup G, Hemmingsen R, Jørgensen P, Nordentoft M. Integrated treatment of firstepisode psychosis: Effect of treatment on family burden: OPUS trial. The British Journal of Psychiatry 2005; 48:85–90.
63. Deveci A, Danacı AE, Yurtsever F, Deniz F, Yüksel EG. Sizofrenide psikososyal beceri eğitiminin belirti örüntüsü, içgörü, yaşam kalitesi ve intihar olasılığı üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19:266-73.
64. Yıldız M, Tural Ü, Kurdoglu S, Önder ME. Şizofreninin rehabilitasyonunda aile ve gönüllülerle yürütülen bir kulüp-ev denemesi. Türk Psikiyatri Dergisi 2003;14:281-7.
65. Yıldız M, Veznedaroglu B, Eryavuz A, Kayahan B. Psychosocial skills training on social functioning and quality of life in the treatment of schizophrenia: a controlled study in Turkey. Int J Psych Clin Pract 2004;8:1-7.
66. Sönmez S. Şizofreni Hastalarında Psikoeğitim Grup Çalişmasinin Pozitif Ve Negatif Belirtiler, Sosyal İşlevsellik, Yeti Yitimi, İçgörü Ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması, T.C Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mahzar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 2. Psikiyatri Birimi, Uzmanlık Tezi, İstanbul. 2009.
67. Goldman CR, Quinn FL. Effects of a patient education program in the treatment of schizophrenia. Hospital and Community Psychiatry 1988;39:282–286.
68. Bark N, Revheim N, Huq F. The impact of cognitive remediation on psychiatric symptoms of schizophrenia. Schizophrenia Research 2003; 63:229-35.
69. Aguglia E, Pascolo-Fabrici E, Bertossi F, Bassi M. Psychoeducational intervention and prevention of relapse among schizophrenic disorders in the Italian community psychiatric network. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health 2007; 3:7.
70. Merinder LB, Viuff AG, Laugesen HD, Clemmensen K, Misfelt S, Espensen B. Patient and relative education in community psychiatry: a randomised controlled trial regarding its effectiveness. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 1999; 34:287-294.
71. Shimodera S1, Inoue S, Mino Y, Tanaka S, Kii M, Motoki Y. Expressed emotion and psychoeducational intervention for relatives of patients with schizophrenia: a randomized controlled study in Japan. Psychiatry Res 2000;96: 141-8.

APA	BULUT M, Arslantaş H, Dereboy F (2019). Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. , 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
Chicago	BULUT MÜGE,Arslantaş Hülya,Dereboy Ferhan Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. (2019): 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
MLA	BULUT MÜGE,Arslantaş Hülya,Dereboy Ferhan Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. , 2019, ss.286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
AMA	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. . 2019; 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
Vancouver	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. . 2019; 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
IEEE	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F "Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi." , ss.286 - 297, 2019. 10.5505/kpd.2019.32559
ISNAD	BULUT, MÜGE vd. "Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi". (2019), 286-297. https://doi.org/10.5505/kpd.2019.32559

APA	BULUT M, Arslantaş H, Dereboy F (2019). Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 22(3), 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
Chicago	BULUT MÜGE,Arslantaş Hülya,Dereboy Ferhan Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi 22, no.3 (2019): 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
MLA	BULUT MÜGE,Arslantaş Hülya,Dereboy Ferhan Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, vol.22, no.3, 2019, ss.286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
AMA	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2019; 22(3): 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
Vancouver	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2019; 22(3): 286 - 297. 10.5505/kpd.2019.32559
IEEE	BULUT M,Arslantaş H,Dereboy F "Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi." Klinik Psikiyatri Dergisi, 22, ss.286 - 297, 2019. 10.5505/kpd.2019.32559
ISNAD	BULUT, MÜGE vd. "Şizofreni hastalarının bakım vericilerine uygulanan psikoeğitimin bakım vericilerin duygu dışavurumlarına ve hastaların pozitif ve negatif sendrom ölçeği puanlarına olan etkisi". Klinik Psikiyatri Dergisi 22/3 (2019), 286-297. https://doi.org/10.5505/kpd.2019.32559