Yıl: 2019 Cilt: 20 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 230 - 238 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 31-10-2020

HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Öz:
AMAÇ: Bu araştırmada, hemşirelerin iş doyumu, meslekitükenmişlik düzeyleri ve yaşam kalitelerinin belirlenerek,aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışmanın evreni Afyon Kocatepe Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde görev yapan hemşirelerden oluşmakta olup, dört bölümdenoluşan anket, örneklem grubunu oluşturan 171 hemşireye uygulanmıştır. Ölçeklerde Minnesota İş Doyum ölçeği,Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Formu (WHOQOL-BREF) yer almaktadır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanısıra parametrik testler (bağımsız örneklemler için t testi,tek faktörlü varyans analizi) ve Pearson Korelasyon analizikullanılmıştır.BULGULAR: Hemşirelerin genel iş doyum düzeyi ortalaması x=3.15 olup, mesleki tükenmişlik düzeyleri ortalaması x=2.60 ve yaşam kalitesi ortalaması ise x=3.47olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, hemşirelerin genel iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeyi; medeni durum, yaş,çalışma süresi, çalışma şekli ve çalışılan yere göre anlamlıfarklılıklar göstermiştir.SONUÇ: Yapılan çalışmada, iş doyumu arttıkça meslekitükenmişliğin düştüğü, iş doyumu arttıkça yaşam kalitesinin arttığı ve mesleki tükenmişlik arttıkça yaşam kalitesinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

THE RELATIONSHIPS BETWEEN JOB SATISFACTION, PROFESSIONAL BURNOUT AND QUALITY OF LIFE IN NURSES

Öz:
OBJECTIVE: In this research, it was aimed to examine the relationships between job satisfaction, professional burnout and quality of life of nurses. MATERIAL AND METHODS: The population of this research consists of nurses working in Afyon Kocatepe University Research and Practice Hospital and the questionnaire consisting of four parts was applied on 171 nurses constituting the sample group. Minnesota Job Satisfaction Scale, Maslach Burnout Scale and World Health Organization Quality of Life Scale-Short Form (WHOQOL-BREF) were included in the scales. In the analysis of the data, descriptive statistics as well as parametric tests (independent samples t test, variance analysis - one way ANOVA-) and Pearson Correlation analysis were used. RESULTS: The average level of job satisfaction of the nurses was x=3.15, the average level of occupational burnout was x=2.60 and the average of the quality of life was x=3.47. In addition, general job satisfaction level of nurses, burnout level showed significant differences according to marital status, age, duration of work, type of work and work place. CONCLUSIONS: The study results show that as job satisfaction increases, professional burnout decreases and quality of life increases. In addition, as professional burnout increases, the quality of life decreases.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Hombrados-Mendieta I, Cosano-Rivas F. Burnout, work place support, job satisfaction and life satisfaction among social workers in Spain: A Structural Equation Model. International Social Work 2013; 56(2): 228-46.
  • 2. Aksoy N, Polat C. Akdeniz bölgesindeki bir ilde üç farklı hastanenin cerrahi birimlerinde çalışan hemşirelerin iş doyumu ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013;10: 45-53.
  • 3. Kılıç N. Sağlık çalışanlarında mobbing algısı ve iş doyumunun belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı.2013.
  • 4. Tarcan GY, Tarcan M, Top M. An analysis of relation ship between burn out and job satisfaction among emergency health professionals. Total Quality Management & Business Excellence 2016: 1-18.
  • 5. Khamlub S, Harun-Or-Rashid M,Sarker MA, Hirosawa T, Outavong P, Sakamoto J. Job satisfaction of health-care workers at health centers in Vientiane Capital and Bolikhamsai Province, Lao PDR. Nagoya J Med Sci. 2013; 75(3- 4): 233-41.
  • 6. Hakanen JJ, Schaufeli WB. Do burn out and work engage ment predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-wave seven-year prospective study. Journal of Affective Disorders 2012; 141(2): 415-24.
  • 7. Kıvanç Ç. Sağlık çalışanlarının yaşam kalitesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı.2016.
  • 8. Özdamar K(Editör). Spss İle Biyoistatistik. 4.Baskı, Eskişehir: Kaan Kitabevi, 2001: 256-259.
  • 9. Süloğlu A. Diyaliz merkezlerinde çalışan doktor ve hemşirelerde tükenmişlik sendromu. Uzmanlık Tezi. İstanbul: T.C. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği, 2009.
  • 10. Ergin C. Bir iş doyumu ölçümü olarak iş betimlemesi ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 1997;12:25-36.
  • 11. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Jobburnout. Annual Reviwof Psychology 2001;52:397-422.
  • 12. Derin N. Devlet hastanelerinde çalışan sağlık personelinin iş doyum düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı, 2007.
  • 13. Muya, M., Katsuyama, K., Özakı, F., Aoyama, F. Development of a scale measuring the job satisfaction of Japanese hospital nurses. Japan Journal of Nursing Science, 11:3, 160-170. 2014:11(3):160-170
  • 14. Spector PE (Editor). Job Satisfaction: Application, Asssessment, Cause and Consequences. 1st Edition, Washington: SAGE Publications, Inc. 1997: 74-76.
  • 15. Weiss DJ, Dawis RW, England GW, Lofquist LH. Manual forthe Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, Minneapolis: University of Minnesota, Industrial Relations Center 1967; 22: 16-32.
  • 16. Karadağ E, Başaran A, Korkmaz T. İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik biçimleri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009;12 (21): 32-45.
  • 17. Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Yalçin Eser S, Elbi H, Göker E. WHOQOL-100 ve WHOQOL-Bref’in Psikometrik Özellikleri. 3P (Psikiyatri Psikoloji Psiko farmakoloji) Dergisi (Ek2). 1999; 7: 23-40.
  • 18. Kavlu İ, Pınar R. Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2009;29(6):1543-55.
  • 19. Aydın R, Kutlu Y. Hemşirelerde iş doyumu ve kişilerarası çatışma eğilimi ile olan ilişkisini belirleme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001;5(2): 37-45.
  • 20. Söyük S. Örgütsel adaletin iş tatmini üzerine etkisi ve istanbul ilindeki özel hastanelerde çalışan hemşirelere yönelik bir çalışma. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Yönetimi ve Organizasyon Bilim Dalı, 2007.
  • 21. Piyal B, Piyal B, Yavuz İ, Yavuz A. Factor saffecting job satisfaction of social insurance institution’s Ankara Education Hospital’s health care workers. Kriz Dergisi 2002; 10(1): 45-56.
  • 22. Gülseren Ş., Karaduman E., Kültür S. Hemşire ve teknisyenlerde tükenmişlik sendromu ve depresif belirti düzeyi. Kriz Dergisi 2000;8(1): 27-38.
  • 23. Özbaş A, Bolol N, Solmaz Ş. Kulak burun boğaz kliniğinde çalışan hemşirelerde tükenmişlik. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2006;14(56): 41-48.
  • 24. Taormina RJ, Law CM. Approach esto preventing burnout: Theeffects of personal stres management and organizational socialization. Journalof Nursing Management 2002;8(2):89-99.
  • 25. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R. Sağlık çalışanlarında yaşam kalitesi ve etkileyen değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011; 2:61-68.
  • 26. Işıklı B, Kalyoncu C, Arslantaş D. Eskişehir Mahmudiye’de 35 yaş ve üzeri kişilerde yaşam kalitesi. Toplum Hekimliği Bülteni. 2007; 26:7-12.
  • 27. Borglin G, Jakobsson U, Edberg A, Hallberg IR. Self reported health complaints and their prediction of overall and health-related quality of life among elderly people. International Journal of Nursing Studies. 2004; 1-12.
  • 28. Avcı K, Pala K. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan araştırma görevlisi ve uzman doktorların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30:81-85.
  • 29. Aydın P, Günay T, Baydur H, Şimşek H. İzmir’de yarı kentsel bir bölgede 45-59 yaş kadınlarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi 2012; 10: 88-93.
  • 30. Arıkan F, Köksal CD, Gökçe Ç. Work‐related stress, burnout, and job satisfaction of dialysis nurses in association with perceived relations with professional contacts. Dialysis & Transplantation 2007; 1-7.
  • 31. Ünal S, Karlıdağ R, Yoloğlu S. Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri 2001;4:113-118.
  • 32. Ingersoll GI, Olsan T, Drew-Cates J, Devinney BC, Davies J. Nurses job satisfaction, organizational commitment and career intent.J NursAdm.2002; 32(5): 250-263.
  • 33. Shields MA, Ward M. Improving nurse retention in thenational health service in England: Theimpact of job satisfaction on intention stoquit. Journalof HealthEconomics 2001;20:677-701.
  • 34. Zeytinoğlu IU, Denton M, Davies S, Bauman a, Blythe J, Boos L. Deteriorated external work environment, heavy work load and nurses job satisfaction and turnover ıntention. Canadian Public Policy- Analyse De Politiques 2007;33:32-47.
  • 35. Akbal EY, Özer Y, Baltaş Z. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin stres düzeyleri ve stresin hemşireler üzerindeki etkileri. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi 2001;5(2):70-79.
  • 36. Yıldız N, Kanan N. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde iş doyumunu etkiyen faktörler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2005;9(1-2):8-13.
  • 37. Aytekin A, Kurt F. Yenidoğan yoğun bakım kliniği’nde çalışan hemşirelerde iş doyumu ve etkileyen faktörler. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2014; 4(1):51- 58.
  • 38. Cimete G, GencalpNs, Keskin G. Quality of life and job satisfaction of nurses. Journal of Nursing Care Quality 2003;18(2):151-158.
  • 39. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyo-demografik özelliklerle ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2006;7, 100-108.
  • 40. Tunç T. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ile rol çalışması ve rol belirsizliği arasındaki ilişki: Bir üniversite hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
  • 41. Maslach C, Jackson SE. The Role of sex and family variables in burnout. Sex Roles 1985;12(7- 8):837-50.
  • 42. Barutçu E, Serinkan C. Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Academic Review 2008;8(2): 541-561.
  • 43. Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F. Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği Türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Nöro psikiyatri Arşivi 2010;47:111-7.
  • 44. Chien LY, Lo LH, Chen CJ, Chen YC. Quality of life among primary care givers of Taiwanese children with brain tumor. CancerNurs. 2003;26:305- 11.
  • 45. Chu CH, Wodchis WP. McGilton KS. Turnover of regulatednurses in long-termcarefacilities. Journal of Nursing Management 2014; 22:553-562.
  • 46. Parsons SK, Simmons WP, Penn K, Furlough M. Determinants of satisfaction and turnover among nursing assistants: There sults of a state wide survey. Journal of Gerontological Nursing 2003; 29:51–58.
  • 47. Çam O, Yıldırım S. Hemşirelerde iş doyumu ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci 2010;2(1):64-70.
APA Celik Y, kilic I (2019). HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. , 230 - 238.
Chicago Celik Yasemin,kilic Ibrahim Halil HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. (2019): 230 - 238.
MLA Celik Yasemin,kilic Ibrahim Halil HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. , 2019, ss.230 - 238.
AMA Celik Y,kilic I HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. . 2019; 230 - 238.
Vancouver Celik Y,kilic I HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. . 2019; 230 - 238.
IEEE Celik Y,kilic I "HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER." , ss.230 - 238, 2019.
ISNAD Celik, Yasemin - kilic, Ibrahim Halil. "HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER". (2019), 230-238.
APA Celik Y, kilic I (2019). HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi, 20(4), 230 - 238.
Chicago Celik Yasemin,kilic Ibrahim Halil HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi 20, no.4 (2019): 230 - 238.
MLA Celik Yasemin,kilic Ibrahim Halil HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi, vol.20, no.4, 2019, ss.230 - 238.
AMA Celik Y,kilic I HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi. 2019; 20(4): 230 - 238.
Vancouver Celik Y,kilic I HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi. 2019; 20(4): 230 - 238.
IEEE Celik Y,kilic I "HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER." Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi, 20, ss.230 - 238, 2019.
ISNAD Celik, Yasemin - kilic, Ibrahim Halil. "HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, MESLEKİ TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER". Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Tıp Dergisi 20/4 (2019), 230-238.