Yıl: 2020 Cilt: 23 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 351 - 368 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-11-2020

SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI

Öz:
Çalışma, sağlık kurumlarında sağlık personeli dışında çalışanların spiritüalite ile ilgili tutumlarını,görüşlerini ve bunları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi SağlıkUygulama ve Araştırma Merkezi’nde 110 çalışanla gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olanaraştırmanın verileri, literatür taraması sonrasında araştırmacılar tarafından oluşturulan anket formukullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapmaanalizleri, Chi-Square Testi, Shapiro-Wilk Testi, Independent Samples T Test, Mann-Whitney U Test, One-WayANOVA ve Kruskal-Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çalışanların %35,4’ü hastaların spiritüelbakım gereksinimlerinin karşılanmasında hastanede görev yapan sağlık çalışanları ile birlikte sağlık çalışanıolmayan tüm sağlık kurumu personelinin de görev yapması gerektiğini, %78,2’si hastanede verilen spiritüelbakımın yetersiz olduğunu düşündüğü, sadece %11,8’i spiritüel bakıma destek verme isteğinde bulunmadığıbelirlenmiştir. Çalışanların %91,8’i hastaların spiritüel gereksinimlerinin hastane ortamında karşılanmasıgerektiğini, %31,8’i hastanede hastaların spiritüel gereksinimlerinin karşılanması için kesinlikle danışılabilecekbir uzman olması gerektiğini, %35,5’nin hastaların spiritüel desteği isteme ya da reddetme hakkına sahipolduğunu düşündüğü ortaya çıkmıştır. Araştırmamızda çalışanların spiritüel desteği yeterli bulma durumu ileeğitim düzeyleri, spiritüel desteğin hastaların psiko-sosyal iyileşmesine katkısı olduğu düşüncesi ile hastanedekigörevleri, spiriüalitenin hastalıklarla baş etmede ve hastalara moral vermede etkili olduğu düşüncesi ile medenidurumları, spiritüalitenin sağlığı olumsuz etkileyecek davranışları hastalarda engellediğini düşüncesi ile çocuksahibi olmaları ve yaşları, spiritüalitenin hastalarda iletişimi etkilediği düşüncesi ve çalışma hayatlarındahastaların spiritüel gereksinimlerini daha fazla göz önünde bulundurması ile memleketlerinde görev yapmadurumları arasında anlamlı ilişki saptandı (p˂0,05). Sonuç olarak sağlık kurumlarında sağlık personeliolmayan çalışanlar, hastaların spiritüel gereksinimlerinin farkında olmasıyla birlikte bu gereksinimlerinkarşılanmasının hastaların sağlığına ve iyileşme sürecine olumlu katkı sağladığını düşünmektedir. Ayrıcaçalışanların çoğunluğu hastalara spiritüel destek vermek istemektedir. Bu bağlamda, sağlık kurumlarındaçalışacak her personelin eğitiminde spiritüel destek konusuna daha fazla yer verilmesi, sağlığın spiritüelboyutuna ilişkin farkındalıklarını, bilgi ve uygulamalarını geliştirmeye yönelik hizmet içi eğitimlerinplanlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

OPINIONS AND ATTITUDES OF EMPLOYEES OTHER THAN HEALTHCARE PERSONNEL IN HEALTH INSTITUTES TOWARDS SPIRITUALITY

Öz:
The aim of the study carried out with 110 employees at Tekirdag Namık Kemal University Health Research and Application Center was to determine the attitudes and the opinions of the employees other than healthcare personnel in healthcare institutes towards the spirituality and the factors affecting them. The data of the study being descriptive and cross-sectional were obtained by using a questionnaire form prepared by the researchers after the literature review. Frequency, percentage, average and standard deviation analyses of the obtained data were performed using Chi-Square Test, Shapiro-Wilk Test, Independent Samples T-Test, Mann-Whitney U Test, One-Way ANOVA and Kruskal-Wallis Test. The %35.4 of employees believed that employees other than healthcare personnel had to work with healthcare personnel in order to meet the spiritual care requirements of the patients. The 78.2% of them stated that spiritual care was insufficient and only 11.8% of them did not want to provide spiritual care. The 91.8% of the employees stated that patients had to be met in the spiritual hospital environment whereas 31.8% noted that there had to be an expert in order to meet the spiritual needs of the patients in the hospital. The 35.5% of them felt that patients had the right to request or reject the spiritual support. As a result of the study, a significant was found between employees’ education level and finding the spiritual support adequate, the idea that spiritual support contributes to the psycho-social recovery of patients and their duties in the hospital, marital status and the thought that spirituality is effective in coping with diseases and giving moral support to the patients, the thought that spirituality prevents the behaviors that will adversely affect health and having children and their ages, the idea that spirituality affects communication in patients and patients to consider more the spiritual needs of patients in their occupational lives and working in their hometown (p˂0,005). As a result, it is considered that employees who do not have health personnel in health institutions are aware of the spiritual needs of patients, and meeting these needs positively contributes to the health and recovery process of patients. In addition, the majority of employees want to provide spiritual support to patients. In this context, it is recommended to give more attention to the issue of spiritual support in the training of every employee to work in health institutions, and to plan in-service trainings to improve their awareness, knowledge and practices regarding the spiritual dimension of health.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akgün Kostak, M. (2007). Hemşirelik bakımının spiritüel boyutu. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(6), 105– 115.
  • Akgün Kostak, M., Çelikkalp Ü., & Demir, M. (2010). Hemşire ve ebelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin düşünceleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 218-225.
  • Atabek Aştı, T. & Karadağ, A. (2014). Hemşirelik Esasları (1. Baskı). Akademi yayıncılık, İstanbul.
  • Ayten, A., Göçen, G., Sevinç, K., & Öztürk, E. E. (2012). Dini başa çıkma, şükür ve hayat memnuniyeti ilişkisi: Hastalar, hasta yakınları ve hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12(2), 45-79.
  • Baker, D. C. (2003). Studies of the inner life: The impact of spirituality on quality of life. Quality of Life Research, 12(1), 51-57.
  • Çelik, A. S., Özdemir, F., Durmaz, H., & Pasinlioğlu, T. (2014). Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakımı Algılama Düzeyleri ve Etkileyen Bazı Faktörlerin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3), 1–12.
  • Dossy, B.M. & Dossy, L. (1998). Attending to holistic care: It's time we listened to our patients' concerns about soul and spirit. Advanced Journal of Nursing, 98(8), 35-38.
  • Epstein-Peterson, Z. D., Sullivan, A. J., Enzinger, A. C., Trevino, K. M., Zollfrank, A. A., Balboni, M. J., ... & Balboni, T. A. (2015). Examining forms of spiritual care provided in the advanced cancer setting. Am J Hosp Palliat Care, 32, 750–757.
  • Ergül, Ş., & Bayık, A. (2004). Hemşirelik ve manevi bakım. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(1), 37–45.
  • Esendir, N. (2016). Sağlık çalışanlarının maneviyat ve manevi bakım algısı, İstanbul örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Esendir, N. İ., & Kaplan, H. (2018). Sağlık Çalışanlarının Maneviyat ve Manevi Destek Algısı: İstanbul Örneği. Sosyal Bilimler EKEV Akademi Dergisi, 73, 317-332.
  • Ewen, M. M. (2004). Analysis of Spirituality. Content in Nursing Textbooks. Journal of Nursing Education, 43, 20-8.
  • Ghonchepour, A., Sohrabi, M., Golestani, Z., Biabanaki, F. & Dehghan M. (2019). Spiritual health: is it a determinant factor for preventing risky behaviors among university students? Int J Adolesc Med Health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30995206
  • Hiçdurmaz, D., & Öz, F. (2013). Stresle Başetmenin Bir Boyutu Olarak Spiritualite. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(1), 50-56.
  • Jim, H. S. L., Pustejovsky, J. E., & Park, C. L. (2015). Religion, spirituality, and physical health in cancer patients: a meta-analysis. Journal of Cancer, 121(21), 3760-3768.
  • Karagül, A. (2012). Manevi Bakım: Anlamı, Önemi, Yöntemi ve Eğitimi (Hollanda Örneği). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dini Araştırmalar Dergisi, 14(40), 5-27.
  • Narayanasamy, A. (2001). A critical incident study of nurses’ responses to the spiritual needs of their. JAN, 33(4), 446-455.
  • Nelson, J. C., Rosenfeld, B., Breitbart, W. & Galietta, M.(2002). Spirituality, Religion, and Depression in the Terminally Ill. J Psychosomatics, 43(3), 213- 220.
  • Okyay, N. (2008). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
  • Öz, F. (2004). Sağlık alanında temel kavramlar. İmaj İç ve Dış Ticaret A.Ş., Ankara.
  • Özbaşaran, F., Ergül, Ş., Bayık, Temel, A., Gürol Aslan, G. & Çoban, A. (2011). Turkish nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. Journal of Clinical Nursing, 20(21-22), 3102-3310.
  • Özdemir, S. (2012). Dînî Sosyal Hizmetlerin Temelleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 125-138.
  • Restrepo-Madero, E., Trianes-Torres, M.V., Muñoz-García, A., & Alarcón R. (2016). Cultural and Religious/Spiritual Beliefs and the Impact on Health that Fear to Death has on Gender and Age, Among a Romani Minority Group from Southern Spain. Journal of Immigrant and Minority Health, 1-6.
  • Seyedrasooly, A., Rahmani, A., & Zamanzadeh, V. (2014). Association between perception of prognosis and spiritual well-being among cancer patients. J Caring Sci, 3, 47–55.
  • Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte kavram ve kuramlar. Alaş Ofset Yayınları, İstanbul.
  • Wong, K. F., Lee, L. Y. K., & Lee J. K. L. (2008). Hong Kong enrolled nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. International Nursing Review, 55(3), 333-40.
  • Yıldırım, N., Kaçmaz, N., & Özkan, M. (2013). İleri Evre Kanser Hastalarının Karşılanmamış Bakım Gereksinimleri. Journal of PsychiatricNursing, 4(3), 153-158.
  • Yılmaz, M., & Okyay, N. (2009). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin görüşleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 11(3), 41-52.
APA BOZTEPE N, Gulen D (2020). SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. , 351 - 368.
Chicago BOZTEPE NUR,Gulen Dumrul SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. (2020): 351 - 368.
MLA BOZTEPE NUR,Gulen Dumrul SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. , 2020, ss.351 - 368.
AMA BOZTEPE N,Gulen D SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. . 2020; 351 - 368.
Vancouver BOZTEPE N,Gulen D SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. . 2020; 351 - 368.
IEEE BOZTEPE N,Gulen D "SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI." , ss.351 - 368, 2020.
ISNAD BOZTEPE, NUR - Gulen, Dumrul. "SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI". (2020), 351-368.
APA BOZTEPE N, Gulen D (2020). SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(3), 351 - 368.
Chicago BOZTEPE NUR,Gulen Dumrul SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 23, no.3 (2020): 351 - 368.
MLA BOZTEPE NUR,Gulen Dumrul SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.23, no.3, 2020, ss.351 - 368.
AMA BOZTEPE N,Gulen D SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020; 23(3): 351 - 368.
Vancouver BOZTEPE N,Gulen D SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020; 23(3): 351 - 368.
IEEE BOZTEPE N,Gulen D "SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23, ss.351 - 368, 2020.
ISNAD BOZTEPE, NUR - Gulen, Dumrul. "SAĞLIK KURUMLARINDA SAĞLIK PERSONELİ OLMAYANLARIN SPİRİTÜALİTE İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE TUTUMLARI". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 23/3 (2020), 351-368.