Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi

KARASU, FATMA; AYLAZ, Rukuye; cançelik, özlem

Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi

Rukuye AYLAZ, (İnönü Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği, Malatya, Türkiye)

Özlem CANÇELİK, (İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimler Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Malatya, Türkiye)

Fatma KARASU (Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Yusuf Şerefoğlu Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Kilis, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

6 2

Yıl: 2020 Cilt: 30 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 98 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-12-2020

Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi

Öz:

Bu çalışma tüberküloz hastalarına verilen eğitiminin depresyonayatkınlık düzeyleri ile olan ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Araştırma kontrol gruplu bir müdahale çalışmasıdır. Çalışma, Nisan2014-Ocak 2015 tarihleri arasında Gaziantep İl merkezinde yeralan Verem Savaş Dispanserleri’nde yapıldı. Basit rastgele yöntemle50 müdahale, 50 kontrol grubu olmak üzere toplam 100 hastaya ulaşıldı.Sosyo-demografik özellikler soru formu ve Beck Depresyon Ölçeğikullanılarak toplandı. Müdahale grubundaki hastalara gruplarhalinde on beş gün arayla iki kez tüberküloz eğitimi verildi. VerilerSPPS programı kullanılarak değerlendirildi. Veriler değerlendirilirkenbağımsız gruplarda t testi, bağımlı gruplarda t testi ve Wilcoxontesti kullanıldı. Ön test, müdahale grubunun depresyon ölçeğipuan ortalaması 9,86±4,12; kontrol grubunun depresyon ölçek puanortalaması 12,36±9,23 olarak saptandı. Son test depresyon ölçeğipuanlarının karşılaştırılmasında, müdahale grubunun depresyonölçeği puan ortalamasının 4,40±2,24; kontrol grubunun depresyonölçek puan ortalamasının 12,04±7,74 olduğu belirlendi. Müdahaleve kontrol grubu hastalarının eğitim sonrası ölçek puanları arasındaistatistiksel açıdan önemli bir fark saptandı (p<0,05). Hastalaratüberküloz hakkında verilen eğitimin depresyon düzeyine olumluyönde etki ettiği belirlendi.

Anahtar Kelime:

The Effect of Education Given to Tuberculosis Patients Registered to Tuberculosis Dispensaries in Gaziantep Province on Depression Levels

Öz:

This study was conducted to determine the relationship between education given to tuberculosis patients and depression susceptibility levels. The study is a control group intervention study. The study was conducted between April 2014 and January 2015 at the Tuberculosis Dispensaries in Gaziantep. A total of 100 patients, 50 interventions and 50 control groups, were reached by simple random method. Socio- demographic characteristics were collected using questionnaire and Beck Depression Inventory. Tuberculosis training was given to the patients in the intervention group twice in 15-days intervals. Data were analyzed using SPPS program. Data were evaluated by independent samples t test, dependent groups t test and Wilcoxon test. The pre-test revealed that the depression group scores of the intervention group were 9.86 ± 4.12; Depression scale score of the control group was 12.36 ± 9.23. In the comparison of the post-test depression scale scores, the depression scale scores of the intervention group were 4.40 ± 2.24; Depression scale score of the control group was found to be 12.04 ± 7.74. There was a statistically significant difference between the scale scores of the intervention and control group after the training (p <0.05). It was determined that the education given to the patients about tuberculosis had a positive effect on the level of depression.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Global tuberculosis report 2017 (Erişim tarihi: 10.07.2018), http://www.who.int/tb/publications/global_report/ en/
2. Tuberculosis country profiles 2017 (Erişim tarihi: 10.07.2018), http://www.who.int/tb/country/data/profiles/ en/
3.Akpınar, A., Kayhan, S. Hastane yatışı olan astım ve tüberküloz hastalarının sosyodemografik özelliklerinin, depresyon ve anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2013;20(3):80-4.
4. Rajeswari, R., Muniyandi, M., Balasubramanian, R., Narayanan, P.R. Perceptions of tuberculosis patients about their physical, mental and social well-being: a field report from south India. Social Science & Medicine, 2005;60:1845-53.
5. Hansel, H.N., Wu, A., Chang, B., Diette, G.B. Qality of life in tuberculosis: Patient and provider perspectives. Quality Of Life Research, 2004;13:639-52.
6. Özpınar, S., Taner, Ş., Yıldırım, G., Mahleç, A.C., Altıparmak, O., Baydur, H. Tüberküloz Damgalanma Ölçeği: Geçerliliği ve güvenilirlik. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 2015;63(3):192-8.
7. Ekim, N.N., Kokturk, O., Levent, E. Tüberküloz olgularında hastalığın algılanması ve kişilik özellikleri. Kriz Dergisi. 2000; 8(2):39-45.
8. Özdemir, T., Türkkanı, M.H., Yılmaz, A.L., Balcı, Ç., Danacı, B.R., Bilgin, A. Tüberküloz kontrol programı kapsamında il değerlendirmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2014;62(3):183-90.
9. Beck AT, Wart CH, Mendelson M et al.. An Inventort for Maesuring Depression. Archives of General Psychiatry 1961; (4): 561-571.
10. Hisli Şahin N, Işık S. Beck depresyon ölçeği. Bilişsel Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları; 1997. s.23-28.
11. Ünalan, D., Baştürk, M., Soyuer, F., Ceyhan, O., Öztürk, A. Tüberkülozlu hastalarda depresyonun yaşam kalitesi üzerine etkisinin aktif, inaktif ve kontrol gruplarında belirlenmesi, Klinik Psikiyatri, 2007;10:113-24.
12. Bulut, Ç.S., Can, H.N., Kılınç, E.A., Önde, M., Çelepkolu, T., Altuntaş, M. Aktif tüberküloz hastalarında anksiyete ve depresyon birlikteliği. Smyrna Tıp Dergisi. 2012;34 –40.
13. Dalar, L., Üner, S., Karasulu, A.L., Sarıyıldız, S., Kılıçkesmez, N., Ayyıldız, F., Sökücü, S.N., Altın, S. Keder Verem Eder mi? Aktif Akciğer Tüberkülozlu hastalarda depresyon ve anksiyetenin periferik t lenfosit subpopülasyonu ile ilişkisi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2010;11: 112-6.
14. Polat, H., Ergüney, S. Tüberküloz hastalarının yalnızlık ve depresyon durumlarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15(1): 40-7.
15. Moussas, G., Tselebis, A., Karkanias, A., Stamouli, D., İlias, I., Bratis, D., et al. A Comparative Study of Anxiety and Depression in Patients with Bronchial Asthma, Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Tuberculosis in A General Hospital of Chest Diseases. Annals of General Psychiatry. 2008;7(7): 1-4.
16. Chen, B., Zhang, X., Xu, X., Lv, X., Yao, L., Huang, X., Guo, X., Liu, .B, Li, Q., Cui, C. Diabetes education improves depressive state in newly diagnosed patients with type 2 diabetes. Pak J Med Sci. 2013;29(5):1147–52.
17. Al Hayek, A.A., Robert, A.A., Al Dawish, M.A., Zamzami, M.M., Sam, A.E., Alzaid, A.A. Impact of an education program on patient anxiety, depression, glycemic control, and adherence to self-care and medication in Type 2 diabetes, J Family Community Med. 2013; 20(2): 77–82.
18. Sharif, F., Shoul, A., Janati, M., Kojuri, J., Zare, N. The effect of cardiac rehabilitation on anxiety and depression in patients undergoing cardiac bypass graft surgery in Iran. BMC Cardiovascular Disorders. 2012; 12(40): 2-7.
19. Erci, B., Kılıç, D., Şenyayla, E. Tüberküloz hastalarında yaşam kalitesinin umutsuzluk düzeyi ile ilişkisi. I. Uluslarası ve VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Program ve Özet Kitabı, 29 Ekim-2 Kasım, Antalya, 2000: 93-4.
20. Kaya, B. Depresyon: sosyo-ekonomik ve kültürel pencereden bakış. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2007; 10:11-20.
21. Özkurt, S., Kalkan, O.N., Özdel. O., Altın, R., Balkanlı, H., Konya, T., Akdağ, B. Tüberkülozlu olguların tedaviye ve sosyal yaşama uyumlarının değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2000;48(3): 213-8.

APA	AYLAZ R, cançelik ö, KARASU F (2020). Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. , 98 - 107.
Chicago	AYLAZ Rukuye,cançelik özlem,KARASU FATMA Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. (2020): 98 - 107.
MLA	AYLAZ Rukuye,cançelik özlem,KARASU FATMA Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. , 2020, ss.98 - 107.
AMA	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. . 2020; 98 - 107.
Vancouver	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. . 2020; 98 - 107.
IEEE	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F "Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi." , ss.98 - 107, 2020.
ISNAD	AYLAZ, Rukuye vd. "Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi". (2020), 98-107.

APA	AYLAZ R, cançelik ö, KARASU F (2020). Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. Sağlık ve Toplum, 30(2), 98 - 107.
Chicago	AYLAZ Rukuye,cançelik özlem,KARASU FATMA Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. Sağlık ve Toplum 30, no.2 (2020): 98 - 107.
MLA	AYLAZ Rukuye,cançelik özlem,KARASU FATMA Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. Sağlık ve Toplum, vol.30, no.2, 2020, ss.98 - 107.
AMA	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(2): 98 - 107.
Vancouver	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(2): 98 - 107.
IEEE	AYLAZ R,cançelik ö,KARASU F "Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi." Sağlık ve Toplum, 30, ss.98 - 107, 2020.
ISNAD	AYLAZ, Rukuye vd. "Gaziantep İlinde Verem Savaş Dispanserlerine Kayıtlı Tüberküloz Hastalarına Verilen Eğitimin Depresyon Düzeylerine Etkisi". Sağlık ve Toplum 30/2 (2020), 98-107.