ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ
Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 945 - 959 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17240/aibuefd.2020..-567554 İndeks Tarihi: 30-10-2020
ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ
Öz: Bu çalışma en çok satışı yapılan ilk 50 çeviri resimli çocuk kitabını “Kültür Ögeleri Tespit Formu”nda yer alan başlıkları/maddeleri göz önüne alarak yerli, yabancı ve evrensel kültüre ilişkin hangi kültürel ögelere değinildiğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın modeli betimsel nitelikte tasarlanmıştır. Verilerin analizinde doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Bu araştırmada bir kitap satış sitesinde satışı yapılan, okulöncesi ve ilkokul öğrencilerine yönelik çeviri resimli çocuk kitapları dikkate alınmıştır. Bu sitede en çok satışı yapılan ilk 50 çeviri resimli çocuk kitabı temin edilerek incelemeye tabii tutulmuştur. İnceleme sonucunda tespit edilen kültürel ögeler kodlanarak uygun temalar altında sıralanmıştır. Araştırmanın bulguları çevirisi yapılan çocuk kitaplarının, evrensel değerlere nazaran daha çok yabancı kültürlere ilişkin ögeler barındırdığı ve yerel kültürümüze dair ögelere yeteri kadar yer verilmediği göstermektedir. Gelişimleri boyunca nitelik olarak kaliteli/kalitesiz birçok kitap ile karşılaşan ve bu kitaplardaki kahramanların yaşantılarını, inançlarını, düşünce ve davranışlarını model alan çocuklar için resimli çocuk kitaplarının kültür aktarımı ve öğretiminde önemli bir araç olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Kitap seçiminde birçok peritextual unsur yanında, kültür aktarımına da dikkat edilmelidir. Çeviri kitaplar özelinde yabancı kültür ögelerinin baskın olduğu kitaplar yerine en azından evrensel değerleri aktaran kitaplar tercih edilmelidir.
Anahtar Kelime: ANALYSIS OF TRANSLATED CHILDREN’S PICTURE BOOKSIN TERMS OF CULTURAL TRANSFER
Öz: This study was conducted to determine which cultural elements were referred regarding domestic, foreign and universal culture in the first 50 best-seller translated children’s picture book by taking should come after full stop the topics/articles included in the ”Culture Elements Detection Form”. The model of the study was descriptively designed. Document analysis technique was used for data analysis. The universe of this study consists of translated children's picture books,which are sold in a book sale website, for preschool and elementary school students.This website’s 50 bestseller translated children’s picture bookswere procured and analysed. Cultural elements identifiedas a result of the analysis were coded and listed under appropriate themes. In the research results, it is seen that the translated children's picture books contain more foreign elements than universal values and do not contain enough elements of Turkish culture. It must be taken into account that children’s picture books are important tools within the context of cultural transfer for the children, misuse of relative clause with many quality/poor quality books and take the heroes, their lives, beliefs, thoughtsand behaviours in these books as models. During the process of book selection, cultural transfer as well as many peritextual elements should be taken into account. With regards to translated books, the books, which at least provides universal values rather than the ones in which the foreign cultural elements are dominant, should be chosen.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksan, D. (1977). Her yönüyle dil.Ana çizgileriyle dil bilim I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Akyol, T. (2012). Resimli çocuk kitaplarında yer alan değerlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 17.03.2019 tarihinde erişildi.
- Albayrak, F., ve Serin, N. (2012). Gazi üniversitesi TÖMER yabancılar için Türkçe 1-2 ders kitaplarındaki okuma metinlerinin kültür aktarımı açısından incelenmesi. 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı (pp. 149-156). Mersin.
- Balat, G. U., Kılıç, Z., Değirmenci, Ş., ve Ünsal, F. Ö. (2017). Okulöncesi dönem çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarında yer alan temel kavramların incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(44), 424-441. doi: 10.21764/maeuefd.319461
- Bilgin, H. (2011). 5-6 Yaş çocuklarına yönelik 1990-2010 yılları arasında basılan resimli kitapların çocuğa görelik kavramına göre incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 17.03.2019 tarihinde erişildi.
- Binyazar, A. (2004). Ulusal bilinç/evrensel kültür. Çağdaş Türk Dili(194), 51-56.
- Bulut, P., ve Kuşdemir, Y. (2013). Tübitak tarafından yayınlanan çocuk kitaplarının içerik özelliklerinin incelenmesi. Turkish Studies, 8(12), 215-226.
- Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., ve Çakmak, E. K. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Çeçen, M. A., ve Aydemir, F. (2011). Okul öncesi hikâye kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 185-194.
- Dağlıoğlu, H. E., ve Çakmak, Ö. Ç. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikâye kitaplarının şiddet ve korku öğeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
- Dedeoğlu, H., Ulusoy, M., ve Alıcı, M. (2013). Çocuklar için hazırlanmış biyografik eserler üzerine bir içerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 116-131.
- Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 12-27.
- Dilidüzgün, S. (1996:15). Çağdaş çocuk yazını-yazın eğitiminde ilk adım. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Dirican, R., ve Dağlıoğlu, H. E. (2014). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(2), 44-69.
- Erbir, B., ve Aka, F. N. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültür aktarımına yönelik yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. Journal of Turkish Studies, 10(12), 371-386. doi: 10.7827/TurkishStudies.8425
- Erenoğlu, D. (2008). Mehmet Kaplan'ın dil üzerine görüşleri. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi(36), 65-80.
- Gemalmaz, E. (1997). Standart Türkiye Türkçesinin(STT)'nin formanlarının formatif değerleri ve bu değerlerin ihtiyaç hâlinde bu dilin gelişimine etkileri.Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. Erzurum, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 15.03.2019 tarihinde erişildi.
- Glazer, J. I. (1986). Literature for young children. New York: Merril.
- Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 103(729), 50-57.
- Gökberk, M. (2018). Değişen dünya değişen dil. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, (8. baskı).
- Gönen, M. (1984). Okul öncesi çağı çocuğu ve resimli kitaplar. Okul Öncesi Eğitimi Dergisi, 16(28), 20-21.
- Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H., Kehci, A., Ulutaş, Z., ve Kahve, Ö. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 724-735. doi: 10.16986/huje.2015014224
- Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M., ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 251-265.
- Güftâ, H., ve Kan, M. O. (2011). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabının dil ile ilgili kültür ögeleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 239-256.
- Jiang, W. (2000). The relation between culture and language. ELT Journal, 54(4).
- Kafesoğlu, İ. (2003:15-16). Türk millî kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Kalaycıoğlu, A. (2012). 36-72 aylık Türk ve yabancı çocukların ebeveyn ve öğretmenlerinin resimli çocuk kitabı seçme ölçütlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 09.03.2019 tarihinde erişildi.
- Kaplan, M. (2010). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh Yayınları, (26. baskı).
- Kaptan, S. (1995). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
- Kara, C. (2012). Çocuk kitabı seçiminde resimlemelerle ilgili olarak ebeveynin dikkat etmesi gereken başlıca unsurlar. Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 225-232.
- Karasar, N. (2006:77). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Keskin, F. (2010). Yetişkinlere yönelik yabancı dil olarak Türkçe derslerinde yazınsal metinlerle kültür aktarımı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 13.03.2019 tarihinde erişildi.
- Küçük, S. (2006). Çocuk edebiyatında değerler açısından Şeker Portakalı ve Fadiş üzerine bir değerlendirme. II. Ulusal çocuk ve gençlik edebiyatı sempozyumu, 297-306.
- Levent, G. (2010). Çocuk edebiyatı çevirilerinde karşılaşılan sorunlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İzmir, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 13.03.2019 tarihinde erişildi.
- Mert, O., Albayrak, F., ve Serin, N. (2013). Çeviri çocuk kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 58-73.
- Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2.bs.). CA: Sage: Thousand Oaks.
- Özbay, M. (2005). Bilim ve Kültür aktarıcısı olarak yazı. Türkiyat Araştırmaları, 68-74.
- Öztürk, H. E. (1991:3). Batı çocuk klasiklerinde temel değerler. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
- Polat, T. (1995). Yazın metni - okur ilişkisi üzerine düşünceler. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi(8), 109-121.
- Şirin, M. R. (1988:20). Çocuk edebiyatı yıllığı. İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
- Tural, S. K. (1988). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Turan, Ş. (2000). Türk kültür tarihi:Türk kültüründen Türkiye Kültürüne ve Evrenselliğe Ankara: Bilge Yayınevi.
- Yazoğlu, R. (2002). Dil-kültür ilişkisi. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 6(11), 21-43.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara Seçkin Yayıncılık.
- Yücel, F. (2007). Etkili bir çeviri eğitimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 144-155.
APA | Çetinkaya F, DURMAZ M (2020). ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. , 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
Chicago | Çetinkaya Fatih Çetin,DURMAZ Mücahit ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. (2020): 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
MLA | Çetinkaya Fatih Çetin,DURMAZ Mücahit ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. , 2020, ss.945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
AMA | Çetinkaya F,DURMAZ M ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. . 2020; 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
Vancouver | Çetinkaya F,DURMAZ M ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. . 2020; 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
IEEE | Çetinkaya F,DURMAZ M "ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ." , ss.945 - 959, 2020. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
ISNAD | Çetinkaya, Fatih Çetin - DURMAZ, Mücahit. "ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ". (2020), 945-959. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
APA | Çetinkaya F, DURMAZ M (2020). ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
Chicago | Çetinkaya Fatih Çetin,DURMAZ Mücahit ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20, no.2 (2020): 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
MLA | Çetinkaya Fatih Çetin,DURMAZ Mücahit ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.20, no.2, 2020, ss.945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
AMA | Çetinkaya F,DURMAZ M ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(2): 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
Vancouver | Çetinkaya F,DURMAZ M ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(2): 945 - 959. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
IEEE | Çetinkaya F,DURMAZ M "ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, ss.945 - 959, 2020. 10.17240/aibuefd.2020..-567554 |
ISNAD | Çetinkaya, Fatih Çetin - DURMAZ, Mücahit. "ÇEVİRİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ STİLİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20/2 (2020), 945-959. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-567554 |