Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri
Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 258 - 267 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21324/dacd.602385 İndeks Tarihi: 23-12-2020
Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri
Öz: Bu çalışmada Uluabat Gölü havzasında bulunan noktasal kirletici kaynaklara ait debi değerleri ve kirlilik yükleri, Ağustos 2013-Temmuz 2014 dönemlerini kapsayan süreçte, 12 ay boyunca, 4 farklı örnekleme noktasında izlenmiş ve parametrelerin mekânsal vezamansal değişimleri irdelenmiştir. İzlenen parametreler; askıda katı madde (AKM), kimyasal oksijen ihtiyacı (KOI), biyolojikoksijen ihtiyacı (BOI), amonyum azotu (NH4-N), nitrat azotu (NO3-N), toplam azot (TN), fosfat fosforu (PO4-P) ve toplam fosfor (TP)parametreleridir. Çalışma sonucunda, Mustafakemalpaşa Çayı’nın (MKP Çayı)ortalama debi değerinin 8.91 m3/sn ve KocasuÇayı’nın ise 19.72 m3/sn olduğu tespit edilmiştir. Bulunan ortalama debi değerlerinin diğer noktasal kaynaklara göre yüksek olduğugözlenmiştir. Akçalar Deresi en düşük debiye sahip noktasal kaynak olup ortalama debisi 0.03 m3/sn’dir. Göle giriş akarsuyu olanMKP Çayı’nın göle yüksek miktarda kirlilik taşıdığı tespit edilmiştir. Kirlilik yükleri değerlendirildiğinde Akçalar Deresi’nin göle enaz kirletici yükü taşıdığı (TN:19.6 ton/yıl; TP:0.3 ton/yıl; KOI:74 ton/yıl; BOI:50.5 ton/yıl; AKM:41.4 ton/yıl), Uluabat pompaistasyonunun ise en çok kirletici yükü (TN:333.6 ton/yıl; TP:5.3 ton/yıl; KOI:1570 ton/yıl; BOI:662.5 ton/yıl; AKM:368.4 ton/yıl)taşıdığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Lake Uluabat Point Pollutant Sources and Pollution Loads
Öz: In this study, flow values and pollution loads of point pollutant sources in Uluabat Lake basin were monitored in 4 different sampling points for 12 months in August 2013-July 2014 period and spatial and temporal changes of parameters were examined. The monitored parameters were suspended solids (SS), chemical oxygen demand (COD), biological oxygen demand (BOD), ammonium nitrogen (NH4-N), nitrate nitrogen (NO3-N), total nitrogen (TN), phosphate phosphorus (PO4-P) and total phosphorus (TP) parameters. As a result of the study, the average flow rate of Mustafakemalpaşa Stream (MKP Stream) was found to be 8.91 m3 /sec and Kocasu Stream was 19.72 m3 /sec. It was observed that the average flow rate values were higher than other point sources. Akçalar Creek is the point source with the lowest flow rate and the average flow rate is 0.03 m 3 /sec. It was found that MKP Stream, which is the inlet stream to the lake, carries a high amount of pollution to the lake. When the pollution loads were evaluated, it was found that Akçalar Creek carries the least pollutant (TN:19.6 tons/year; TP:0.3 tons/year; KOI:74 tons/year; BOI:50.5 tons/year; AKM:41.4 tons/year), and Uluabat pumping station has the highest pollution load (TN:333.6 tons/year; TP:5.3 tons/year; KOI:1570 tons/year; BOI:662.5 tons/year; AKM:368.4 tons/year)
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy E., Özsoy G., (2002), Investigation of multitemporal and use/cover and shoreline changes of the Uluabat Lake Ramsar site using RS and GIS,International Conference on Sustainable Land Use and Management, Çanakkale, Turkey, ss 73-79.
- Aksoy E., Özsoy G., Karaata E.U., Karaer F., Katip A., Hacısalihoğlu S., Sarmaşık S., (2016), Ekosounder ve GIS teknikleri kullanılarak Uluabat Gölü’nde batimetrik haritalama, 6. Uzaktan Algılama-CBS sempozyumu (UZAL-CBS 2016), 5-7 Ekim, Adana, Türkiye, ss.348-356.
- APHA, (1998), Standard methods for the examination of water and wastewater (20th ed.), American Public Health Association, Washington, D.C., USA.
- Aydın M., Güngör Y., (2015), Effects of lake Uluabat and Gölyazı to human activities and tourism, Academic Journal of Science, 4(2), 89–100.
- Barlas N., Akbulut N., Aydoğan M., (2005), Assessment of heavy metal residiues in the sediment and water samples of Uluabat Lake, Turkey, Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 74, 286-293.
- Benzer S., Benzer R., (2018), New perspectives for predicting growth properties of crayfish (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) in Uluabat Lake, Pakistan J. Zool., 50(1), 35-45.
- Bremner J.M., Mulvaney C.S., (1982), Methods of soil analysis, American Society of Agronomy, USA, 159ss.
- Chapra S.C., (1996), Surface Water-Quality Modeling, McGraw-Hill Series in Water Resources and Environmental Engineering, 784ss.
- Dalkıran N., Karacaoğlu D., Dere S., Sentürk E., Torunoğlu T., (2006), Factors affecting the current status of a eutrophic shallow lake (Lake Uluabat, Turkey): Relationships between water physical and chemical variables, Chemistry and Ecology, 22(4), 279- 298.
- Demir M., Yıldız N.D., Irmak M.A., Yılmaz H., Yılmaz S., Özer S., (2011), Sulak alanların sürdürülebilirliği için ekosisteme bütüncül yaklaşım: Erzurum Örneği, II. Türkiye Sulak Alanlar Kongresi, 22-24 Haziran, Kırşehir, Türkiye.
- Dowd B.M., Press D., Huertos M.L., (2008), Agricultural nonpoint source water pollution policy: The case of California’s Central Coast. Agriculture, Ecosystems and Environment, 128, 151–161.
- Dugan P.J., (1990), Wetland conservation: a review of current ıssues and required action, Gland, Switzerland, 96ss.
- Elmacı A., Topaç F.O., Teksoy A., Özengin N., Başkaya H.S., (2010), Uluabat Gölü fizikokimyasal özelliklerinin yönetmelikler çerçevesinde değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1), 149-157.
- Hacısalihoğlu S., (2016),Uluabat Gölü su kalitesinin modellenmesinde krom ve nikel metallerinin değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, Bursa.
- Hacısalihoğlu S., Karaer F., (2018), Evaluation of water quality in eutrophic shallow lakes: case study on lake Uluabat, Turkey, International Journal of Agriculture, Environment and Food Sciences, 2(1), 18-28.
- Hacısalihoğlu S., Karaer F., Katip A., (2016), Applications of geographic information system (GIS) analysis of lake Uluabat, Environmental Monitoring and Assessment, 188: 331, doi: 10.1007/s10661-016-5332-1.
- He J., Balasubramanian R., Burger D.F., Hicks K., Kuylenstierna J.C.I., Palani S., (2011), Dry and wet atmospheric deposition of nitrogen and phosphorus in Singapore, Atmospheric Environment, 45, 2760-2768.
- İleri R., Sümer B., Gezbul H., Şenol E., (1997), Sapanca Gölüne mevsimsel besin maddesi yüklenmesinin araştırılması, SAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 1-8.
- İleri S., Karaer F., Katip A., Onur S., (2014), Sığ göllerde su kalitesi değerlendirmesi, Uluabat Gölü örneği, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(1), 49-57.
- Katip A., (2010), Uluabat Gölü Su Kalitesinin İzlenmesi, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
- Katip A., İleri S., Karaer F., Onur S., (2015), Determination of the trophic state of lake Uluabat (Bursa-Turkey), Ekoloji, 24(95), 1-9.
- Katip A., Karaer F., İleri S., Onur S.S., (2013), Akçalar (Musa) Deresi azot ve fosfor yüklerinin mevsimsel değişimi ve Uluabat Gölü’ne etkisi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(2), 71-78.
- Kazancı N., Leroy S., Öncel S., Ileri Ö., Toprak Ö., Costa P., Sayılı S., Turgut C., Kibar M., (2010), Wind control on the accumulation of heavy metals in sediment of Lake Uluabat, Anatolia, Turkey, Journal of Paleolimnology, 43, 89–110.
- Kurtoglu S., Ozengin N., Elmaci A., Baskaya H.S., (2015), Monitoring of Sediment Quality and Nutrients Dynamics of Lake Uluabat, Turkey, J. Biol. Envıron. Sci., 9(25), 11-19.
- Loague K., Corwin D.L., (2005), Point and nonpoint source pollution., Encyclopedia of Hydrological Sciences (Anderson M.G., Ed.), John Wiley & Sons, New York.
- Pejman A.H., Nabi Bidhendi G.R., Karbassi A.R., Mehrdadi N., Esmaeili Bidhendi M., (2009), Evaluation of spatial and seasonal variations in surface water quality using multivariate statistical techniques, Int. J. Environ. Sci. Tech., 6(3), 467-476.
- Salihoglu G., Karaer F., (2004), Ecological risk assessment and problem formulation for Lake Uluabat, a Ramsar Site in Turkey, Environmental Management, 33, 899–910.
- Sarmaşık S., Karaer F., Katip A., Ileri S., Aksoy E., (2011), Assessment of some heavy metals in Lake Uluabat water and sediment using geographic information system, 9. National Environmental Engineering Congress, 05–08 October, Samsun, Turkey.
- Singh A., Srivastava P.C., Srivastava P., (2008), Relationships of heavy metals in natural lake waters with physico-chemical characteristics of waters and different chemical fractions of metals in sediments, Water Air Soil Pollution, 188, 181–193.
- Şengül F., Müezzinoğlu A., (2001), Çevre Kimyası, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fak. Yayınları, İzmir, ss 66-74.
- Turan F., Ülkü G., (2013), Gökpınar ve Çürüksu Çayları’nın kirlilik parametre ve yüklerinin izlenmesi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3), 133-144.
- Yalçın G., Selçuk O., Şentürk E., (2018), Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi tarım arazilerinde kapitalizasyon oranının tespiti, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(2018), 548-560.
- Zeybek M., Kalyoncu H., (2016), Kargı Çayı (Antalya, Türkiye) su kalitesinin fizikokimyasal parametrelere göre belirlenmesi, Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 33(3), 223-231.
- Xu F.L., Tao S., Dawson R.W., Xu Z.R., (2003), The distuributions and effects of nutrients in the sediments of a shallow eutrophic Chinese lake, Hydrobiologia, 429: 85-93.
| APA | Hacısalihoğlu S, Karaer F (2020). Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. , 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| Chicago | Hacısalihoğlu Saadet,Karaer Feza Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. (2020): 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| MLA | Hacısalihoğlu Saadet,Karaer Feza Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. , 2020, ss.258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| AMA | Hacısalihoğlu S,Karaer F Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. . 2020; 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| Vancouver | Hacısalihoğlu S,Karaer F Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. . 2020; 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| IEEE | Hacısalihoğlu S,Karaer F "Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri." , ss.258 - 267, 2020. 10.21324/dacd.602385 |
| ISNAD | Hacısalihoğlu, Saadet - Karaer, Feza. "Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri". (2020), 258-267. https://doi.org/10.21324/dacd.602385 |
| APA | Hacısalihoğlu S, Karaer F (2020). Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(2), 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| Chicago | Hacısalihoğlu Saadet,Karaer Feza Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 6, no.2 (2020): 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| MLA | Hacısalihoğlu Saadet,Karaer Feza Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, vol.6, no.2, 2020, ss.258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| AMA | Hacısalihoğlu S,Karaer F Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2020; 6(2): 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| Vancouver | Hacısalihoğlu S,Karaer F Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2020; 6(2): 258 - 267. 10.21324/dacd.602385 |
| IEEE | Hacısalihoğlu S,Karaer F "Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri." Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6, ss.258 - 267, 2020. 10.21324/dacd.602385 |
| ISNAD | Hacısalihoğlu, Saadet - Karaer, Feza. "Uluabat Gölü Noktasal Kirletici Kaynaklar ve Kirlilik Yükleri". Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 6/2 (2020), 258-267. https://doi.org/10.21324/dacd.602385 |
