Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)
Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1617 - 1638 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9737/hist.2020.893 İndeks Tarihi: 22-12-2020
Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)
Öz: Cevahircioğlu Bedosaki, 19. yüzyılın sonlarında Niğde bölgesinden gelerek Bartın’ayerleşen ve Bartın çevresinde ticari faaliyetlerde bulunan Rum tebaasına mensup birtüccardır. Amasra’da ilk maden ocaklarını işletmeye açan, Batı Karadeniz bölgesinde 14maden ocağını işleten ve kereste ticareti sayesinde bölgenin ileri gelen zenginlerininbaşında gelmekteydi. Bedosaki Efendi Bartın’dan Zonguldak’a kadar uzanan ticarifaaliyetlerini damatları Sarafim ve Kuço ile kâtibi Yazıcı Bodos’la birlikte yürüttü.Bedosaki ailesi gerek sağladıkları istihdam olanakları gerekse yeni yaşam şartlarını şehretaşımaları bakımından Bartın’ın gelişmesinde önemli paya sahipti.Yerel idareciler ve tüccarlar ile kurmuş olduğu ilişkiler sayesinde kendisine yeni ortaklaredinen ailenin, 19. yüzyılın sonlarından itibaren kereste ve maden işleri hızlı bir gelişmegösterdi. Ancak bu gelişmeler çeşitli sorunları da beraberinde getirdi. 1890-1905 yıllarıarasında artan ticari faaliyetlerle beraber ailenin adı sık sık yolsuzluk ve usulsüzlüklerleanılmaya başladı. Yöneltilen suçlamaların çoğu yerel idarecilerinin CevahircioğluBedosaki’nin ticari faaliyetlerinde gösterdikleri kayırmacı tavırdan kaynaklanmaktaydı. Buçalışmada Bedosaki ailesinin adının karıştığı yolsuzluk olayları, yerel idarecilerlekurdukları ilişki ağı çerçevesinde ele alınmaktadır. 19. yüzyılın sonlarında Osmanlıtaşrasında gerçekleşen ve on beş yıllık sürede aynı kişi etrafında devam eden yolsuzlukolayları karşısında merkezi yönetimin yaklaşımının seyrine dair değerlendirmeleryapılmıştır. Osmanlı arşiv belgeleri ile konuyla ilgili araştırmalardan yararlanılmıştır.
Anahtar Kelime: Corruptions of Bedosaki Family Which Shapes Bartın's Commercial Life (1890-1905)
Öz: Cevahircioğlu Bedosaki is a member of the Greek nation that came from the Niğde region in the late 19th century and settled in Bartın. He carried out commercial activities in and around Bartın. Bedosaki opened its first mines in Amasra, operated 14 mines in western black sea regionand became rich in the region thanks to the timber trade. He carried out his commercial activities together with his groom Sarafim and Kuço and his secretary Yazıcı Bodos. the Bedosaki family had an important share in the development ofBartın both in terms of the employment opportunities they provided and the new living conditions brought to the city. The family has grown timber and mining trade since the late 19th century, thanks to its partnership with local administrators and traders. However, these developments brought with it various problems. With the increasing commercial activities of Bedosakis between 1890-1905, the name of the family began to be mentioned with frequent corruption and irregularities. Most of the charges stemmed from the local administrators' recognition of tolerance in Bedosaki's commercial activities. In this study, corruption events involving the name of the Bedosaki family will be handled within the framework of the relationship network they have established with local administrators. In the face of corruption events that took place in the Ottoman provinces in the late 19th century and continued around the same person in a period of fifteen years, inferences will be made regarding the course of the central government's approach.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO), 2378/178309, 1643/123217, 2600/194978, 4701/352536
- Cevdet-i Bahriye (C..BH..), 69/3281
- Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT), 1711/100, 1772/92, 2303/87, 1621/58, 1638/29, 1654/5
- Dahiliye Şifre Kalemi (DH.ŞFR.) 468/26
- İrade Dahiliye (İ..DH..), 960/75902, 978/77249
- İrade Taltifat (İ..TAL.), 215/15/
- Maliye Nezareti Varidat Muhasebesi Cizye Defterleri (ML.VRD.CMH.d), 643/12-13
- Meclis-i Vükela Mazbataları (MV.) 468/26, 176/46, 197/116, 252/173
- Nüfus Defterleri (NFS.d.) 790
- Yıldız Arzuhal Jurnal (Y..PRK.AZJ), 15/82
- Yıldız Hususi Maruzat Evrakı (Y..A…HUS.), 476/42, 479/89
- Yıldız Mütenevvi Maruzat Evrakı (Y..MTV.), 67/58, 236/5
- Dersaadet Ticaret Odası Gazetesi, 4 Nisan 1308 (16 Nisan 1892), Numero: 381.
- AFŞAR, Erkan, Yolsuzluk ve Usulsüzlük Olaylarının Türk Siyasetine Yansımaları (1923–1950), (Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum 2013.
- AŞCIOĞLU, Erkan, Bartın’da Tarih: Kökler 2, Sargın Ofset Matbaacılık, Bartın 2011.
- AŞCIOĞLU, Erkan, Bartın ve Kökleri, Bartın 2006.
- BALLI, Ergül, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Bir Liman Kenti Bartın, Libra Kitap, İstanbul 2015. Bartın Halk Kültürü: Araştırma-Derleme-İnceleme, C.1, Haz. Selahattin Çilsüleymanoğlu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1996.
- BEYDİZ, Mustafa Gürbüz, “Osmanlı Dönemi Gemi Yapımında Ağaç Kullanımı”, Külliyat Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S.2, Ağustos 2017, s.1-11.
- BİRECİKLİ, İhsan Burak, “Avlonyalı İsmail Kemal Bey’in Siyasi Faaliyetleri”(1870-1908), Gazi Akademik Bakış, C. 3, S.5, Kış 2009, s. 95-122.
- ÇAM, Fatma Bağdatlı “Antik Dönemde Bartın/Parthenıa”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Belge ve Fotoğraflarla Bartın, Edt. Mustafa Hizmetli, Bartın Üniversitesi Yayınları, Bartın 2014, s.29-47.
- ÇELİK, Yüksel, “Tanzimat Devrinde Rüşvet-Hediye İkilemi ve Bu Alandaki Yolsuzlukları Önleme Çabaları”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S.15, İstanbul 2006, s.25-64.
- ÇELİKYAY, Hatice Selma, “Bartın’daki (Parthenıa) Rum Kültürünün Mekânsal İzleri”, 7th International Symposium on Academic Studies in Science, Engineering and Architecture Sciences Proceeding Book, Ankara 2019, s.869-886.
- ÇETİN, Emrah, “Kurucaşile Kömür Madeni Ocağı ve İşletme İmtiyazı”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.10, S.1, Haziran 2017, s. 235-248.
- ÇETİNTAŞ, Hatice, 808/1757 Osmanlı Arşivi Tasnif Numaralı Bartın Şer'iyye Sicil Defterinin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi, (Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karabük 2019.
- KARPAT, Kemal, Osmanlı Nüfusu 1830-1914, 2. Basım, Çev. Bahar Tırnakçı, Timaş Yayınları, İstanbul 2010.
- KASAP, Zekai, Hikmet Tosun, Erhan Yılmaz, Zonguldak, Kültür Bakanlığı Yayınevi, Ankara 2003.
- KOÇ, Yunus, “Ömer Lütfi Barkan’ın Tarihsel Demografi Çalışmalarına Katkısı ve Klasik Dönem Osmanlı Nüfus Tarihinin Sorunları”, Bilig, S.65, 2013, s.177-202.
- Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, C.1, Ed. Halil İnalcık-Donald Quataert, Çev. Halil Berktay, Eren Yayıncılık, İstanbul 2004.
- ÖĞRETEN, Ahmet, “Ereğli Kömür Madeni Havzasında İlk Üretim”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.31, 2006, s.135-160.
- ÖĞRETEN, Ahmet, “Ereğli Kömür Havzasında Bahriye Nezareti Döneminde Madenler ve Madenciler (1865-1908)”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.3, S.5, 2007, s.139-178.
- ÖĞRETEN, Ahmet, “Ereğli / Zonguldak Madencilik Sektöründe Ermeniler”, Tarihte Türkler ve Ermeniler: Sosyo-Ekonomik Hayat, C.5, Edt. Mehmet Metin Hülagü vd., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014, s.143-206.
- ÖZDEMİR, Ünal, “Madenciliğin Yerleşmeler Üzerindeki Etkilerine Bir Örnek: Amasra Taşkömürü İşletmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, S. 17, 2013, s.291-308.
- ÖZTÜRK, Özhan Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi, 3. Baskı, Nika Yayınları, Ankara 2016.
- SAMANCIOĞLU, Kemal, İktisat ve Ticaret Bakımından Bartın, Ankara Basım ve Cildevi, Ankara 1941.
- SAYDAM, Abdullah, “Tanzimat Döneminde Yolsuzlukla Suçlanan Bir Vali: Mehmed Vecîhî Paşa”, History Studies, Doç. Dr. İlknur Mangır Karagöz Armağanı, C.12, S.2, Nisan 2020, s. 595-618.
- SEZEN, Tahir Osmanlı Yer Adları, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 2017.
- TOKSÖZ, Meltem, “Reform ve Yönetim: Devletten Topluma, Merkezden Bölgeye Osmanlı Modernleşmesi”, Tanzimat, 3. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2012, s.209-226.
- TUNCEL, Metin, “Bartın”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.5, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1992, s.87-90.
- YILDIRIM, Halil, Ahmet Öğreten, “1876–1908 Döneminde Ereğli Kömür Havzasında Uygulanan Madencilik Teşvikleri ve Sonuçları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 2, S. 7, 2009, s. 323-344.
- YORULMAZ, Şerife, “Türkiye’de Kömürün Keşfi ve Kömür İşletme İmtiyazları (1829- 1937)” Türkiye 11. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 10-12 Haziran 1998, BartınAmasra, s.283-298.
| APA | Demir M, Erçin A (2020). Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). , 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| Chicago | Demir Mine,Erçin Abdülkadir Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). (2020): 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| MLA | Demir Mine,Erçin Abdülkadir Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). , 2020, ss.1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| AMA | Demir M,Erçin A Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). . 2020; 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| Vancouver | Demir M,Erçin A Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). . 2020; 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| IEEE | Demir M,Erçin A "Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)." , ss.1617 - 1638, 2020. 10.9737/hist.2020.893 |
| ISNAD | Demir, Mine - Erçin, Abdülkadir. "Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)". (2020), 1617-1638. https://doi.org/10.9737/hist.2020.893 |
| APA | Demir M, Erçin A (2020). Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). History Studies, 12(4), 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| Chicago | Demir Mine,Erçin Abdülkadir Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). History Studies 12, no.4 (2020): 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| MLA | Demir Mine,Erçin Abdülkadir Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). History Studies, vol.12, no.4, 2020, ss.1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| AMA | Demir M,Erçin A Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). History Studies. 2020; 12(4): 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| Vancouver | Demir M,Erçin A Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905). History Studies. 2020; 12(4): 1617 - 1638. 10.9737/hist.2020.893 |
| IEEE | Demir M,Erçin A "Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)." History Studies, 12, ss.1617 - 1638, 2020. 10.9737/hist.2020.893 |
| ISNAD | Demir, Mine - Erçin, Abdülkadir. "Bartın’ın Ticari Hayatına Yön Veren Bedosaki Ailesinin Adının Karıştığı Ticari Yolsuzluklar (1890-1905)". History Studies 12/4 (2020), 1617-1638. https://doi.org/10.9737/hist.2020.893 |
