Yıl: 2019 Cilt: 52 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 685 - 712 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30964/auebfd.521994 İndeks Tarihi: 04-11-2020

Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması

Öz:
Bu araştırmanın amacı, farklı gelişim dönemindeki bireylerin akılcı olmayan inançlarının veergen benmerkezliliğinin yaş ve cinsiyete göre değişip değişmediğinin belirlenmesidir.Araştırmaya ortaokul, lise ve üniversitelerin çeşitli sınıflarında okuyan 747 öğrenci katılmıştır.Katılımcılar gelişim dönemlerine göre, erinlik (12-15), ergenlik (16-18) ve beliren yetişkinlik(19-24) olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak AkılcıOlmayan İnançlar Ölçeği Yetişkin ve Ergen Formu, Benmerkezlilik Ölçekleri Yetişkin veErgen Formu kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kişisel söylence düşüncesinin yaşave cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği ve bu özelliğin en yüksek ergenlik dönemindeolduğu saptanmıştır. Beliren yetişkinlik döneminde ise bu özelliğin azaldığı belirlenmiştir.Hayali seyirci düşüncesine sahip olma düzeylerinin sadece cinsiyet ve yaşın ortak etkisindeanlamlı olduğu görülmüştür. Akılcı olmayan inanç ortalamalarının cinsiyete göre istatistikselaçıdan anlamlı olarak farklılaşmadığı, ancak yaşa göre anlamlı olarak farklılaştığı saptanmıştır.Beliren yetişkinlik dönemindeki katılımcıların akılcı olmayan inanç ortalamalarının, erinlik veergenlik dönemindeki katılımcılardan anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir.Ergenlerin akılcı olmayan inançları ile hayali seyirci ve kişisel söylence düşüncelerinin olumluilişki gösterdiği, yani hayali seyirci düşüncesi arttıkça ergenlerin zihinlerinin kişisel söylencedüşüncesiyle meşgul olma düzeyinin de arttığı ve ergen benmerkezliliğinin bu iki türü arasındaolumlu ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Investigation of Adolescent Egocentrism and Irrational Beliefs of Young People of Different Ages1

Öz:
The main aim of this research is to determine whether the irrational beliefs of individuals at different developmental stages and the gender of adolescents vary according to age and gender. 747 students attending various classes of middle school, high school and university participated in the research. Participants were divided into three groups according to their developmental periods: puberty (12-15), adolescence (16-18) and emerging adulthood (19-24). Egocentrism Scales (New Personal Fable / New Imaginary Audience) and Irrational Beliefs Scales-Adults Form were used as data collection tools in the study. As a result of the analyzes made, it was determined that the personal fable was significantly different according to age and gender, and that the personal fable was highest in adolescence. It was determined that this feature was reduced in the adulthood. It was found that the scores of irrational beliefs differed significantly by gender but differed significantly by age. It was determined that the irrational belief scores of the participants in the adulthood were significantly higher than the participants in the adolescence period. It was determined that the irrational beliefs of the adolescents and the thoughts of the imaginary audience and personal fables showed a positive relationship. In addition to these, as the idea of the imaginary audience increased, the level of adolescent minds being engaged in the idea of personal myth increased and the positive relationship was found between these two types of adolescent self-centering.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahioğlu-Lindberg, E. N. (2011). Piaget ve ergenlikte bilişsel gelişim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 1-10.
  • Alberts, A., Elkind, D., and Ginsberg, S. (2007). The personal fable and risk-taking in early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 36(1), 71-76.
  • Altıntaş, G. (2006). Liseli ergenlerin kişiler arası iletişim becerileri ile akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Arnett, J. J., and Balle-Jensen, L. (1993). Cultural bases of risk behavior: Danish adolescent. Child Development, 64, 1842–1855.
  • Beaudoin, K. M., and Schonert-Reichl, K. A. (2006). Epistemic reasoning and adolescent egocentrism: Relations to internalizing and externalizing symptoms in problem youth. Journal of youth and adolescence, 35(6), 999-1014.
  • Bernard, M. E. (1984). Childhood emotion and cognitive behavior therapy: A rationalemotive perspective. In P. C. Kendall (Ed.), Advances in cognitive-behavioral research and therapy (pp. 213-253). London: Academic Press, Inc.
  • Bernard, M. E., Ellis, A., and Terjesen, M. (2006). Rational-emotive behavioral approaches to childhood disorders: History, theory, practice and research. In Ellis, A. and Bernard, M. E. (Eds.). Rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: Theory, practice and research (pp. 3-84). New York, NY: Springer.
  • Bilge, F. ve Arslan, A. (2001). Yetişkinlerin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(16), 23-31.
  • Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi ve el kitabı (16. basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Çam, Z., Seydooğulları, S., and Artar, M. (2014). Psychometric properties of the magical ideation scale in high school adolescents. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27, 34-42.
  • Çivitci, A. (2003). Akılcı duygusal eğitimin ilköğretim öğrencilerinin mantıkdışı inanç, sürekli kaygı ve mantıklı karar verme düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çivitci, A. (2006). Ergenlerde mantıkdışı inançlar: Sosyodemografik değişkenlere göre bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 7- 17.
  • Çivitci, A. ve Çivitci, N. (2009). İlköğretim öğrencilerinde algılanan sosyal beceri ve mantıkdışı inançlar. İlköğretim Online, 8(2), 415-424.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Colcear, D., Cıuce, C., Georgescu-Ilea, D., Zanfır, A., and Drașovean, R. (2017). Irrational beliefs, surgical condition severity and age as predictors of preoperative anxiety, depression and psychological distress. Acta Medica Transilvanica, 22(3), 6-10.
  • Coleman, M., and Ganong, L. H. (1987). Sex, sex-roles, and irrational beliefs. Psychological Reports, 61(2), 631-638.
  • Dilmaç, B., Aydoğan, D., Koruklu, N., ve Deniz, M. E. (2009). İlköğretim öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin mantıkdışı inançlarla açıklanabilirliği. İlköğretim Online, 8(3), 720-728.
  • Dryden, W., and Ellis, A. (2003). Albert Ellis live! (1 st Ed). London: Sage.
  • Dryden, W., and Neenan, M. (2004). Rational emotive behavioural counselling in action (3rd Ed.). London: SAGE Publications.
  • Durm, M. W., and Stowers, D. A. (1998). Just world beliefs and irrational beliefs: A sex difference? Psychological Reports, 83(1), 328-330.
  • Elkind, D. (1967). Egocentrism in adolescence. Child Development, 38(4), 1025-1034
  • Elkind, D., and Bowen, R. (1979). Imaginary audience behavior in children and adolescents. Developmental Psychology, 15(1), 38-44.
  • Ellis, A. (1958). Rational psychotherapy. The Journal of General Psychology, 59(1), 35-49.
  • Ellis, A., and Dryden, W. (1997). The practice of rational emotive behavior therapy, (2 nd Ed.). New York, NY: Springer Publishing Company.
  • Fives, C. J., Kong, G., Fuller, J. R. and DiGiuseppe, R. (2011). Anger, aggression, and irrational beliefs in adolescents. Cognitive Therapy and Research, 35(3), 199–208.
  • Frankenberger, K. D. (2000). Adolescent egocentrism: A comparison among adolescents and adults. Journal of Adolescence, 23(3), 343-354.
  • Galanaki, E. P. (2012). The imaginary audience and the personal fable: A test of Elkind’s theory of adolescent egocentrism. Psychology, 3(6), 457-466.
  • Garber, J., Weiss, B., and Shanley, N. (1993). Cognitions, depressive symptoms, and development in adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 102(1), 47-57.
  • Goossens, L., Beyers, W., Emmen, M., and Van Aken, M. A. (2002). The imaginary audience and personal fable: Factor analyses and concurrent validity of the “new look” measures. Journal of Research on Adolescence, 12(2), 193-215.
  • Greene, K., Rubin, D. L., Hale, J. L., and Walters, L. H. (1996). The utility of understanding adolescent egocentrism in designing health promotion messages. Health Communication, 8(2), 131-152.
  • Güney, N. (2007). Ergenlikte risk almanın içsel kaynaklarının benmerkezlilik, akran baskısı, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Himle, J. A., Himle, D. P., and Thyer, B. A. (1989). Irrational beliefs and the anxiety disorders. Journal of Rational Emotive and Cognitive Behavior Therapy, 7(3), 155-164.
  • Jasmine, E., and Kumar, G. V. (2010). Relationship between irrational beliefs and depression in late adolescence. Artha Journal of Social Sciences, 9(1), 59-65.
  • Jo, H. (1993). An investigation of the influences of gender role orientation and gender on irrational beliefs (Unpublished doctoral dissertation). International Unversity, USA.
  • Karaman, N. G. (2013). Ergenlerde risk almanın içsel kaynaklarının benmerkezlilik, akran baskısı, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 445-460.
  • Kelly, K. M., Jones, W. H., and Adams, J. M. (2002). Using the imaginary audience scale as a measure of social anxiety in young adults. Educational and Psychological Measurement, 62(5), 896-914.
  • Kılıçarslan, S. ve Atıcı, M. (2010). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 113-130.
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: Guilford.
  • Küçük, L., Gür, K., Şener, N., Boyacıoğlu, N. E. and Çetindağ, Z. (2016). Correlation between irrational beliefs and the depressive symptom levels of secondary school children. International Journal of Caring Sciences January, 9(1), 99-110.
  • Lapsley, D. K. (1993). Toward an integrated theory of adolescent ego development: The “new look” at adolescent egocentrism. American Journal of Orthopsychiatry, 63(4), 562-571.
  • Lapsley, D. K., and Murphy, M. N. (1985). Another look at the theoretical assumptions of adolescent egocentrism. Developmental Review, 5(3), 201-217.
  • Lapsley, D. K., Milstead, M., Quintana, S. M., Flannery, D., and Buss, R. R. (1986). Adolescent egocentrism and formal operations: Tests of a theoretical assumption. Developmental Psychology, 22(6), 800-807.
  • Lee D. Y., Hallberg, E.T., and Haase, R. F. (1979). Endorsement of Ellis irrational beliefs as a function of age. Journal of Clinical Psychology, 35(4), 754-756.
  • Levpuscek, M. P., and Videc, M. (2008). Psychometric properties of the social anxiety scale for adolescents (SASA) and its relation to positive imaginary audience and academic performance in Slovene adolescents. Studia Psychologica, 50(1), 49- 65.
  • Looft, W. (1972). Egocentrism and social interaction acrossthe life span. Psychological Bulletin, 78(2), 73-92.
  • Mallet, P., and Rodriguez-Tomé, G. (1999). Social anxiety with peers in 9- to 14-yearolds. Developmental process and relations with self-consciousness and perceived peer acceptance. European Journal of Psychology of Education, 14(3), 387-402.
  • Marcotte, D. (1996). Irrational beliefs and depression in adolescence. Adolescence, 31(124), 935-954.
  • McLennan, J. P. (1987). Irrational beliefs in relation to self-esteem and depression. Journal of Clinical Psychology, 43(1), 89-91.
  • Onur, B. (2007). Gelişim psikolojisi. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Paul, R. (1993). The logic of creative and critical thinking. American Behavioral Scientist, 37(1), 21-39.
  • Peker, A., Kartol, A. ve Demir, M. (2015). Ergenlerde akılcı olmayan inançlar ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 19(63), 1-14.
  • Peterson, K. L., and Roscoe, B. (1991). Imaginary audience behavior in older adolescent females. Adolescence, 26(101), 195-201.
  • Rycek, R. F., Stuhr, S. L., McDermott, J., Benker, J., and Swartz, M. D. (1998). Adolescent egocentrism and cognitive functioning during late adolescence. Adolescence, 33(132), 745-749.
  • Santrock, J. W. (2012). Ergenlik (14. Basım) [Adolescence]. (D. M. Siyez, Çev. Ed.) Ankara: Nobel Yayınevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2012)
  • Schonert-Reichl, K. A. (1994). Gender differences in depressive symptomatology and egocentrism in adolescence. The Journal of Early Adolescence, 14(1), 49-65.
  • Schwartz, P. D., Maynard, A. M., and Uzelac, S. M. (2008). Adolescent egocentrism: A contemporary view. Adolescence, 43(171), 441-448.
  • Sliupaitė, E., and Seibokaitė, L. (2009). Phenomenon of adolescent egocentrism and it’s changes during adolescence. Educational Psychology, 20, 29-37.
  • Steinberg L. (2007). Farklı bağlamlarda ergen gelişimi. F. Çok (Çev. Ed.), Ergenlik [Adolescence] içinde (ss. 19-35). Ankara: İmge Yayınevi.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74. Tabachnick B. G., and Fidel, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (Fourth Edition). Boston, MA: Allyn & Bacon, Inc.
  • Takishima-Lacasa, J. Y., Higa-McMillan, C. K., Ebesutani, C., Smith, R. L., and Chorpita, B. F. (2014). Self-consciousness and social anxiety in youth: The revised self-consciousness scales for children. Psychological Assessment, 26(4), 1292-1306.
  • Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. (First Ed.). Washington, DC: American Psychological Association.
  • Türkçapar, H. (2003). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama. Ankara: HYB Yayıncılık.
  • Türküm, A. S. (2003). Akılcı olmayan inançlar ölçeği’nin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 41-47.
  • Türküm, A. S., Balkaya, A. ve Karaca, E. (2005). Akılcı olmayan inanç ölçeğinin lise öğrencilerine uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3(23), 77-85.
  • Turner, J. S. (1996). Encyclopedia of relationships across the lifespan, London: Greenwood Press.
  • Vartanian, L. R. (2000). Revisiting the imaginary audience and personal fable constructs of adolescent egocentrism: A conceptual review. Adolescence, 35(140), 639-661.
  • Yıkılmaz, M. ve Hamamcı, Z. (2011). Akılcı duygusal eğitim programının lise öğrencilerinin akılcı olmayan ı̇ nançları ve algılanan problem çözme becerileri üzerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 54-65.
APA SEVIM S, DOGAN B, Ascioglu Onal A, AVŞAR V (2019). Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. , 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
Chicago SEVIM SEHER,DOGAN BETÜL GOKÇEN,Ascioglu Onal Asli,AVŞAR Volkan Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. (2019): 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
MLA SEVIM SEHER,DOGAN BETÜL GOKÇEN,Ascioglu Onal Asli,AVŞAR Volkan Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. , 2019, ss.685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
AMA SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. . 2019; 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
Vancouver SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. . 2019; 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
IEEE SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V "Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması." , ss.685 - 712, 2019. 10.30964/auebfd.521994
ISNAD SEVIM, SEHER vd. "Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması". (2019), 685-712. https://doi.org/10.30964/auebfd.521994
APA SEVIM S, DOGAN B, Ascioglu Onal A, AVŞAR V (2019). Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(3), 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
Chicago SEVIM SEHER,DOGAN BETÜL GOKÇEN,Ascioglu Onal Asli,AVŞAR Volkan Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 52, no.3 (2019): 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
MLA SEVIM SEHER,DOGAN BETÜL GOKÇEN,Ascioglu Onal Asli,AVŞAR Volkan Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.52, no.3, 2019, ss.685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
AMA SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2019; 52(3): 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
Vancouver SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2019; 52(3): 685 - 712. 10.30964/auebfd.521994
IEEE SEVIM S,DOGAN B,Ascioglu Onal A,AVŞAR V "Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52, ss.685 - 712, 2019. 10.30964/auebfd.521994
ISNAD SEVIM, SEHER vd. "Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 52/3 (2019), 685-712. https://doi.org/10.30964/auebfd.521994