Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 332 - 348 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30703/cije.584499 İndeks Tarihi: 21-12-2020
Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi
Öz: Bu araştırmada, özel yetenekli öğrencilerin bilim insanıimajlarının ve bilim insanının özelliklerine yönelik görüşlerininincelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemidesenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanınçalışma grubunu, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Doğu AnadoluBölgesi’ndeki bir ilde yer alan Bilim ve Sanat Merkezi’ndeöğrenim gören 71 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak Kelime İlişkilendirme Testikullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmış olupkatılımcıların bilim insanına yönelik çağrışımları kesme noktasıtekniği kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca her kesme noktasındayer alan çağrışımları bir bütün halinde gösteren kavram ağlarıçizilmiştir. Öğrencilerin bilim insanı kavramına ilişkin 78 farklıcevap kelime ürettikleri ve bilim insanını en çok “zeki” ve“sabırlı” kavramları ile ilişkilendirdikleri tespit edilmiştir. Böylebir durumun ortaya çıkmasında bu öğrencilerin kendileriniakranlarına göre zeki ve bilim insanı olmaya aday bireyler olarakgörmelerinin etkili olabileceği düşünülmektedir. Katılımcılarınönemli bir kısmı (%29.57) testte yer alan ilgili cümle kısmına biliminsanının laboratuvarda çalışıp deneyler yaptıklarını ifadeetmişlerdir. Bu durum, her ne kadar farklı bilim insanı imajınasahip olsalar da özel yetenekli öğrencilerin klasik bilim insanıalgısını devam ettirdiklerini ortaya koymaktadır. Bu kapsamdabilim insanı olmaya aday özel yetenekli öğrencilerin bilime vebilim insanına bakış açılarının değişmesi için bu öğrencilerinderslerinde bilimin doğası etkinliklerine yer verilmesi ve öğretimortamlarının bilim insanların hayat hikâyeleri ilezenginleştirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Examining of Gifted Students' Images of Scientists and Views on the Characteristics of Scientists
Öz: In this research, it was aimed to examine scientists images of the gifted students and their views on the characteristics of scientists. Phenomenology design, one of the qualitative research designs, was used in the research. The research group consisted of 71 gifted students studying at the Science and Art Center in a province in the Eastern Anatolia region in the 2018-2019 academic years. In the research, Word Association Test was used as a data collection tool. Content analysis was used in the analysis of the data and the associations of the participants to the scientist were examined using the cut-off point technique. In addition, concepts networks are drawn which show the associations. It has been found that students produce 78 different answer words related to the concept of scientist and most students associate scientist with intelligent and tolerant concepts. It is thought that this may be because these students see themselves as intelligent individuals and scientists candidates compared to their peers. A significant part of the participants (29.57%) stated that the scientists worked in the laboratory and carried out experiments in the related sentence part. This situation reveals that although the gifted students have different images of scientists, they maintain the classical scientist perception. In this context, in order to change the perspectives of the gifted students who are candidates to become scientists, it is suggested to include the activities of the nature of science and enrich the teaching environments with the life stories of the scientists.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Atlı, H. ve Balay, R. (2016). Bilim ve sanat merkezindeki üstün yetenekliler eğitiminin sürdürülebilirliğine ilişkin öğrenci düşünceleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 191-205.
- Bahar, M. ve Özatlı, S. (2003). Kelime iletişim testi yöntemi ile lise 1. sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5, 75-85.
- Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2010). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri: Öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Balbağ, M.Z. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hız ve sürat kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları: kelime ilişkilendirme testi (KİT) uygulaması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 38-47. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1875
- Boyraz, E. ve Kılıçer, T. (2017). Sırça köşkünde mi, laboratuvarında mı, aramızda mı; nerede bu bilim insanları? Üniversite öğrencilerinin bilim ve bilim insanı algısı bir pazarlama sorunu mudur? Süleyman Demirel Üniversitesi Fakültesi Dergisi, 22(3), 785-806.
- Camcı-Erdoğan, S. (2013). Üstün zekâlı kızların bilime yönelik tutumları ve bilim insanı imajları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 125-142.
- Camcı-Erdoğan, S. (2018). Bilim insanlarına yönelik imajlar: Üstün yetenekli öğrenciler ile üstün zekâlılar öğretmenliği adaylarının karşılaştırılması. Millî Eğitim,1, Özel Sayı, 247-268. https://doi.org/10.23891/efdyyu.2018.64
- Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni. S. B. Demir (Çev. Ed.), Ankara: Eğiten Kitap.
- Çetinkaya, Ç. ve İnci, G. (2019). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların erken çocukluk döneminde tanılanmasında öğretmenlerin düşünceleri. Kastamonu Education Journal, 27(3), 959-968. http://dx.doi.org/ 10.24106/kefdergi.2130
- Çetinkaya, E. (2019). Açık-düşündürücü yaklaşıma dayalı etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin bilimin doğası görüşlerine etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 12(1), 227-259. http://dx.doi.org/10.30831/akukeg.382049
- Çifçi, T.(2015). Üstün yetenekli öğrencilerin coğrafya dersine ilişkin algıları. EInternational Journal of Educational Research, 6(3), 87-100. http://dx.doi.org/10.19160/e-ijer.62438
- Çitil, M. ve Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
- Daymon, C., and Holloway, I. (2003). Qualitative research methods in public relations and marketing communications. London: Rout ledge. Erdaş-Kartal, E., Doğan, N., İrez, S., Çakmakçı, G. ve Yalaki, Y. (2019). Mesleki
- gelişim programı: Öğretmenlerin bilimin doğasını öğrenme ve öğretme inançları. Eğitim ve Bilim, 44(198), 291-307. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.7690
- Ersanlı, E., Ateş, G. ve Ateş, B. (2018). Investigating attitude and images of superior intelligent and gifted students towards scientists. European Journal of Education Studies, 4(2), 289-305. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.1184770
- Feder, K. (2014). Frauds, myths, and mysteries: science and pseudo-science in archaeology. New York: McGraw-Hill.
- Finson, K. D., Pedersen, J., and Thomas, J. (2006). Comparing science teaching styles to students' perceptions of scientists. School Science and Mathematics, 106(1), 8- 15. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2006.tb18066.x
- Gürkan, B. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitim programı, öğretim, öğretimi planlama ve öğretimi değerlendirme kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları. Kastamonu Education Journal, 27(2), 633-645. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2621
- Hammrich, P. (1997). Yes, daughter you can: Empowering parents is the first step toward improving females’ achievement in science. Science and Children, 34(4), 21-24.
- Harman, G. ve Şeker, R. (2017). Ortaokul öğrencilerinin zihnindeki bilim insanı. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 20(38), 49-77. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645135
- Harrison, C. (2004). Giftedness in early childhood: Search for complexity and connection. Roeper Review, 26 (2), 78-84. https://doi.org/10.1080/02783190409554246
- Johnsen, S.K. (2004). Definitions, models, and characteristics of gifted students. In S. K. Johnsen (Ed.). Identifying gifted/talented students: A practical guide (pp. 1-21). Waco, TX: Prufrock Press.
- Kara, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Karaçam, S., Aydın, F. ve Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
- Kaya, M.F. ve Taşdere, A. (2016). İlkokul Türkçe eğitimi için alternatif bir ölçme değerlendirme tekniği: kelime ilişkilendirme testi. Turkish Studies, 11(9), 803- 820. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9499
- Kaya, O. N., Doğan, A. ve Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students' images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research, 8(32), 83-100.
- Kazempour, M., Amirshokoohi, A., and Harwood, W. (2012). Exploring students' perceptions of science and ınquiry in a reform-based undergraduate biology course. Journal of College Science Teaching, 42(2),38-43.
- Kostova, Z., and Radoynovska, B. (2008). Word association test for studying conceptual structures of teachers and students. Bulgarian Journal of Science and Education Policy, 2(2), 209-231.
- Lederman, N.G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331-359. https://doi.org/10.1002/tea.3660290404
- Losh, S. C. (2010). Stereotypes about Scientists over Time among US Adults: 1983 and 2001. Public Understanding of Science, 19(3), 372-382. https://doi.org/10.1177/0963662508098576
- Mead, M., and Metraux, R. (1957). Image of the scientist among high-school students: A pilot study. Science, 126,384-390. https://doi.org/10.1126/science.126.3270.384
- Miles, M.B., and Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage
- Milford, T. M., and Tippett, C. D. (2013). Preservice teachers’ images of scientists: Do prior science experiences make a difference?. J Sci Teacher Educ. 24, 745–762. http://dx.doi.org/10.1007/s10972-012-9304-1
- Nath, S., and Thomas, S. (2013). Students’ image about a scientist at work: A phenomenographic study of drawings. International Journal of Educational Science and Research (IJESR), 3(1), 41-54.
- Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşüncelerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 279-298.
- Ortaş, İ. (2004). Öğretim üyesi ya da bilim insanı kimdir?. PİVOLKA, 3(12), 11-16.
- Özcan, Ö. ve Tavukçuoğlu, E. (2018). Investigating the high school students' cognitive structures about the light concept through word association test. Journal of Education and Future, 13, 121-132. https://doi.org/10.1063/1.5025996
- Özkan, B., Özeke, V., Güler, G. ve Şenocak, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen bazı faktörler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 146-165. https://doi.org/10.17556/erziefd.308669
- Özsoy, S. ve Ahi, B. (2014). Images of scientists through the eyes of the children. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 8(1), 204-230. https://doi.org/10.12973/nefmed.2014.8.1.a9
- Prpıć, K. (2011). Science, the public, and social elites: How the general public, scientists, top politicians and managers perceive science. Public Understanding of Science, 20(6), 733-750. https://doi.org/10.1177/0963662510366363
- Schreglmann, S. (2016). Türkiye’de üstün yetenekli öğrenciler ile ilgili yapılan yükseköğretim tezlerinin içerik analizi (2010–2015). Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 14-26.
- Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Balıkesir.
- Steinke, J. (2017). Adolescent girls’ STEM identity formation and media images of stem professionals: Considering the influence of contextual cues. Front. Psychol., 8(716), 1-15. http://dx.doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00716
- Şenel, T. ve Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
- Taylor, A. R., Jones, M. G., Broadwell, B., and Oppewal, T. (2008). Creativity, inquiry, or accountability? Scientists' and teachers' perceptions of science education. Science Education, 92(6), 1058-1075. https://doi.org/10.1002/sce.20272
- Taylor, R., Smiley, L., and Richards, S. (2009). Exceptional students preparing teachers for the 21st century. New York: McGraw-HillPub.
- Turgut, H., Öztürk, N. ve Eş, H. (2017). Üstün zekâlı öğrencilerin bilim ve bilim insanı algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 423- 440. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304646
- Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(1), 55-61. https://doi.org/10.12973/ejmste/75306
- Ürey, M., Karaçöp, A., Göksu, V. ve Çolak, K. (2017). Fen ve sosyal bilimler kökenli öğretmen adaylarının bilim insanı algıları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 205-226. https://doi.org/10.23891/yyuni.2017.8
- Wellisch, M., and Brown, J. (2013). Many faces of a gifted personality: Characteristics along a complex gifted spectrum. Talent Development and Excellence, 5(2), 45-58.
- Wiersma, W., and Jurs, S.G. (2005). Research methods in education: An introduction. Boston: Ally and Bacon.
- Yenice, N. ve Ceren-Atmaca, A. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin ve bilimsel bilginin doğasına yönelik bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(4), 366-393. https://doi.org/10.5578/keg.27943
- Yüce, Z. ve Önel, A. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoçeşitliliğe ilişkin kavramsal ilişkilendirme düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 326-341. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.1- 5000128609
| APA | NACAROĞLU O, ARSLAN M (2020). Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. , 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| Chicago | NACAROĞLU OĞUZHAN,ARSLAN MEHMET Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. (2020): 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| MLA | NACAROĞLU OĞUZHAN,ARSLAN MEHMET Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. , 2020, ss.332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| AMA | NACAROĞLU O,ARSLAN M Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. . 2020; 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| Vancouver | NACAROĞLU O,ARSLAN M Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. . 2020; 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| IEEE | NACAROĞLU O,ARSLAN M "Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi." , ss.332 - 348, 2020. 10.30703/cije.584499 |
| ISNAD | NACAROĞLU, OĞUZHAN - ARSLAN, MEHMET. "Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi". (2020), 332-348. https://doi.org/10.30703/cije.584499 |
| APA | NACAROĞLU O, ARSLAN M (2020). Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(2), 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| Chicago | NACAROĞLU OĞUZHAN,ARSLAN MEHMET Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 9, no.2 (2020): 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| MLA | NACAROĞLU OĞUZHAN,ARSLAN MEHMET Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, vol.9, no.2, 2020, ss.332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| AMA | NACAROĞLU O,ARSLAN M Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2020; 9(2): 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| Vancouver | NACAROĞLU O,ARSLAN M Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2020; 9(2): 332 - 348. 10.30703/cije.584499 |
| IEEE | NACAROĞLU O,ARSLAN M "Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi." Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9, ss.332 - 348, 2020. 10.30703/cije.584499 |
| ISNAD | NACAROĞLU, OĞUZHAN - ARSLAN, MEHMET. "Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim İnsanı İmajlarının ve Bilim İnsanının Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi". Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 9/2 (2020), 332-348. https://doi.org/10.30703/cije.584499 |
