Yıl: 2020 Cilt: 45 Sayı: 203 Sayfa Aralığı: 27 - 44 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2020.8521 İndeks Tarihi: 06-11-2020

Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi

Öz:
Bu araştırmada ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yakın çevre eğitimi yoluyla çevreye ilişkin bilgi düzeylerinin ve çevreye yönelik tutumlarının olumlu yönde artırılması amaçlanmıştır. Araştırma, Ankara merkezinde bulunan bir özel okuldaki ilkokul 4. sınıfa devam eden 44 öğrencinin katılımıyla ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen ileyürütülmüştür. Veriler, deney ve kontrol gruplarına ön ve son test olarak “Ankara Çevre Kitapçığı Başarı Testi (AÇKBT)” ve “Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği (ÇYTÖ)” uygulanmasıyla elde edilmiştir. Ön ve son test puanlarını karşılaştırmak amacıyla “Karışık Ölçümler İçin İki Faktörlü ANOVA” kullanılmıştır. Eğitim süreci tamamlandıktan sonra uygulanan son testlerde, Ankara Çevre Kitapçığı ile eğitim verilen ve normal eğitim programına devam eden deney grubunun hem AÇKBT hem de ÇYTÖ puanlarında anlamlı bir artış tespit edilmiştir. Bununla birlikte, yakın çevre eğitimi almayan yalnızca resmi öğretim programına devam eden kontrol grubunun AÇKBT ve ÇYTÖ puanları arasında anlamlı birdeğişim gözlenmemiştir. Bu bilgiler doğrultusunda, kontrol grubundaki öğrencilerin yakın çevreye ilişkin bilgi düzeylerinde ve çevrelerine yönelik olumlu tutumlarında anlamlı bir değişim saptanmadığı, deney grubundaki öğrencilerin hem yakın çevrelerine ilişkin akademik başarılarının arttığı hem de çevreye yönelik olumlu tutum geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abel, S. K., Appleton, K. ve Hanuscin D. L. (2010). Designing and teaching the elementary science methods course. New York: Routledge.
  • Ajiboye,J.O.ve Olatundun,S.A.(2010).Impact of some environmental education outdooractivitiesonNigerianprimaryschoolpupils’environmentalknowledge.Applied Environmental Education & Communication, 9(3), 149-158.
  • Akengin, H. ve İbrahimoğlu, Z. (2015). 2005 ilköğretim programında çevre eğitimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 106-119.
  • Aktepe, S. ve Girgin, S. (2009). İlköğretimde eko-okullar ve klasik okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması.İlköğretim Online,8(2), 401-414.
  • Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması.Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10(1), 105-122.
  • Bogner,F.X.(1998).The influence of short-term outdoor ecology education onlong-termvariablesof environmentalperspective.TheJournalofEnvironmentalEducation,29(4),17-29.Braus, J. (1995). Environmental education.Bioscience,45, 45-51.
  • Brody, M. ve Tomkiewicz, W. (2002). Park visitor’s understandings, values and beliefs related to their experience at Midway Geyser Basin, Yellowstone National Park, USA. International Journal of ScienceEducation, 24(11), 1119-1141.
  • Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri.Ankara: Pegem Akademi.
  • Cansaran, A., Darçın, E. S., Dilek, C., Güçlü, Y., Hamalosmanoğlu, M., Türkmen, L. ... Yıldırım, C. (2012).Çevre eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Carrier, S. J. (2009). Environmental education in the schoolyard: Learning styles and gender.The Journal of Environmental Education,40(3), 2-12.
  • Chapman, D. ve Sharma, K. (2001). Environmental attitudes and behavior of primary and secondary students in asian cities: An overwiev strategy for implementing an eco-schools programme. The Environmentalist, 21, 265-272.
  • Çekiç, A. ve Murat, M. (2011). Grupla psikolojik danışmanın ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ile başa çıkabilme becerilerine etkisi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,20(3), 41-58.
  • Deniz, T. (2014). Çevre eğitiminde toplumbilimsel argümantasyon yaklaşımının kullanımı(Yayımlanmamışyükseklisanstezi).Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Environmentel Protection Agency. (2009). Environmental education highligths. United States: Environmentel Protection Agency.
  • Ertürk, H. (2009).Çevre bilimleri(3. bs.). Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Fisman,L.(2005).Theeffectsoflocallearningon environmentalawarenessin children:Anempiricalinvestigation.TheJournalofEnvironmentalEducation,36(3), 39-50.
  • Gökler, F. (2012). Doğal ortamda yürütülen çevre eğitiminin ortaöğretim 9.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi: Ovacık örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Gülay, H. ve Önder, A. (2011). Sürdürülebilir gelişim için okulöncesi dönemde çevre eğitimi.Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Houghton, J. (2005). Global warming reports on progress. Physics, 68(6), 1340-1403.
  • Hungerford, R. H. ve Peyton, R. B. (1976). Teaching environmental education. Portland, ME: J. Weston Walch.
  • Kapyla, D. ve Wahlstrom, J. (2000). Evaluating the effectiveness of residential environmental education program. The Journal ofEnvironmental Education, 31(2), 31-37.
  • Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karpudewan,M.,Roth,W.M.veAbdullah,M.N.S.B.(2015).Enhancingprimary schoolstudents'knowledgeaboutglobalwarmingandenvironmentalattitudeusing climatechangeactivities. InternationalJournalofScienceEducation, 37(1), 31-54.
  • Kesicioğlu, O. S. ve Alisinanoğlu, F. (2009). 60-72 aylık çocukların çevreye karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48.
  • Koç, M. H. (2018). Etkinlik çalışmaları değerlendirme ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 67, 49-59.
  • Koydemir, S. ve Demir, A. (2005). ODTÜ öğrencilerinde yardım arama davranışı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(22), 211-218.
  • Leech, N., Barrett, K. ve Morgan, G. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. New Jersey: Psychology Press.
  • Leeming, F. C., Porter, B. E., Dwyer, W. O., Cobern, M. K. ve Oliver, D. P. (1997). Effects of participation in class activities on children's environmental attitudes and knowledge.The Journal of Environmental Education,28(2), 33-42.
  • McCrea, E. J. (2006). The roots of environmental education: How the past supports the future.Environmental Education and Training Partnership.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2008). Sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2010). Din kültürü ve ahlâk bilgisi dersi (4-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Fen bilimleri dersi (3-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). Hayat bilgisi dersi (1-3. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018a). Hayat bilgisi dersi (1-3. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018b). Sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018c). Fen bilimleri dersi (3-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018d). Din kültürü ve ahlâk bilgisi dersi (4-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Ok,G.(2016).Doğa eğitimi etkinliklerinin ilköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve bilgi düzeylerine etkisi(Yayımlanmamış doktora tezi).Dokuz EylülÜniversitesi,EğitimBilimleri Enstitüsü,İzmir.
  • Özdemir, A. (2012). Çevre bilimi ve ilköğretimdeöğretilmesi.Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Basımevi.
  • Özdemir, O. ve Uzun, N. (2006). Yeşil sınıf modeline göre yürütülen fen ve doğa etkinliklerinin ana sınıfı öğrencilerinin çevre algılarına etkisi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2), 12-20.
  • Palmberg, I. E. ve Kuru, J. (2000). Outdoor activities as a basis for environmental responsibility. Journal of Environmental Education, 31(4), 32-56.
  • Poortinga, W., Steg, L. ve Vlek, C. (2004). Values, environmental concern and environmental behavior. Environment and Behavior, 36(1), 70-93.
  • Schmieder, A. A. (1975). The nature and philosophy of environmental education: Some fundemental goals,concepts, objectives and development issues. Paris: UNESCO-UNEP Environmental Education Programme.
  • Sinha, S., Jangira,N. K. ve Das, S. (1985). Environmental education: Module for pre-service training of social science teachers and supervisors for secondary schools. Paris: UNESCO.
  • Skelly, S. M. ve Zajicek, J. M. (1998). The effect of an interdisciplinary garden program inthe environmental attitudes of elementary school students. Hortechnology, 8(4), 579-583.
  • Tilbury, D. (1994). The critical learning years for environmental education. R. A. Wilson (Ed.), Environmental education at the early childhood leveliçinde (s. 11-13). Washington, DC: North American Association for Environmental Education.
  • Tung, C. Y., Huang, C. C. ve Kawala, C. (2002). The effects of different environmental education programs on the environmental behavior of seventh-grade students and related factors. Journal of Environmental Healt, 64(7), 24-29.
  • United Nations Educational Scientific and Cultural Organization-United Nations Enviroment Programme. (1985). International Environmental education Programme. Paris.
  • Uzun, N., Sağlam, N. ve Varnacı Uzun, F. (2008). Yeşil sınıf modeline dayalı uygulamalı çevre eğitimi projesinin çevre bilinci ve kalıcılığına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 59-74.
  • Yaşaroğlu, C. (2012). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi(Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
  • Yıldız, K., Sipahioğlu, S. ve Yılmaz, M. (2005). Çevre bilimi ve eğitimi(2. bs.). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Yılmaz, İ. (2016).Türkiye’de ilkokul programlarında çevre eğitimi ve ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin Tiflis konferansı çevre eğitimi amaçlarına ulaşma düzeyi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Yücel, S. ve Morgil, F. İ. (1998). Yükseköğretim’de çevre olgusunun araştırılması.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,14(14), 84-91.
APA BACAKOĞLU T, taş i (2020). Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. , 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
Chicago BACAKOĞLU TAHA YASİN,taş ilkay doğan Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. (2020): 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
MLA BACAKOĞLU TAHA YASİN,taş ilkay doğan Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. , 2020, ss.27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
AMA BACAKOĞLU T,taş i Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. . 2020; 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
Vancouver BACAKOĞLU T,taş i Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. . 2020; 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
IEEE BACAKOĞLU T,taş i "Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi." , ss.27 - 44, 2020. 10.15390/EB.2020.8521
ISNAD BACAKOĞLU, TAHA YASİN - taş, ilkay doğan. "Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi". (2020), 27-44. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8521
APA BACAKOĞLU T, taş i (2020). Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim, 45(203), 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
Chicago BACAKOĞLU TAHA YASİN,taş ilkay doğan Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim 45, no.203 (2020): 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
MLA BACAKOĞLU TAHA YASİN,taş ilkay doğan Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim, vol.45, no.203, 2020, ss.27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
AMA BACAKOĞLU T,taş i Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim. 2020; 45(203): 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
Vancouver BACAKOĞLU T,taş i Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim. 2020; 45(203): 27 - 44. 10.15390/EB.2020.8521
IEEE BACAKOĞLU T,taş i "Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi." Eğitim ve Bilim, 45, ss.27 - 44, 2020. 10.15390/EB.2020.8521
ISNAD BACAKOĞLU, TAHA YASİN - taş, ilkay doğan. "Yakın Çevre Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı ve Çevreye Yönelik Tutumuna Etkisi". Eğitim ve Bilim 45/203 (2020), 27-44. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8521