OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ
Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 960 - 974 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17240/aibuefd.2020..-578007 İndeks Tarihi: 30-10-2020
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ
Öz: Bu araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri ve başarı amaç oryantasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve başarı amaç oryantasyonlarının cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinin esas alındığı çalışma 412 okul öncesi öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Okul Öncesinde Fen Eğitimine Yönelik Öz-yeterlik Ölçeği” ve "Başarı Amaç Oryantasyonları Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde korelasyon analizi, ilişkisiz örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan okul öncesi öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik öz-yeterlikleri ile öğrenme amaç oryantasyonunu tercih etme düzeyleri arasında pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Performans-yaklaşma ve performans-kaçınma amaç oryantasyonunu tercih etme düzeyleri ile fen eğitimine yönelik öz-yeterlikleri arasında ise pozitif ve düşük düzeyde ilişkiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların benimsedikleri başarı amaç oryantasyonlarının sınıf düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet açısından ise sadece öğrenme amaç oryantasyonunda erkek öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE PRE-SCHOOL TEACHER CANDIDATES' SELF-EFFICACY TOWARD SCIENCE EDUCATION AND ACHIEVEMENT GOAL ORIENTATIONS BETWEEN SOME VARIABLES
Öz: This study aimed to examine the relationship between pre-school pre-service teachers' self-efficacy levels towards science education and achievement goal orientations and to determine whether the achievement goal orientations differ according to gender and grade levels. The study has employed survey model and was conducted with 412 pre-school pre-service teachers. "Self-efficacy Scale for Pre-School Science Education” and "Achievement Goal Orientation Scale" were used as data collection tools. Correlation analysis, t-test for independent samples and one-way analysis of variance (ANOVA) techniques were used to analyze the data obtained in the study. It has been determined that there is a positive and moderate relationship between pre-service teachers' self-efficacy towards science education and their level of adoption of learning goal orientation. It was found that there are positive and weak relationships between performance-approach and performance-avoidance goal orientation adoption levels and self-efficacy towards science education. In addition, it was determined that the achievement goal orientations adopted by the participants did not differ significantly according to the grade level. In terms of gender, it was determined that there was a significant difference only in terms of learning goal orientation, in favor of male students.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ablard, K. E., & Lipschultz, R. E. (1998). Self-regulated learning in high-achieving students: Relations to advanced reasoning, achievement goals, and gender. Journal of Educational Psychology, 90, 94–101.
- Akın, A. (2006). Başarı amaç oryantasyonları ile biliş ötesi farkındalık, ebeveyn tutumları ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Ames, C. (1992). Classrooms: Goals structures and student motivation. Journal of Education Psychology, 84(3), 261−271.
- Aral, N., Kandır, A. ve Can-Yaşar, M. (2002). Okul öncesi eğitim programı. Okul öncesi. Eğitim programına göre geliştirilmiş II. Baskı, İstanbul: YA-PA Yayınları.
- Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change, Psychological Review, 84, 191-215.
- Bıkmaz, H. F. (2004). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlilik inancı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 161.
- Brookhart, S. M. & Durkin, D. T. (2003). Classroom assessment, student motivation, and achievement in high school social studies classes. Applied Measurement in Education, 16, 27 – 54.
- Buldur, A. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik öz yeterlikleri başarı amaç oryantasyonları ve öğrenme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık . Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Cantrell, P., Young, S., & Moore, A. (2003). Factors affecting science teaching efficacy of preservice elementary teachers. Journal of Science Teacher Education, 14, 177–92.
- Chan, D.W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521-533.
- Chan K., Leung, M. & Lai, P. (2004). Goal orientations, study strategies and achievement of Hong Kong teacher education student. Paper presented at the AARE 2004 Conference, Melbourne.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education, (5th Edition). London: Routledge Falmer.
- Çelik-Menderes, H. (2009). Üniversite öğrencilerinin başarı amaç oryantasyonlarının stresle başa çıkma tarzları, duygulanım durumları ve akademik başarılarına göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çıngı, H. (1994). Örnekleme kuramı (2. baskı). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi
- Elliot, A. J. & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Educational Psychology, 72, 218–232.
- Elliot, A. J. & Harackiewicz, J. M. (1996). Approach and avoidance goals and intrinsic motivation: A mediational analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 461– 475.
- Elliot, A. J. & McGregor, H. (2001). Achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 501–519.
- Eryenen, G. (2008). Öğretmen adaylarının hedef yönelimleri, akademik ve öğretmenlik öz-yeterlikleri arasındaki ilişkiler ile bu değişkenlerin akademik başarının yordanmasındaki rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Gürdal, A., Çağlar, A., Şahin, F., Okçun, F. ve Macaroğlu, E. (1993). Okul öncesi dönemle ilgili fen faaliyetlerine örnekler. 9. Ya-Pa Okul öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri Ankara, Seminer Kitabı, İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
- Güler, D. ve Bıkmaz. F. (2002). Anasınıflarında fen etkinliklerinin gerçekleştirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1 (2). 249-267.
- Hsieh, P., Sullivan, J. R. & Guerra, N. S. (2007). A closer look at college students: Self-efficacy and goal orientation. The Journal of Advanced Academics, 3, 454-476.
- Kahraman, N. (2011). Antecedents and consequences of achievement goals. (Unpublished doctorate dissertation), Middle East Technical University, Social Sciences Institute, Ankara.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
- Kızılgüneş B. (2007). Predictive influence of student’s achievement motivation, meaningful learning approach and epistemological beliefs on classification concept achievement. (Unpublished Master Thesis), Middle East Technical University, Ankara
- Kotaman, H. (2008). Öz yeterlilik inancı ve öğrenme performansının geliştirilmesine ilişkin yazın taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXI, (I), 111-133.
- Küçükoğlu, A., Kaya, İ. ve Turan, A. (2010). Sınıf öğretmenliği ABD öğrencilerinin başarı yönelimi algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Atatürk Üniversitesi ve On dokuz Mayıs Üniversitesi örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 121-135.
- Küçükyılmaz, E.A. ve Duban, N. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının artırılabilmesi için alınacak önlemlere ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(2) 1-23
- Middleton, M. & Midgley, C. (1997). Avoiding the demonstration of lack of ability: An under-explored aspect of goal theory. Journal of Educational Psychology, 89, 710- 718.
- Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, M. L., Urdan, T., Anderman, L. H., Anderman, E., & Roeser, R. (1998). The development and validation of scales assessing students' achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology, 23(2), 113-131.
- Midgley, C., Maehr, M. L., Hruda, L. Z., Anderman, E., Anderman, L. H., Freeman, K. E., Gheen, M., Kaplan, A., Kumar, R., Middleton, M. J., Nelson, J., Roeser, R., & Urdan, T. (2000). Manual for the patterns of adaptive learning scales. Ann Arbor. MI: The University of Michigan.
- Özdemir, M.S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz- yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
- Patrick, H., Ryan, A.M. & Pintrich. P.R. (1999). The differential impact of extrinsic and mastery goal orientations on males' and females' self-regulated learning. Learning and Individual Differences, 11(2). 153-171.
- Pajares, F., Britner, S. & Valiante, G. (2000). Writing and science achievement goals of middle school students. Contemporary Educational Psychology, 25, 406–422.
- Ramey-Gassert, L. & Shroyer, M. G. (1992). Enhancing science teaching self-efficacy in pre-service elementary teachers. Journal of Elementary Science Education, 4,26-34.
- Roeser R. W., Midgley, C. & Urdan, T. C. (1996). Perceptions of the school psychol environment and early adolescent psychologist and behavioral functioning in school: The mediating role of goals and belonging. Journal of Educational Psychology, 88(3), 408-422.
- Ryan, A. M., Hicks, L., & Midgley, C. (1997). Social goals, academic goals, and avoiding seeking help in the classroom. The Journal of Early Adolescence, 17(2), 152-171.
- Ryan, A. M. & Shim, S. S. (2005). Differential profiles of students identified by their teacher as having avoidant, appropriate or dependent help-seeking tendencies in the classroom. Journal of Educational Psychology, 97 (2) 275-285.
- Tiryaki, A. (2007). Üniversite ve lise öğrencilerinin sosyal amaç oryantasyonlarının başa çıkma tutumları ve bazı değişkenlerle incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Toğluk, E. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin başarı yönelimleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Tosun, T. (2000). The beliefs of pre-service elementary teachers toward science and science teaching. School Science and Mathematics, 100(7), 374-79.
- Tutaş, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin başarı hedef yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısında incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
| APA | buldur a, Alisinanoğlu F (2020). OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| Chicago | buldur aycan,Alisinanoğlu Fatma OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. (2020): 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| MLA | buldur aycan,Alisinanoğlu Fatma OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 2020, ss.960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| AMA | buldur a,Alisinanoğlu F OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2020; 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| Vancouver | buldur a,Alisinanoğlu F OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2020; 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| IEEE | buldur a,Alisinanoğlu F "OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." , ss.960 - 974, 2020. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| ISNAD | buldur, aycan - Alisinanoğlu, Fatma. "OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". (2020), 960-974. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| APA | buldur a, Alisinanoğlu F (2020). OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| Chicago | buldur aycan,Alisinanoğlu Fatma OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20, no.2 (2020): 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| MLA | buldur aycan,Alisinanoğlu Fatma OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.20, no.2, 2020, ss.960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| AMA | buldur a,Alisinanoğlu F OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(2): 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| Vancouver | buldur a,Alisinanoğlu F OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 20(2): 960 - 974. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| IEEE | buldur a,Alisinanoğlu F "OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, ss.960 - 974, 2020. 10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
| ISNAD | buldur, aycan - Alisinanoğlu, Fatma. "OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİ İLE BAŞARI AMAÇ ORYANTASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20/2 (2020), 960-974. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-578007 |
